Heimskringla - 01.09.1948, Blaðsíða 1

Alwcrys ask for the—
HOME-MADE
“POTATO LOAF”
CANADA BREAD CO. LTD.
Winnipeq Phone 37 144
Frank Hannibal, Mgr.

Always ask for the—
HOME-MADE
“POTATO LOAF”
CANADA BREAD CO. LTD.
Winnipeg Phone 37 144
Frank Hannibal, Mgr.
LXII. ÁRGANGUR
WINNIPEG, MIÐVIKUDAGINN, 1. SEPT. 1948
NÚMER 49.
FRÉTTAYFIRLIT OG UMSAGNIR
Segir farir sínar
ekki sléttar
Henry Wallace forsetaefni
Framfaraflokksins svonefnda í
Bandaríkjunum kom s. 1. mánu-
dag til Greenboro í Norður-Caro-
lina-ríki og hlaut herfilegar
trakteringar.
Hann ákvað að hafa þar ræðu
á götu úti, en var ekki fyr byrj-
aður, en eggjum og tómötum
rigndi yfir hann úr hópi áheyr-
enda, sem sagðir voru um 500.
Hrópyrði fylgdu eggjakastinu,
er á þá leið voru, að hann skyldi
halda til Rússlands, eða herfa
sem fyrst burt úr bænum.
Á fleiri stöðum í suðurríkjun-
um hefir á svipuðu þessu gengið
á fundum hans.
Wallace átti ekki önnur orð
yfir þetta en að spyrja, hvort
hann væri staddur í Bandaríkj-
unum.
Mótspyrna þessi stafaði ef-
laust af því, að Wallace er með
mannréttindamálinu og jafnrétti
Svertingja og mun ofsóknin hafa
frá iivíta kyninu komið.
NÝR ÍSLENZKUR
LÆKNIR
Smjörkaup frá
Nýja-Sjálandi
Það er alls ekki ólíklegt talið,
að Canada verði að kaupa smjör
á komandi vetri frá Nýja-Sjá-
landi.
Smjörbirgðir þessa lands voru
1. ágúst 14 til 15 miljón pundum
minni en um sama leyti á s. 1. ári.
Ný-Sjálendinga fýsir að selja
Canada smjör, þó samning hafi
við Breta um sölu á sem næst
öllu útfluttu smjöri, vegna þess,
að þá skortir búnaðaráhöld, eink-
um “tractora”, sem þeir fá ekki í
Bretlandi; en þeir eiga kost á hér.
Það er mjög líklegt að þessir
þrír aðilar komi sér á einhvern
hátt saman um þessi kaup.
ítalir kaupa canadiskt hveiti
ítalir hafa keypt 12 til 15 milj-
ónir mæla af þessa árs hveiti
uppskeru Canada. Að frádregn-
um samningnum um að selja
Bretum árlega 150 miljón mæla á
næstu 4 árum, eru þetta hin mestu
hveitikaup erlendra þjóða hér um
langt skeið, eða síðan Canada
seldi Rússum 25 miljón mæla af
hveiti á uppskerubrestsárinu
mikla þar 1938. ,
Hveöja
TIL SÉRA BENJAMÍNS KRISTJÁNSSONAR
OG FRÚ JÓNÍNU
í samsæti 8. ágúst, 1932
Með hátinda útsýn og hafrænan blæ
að heiman þið fluttuð til sléttunnar lýða,
sem vilja en geta ekki fóstrað þau fræ,
er Fjallkonu möttulinn blómunum skrýða,
en hverfa í þjóðanna samsteyptan sæ
svo “Sólskríkjan” gleymist og “Hlíðin mín fríða”.
I
Samt flestir, sem mæna til himinsins hátt, —
að hálfu í köstulum trúsælu búa, —
sem hinir, er treysta á sinn magnlitla mátt
en Mammon né Jehóva hvorugum trúa,
þín snjallyrðin djörfu úr upprunans átt
í önd sinni geyma og lengi að þeim hlúa.
Til fjarðarins umgirtan fjallahring þeim, —
sem fegurðar gleðina vekur í hjarta, —
er Helga var gefinn af guðunum tveim,
sem gunnhvöt og mildinni bezt lét að skarta,
þið fagnandi úr vestrinu hraðsiglið heim
í hásali Norðurlands víða og bjarta.
Svo farið þið blessuð í framtíðar skaut,
þars fögnuður tungunnar þögnina hræðir,
er almætti hljómsins um aldirnar naut
en andanum lyfti í svimandi hæðir,
sem æskunni fjallvegi ævinnar braut
og örlaga rúnanna skilninginn glæðir.
★
Dr. Jónas G. L. Johnson
Á s. 1. vori útskrifaðist frá
Manitoba læknaskólanum ungur
íslendingur, Jónas Guðmundur
Lennard Johnson að nafni. For-
eldrar hans eru Björn og Guð-
laug Johnson að Vogar Man.
Björn, faðir hans er sonur Guð-
mundar Jónssonar frá Húsey. Dr.
Jónas er fæddur 21. jan., 1923..
hann stundaði að barnaskóla
námi loknu nám á United College
og innritaðist í læknaskóla þess
fylkis 1943 og lauk burtfarar-
prófi á s. 1. vori, sem fyr segir.
Hann stundar lækningar á sjúkra
húsi í Vita, Manitoba.
Dr. Jónas er hinn efnilegasti
maður. Heimskringla óskar hon-
um til lukku í læknisstöðunni.
Flugslys í Winona, Minn.
Flugfar sem Northwest Air-
lines áttu fórst í stormi s. 1.
sunnudag við Winona, Minn. 36
manns fórust. Voru tveir af þeim
frá Flin Flon, Man. C. C. Plúm-
mer, einn af þeim sem fórst, var
um langt skeið hótelsjtóri í
Elfros, Sask.
Mikil slys í Manitoba
Yfir síðustu helgi urðu 16 um-
ferðaslys í Manitoba. Dóu fjórir,
en 12 meiddust, svo að á sjúkra-
húsum liggja.
Tala þeirra sem í slysförum
hafa lent frá 1. ágúst, er þá orðin
37, og þykir há.
Frá ársbyrjun, hafa 16 látist af
slysum í Winnipeg. Á öllu árinu
1947, fórust 18.
FRÉTTIR í FÁM ORÐUM
4
í þeim hluta Þýzkalands er
Rússar ráða yfir, er sagður mik-
ill skortur og óánægja Þjóðverja
fer þar vaxandi. Mest alt af því
sem landið gefur af sér iðnaðar-
lega eða í búnaði, er flutt til
Rússlands. Urgur Þjóðverja út
af þessu og ótti við uppreisn, er
ætlað að geti orðið til þess, að ýta
undir Rússa, að gera samning við
vestlægu þjóðirnar, meira en
nokkuð annað.
Berlínarmálið
Samtalinu í Moskva milli
stjórna Rússlands og Vestur-Ev-
rópu þjóðanna, er enn ekki lokið.
Var búist við að honum lyki s. 1.
viku og þá hefðu fjögra-velda
fulltrúarnir fund með sér í Ber-
lín í byrjun þessarar viku. En af
því hefir ekki orðið enn, þó nú
sé slíks vænst í lok þessarar viku.
í Berlín hafa kommúnistar gert
uppþot og heimtuðu um síðustu
helgi, að vestlægu þjóðirnar
hyrfu úr borginni og núverandi
stjórn þar yrði rekin, en nefnd af
Rússum skipuð þar til stjórnar.
Af þeirra hálfu virðist því ekki
um neina tilslökun að ræða. Á
þriðjudaginn í þessari viku,
hermdu fréttirnar, að Rússar
væru þó ekki frá því að hafa fund
með vestlægu þjóðunum um
gjaldeyrismálin og Berlín væri
veittur sérstakur gjaldeyrir,
helzt rússneskur. Það er eina
málið, sem minst hefir verið á að
fyrir þessum fundi lægi. En að
það leiði til fullra sátta, er þó
lítil von um. Vestlægu þjóðirn-
ar halda áfram með stjórnar-
myndun í V.-Þýzkalandi, eftir
sem áður og samgöngubannið er
hið sama og fyr og er nú orðið 10
vikna gamalt. Hnífurinn virðist
enn standa í kúnni, sem áður. Og
ekki hefir rekstur konsúlsins í
New York verið til að mýkja
skap Rússa. Það líklegasta er, að
við hið sama sitji enn um hríð.
Ýms blöð gera sér enn vonir um
lausn Berlínar-málsins, en það
virðist harla ástæðulaust að ætla,
að hún geti, hvað Rússa áhrærir,
látið sig gerast, nema með rekstri
vestlægu þjóðanna þaðan.
Þótt hylji oss vestursins haustkvöldið blátt
og hrímkuldinn smjúgi í ganglúna fætur,
við horfum með gleði í austnorður átt,
er ævinnar leggjast að köldustu nætur,
því þar vex upp ættbaðmur fslands svo hátt
sem Yggdrasill forni með heimslanda rætur.
Þ. Þ. Þ.
Nýja-Sjáland hefir sett nýtt
verð á sterlings-pundið sitt og
telur það nú jafngilt sterlings-
pundinu brezka. Áður var pund
þeirra metið 125 á móti 100
brezka pundsins. Ný-Sjálending-
ar segja Attlee-stjórnina olla því
að brezka pundið sé ekki meira
virði en þeirra.
★
Fulltrúar fjögra stóru her-
þjóðanna voru í fréttunum í
morgun sagðir komnir til Berlin-
ar til skrafs og ráðagerða. Segja
blöðin að einhvern vott beri það
um, að eitthvað hafi gerst á Mos-
kva-fundunum í áttina til betra
samkomulags um ágreiningsmál-
in sem eru aðallega um nýjan
gjaldeyri í Berlín og afnám
flutningsbannsins. Við bíðum og
sjáum hvað setur.
*
Bandaríkni hafa nú þegar var-
ið í Canada 200 miljón dölum í
sambandi við viðreisnarstarf Ev-
rópu — fyrir kaup á varningi sem
austur um haf hefir héðan verið
sendur. Svipaða sögu hafa fleiri
þjóðir að segja, er vörur hafa að
selja.
★
Skólar hófu starf sitt í Winni-
peg í morgun. Eg heyrði skóla-
börnin á leiðinni í skólann, vera
að kalla hvert til annars: Vakn-
aðu! Vaknaðu!
* * *
Andrei Zhdanov, einn af aðal
mönnunum í kommúnista flokki
Rússa, lézt í Moskva í gær; hann
var 52 ára. Um hann var löngum
talað, sem eftirmann Stalins. —
Hann var einn af fremstu mönn-
unum í Politburo (yfirráði)
Rússa og vann sér ódauðlega
frægð með vörn Leningrad í síð-
asta stríði, er hann stjórnaði. —
Segja blöð Rússa að þjóðin hafi
þar mist einn sinn ágætasta mann.
Friðfinnur Sigurðson, Geysir
Man. lézt 25. ágúst á Winnipeg
General Hosp., Hann var 68 ára,
lætur eftir sig 3 börn og ein
stjúpson; Kona hans dó fyrir
mörgum árum. Jarðarförin fór
fram s. 1. laugardag í Geysir
kirkju. Hins látna verður nánar
minst síðar.
Sumar
Við sumar hádags hljóma
um himinn, lönd og sæ,
sér lyftir alt sem andar
í unaðs mildum blæ.
Hvert fræ er moldin faldi
er fágað dögg og sól,
við almátt upprisunnar
með eilíft vald og skjól.
Við söng frá grænum greinum
er gleði, líf og fjör,
en fólksins fjöldi stritar
við fálát dagsins kjör.
Hið eina ráð við öllu
hjá okkur sjálfum býr,
að taka föstum tökum
þá tíð sem að oss snýr.
M. Markússon
ÍÞRÓTTAGARPUR
Ken Stanford
Hann vann Pétursson’s bikar-
inn í bogfimi til eins árs á íslend
ingadeginum 2. ágúst á Gimli.
Alls tóku fimtán þátt í samkepn-
inni, 8 menn og 7 stúlkur. Mild-
red Dalman vann fyrstu verð-
laun í hópi stúlknanna. Sam-
kepnin fór fram undir stjórn
Halldórs M. Swan.
Frú J. D. Eaton í heimsókn á íslandi
Hér á myndinni sjást þær frú Eaton (t.h.) og móðir hennar,
Anna Jónsdóttir. Myndin var tekin að Hótel Borg.
Hvernig gat nokkrum dottið í
hug að skíra þetta land fsland?
Hér er enginn ís sjáanlegur —
og enginn snjór — en grasið ó-
trúlega grænt og blómin í öllum
regnbogans litum. Sko bara völl-
inn, hérna fyrir framan glugg-
ann!
Eitthvað á þessa leið fórust frú
Eaton frá Toronto, Kanada orð
er fréttaritari blaðsins hitti hana
snöggvast að máli í gær að Hótel
Borg. Frúin er íslenzk í báðar
ættir, dóttir Friðriks Friðriks-
sonar (Stefánssonar, alþingis-
manns Skagfirðinga frá Skála)
og konu hans, Önnu Jónsdóttir.
en hún er fædd í Nýja-íslandi og
austfirsk að ætt (móðir hennar
var Stefanía Jónsdóttir frá
Skeggjastöðum.)
Frú Eaton er gift John David
Eaton, einum stærsta verzlunar-
eiganda Kanda, en T. Eaton fé-
lagið, sem hann er eigandi að, er
þekkt um gjörvallt landið og
munu um 30 þús. manns starfa
við það. i
Frú Eaton og móðir hennar
komu flugleiðis hingað til lands
s. 1. föstudag báðar í fyrsta sinn.
og munu dvelja hér í tvær vikur.
Þótt þær hafi ekki sótt ísland
heim áður, þá tala báðar íslenzku
með prýði.
— Eg lærði íslenzku áður en
eg lærði ensku, sagði frú Eaton.
Mér var innrætt það sem barn, að
eg væri íslendingur, og þyrfti
ekki að bera kinnroða fyrir það
—og það loðir undarlega lengi,
við margt af því, sem maður lær-
ir í æsku. Móðir mín talaði svo
oft um fsland, nærri því eins og
hún væri hér fædd og uppalin.
Og sennilega hefur hún komið
hingað oft — í huganum.
— Þó að eg segði kanadískum
blaðamanni frá því, að eg væri af
Reykjahlíðarættinni, þá væri
hann nákvæmlega jafn nær um
ætt mína og uppruna, eins og
gefur að skilja, en við íslenzkan
blaðamann get eg grobbað af þvi,
að vera af þeirri ætt! Eg á fjóra
syni, sem allir eru ljósir á hár^
með norrænt yfirbragð og þrír
þeirra heita íslenzkum nöfnum,
Friðrik Stefán, Þór og Jón, en
sá fjórði heitir George.
Ætlið þið að dvelja hér lengi?
— Sennilega um tvær vikur,
en þá höldum við til lmeginlands
Evrópu. Eftir helgina förum við
í ferðalag norður í land, því að
Skagafjörðinn og Mývatnssveit-
ina verðum við að heimsækja. Og
þér verðið að bíða með að spyrja
um álit okkar á landinu, þangað
til við komum aftur úr þeirri
ferð. Mér leist illa á mig í Kefla-
vík, það er ljóti staðurinn. En
það sem eg hefi séð af Reykja-
vík, líst mér vel á — og mér er
sagt, að eg eigi enn eftir að sjá
fegurstu staðina á landinu.
Hér eru einnig í heimsókn um
þessar mundir frænka frú Eaton
Sigurbjörg Gíslason Boynton og
maður hennar, próf Holmes
Boynton. Hvorugt þeirra hefur
áður gist ísland, en frúin talar
íslenzku reiprennandi, er vel
heima í öllu, sem við kemur
Reykjahlíðarættinni og hlakkar
mjög til þess að heimsækja
Reykjahlíð í Mývatnssveit.
—Mbl. 22. ágúst
Schuman eina vonin
Robert Schuman, sem fyrir 32
dögum var forsætiðsráðherra
Frakklands, er nú talinn hinn lík-
legasti til að mynda stjórn á
Frakklandi. Stjórn Andre Marie,
sem tók við fyrir mánuði síðan,
féll s. 1. laugardag.
Schuman hafði setið 8 mánuði
að völdum, en lengur tókst hon-
um það ekki, þrátt fyrir þó hann
yrði nokkrum sinnum við óskum
andstæðinga sinna um stækkun
ráðuneytis síns
Á undan Schuman var um
tveggja ára skeið samvinnustjórn
í Frakklandi undir forustu Ram-
adier og flokka Schumans og
Marie. Sú sameining var ger til
þess að bægja bæði kommúnist-
um og Charles de Gaulle-flokk-
unum frá völdum.
Ef Schuman tekst nú ekki að
halda þinginu í skefjum, er lík-
legt, að hjá almennum kosningum
verði ekki komist.