Heimskringla - 14.07.1948, Blaðsíða 1

;; Always ask for the—
HOME-MADE
“POTATO LOAF”
CANADA BREAD CO. LTD.
<! Winnipeg Phone 37 144 jj
!; Frank Hannibal, Mgr. j!
1 ^#################################4»
!; Always ask for the—
HOME-MADE
“POTATO LOAF”
CANADA BREAD CO. LTD.
<! Winnipeq Phone 37 144 ;!
!! Frank Hannibal, Mgr.!!
LXII. ARGANGUR
WINNIPEG, MIÐVIKUDAGINN, 14. JÚLÍ 1948
NÚMER 42.
FRÉTTAYFIRLIT OG UMSAGNIR
Her kominn á ferðina
í mánudags fréttunum stendur
að Bretar séu að senda talsvert
af herliði til Vestur-Þýzkalands
til viðbótar því er var þar fyrir.
Eitthvað af liðinu er og ætlast
til að fari til Berlinar.
Sir Brian Robertson, yfirmað-
ur herstjórnar Breta í Berlin,
var yfir síðustu helgi í London.
Barst þá sagan um þetta út, en
sannleikurinn er sá, að herlið
hefir verið á leið til Meginlands
Evrópu allan síðast liðinn mánuð
frá Bretlandi.
Nokkru áður en Sir Brian kom
til Englands, hafði Rt. Hon. Ern-
est Bevin, utanríkismálaritari
skýrt ráðuneytinu frá ástandinu
í Berlin og kvað það eins ilt og
hægt væri að hugsa sér.
Bretland, Bandaríkin og —-
Frakkland sendu Rússlandi
skeyti s. 1. viku og kröfðust þess
að vegabannið til Berlínar væri
upphafið. En frá Kremlin höfðu
þeir ekki fengið neitt svar s. 1.
mánudagskvöld.
Hvað mikið af nýju liði hefir
verið sent til Vestur-Þýzkalands,
segir ekki í fregninni.
Að sameina heri Bretlands,
Bandaríkjanna og Frakklands,
er nú verið að íhuga af Lord
Montgomery, yfirmanni brezka
hersins.
Því er af mörgum spáð, að
Rússar muni ekki slaka á vega-
banninu nema vestlægu þjóðirnar
hætti við að mynda stjórn í Vest-
ur-Þýzkalandi. Þeir vilja og ekk-
ert hafa með nýja peninga sem
gefnir hafa verið út í þeim hluta
Berlínar og Þýzkalands, er vest-
lægu þjóðirnar ráða yfir, vegna
þess, að mun hærri eru, en í þeim
hluta landsins, er Rússar ráða
vfir. En þetta er afleiðnig hærra
kaupgjalds þar og vöruverðs.
Aðrir staðhæfa að þetta sé tóm
viðbára. Fyrir Rússum vaki það
eitt að koma vestlægu þjóðunum
út úr Berlín og að borgin verði
þeirra eign.
Því hefir nú áður verið lýst
yfir af vestlægu þjóðunum að
þær fari ekki úr Berlín.
Og hvað bíður þá?
Bretar hafa látið á sér heyra,
að flutningar til Berlínar verði
þá gerðir með vernd hervalds.
Hvort sem með því er átt við ac
taka Þýzkaland austur að Berlín,
er ekki vitað með vsisu. En ef
þarna er orðið meira en hárs-
breidd frá byrjun þriðja stríðs-
ins, verður eitthvað að breytast
frá því sem nú er.
Taka borgir af Aröbum
Það er úti allur friður milli
Araba og Israelsmanna.
Síðast liðinn sunnudag hófst
stríð að nýju í Israel, eða Pale-
stínu, sem áður var. Tóku Gyð-
ingar eftir svipstundu, en harðan
bardaga tvær borgir af Aröbum,
13 mílur austur af Tel Aviv;
heita borgirnar Lydda og Ram-
bla. — Vildu Gyðingar ekki
eiga Araba svo nærri Tel Aviv
yfir höfði sér.
Er þetta talinn einn af stærstu
sigrum Gyðinga. Þeir tóku
hundruðir Araba höndum en lýð-
ur þessara borga flýði í áttina
til Latrum, sem er nokkru aust-
ar.
Um leið og þessu fór fram,
hófu Egyptar sprengjuárás á
Jerúsalem. Er það sögð fyrsta
skothríð, sem sagan getur um á
þessa borg.
Með stjórn Bernadotte greifa
eru allir óánægðir. Gyðingar
segja sýslan hans til einskis og
Rússar, eða Andrei A. Gromyko,
ber honum á brýn, að hafa mis-
notað vald sitt. Arabar eru held-
ur ekki ánægðir með friðarkröf-
ur hans. Er haldið að þessi full-
trúi Sameinuðu þjóðanna verði
þarna trauðla áfram.
Wallace fer frá
New Republic
Henry A. Wallace, sem verið
hefir ritstjóri New Republic, síð-
an hann tapaði stöðunni hjá Tru-
man forseta, sem fjármálaritari,
kvað nú vera að leggja niður rit-
stjórn hjá ritinu New Republic.
Wallace er forsetaefni síns
eigin flokks, þriðja flokksins
sem talað er um við kosningarnar
í Bandaríkjunum á komandi
hausti.
Er haldið að útgefendur New
Republic hafi ekki að öllu leyti
geðjast að skoðunum Wallace og
sé hikandi við að halda lengra út
í stjórnmálin með honum.
Að þessu afstöðnu þykir eins
líklegt að New Republic muni
snúa sér að demokrata flokkin-
um.
Kosning í Norður Koreu
Nýju stjórnarskipunina, sem
Rússar hafa komið á fót í Norður-
Koreu, á að staðfesta með al-
mennri atkvæðagreiðslu 25. á-
gúst. Rússar voru þarna, sem
annars staðar ófáanlegir til að
veita íbúum þessa hluta landsins
rétt til að velja sér það stjórn-|
skipulag, sem þeir sjálfir æsktu j
eins og Bandaríkjamenn gerðu í
Suður-Koreu og sem nú er sjálf-
stætt lýðríki. Það er altaf sama
sagan hjá kommúnistum.
Mestu vonbrigðin
Á ferðum sínum um Banda-
ríkin, hefir Truman forseti sagt
margt um utanríkismál stjórnar
sinnar. í einni ræðu sinni, deildi
hann harðlega á Rússland og
sagði, að hin óvinsamlega stefna,
sem Rússland ffefði nú teki$
gagnvart bandamönnum sínum,
væri mestu vonbrigðin, sem'
mannkynið heiði orðið iyrir eit-
ir stríðið.
Forsetinn benti á, hvað Banda-
ríkin hefðu gert til þess að sýna
friðarvilja sinn. Þau hefðu af-
vopnað hinn öfluga her sinn, öfl-
ugasta herinn sem nokkru sinni
hefði verið til. Þau hefðu boðist
til að afsala sér kjarnorku
sprengjunni, ef aðrar þjóðir vildu
áður fallast á alþjóða eftirlit því
til tryggingar að kjarnorku-
sprengjur yrðu ekki framleiddar
annars staðar og þau hefðu þegar
lagt fram þúsundir miljóna í
dollurum öðrum þjóðum til við-
reisnar.
Truman sagði að Rússar hefðu
einnig haft næg tækifæri til
þess að sýna og sanna friðarhug
sinn, en ekki gert það, og enn
hefðu þeir tækifæri til þess, en
þá yrðu þeir að hætta að beita
ofbeldi við aðrar þjóðir og halda
sér frá öllum innanlandsmálum
þeirra og þeir yrðu ennfremur að
hætta að ala á sundurlundi og
fjandskap þjóða í milli.
Truman kvaðst ekki mundi
fallast á neina tvívelda-ráðstefnu
Bandaríkjanna og Rússlands um
deilumálin, því að þau snertu
fleiri lönd. Ágreiningurinn væri
ekki aðeins milli Rússlands og
Bandaríkjanna, heldur milli
Rússlands og hér um bil alls
heimsins.
OJiiiiuiMmniiiiiiHiiiiuiiiiiiimiiuiiiiiiiiiiiiuHiiiiiiiiiinnmiuuioiHiiiiininMiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiniimmiiiiuimiiiiiiiiniiiiiiiiiiiinmiÝ
j Til kaupenda
j ijetmðfertnglu og ILöefeergð
Útgeiendur íslenzku vikublaðanna, Heimskringlu og \
Lögbergs, viðurkenna að þeir séu í þakklætisskuld við þá \
sem hjálpað haía til að gera það mögulegt að þau séu send \
vikulega til kaupenda hér í áliu og til Islands; í þakklætis- {
skuld við þá sem sent haía ljóð, skemtilegar og iróðlegar ' \
ritgerðir, og ekki sízt fréttabréi írá bygðum íslendinga \
hér. Þessi fréttabréf eru efnisviðurinn í brúnni sem blöðin \
haia bygt milli bygðanna.
Útgeiendurnir finna til þess að þeir eru í þakklætis- l
skuld við kaupendur blaðanna sem borga þau og hjálpa til |
að útbreiða þau. Án þeirrar hjálpar væri alls ekki hægt {
að gefa þau út.
Eins og allif kaupendur blaðanna vita, þá er verðbólga §
hér mikil og mest alt sem iólk kaupir er nú frá Vá til V> I
hærra í verði. Útgáfukostnaður blaðanná hefir hækkað að \
sama skapi, og útgáía þeirra hefir verið stórkostlegt tap til |
útgefenda síðast liðna 12—14 mánuði, og hefði verið það \
svo árum skifti ef ekki hefði komið drengileg hjálp frá I
stjórn Islands.
Útgefendur beggja blaðanna hafa haft marga samtals- |
fundi um þetta síðastliðið ár. Þeir viðurkendu allir og I
vissu að verð blaðanna yrði að hækka að miklum mun ef |
inntektir ættu að jafnast á við útgjöld, því $5.00 kaupgeta |
nú hrekkur ekki lengra en $3.00 áður. En þeir vissu líka |
og viðurkendu að margir kaupendur blaðanna hefðu ekki \
úr miklu að moða, og væri það flest gamalt fólk og það 1
væri einmitt þeir kaupendur sem blöðin vildu síst missa, |
var því afráðið að hækka ekki verð blaðanna að svo stöddu. |
En til að minka að nokkru útgáfukostnaðinn var afráðið |
að annað hvert blað, eftir miðjan ágúst verði aðeins fjórar |
síður, en aðra hverja viku átta síður eins og að undanförnu, \
og þessu sé svo hagað til að þá vikuna sem Lögberg sé i
fjórar síður, sé Heimskringla átta, og vikuna sem Heims- 1
kringla er 4 sé Lögberg 8, umgetningar og fréttir, en end- I
urprentun takmörkuð í fjögra blaðsíðu blöðunum, og sagan f
aðeins hálf blaðsíða, en í átta blaðsíðu blaðinu, sé sagan |
heil síða og endurprentun eins og hefir verið. Það eru I
margir sem kaupa og lesa bæði blöðin og með þessu tyrir- 1
komulagi fá þeir 12 blaðsíður vikulega.
Þessi sparnaður er ekki nægilegur til þess að inntektir í
°g útgjöld mætist, og biðja því útgefendur beggja blað- 1
anna velunnendur þeirra og kaupendur að hlaupa undir \
bagga og hjálpa til með því að borga ef þeir skulda, og f
með því að reyna að útvega nýja kaupendur. Ef þetta 1
hepnast þarf ekki að hækka verð þeirra. Ef það hepnast |
ekki verður verðhækkup að koma seinna.
Góðir fslendingar hjálpið íslenzku blöðunum ykkar — |
bestu vinunum sem íslendingar eiga hér í álfu.
Sveinn Thorvaldson, forseti
VIKING PRESS CO. LTD.,
Stefán Einarsson, ritstj. Hkr.
Dr. P. H. T. Thorlakson, forseti
COLUMBIA PRESS LTD.,
Einar P. Jónsson, ritstj. Lögb.
.................
Verkfall enn yfirvofandi
Verkfall járnbrautaþjóna í
Canada vofir enn yfir. Þó sátta-
tilraunir séu búnar að standa yfir
í nokkrar vikur, situr alt að mestu
við það sama.
Máli þessu átti að vera lokið
um hádegi í dag (miðvikudag).
En því fer fjarri að svo sé. Hefir
tíminn verið framlengdur til mið-
nættis.
Það mesta sem Mitchell verka-
málaráðherra Ottawa-stjórnar
bauð stjórnarþjónum, var 15^2
cents, en þeir fóru fram á 28
cents.
Frank Hall, svaramaður stjórn-
arþjóna, sagði farmfærslu kostn-
að hafa aukist síðan 1946, um 23.4
cents. En hann sagði að kaup-
hækkun sú, sem krafist er sé
ekki nauðsynlega bundin við það.
Ef af verkfalli verður út af
þeim centum sem á milli ber,
stöðvast allar járnbrautalestir í
Canada og rafskeytasendingar.
Það gæti eyðilagt kynstrin öl
af vöru, sem ilt er að geyma.
Flugleiðir halda áfram með
Transcontinental Airways.
Fylkið tekur raforkuna
í bréfi sem Garson stjórnar-
formaður Manitoba skrifaði
Coulter borgarstjóra í gær, er
tekið fram, að fylkisstjórnin ætli
sér að taka orkuleiðsluna í sínar
hendur og sameina önnur orkufél.
hér fylkiskerfinu, City Hydro,
sem annara. Stjórnarformaður
segir bráðan bug verða undin að
þessu.
Blaðið “Economist” á Eng-
landi segir: “Þar sem lækningar
í Bretlandi eru nú reknar sem
þjóðeigna fyrirtæki, verður öll-
um tannlæknum greitt jafnhátt
kaup; tannlæknir, sem borar x
gegnum tennur niður í kviku
kvalalaust, fær ekkert meira
kaup en sá sem ætlar mann lif-
andi að drepa við það. Þetta ger-
ir þeim ef til vill lítið mein, sem
svo stóran skamt af sósíalistisku
VINNIJR SÉR MIKINN
NÁMSFRAMA
Einar I. Siggeirsson
Margir íslenzkir stúdentar
heiman um haf, sem stundað hafa
nám á ameriskum háskólum und-,
anfarin ár hafa getið sér ágætt
orð, og með þeim hætti orðið
landi sínu og þjóð til sæmdar á
erléndum vettvangi. Framarlega
í þeim hópi stendur Einar I. Sig-
geirsson, en hann hefir nýlokið
prófi með miklu lofi á Landbún-
aðarháskólanum (State Agri-
cultural College) í Fargo, Norð
Dakota.
Einar er sunnlenzkur að ætt,
fæddur 26. ágúst 1921 í Smiðs-
húsum á Eyrarbakka, sonur
Siggeirs Bjarnasonar og konu
hans Guðrúnar Guðjónsdóttur.
Framan af árum vann hann við
ýms störf til sjós og lands. Stund
aði síðan bóklegt og verklegt
nám við Landbúnaðarskólann á
Hólum í Hjaltadal og útskrifað-
ist þaðan með fyrstu einkunn
1938. Þvínæst var hann við verk-
legt nám í hálft annað ár við til-
raunastöðina á Sámsstöðum í
Fljótshlíð og árið 1940 hélt hann
áfram verklegu námi við Garð-
yrkjustöðina á Reykjum í Mos-
fellssveit. Starfaði síðan við
Garðyrkju Reykjavíkurbæjar.
Sumarið 1944 fór Einar til
Bandaríkjanna og hóf nám við
Landbúnaðar háskóla Norður
Dakota-ríkis í Fargo. Útskrifað-
ist þaðan 7. júní í ár með Bach-
lor of Science-prófi í Landbún-
aðarvísindum, með sérgrein í
ræktunarfræði, og hlaut við vor-
prófin ágætiseinkun í öllum
námsgreinum.
gasi hafa tekið inn, að þeir finni
það ekki, en það eru margir til,
sem muninn finna.”
KVÆÐI
Kveðið til Hólmfríðar Daniel-
son, er 'hún hélt fyrirlestur um
“fsland í Ljóma Minninganna” í
Vancouver 25. júní s. 1.
Hólmfríður við þökkum þér
þína komu vestur.
íslendinga ertu hér,
allra besti gestur.
Kletta fjöllin magna mér
minninganna ljóma,
eins og væri fsland hér
endurfætt í blóma.
Þó að “Fraser“ rísi ramt,
rændi björg og setri.
Ströndin okkar er nú samt
öllum fylkjum betri.
Hún þér fagnar frjáls á brún,
1 fulltrúanum slýnga
sem að dregur hátt að hún
heiður íslendinga.
| Furðu margbreytt framtíð nú
' fyrir dyrum stendur.
Samhliða bóklega náminu
stundaði hann á sumrin verklegt
nám við Tilraunastöð N. Dak.-
ríkis í Fargo og Langdon. Ferð-
aðist ennfremur um Vestur-Can-
ada sumarið 1946, til að kynnast
kanadiskum landbúnaði, meðal
annars við fylkisháskólana í
Saskatchewan og Manitoba.
Á Landbúnaðarháskólanum —
hlaut Einar eftirfarandi verð-
laun: jarðræktargullbikarinn
fyrir nám í ræktunarfræði og
Norður Daktoa fjármannsstaf-
inn fyrir nám í sauðfjárrækt.
Einnig vann hann fyrstu verð-
laun og $50.00 í ritgerðarsam-
keppni, sem efnt var til af hálfu
háskólans, en 700 stúdentar voru
þátttakendur. Ennfremur var
hann kjörinn félagsmaður í
“Alpha Zeta Honorary Fratern-
ity’ í landbúnaði, en sá heiður
fellur aðeins í hlut framúrskar-
andi námsmönnum. Hann var í
stjórn Náttúrufræðifélags há-
skólans 1947 — 48 og í fram-
kvæmdarnefnd Landbúnaðarsýn-
ingar skólans 1948. Hann stund-
ar nú framhaldsnám á háskólan-
um með það fyrir augum að ljúka
meistaraprófi í landbúnaðarfræð-
um og hefir verið settur aðstoðar
grasafræðingur við tilraunastöð
ríkisins í sambandi við skólann.
Einar Siggeirsson á því auð-
sjáanlega yfir óvenjulega glæsi-
legan námsferil að líta, og að því
skapi aðdáunarverðari, þegar í
minni er borið, að hann hefir
stöðugt orðið að vinna fyrir sér
jafnframt námi sínu, enda hefir
hann stundað það af slíkri kost-
gæfni og dugnaði, að til fyrir-
myndar má teljast. Hefir hann
einnig unnið sér vináttu og virð-
ingu kennara sinna og námsfé-
laga og annara, sem hafa kynnst
honum. Má því fyllilega ætla, að
íslenzkur landbúnaður eignist
hinn nýtasta og ágætasta starfs-
mann þar sem Einar er, þegar
hann, að loknu námi, heldur
aftur til ættlandsins, enda hefir
hann fullan áhuga á því að helga
ættjörðinni starfskrafta sína og
láta hana njóta ávaxtanna af
víðtæku bóklegu og verklegu
námi sínu. Vinir hans og vel-
unnarar fagna yfir unnum sigr-
um hans og óska honum fram-
haldandi brautargengis í námi
og starfi.
RichardBeck
Henni þurfa að byggja brú
bæði vit og hendur.
Nú þarf skilnings næman þrótt
nýja þroska vegji,
svo’ við getum frjálst og fljótt
fagnað morgum degi.
Taki allir — tíð er naum —
trú á mátt þess góða,
svo að myndi megin straum
menning allra þjóða.
íslendingar eiga sér
ótal gáfna lindir.
En þá hefur tafið, því er ver
þroskaleysis syndir.
Kæra frú í konungssjá,
kostum Freyju nærðu,
ef það besta er ísland á,
alheims menning færðu.
Réttu mjúka móður hönd
margri gáfu í dróma,
sem að brýtur bát við strönd
böls og hleypidóma.
Af því mest þú unnir því
íslenzk mál að kanna.
Þú að,lokum lendir í
ljóma minninganna.
/. S. Frá Kaldbak