Heimskringla - 30.06.1948, Blaðsíða 1

Heimskringla - 30.06.1948, Blaðsíða 1
Alwcrys ask for the— HOME-MADE “POTATO LOAF” CANADA BBEAD CO. LTD. Winnipeq Phone 37 144 Frank Hannibal, Mgr. Always ask for the— HOME-MADE “POTATO LOAF” CANADA BREAD CO. LTD. Winnipeq Phone 37 144 Frank Hannibal, Mgr. LXII. ARGANGUR WINNIPEG, MIÐVIKUDAGINN, 30. JÚNÍ 1948 NÚMER 40. I glampandi sólskini fögnuðu bæjar- búar fjórða afmælisdegi lýðveldisins Mannf jöldinn var engu minni nú en á lýöveldishátíðinni Þjóðhátíðin í Reykjavík tókst mjög vel. Var þáttaka bæjarbúa mjög mikil og hegðun þeirra var Reykjavík til mikils sóma. Annar eins mannfjöldi hefur ekki sést saman kominn hér í bænum síðan á lýðveldishátíðinni 1944. Það, sem gerði daginn sérlega ánægju- legan var hið dásamlega veður. Hægur norðan andvari og glamp- andi sólskin allan daginn. Þegar bæjarbúar gengu til hvílu að kvöldi þess 16. júní, vörpuðu þeir spurningu fram: Hvernig skyldi nú veðrið verða á morgun? 17. júní rann upp heiður og fagur. Jafnóðum og fólk kom á fætur dróg það fána sína að hún Og fyrir hádegi var bærinn allur fánum skrýddur. Um klukkan eitt fór fólk að tínast upp að Háskólanum, en þaðan lagði skrúðganga bæjar- búa af stað. Mikill fjöldi fólks var kominn um hálf tvö er gang- an skyldi hefjast. Það tók nokk- urn tíma að skipuleggja svo fjöl- menna hópgöngu og drógst nú fram til kl. rúmlega tvö að gang- an legði af stað. Fyrst gekk Lúðrasveit Reykjavíkur, síðan kom all-myndarleg fánaborg, ís- lenzkir fánar og ýmsir félags- fánar. Þá komu hinir nýútskrif- uðu stúdentar, þá skátar, stúlkur og piltar og síðan borgararnir. Var þessi ganga mjög fjölmenn þegar í upphafi. Sem dæmi um það, skal nefnt, að þegar lúðra- sveitin gekk yfir Tjarnarbrú, var síðasti hópurinn að leggja af stað frá Háskólanum. Gengið var eft- ir Bjarkargötu og Skothúsveg- inn, Fríkirkjuveg að Austurvelli. Alla leiðina bættist fólk við í gönguna og var talið að um 12 — 14 þús. manns hafi verið í henni, er komið var að Austurvelli. — Mikið var af börnum með litla fána. Börnin voru vel klædd og settu mjög skemmtilegan svip á skrúðgönguna, sem vera ber. Nauðsynlegt hefði verið að hafa tvær lúðrasveitir í göngunni Frh. á 5. bls. Vestur til Banff FRETTAYFIRLIT 0G UMSAGNIR Gcrðir ensku lávarðadeildarinnar Lávarðadeild brezka þingsins feldi nýlega aðalliðinn, eða höf- uðgreinina í frumvarpi um þjóðernis go þegnréttindi Breta. Málið lá fyrir þingnefnd, og var felt með 75 atkvæðum gegn 221 Frumvarpið hafði verið lagt fyrir þingið, eftir samþykt Can adiskra borgararéttinda-laga- greinar 1946. Lagaákvæðis-sam þyktin var lögð fram fyrir lá- varðadeildina af nefndarfulltrú- um samveldanna, að Canada meðtaldri, í London 1947. Með annari atkvæðagreiðslu, 54 atkvæðum gegn 28, feldu lá- varðarnir önnur ákvæði, ' sem “Marquess of Salisbury” sagði að þröngvaði niðurlægjandi skyldu upp á þá þegna Eire á ír- landi, sem óskuðu eftir því að halda áfram að vera brezkir þegn- ar. í lagagreininni var svo á- kveðið, að þegar frumvarpið næði fram að ganga, gæti borgari Eire-landshlutans haldið áfram að vera brezkur borgari, ef hann óskaði þess, með því að tilkynna það í tíma. Hélt Lord Salisbury því fram, að slíkt væri yfirtroðsl- ur á sögulegum rétti, og frum- varpið hefði að líkindum þær af leiðingar, að baka þeim hluta Eire, sem hefði fylgt Bretlandi að málum, þjáningar og örðug- leika. En hvað mikill hluti íbúa Eire-landshlutans hefir fylgt Bretlandi að málum í liðinni tíð? Það er kannske dálítið önnur saga! ■ Frumvarpið hefir komið upp :-:á fyrir lávarðadeildina í annað skiftið, og er nú í nefnd, áður en Íllill ^ það verður sent aftur til neðri- deildar. Það virðast margháttaðar og einkennilegar gerðir og ákvæði Frú V. Björg ísfeld Frú V. Björg Isfeld píanóleik- ari, leggur af stað einhvern fiæstu daga vestur til Banff, Alta. Stendur þannig á ferð hennar, að; þar fara fram fundarhöld og' bljómleikar Félags hljómleika- kennara í Canada frá 4. til 7. júlí. ^erða þar fulltrúar frá öllum fylkjum landsins og hefir frú ® jörg verið valin til að mæta þar af hálfu Manitoba Provincial As- sociation of the Registered Music Teachers Association. Er hún vara-forseti þessa félags í fylk- Jnu, en forseti þess, Russell Standing, getur ekki verið þar; rekur því frú B. ísfeld erindi þans jafnframt sínu og stjórnar Samkomu Manitoba hljómsveit- arinnar sem héðan fer vestur, er einn daginn lætur þar til sín þeyra. Eru þar saman komnar aUar helztu söng- og hljómleika- dísir þessa fylkis, þar á meðal Irene Thorólfson og frú Rósa Hermannson Vernon. Er sveit þessi ein hin mesta, er þarna kemur fram. Erindi verða þarna flutt af mörgum spreng- lærðum hljómlistar-mönnum og frægum fyrir eitt og annað, er að betrun og fágun í hljómleika og söngkenslu lýtur. Verður frú B. fsfeld, vegna fjarveru forseta síns félags hér, að flytja bæði erindi hans og sitt eigið að þessu efni lútandi. Ber þetta alt hljóm- listar hæfileikum frú B. ísfeld gott vitni eigi síður en það, að vera bæði vara-forseti Hljóm- leika-kennara félags Manitoba og í framkvæmdarráði Hljóm- leikakennarafélags Canada. Er þetta ekki aðeins henni frami, heldur íslendinga yfirleitt. Góða ferð! lávarðadeildarinnar í enska þing- inu í mörgum málum, og bera flestar með sér aldagömul ein- ræðiseinkenni, en jafnframt ó- ljósa kvíðakend um það, að stór- veldi Breta muni ekki eftirleiðis standa á eins margþættum og traustum grundvelli, eins og það hefir gert í langri liðinni tíð. Sultarlaun! Samkvæmt skoðun senator Felix Quinn, (PC —Nova Scotia), eru laun og aukabitling- ar Mackenzie King, forsætisráð- herra, ($23,000) smánarlega lítil^ upphæð, og alls ónóg. Finnst honum að forsætisráðherrann ætti að fá að minsta kosti $50,000 á ári. Öðrum efrideildar þingmönn- um kom saman um, að stofna ætti eftirlaunasjóð fyrir meðlimi stjórnar ráðuneytisins, og hærri laun og bústað, sem greitt væri fyrir af hinu opinbera, handa öllum fylkisstjórum, (lieuten- ant-govenors). óvanalegar friðarhorfur Það virðist velta á ýmsu með vopnahléið í Palestínu, og sátta- tilraunir og friðarumleitanir Folke Benadotte, greifa, stuðla ennþá lítið að varanlegum friði. Hefir greifinn sjálfur kannast við, hve ástandið væri ískyggi-- legt, í fregnskeytum til Sam., þjóðanna. (En hann er meðal- gengill þeirra). Kvað hann alvarlegt atvik hafa komið fyrir nýlega er Egypta- landsmenn rufu algerlega gerða sætt, með því að ráðast á vöru- flutningalestir Gyðinga, og einn- ig hófu þeir atlögur á gæzlu-flug far Sameinuðu þjóðanna. Greif- inn hefir lagt þungar ákærur og umkvartanir fram fyrir stjórnar- ráðuneyti Egyptalands út af þessu. - Þingkosningar Finna Finnlendingar virðast vera hér um bil eina þjóðin af þeim sem búa við vesturlandamæri Rúss- lands, sem ennþá getur um hönd haft (leynilegar) og óháðar kosn- ingar. Efna þeir til kosningu 200 þingfulltrúa 1. og 2. júlí næstk. Hvernig svo sem útkoman af kosningunum verður, hefir utan- ríkjamála-stefna Finna þegar verið ákveðin, samkvæmt um- mælum Paasikive forseta. Hefir hann sagt, að Finnland gæti aldrei haldist fram neinni þjóð- eða stjórnmálastefnu, ef hún stendur eitthvað öfugt í segl Sovét-s^imbandsins. Býðst til að segja af sér konungdómi Sú fregn berst frá Brussels, að Leopold konungur hafi nýlega boðist til að afsafít sér konung- dómi í Belgíu, ef íbúarnir greiða þjóðaratkvæði, (plebiscite) á móti honum. Leopold konungur hefir, eins og vitað er, búið í út- legð í Svisslandi síðan á stríðs- árunum, ritaði hann forsætisráð- herra Belgíu Paul Henri Spaak, að hann gerði sig ánægðan með það ef löglega og réttlátlega væri farið til verks, og leitað eftir hver vilji þjóðarinnar væri í þessu máli. Ef mikill meiri hluti fólksins væri ekki með því, að hann væri hyltur aftur sem kon- ungur, kvaðst hann afsala sér konungdómi fyrir fult og alt. Útlegð Leopold konungs staf- aði af ákærum, sem risu af gerð- um hans árið 1940, þegar hann gafst upp með her sinn, fyrir á- rásarhersveitum Þýzkalands. Sjálfsagt hefir útlitið verið skuggalegt fyrir Belgíu, á þeim dögum, en það, sem þjóð og stjórnarvöld landsins hafa ekki getað fyrirgefið Leopold kon- ungi enn, er það, að hann ráð- færði sig aldrei við sína eigin stjórn, áður en hann gafst úpp. FRÉTTIR í FÁM ORÐUM Kosningunum í Saskatchewan- fylki, sem fram fóru s. 1. fimtu- dag, lauk með því að C.C.F.- stjórnin sigraði, en með miklu minni meirihluta en áður. Hefir hún nú 31 eða í mesta lagi 33 þingmenn, en hafði 47 fyrir kosn- ingarnar. Liberalar hlutu 18 þingsæti, en höfðu áður 5. Einn óháður liberali náði kosningu. Atkvæðagreiðsla fer fram í tveimur kjördæmum síðar. Tala þingmanna er 52. íhaldsflokkurinn og Social Credit flokkurinn komu öngul- sárir úr róðrinum; sóttu þó 36 af hinum síðarnefnda flokki, en að- eins fimm af hinum fyrnefnda. En Social Credit menn stuðluðu eigi að síður að kosningu nokkra C.C.F.-sinna. 19 af þingmönnum stjórnarinn- ar eru kosnir með minni hluta at- kvæða. Stjórnin í heild sinni einnig; hún hluat 217,501 at- kvæði, en andstæðingar 242,117. Stjórnin vann í öllum bæjun- um: Regina, Saskatoon, Moose Jaw, Prince Albert og Yotkton. Tap hennar var í sveitunum. ★ Thomas E. Dewey, fylkisstjóri New York-ríkis, verður forseta- MERK KONA LÁTIN Frú Guðrún Ásgeirsdóttir Johnson Hún andaðist að heimili sínu, Ste. 14 Thelmo Mansions, hér i borg 23. þ. m. eftir tveggja ára^ vaxandi sjúkdóm, en aðeins nokk- urra vikna legu, 80 ára gömul. Frú Guðrún var fædd að Lund- um í Stafholtstungum í Borgar-' firði, 17. febrúar 1868. Foreldr-s ar hennar voru hin stórmerku hjón, Ásgeir dannebrogsmaður Finnbogason, og Ragnhildur Ólafsdóttir. Naut hún hins ágæt-i asta uppeldis. Var hún sett til menta, og nam margt bæði til munns og handa, er þá var ekki títt á íslandi. Sérstaklega var hún þegar á unga aldri gædd óvenjulega næmum listasmekk, og varð víð- kunn fyrir fjölhæfni og list- fengi í allskonar hannyrðum. Til Canada fluttist frú Guðrún árið 1893, og staðnæmdist hér í Win-' nipeg. Árið 1894, 4. nóv. gekk hún að eiga Finn Johnson, frá Melum í Hrútafirði, bróður Jóns sál. prófasts á Stafafelli og þeirra merku systkina. Reistu þau heim- ili hér í Winnipeg, og hafa búið hér ávalt síðan. Varð þeim þriggja barna auðið, og lifa 2 móðurina: Anna, Mrs. John P. Duncan, búsett í Sinclair, Man., og Jón Ragnar, lögfræð- ingur og vara-ræðismaður ís- lands, er býr í Toronto. Ásgeir, hið ágætasta mannsefni, féll um i tvítugsaldur í fyrra alheims- stríðinu. Með frú Guðrúnu er til moldar gengin ein af allra merkustu og mikilhæfustu kon- um úr hópi Vestur-íslendinga. Lífsstarf hennar var langt. 1 gæfuríkt og merkilegt. Auk þess að rækja skyldur við heimili, eig- inmann og börn svo til sannrar fyrirmyndar var, gekk hún heil : og óskift að störfum í ýmsum fé- lagsmálum. Var það einkum hinn fyrsti lúterski söfnuður hér í borg er bar gæfu til að njóta hinna frábæru starfskrafta henn- ar. Þar vann hún óslitið, og gegndi mörgum trúnaðarstörfum í kvenfélaginu og myndun og forustu kvenfélaga Sambandsins, nálega fram að siðustu stund. Enginn kyntist svo frú Guð- rúnu, að hann yrði þess ekki brátt áskynja, að þar var engin meðal- kona á ferð. Hún var fríð og höfðingleg sýnum, framkoman prúð og festuleg, seintekin var hún en vinfestan og trygðin þess meiri, þar sem hún tók því. Skapgerðin var mild, en þrótt- mikil og heilsteypt. Hún var sannkristin kona, í þess orðs fylstu og fegurstu merkingu. — Hún trúði af öllu hjarta á krafta- verk hins eilífa skapandi máttar í alverunni; hún trúði á alt hið bezta og göfugasta í mannlegu eðli, og að það ynni sigur að lok- um. Slíka trú, og slíkt sálarþrek, geta jafnvel ekki boðberar dauð- ans yfirbugað, enda gekk hún jafn óskelfd móti hinum síðustu miklu umskiftum, eins og hún hafði gengið á móti hverju því hlutskifti og viðfangsefni lífsins, sem hún hafði þurft að leysa af hendi á sinni löngu æfileið. Sár harmur er kveðinn að hin- um aldurhnigna eiginmanni hennar, börnum og barnabörnum, og háaldraðri systur, en hún er frú Oddný Johnson, búsett í Winnipeg, við fráfall hennar. Jarðarför frú Gúðrúnar fór fram laugardaginn 26. þ. m. frá Fyrstu lútersku kirkjunni, og var mjög fjölmenn og vegleg. Sr. Eiríkur Brynjólfsson flutti fög- ur og hjartnæm kveðjumál. R. St. efni republika í kosningunum sem fara fram í haust í Banda- ríkjunum. Vara-forseti flokksins verður Earl Warren. Dewey sótti á móti Roosevelt forseta, sópaði upp kynstur af atkvæðum, svo litlu munaði að hann sigraði. — Þykir nú sigur republika mjög líklegur. ★ S. 1. fimtudag lokuðu Rússar öllum vegum fyrir Bretum, Bandaríkjamönnum og Frökkum með flutninga inn til þeirra hluta Berlínar-borgar, er þessar þjóðir ráða yfir. Er nú því aðeins um flugleið að ræða til flutninga með alla fæðu til tveggja miljón íbúa í þessum hluta Berlníar. Er nú talið, að svo geti ekki lengur haldið áfram. í fréttunum í gær- kvöldi er blátt áfram talað um að Bandaríkin ætli að segja Rúss- um að ef loknu veganna verði ekki undir eins létt af, beri þeir ábyrgð á afleiðingunum. Banda- ríkin kváðu hafa fast ákveðið að brjóta þetta upp á tæki Rússa á bak aftur, en hvernig, er ekkert látið uppi um. ★ \ Hnefaleikur stóð milli þeirra Joe Luois og Jersey Joe Wolcott s. 1. föstudag í New York. Lá Walcott í 11 hreðu og stóð ekki upp. Joe Louis er því enn ósigr- aður og heimsmeistari eftir bar- daga við 60 manns. En hann kvaðst nú reiðubúinn að hætta hnefaleika-starfi og ætla að gefa sig við stjórnmálum; hann hefði meira gaman af því en hnefa- leikjum nú orðið. Hvaða flokk hann fyllir, er óvíst um. ★ í Júgóslavíu gengur alt á tré- fótum. Af Tito vita menn ekki hvað orðið er, en blöð í Rússlandi segja hann rekinn úr kommún- ista-flokkinum. Ástæðan fyrir þessu er talin sú, að Tito á að hafa sagt, að það væri að auka á neyð Júgóslavíu að tilheyra Rússum í stað að bæta hana, eins og auðvelt væri með því að snúa sér að viðskiftum Vestur-Evrópu þjóðanna eða Marshall-áætlun- inni. ★ Verkamenn járnbrauta í Can- ada greiddu atkvæði með því í gær, að gera verkfall um alt land 15. júlí, ef þeir fengju ekki um- beðna kauphækkun, 35 cent á kl.st. Þetta áhrærir 120,000 verkamenn. Þetta mundi stöðva ferðir járnbrauta um gjörvalt land. Egyptskar konur á dögum Cleopötru drotningar, máluðu neðri augnalok sín græn, en efri augnalokin, augnahárin og auga- brýrnar með svörtum lit!

x

Heimskringla

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.