Heimskringla - 11.08.1948, Blaðsíða 3

WINNIPEG, 11. ÁGÚST 1948
HEIMSKRINGLA
3. SIÐA
einhvern gagnlegri og fullkomn-
ari hátt en aðeins að segja frá
þeim verðmætum. Það verður
að vera ekki aðeins í orði, en
einnig í verki, sem við auglýsum
ágæti þeirrar þjóðar, menningu
hennar og þjóðareinkenni, sem
við erum sprottin af. Til þess að
við getum sannað hérlendu fólki
öll ágæti íslands og hinnar ís-
lenzku þjóðar, verðum við að
gera meira en aðeins að lifa inn
í okkur sjálf, að halda okkur frá
öðru fólki sem er af öðrum þjóð-
um, að haga okkur sem útlend-
ingar í ókunnu landi sem hafa
rætur sínar erlendis, að tala út-
lent mál og kenna börnum okk-
ar að gera hið sama, og að kenna
þeim að leggja meiri rækt við
gamla landið en við þetta land,
sem þau þekkja þó bezt og sem
er þeim kærast. Þessi afstaða
hefir sína kosti. En bezta þjóð-
ræknisstarfsemin hér er sú að
reyna að taka einhvern verkleg-
an þátt í sem allra flestum opin-
berum málum meðal allra stétta
og meðal allra flokka og á alian
heiðarlegan hátt að standa fram
arlega í þjóðfélaginu og sýnt
með því að íslendingar geta
meira en talað um ágæti þeiira,
forfeðra þeirra og þjóðar
þeirra, að þeir geta einnig verið
framtakssamir og veitt forstöðu
í nauðsynjamálum, engu síður en
aðrir menn og betur en margir,
að þeir eru jafningjar hverra
manna sem eru. Með þeirri af-
stöðu bæta þeir hróður þjóðar-
brotsins hér í Canada og fyrir
sunnan landamærin í Bandaríkj-
unum og sýna hérlendu fólki á
áþreifanlegan hátt, hverskonar
fólk það er, hvað það getur, og
alla kosti-þess, sem kom frá
þessari litlu afskekktri eyju í
norður-Atlantshafi ,og settist hér
að í þessari heimsálfu fyrir 75
árum. — !
Þetta er líka sönn þjóðrækni,
þó að við höfum ekki altaf hugs-
að um það sem verulega þjóð-
ræknisstarfsemi. En sannleikur-
inn er, að stundum hafa þeir,
sem unnið hafa bezt og sam-
vizkusamlegast það verk, sem
þeim hefir verið úthlutað að
vinna, og talað sem minst um
það, 'unnið beztu þjóðræknis-
starfsemina og aukið álitið á
íslandi og íslendingum í augum
hérlendra manna.
Eg hugsa í þessu, sambandi
um lækna og lögfræðinga og
dómara, beggja megin landa-
mæra-línunnar, um kennara og
fræðimenn í barnaskólum, mið-
skólum og háskólum, um menn
og konur í allskonar stöðum,
sem unnið hafa verk sitt vel og
heiðarlega, eins og t. d. bændur,
verzlunarmenn og iðnaðarmenn,
og ég er að hugsa um stjórn-
málamenn í fylkis- og sambands-
stjórnum, og ekki sízt, að ég
nefni aðeins tvo, sem nú eru
uppi, menn eins og t. d. Joseph
T. Thorson, sem var fyrsti og
eini íslendingur hér vestra að
skipa sæti í ráðuneyti Sam-
bandsstjórnar Canada og sem er
nú yfirdómari fjármálaréttar
þessa lands, og Byron Johnson,
sem er forsætisráðherra British
Columbia fylkis. Einnig vildi ég
nefna víðþekktasta íslending
allra núlifandi íslendinga, Vil-
hjálm Stefánsson.
Þessir menn teljast til Vestur-
íslendinga. En Austur-íslending-
ar eru einnig að kynna heimin-
um fsland, ágæti þjóðarinnar og
hæfileika leiðandi manna henn-
ar. Thor Thors, sendiherra Is-
lands til Bandaríkjanna og Cana-
da er einnig formaður fulltrúa-
sveitar íslands á Sambandsþjóða
fundi — United Nations, — og
að ég nefni aðeins einn í viðbót,
Steingrímur Arason hefir vakið
orð á sér á fundum UNESCO —
United Nations Educational
Scientific and Cultural Organi-
ation — sem haldið hefir fundi í
New York undanfarnar vikur.
Þetta er alt að vinna þjóð-
ræknisstarfsemi og þetta er að
vera þjóðrækinn. Með því móti
sem ég hefi greint, þar sem um
okkur Vestur-íslendinga er að
ræða, uppfyllum við þriðja at-
riði annarar greinar grundvallar
laga Þjóðræknisfélagsins, “að
kynna hérlendri þjóð hin beztu
sérkenni íslendinga”. Og með
þessu megum við skilja að þjóð-
ræknisstarfsviðið er margbrotið
og stórt og að það getur verið
miklu víðtækara en margir
gera sér hugmynd um. Þess-
vegna þegar um þjóðrækni og
þjóðræknisstarfsemi er að ræða,
verðum við að skilja að ógjörlegt
er að reyna að þrengja starf-
sviðið eða að takmarka það eða
að halda því innan nokkurra
landamæra. Við getum sýnt það
á svo margvíslegan hátt hvað
það þýðir, að vera góður íslend-
ingur og hvað það er, sem ein-
kennir íslenzkt eðli bezt. Þess-
vegna verður hyer maður að
ráðgera við sjálfan sig, hvernig
og á hvaða sviði hann getur áug-
lýst ágæti þjóðar sinnar, eða
Manitoba Birds
NIGHTHAWK—Mosquito Hawk
Chordeiles virginianus
A long-winged, long-tailed bird with big eyes, small bill
and enormous mouth, coloured in fine and rather indefinite
pattern of rich, dark brown and frosty white and greys.
Distinctions:—The size of, and very similar to, the Whip-
poor-will, for which it is often mistaken. Is easily disting-
uished. The throat is wliite, the tail slightly forked with
little white excepting a narrow broken bar. The under-
parts are distinctly barred and the wings have a prominent
white spot at the base of the primaries.
Field Marks:—The Nighthawk often flies about in broad
daylight. White spot on wing shows very plainly in flight.
The wing action, and outline, as the bird flies about the
upper air with long irregular stroke, are very character-
istic, and its often-repeated, harsh, squawk-like note and
its sudden, perpendicular dive in the air accompanied by a
hollow booming sound are very distinctive of the species.
Nesting:—Eggs laid directly on the ground in a clear spot,
often the bald top of a flat rock. Flat gravel roofs are
admirably adapted to its purpose and much used.
1
Distribution:—North and South America. In Canada,
north to Yukon and Mackenzie.
Economic Status:—Of few birds can more good or less
harm be told than of the Nighthawk. Its food, wholly of
insects, is taken on the wing, high in the air where many of
the insects are mating and at a time when their destruction
does the most good. It is a surprisingly small bird when
stripped of its thick coat of soft feathers, but requires a
great amount of food.
This space contributed by
Shea's Winnipeg Brewery Ltd.
MD213
*7/ud Jla+tA 9 Jlooe.
Dear God, give unto us this day
An inner wisdom that our hearts may say,
With steadfast truth and all humility,
“This land I love.
Her heart is heart of mine
She gives me right to worship
To earn my daily bread,
Privilege of expression
Freedom from fear and dread.
She gives me time for laughter,
And solitude for tears;
The right to fight her battles
To enjoy her peace-filled years.
My Canada I cherish
Her mountains and her streams;
The vastness of her prairies,
The tundras silent dreams.
In years this land is tender—
Her life has not been long.
’Tis mine to guard her virtue.
’Tis mine to keep her strong.
In Canada my neighbor
Is Canadian as I.
We shed Old World intolerance
And walk with heads held high.
Dear God, this day the wish we ask of Thee
Keep Canada in truth and honor, free '
From oppression. Mold hope and piety
Into the land we love.
L.A.H.
birt hið bezta af hinu íslenzka; ir, sem hér eru saman komnir,
eðli sem býr í sálu hans og
hjarta. —
Þess vegna, er ég kem hér
fram í dag, fyrir hönd Þjóðrækn
isfélagsins, finst mér ég geta
varla óskað ykkur betur eða
flutt betri eða áhrifameiri hvatn
ingarorð en þau, að vona að all-
fólk á Hótel KEA þá um kvöld-,
ið. Á sunnudaginn skoðuðu
bændurnir gróðrarstöðina á Ak-|
ureyri. Lýsti Ólafur Jónsson
stöðinni fyrir fólkinu og sagði
frá reynslu sinni á jarðræktar-
sviðinu. Spurði sunnlenzku
bændur hann margs um ræktun-
ina og leysti Ólafur greiðlega og
vel úr öllum spurningum. Þótti
mönnum mikið til koma um hin
gjörvulegu tré í gróðrarstöðinni. ■
Þessi myndarlegi hópur sunn-1
lénzkra bænda og bændakvenna
mun hafa farið úr gróðrarstöð-
inni hjá Ólafi full viss um það,
að hægt er að rækta tré á íslandi. |

HAGBORG FUEL CO
PHONE 21331
Nö WINNIPEG SINCE 1091
því að þá var ekki byrjað að
kenna hana við þann háskóla. —
Náði hann þá það mikilli kunn-
áttu í íslenzkri tungu á stúdents-
árum sínum, að hann dundaði oft
við það að þýða ljóð eftir ýms
íslenzk skáld, m. a. Bólu-Hjálm-
ar og Steingrím Thorsteinsson.
Á sunnudaginn snæddu bænd- Þegar til öxnafurðu kom, héit
urnir enn hádegisverð á Hótel
KEA, en fóru að því loknu af
stað áfram austur á leið. Var far-
ið um Þingeyjarsýslur.
Að Egilsstöðum á Héraði kom
ferðafólkið á þriðjudagskvöldið.
Var gist á miðvikudagsnóttina að áhuga á ísienzkum fræðum’og
Egilsstöðum, Ketilsstöðum og lenzkri menningu.
Eiðum. Á miðvikudaginn var
haldið upp að Hallormsstað, en
gist aftur fimmtudagsnóttina á
sömu stöðum og áður.
Klukkan sjö í gærmorgun hélt
hann íslenzkunámi sínu áfram.
Talmálið lærði hann fyrst af
Þorsteini Erlingssyni og Valtý
Guðmundssyni í Kaupmannahöfn
en þar dvaldi hann 1892 —1903.
Síðan hefir hann haft óþrjótandi
_ I«-
mingu.
fslenzku rímurnar hafa jafn-
an verið honum hugþekkastar.
Kvað Craigie íslenzku rímurnar
allt of lítt þekktar erlendis.
Skömmu fyrir styrjöldina gaf
megi altaf um öll ólifuð æfiár
verið góðir íslendingar.
Eg óska deginum til heilla og
þakka íslendingadags-nefndina,
fyrir hönd Þjóðræknisfélagsins '
fyrir • tækifærið að flytja þessa
kveðju.
Philip M. Pétursson.
hopunnn af stað heimleiðis og , . „ , T ,
, ; ., . hann ut Early Icelandic Rimur,
lagði leið sina til Myvatnssveitar . , , , ,
' íslenzkt rimnasafn. Nu er vænt-
anlegt annað rímnasafn,
lagði leið sína til Mývatnssveita
og þaðan fer hann svo til Akur-
eyrar, eins og áður segir.
—Tíminn 25. júní
★ * *
Ávarp Fjallkonunnar
MISS MATTHILDAR HALLDÓRSSON,
flutt að Gimli, Man., 2. ágúst 1948
Synir fslands og dætur!
f rúman aldarfjórðung hefi ég
komið fram fyrir sjónir ykkar á
þessari hátíð, sem haldin er einu
sinni á ári, til að minnast sér-
staklega landanna ykkar tveggja,
íslands og Canada.
En þó að ég hafi ekki ætíð ver-
ið ykkur sýnileg, þá hefi ég ætíð
fylgst með ykkur og verið með
ykkur í anda frá þeinj degi að
fyrstu Vesturfararnir sigldu frá
ströndum mínum til þessa lands
fyrir 75 árum síðan, og ég mun
halda áfram að bera umhyggju
fyrir ykkur og niðjum ykkar,
eins lengi og íslenzk sál finst í
þessari álfu.
Fram á þennan dag hafið þið
sýnt mér ást og tryggð langt
fram yfir það sem hægt var að
ætlast til. Eg þakka af hjarta
alla þá hjálp, sem þið sýnduð
þjóð minni á þeim árum sem hún
þurft hennar mest við. Sér í
lagi þakka ég þó íögru ljóðin
sem mér hafa svo oft borist af
vörum skáldanna ykkar. — Sum
þeirra eru það fegursta sem
tungan okkar á að geyma.
Á þessum degi færi ég ykkur
kveðjur frá systkinúm ykkar
heima og frá landinu ykkar. —
Systkinin gleðjast yfir velferð
ykkar og senda hlýjustu kveðj-
ur; og til þeirra sem frá Islandi
fluttu, færi ég kveðjur frá fjalli
og dal, fossi og berglind, lóu og
sólskrýkju, sóley og baldursbrá,
með þökk fyrir gamlar stundir.
Það hefir margt drifið á daga
ykkar þessi síðastliðnu 75 ár. —
Sumir hafa hagnast en aðrir tap
að. Margir hafa fallið en fleiri
sígrað. Um eitt hafið þið þó ver-
ið lánsöm fram yfir marga aðra.
; í síðustu heimsstyrjöldunum
hefir það orðið hlutskifti margra
í þessu landi að þurfa að kjósa
um hollustu við ættland sitt eða
i við kjörland sitt. Þyngri raun
falla fyrir vopnum. Þessi ósk
getur aðeins rætza, ef bræðralags
hugsjónin er efld og glædd með-
al mannanna. Þessi hugsjón hef-
ir í margar aldir verið að þrosk
ast með íslenzku þjóðinni og ég
vona að þið, sem hér búið, megi
verða friðflytjendur í ykkar
eigið þjóðlífi fyrst og fremst og
svo þjóða á milli.
Eg veit að niðjar ykkar hér,
sem aldrqj hafa séð Island og
sem ekki kunna lengur íslenzka
tungu, munu ekki bundnir mér
eins traustum böndum eins og
þið sem eldri eruð. Samt treysti
ég því að þeir haldi áfram að
elska og virða þjóðina og landið,
sem gaf þeim lífið sjálft og þann
arf, sem orðið hefir þeim dýr-
mætastur og aldrei mun bregðast
eins lengi og nokkur rækt er við
hann lögð.
Eg óska ykkur allrar blessun-
ar í lengd og bráð. Eg veit að þið
bregðist aldrei skyldum ykkar
gagnvart landinu ykkar nýja, né
heldur þeim skyldum sem þið
hafið gagnvart forfeðrum ykkar
Og þá landnemunum sjálfum
allra helzt.
Megi þið ætíð elska — “ljósið,
frelsið, vorið”.
sem
hann hefur nær því lokið við að
gera úr garði.
Craigie kom hingað fyrst til
lands 1905 til að biðja Geir
Zoega um að semja handhæga
forn-íslenza orðabók.
Þýddi ljóð eftir Bólu-Hjálmar
og Stgr. Thorsteinsson á há- ,
skólaárum sínum
Hinn víðkunni brezki mennta- Craigie hefir ritað fjölda rit.
maður^og^íslandsvimm Sir Will-i gerða um íslenzkar bókmenntir.
Má þar m. a. nefna “Essay on the
lam A. Craigie, prófessor við
Oxford-háskóla, kom hingað til
landsins í gærmorgun. Hann mun
dvelja hér að minnsta kosti hálf-
an mánuð á vegum Rímnafélags-
ins, en sjálfur átti hann aðal-upp-
tökin að stofnun þess félags. —
Þess er að vænta, að hann haldi
hér fyrirlestra og ferðist norður
í land. Craigie hefir komið hing-
að þrem sinnum áður, að því er
hann tjáði blaðamönnum, þá er
þeir ræddu við hann í gær.
Craigie hóf að nema forn-ís
lenzkar bókmenntir upp á eigin
spýtur, þegar hann stundaði nám
við St. Andrews-háskólann í
Skotlandi. Þar gat hann ekki not
ið neinnar tilsagnar í norrænu.
Poetry of the Skálds” og “F.ssay
on Ari fróði”
Craigie var skipaður norrænu-
kennari í Öxnafurðu 1907. Kvað
hann áhuga manna á norrænum
fræðum fara sívaxandi við brezka
háskóla.
Craigie mun flytja fyrirlestur
um íslenzku rímurnar í hátíðar-
sal háskólans kl. 6 síðdegis næst-
komandi miðvikudag.
—Tíminn 25. júní .
\
Mundu eftir að spara, meðan
þú ert ungur, þá geturðu keypt
margan óþarfann, þegar þú ert
orðinn gamall.
FRÉTTIR FRÁ ÍSLANDI
verður ekki lögð á drenglynda
menn. Þið fáið það ekki nógsam
lega þakkað' að forlögin hafa
hlíft ykkur við að þurfa að velja
. um þessa kosti.
Þjóðin mín er friðsöm og ósk-
ar þess heitast að hún þurfi
aldrei að taka upp vopn. Ykkur
get ég engu betur óskað en því,
að synir ykkar og sonarsynir,
um alla ókomna tíð, þurfi aldrei
! aftur að grípa til vopna eða að
129 bændur og bændakonur úr
Kjarlarnesþingi á ferð um Norð-
Norður- og Austurland
Eins oj; skýrt hefir verið í Tím
anum, eru nú um 120 sunnlenzkir
bændur og bændakonur í kynnis-
ferð um Norður og Austurland.
Fararstjórinn er Steingrímur
Steinþórsson búnaðarmálastjóri.
en förin er farin á vegum Búnað-
arsambands Kjarlarnessþings. —
En úr Kjósarsýslu eru flestir
þeir, sem taka þátt í förini.
Á morgun er hópurinn vænt-
anlegur til Akureyrar og verður
snæddur miðdegisverður að Hót-
el KEA. Eru bændurnir þá bún-
ir að fara alla leið austur á Hérað'
og komu víða við á leiðinni.
Lagt var af stað héðan að sunn-
an síðastl. föstudag og þann dag
haldið norður að Hólum í Hjalta-
dal, þar sem gist var um nóttina.
Næsta dag var haldið til Akur-
eyrar. Var hádegisverður snædd-
ur á Hjalteyri, en kvöldverðarboð
haldið fyrir hið sunnlenzka ferða
&G*nnleihiiAinn esi...
Þar sem mögulegt er, eða þar sem hægt er að gera
ráðstafanir, er síma þjónusta veitt eins fljótt og
Framast er unt. Samt sem áður, verður að muna að
hlutirnir sem nauðsynlegir eru, eru enn sem komið
er mjög af skornum skamti. Þar itl þessir hlutir
fást tregðulaust verður aðeins mögulegt að veita
síma þjónustu af skornum skamti og umsækjendur
teknir í þeirri röð sem
umsóknir berast oss.