Heimskringla - 09.04.1958, Qupperneq 1

CENIURY HOIORSITD.
247 MAIN-Ph. WHitehall 2-3311

CENTURY MOTORS LTD.
241 MAIN - 716 PORTAGE
1313 PORTAGE AVE.
<v------------------------^
LXXII ÁRGANGUR
WTNNIPEG MIÐVIKUDAGINN 9. APRÍL 1958
NÚMER 28.
FRÉTTAYFIRLIT OG UMSAGNIR
Síðustu kosningafréttir
Endurtalning atkvæða tveggja
þingmanna hefir nú farið fram
síðan kosningum lauk. Hafa liber
alar þar grætt 2 þingsæti. Standa
sakir því þannig:
íhaldsþingmenn ......... 208
Liberalar .............. 49
CCF........................8
Það var í Rainy River- Kenora
sem liberalar unnu annað sætið
en þar endursótti fslendingurinn
W. M. Benedikson. Eru því tveir
landar á Ottawaþinginu.
Þriðja endurtalningin stendur
yfir í Austur-fylkjunum.
Þingið í Ottawa mun koma
saman 8. apríl. Er eftir stjórninni
'haft, að atvinnuleysismál, verð-
lagsmál bændavöru og fleira
muni efst á starfsskrá þingsins.
Smjör hækkar í verði
Smjör hefir hækkað í verði
um 6 cents pundið, eða úr 58 í
cents. Er það lágmarksverðið.
Hækkun þessi er fyrir stuðning
sambandsstjórnar. Er talið að
aðrar ibændavörur svo sem egg.
sauða, naut og svínakjöt, ull og
kornvara, muni einnig hækka
hlutfallslega í verði við iðnaðar-
vörur.
Blaðakóngur talar
Þeim er að fjölga, sem smölun-
ina hafa með höndum á friðar-
fund Krushchevs.
Við tölu þeirra bættist einn s.
I. viku. Ætti að yera munur að
því mannsliðinu, því það var eng
mn annar en blaðakóngur Breta,
Beaverbrook lávarður, sem hófst
handa.
f blaði hans, Sunday Express,
dagsett 23. marz, birtist grein frá
'bonum um, að Harold Macmillan
forsætisráðherra Breta, ætti að
íara á friðarfund Krushchevs,
hvað sem Eisenhower forseti
gerði.
Lesendum sínum, sem eru
nokkuð á f jórða milj. sagði blað-
ið, að frið yrði aö semja, hvað
sem það kostaði. Rússar neituðu
að Þjóðverjar væru á þeim fundi
fcn Eisenhower væri hlyntari
þeim en hinum vestlægu þjóð-‘
unum. Við áttum ekki fyrir
löngu i höggi við þjóðverja, segir
gremarhöf undur, og niunum
seint gleyma því.
Mr. Beaverbrook er 73 ára, í-l
haldssinni og vinsæll á Bret-
landi. En samflokksmenn hans
margir mótmæla þessari skoð-
un hans á friði og segja hann
ekki þess verðan, ef fyrir hannj
eigi að fórna vináttu Bandaríkj-;
anna. Hafa ummæli í þá átt birst
í Daily Sketob.
Beaverbrook er talinn hlyntur
Bandaríkjunum. En hann er
sagður öfundasjúkur vegna Bret
lands í einu og öllu. Að hann á-
líti Breta geta tekið sæti Banda
ríkjanna vit5 friðarborðið, getur
rétt verið, en Eisenhower hefir
þar einnig virst hiutgengur, eigi
síður en á vígvellinum. Ef Banda
ríkin hefðu ekki komið við síðari
stríðs árin í V.-Evrópu, gæti
nú svo staðið á, að friðarsóknir
væri ekki vonlegri en hún er og
svipaði meira til þess, sem hún
er í peðríkjum Austur-Evrópu,
eins og ungverjalandi, sem
Krushchev hélt fram í ræðu s.l.
viku, að ef Ungverjar ekki temdu
sér frið, skyldi han eins og á s.l.
ári senda meiri her þangað frá
Rússlandi en hann hefði þá gert
og þeir ættu að vita hvað það
meinti. Líhlegast gera Ungverj-
ar það, en skilja vestlægu þjóð-
irnar og blöð Beaverbrooks það
eins og skyldi ?
Kreppan í Bandaríkjunum
Það hefir verið minna talað
um kreppuna í Bandaríkjunum,
en í Canada. Veldur því eflaust,
að þar voru ekki kosningar, sem
hér.
Ritið U.S. NEWS, hefir athug
að þetta, gerir þessa grein
fyrir kreppunni syóra.
Viðskiftahöldar hafa vörur á
Lendi, sem þeir þurfa að selja,
áour en þeir kaupa nýjar vörur,
í staðinn. —Þessar óseldu birgð-
ir nema á öllu landinu um 5 biij
ón dölum. Iðnaðurinn heldur
einnig kyrru fyrir með að færa
út stakkinn eða -bæía byggingum
við sig. Á þessu stendur. Kyrr-
staðan í þessu efni nemur öðrum
5 biljón dölum. Auk þess cru bíla
kaup þrem biljón dölum minni
en árið áður.
Kreppan nemur því alls um 13
biljón dölum. Það er mikið. En
óviðráðanlegt er það ekki.
En á hvað er svo hægt að
benda, sem vegur upp á móti
þessu og bætir úr skák.
Fyrst og fremst er þess að
minnast, að stjórnin leggur til
4 biljón dali til ýmislegs starfs.
Annað sem í þessa átt kemur til
greina er fólksf jölgunin. Með
henni eykst notkun þjóðarinnar
á vörum um 6 biljón dali á ári—i
nauðsynjum eins og fæði, fatn-
aði og öðru. En þessu mun einnig
íylgja útþensla í byggingum er
nema mun 5 biljón dölum. Þetta
gerir 15 biljón dali í nýjum at-
böfnum.
Við þessu er búist, er kemur
fram á síðari helming yfirstand
andi árs. Og auðvitað á það, að
lækna kreppuna, sem nú þegar
er sögð stöðvuð, eða óðum í rén-
un. Við þessu er búist áður en
kemur fram á árið 1959.
Er ekkert sky'lt með krepp-
unni hér og suður fr? Það mun
flestum þykja líklegt að svo sé
og hún dvíni hér samfara henni.
Nýr forsætisráðherra
S.l. viku var rússneska þjóðin
frædd á þ.ví, í stjórnarblaðinu
Pravda, að henni hefði hlotnast
spá nýr forsætisráðherra. Bul-
ganin hefði verið rekinn frá völd
um en í hásæti var Nikita S.
Khrushchev seztur.
Ekkert vissi þjóðin um þetta.
Hún er ekki nema 200 miljónir
einstaklingar, og tók því ekki að
spyrja'lhana um þetta.
Hefir Khrushchev nú tvær
hæstu stÖður landsins, stjórnar-
iformenskuna og forsetastöðu í
Mið-stjórnarráðinu.
Er hann því æðsta ráð nú í
sama stíl og Stalin var, algerlega
einráður.
Ef að Stalin hefði ekki tekið
sér þetta vald í hendur og drep-
ið miljónir manna í þágu þeirrar
hugsjónar, hefðu peðríki Austur
Evrópu nú verið frjáls og rúss-
neskir íbúar haft atkvæðisrétt.
Hvað vakir fyrir Khrushchev
nú? Landarán og yfirgangur? —
Bergmálið af því, sem Rússar
eru nú þegar að gera í Asíu, hef-
ir borist nægilega lengi til vor,
Lil þess, að flestir renna grun
áform þeirra.
Og þetta er maðurinn, sem vest
lægu þjóðirnar eru óðar að leita
samninga við um frið, og jafn-
v’el eftir að Ihann er búínn að
segja vestlægu þjóðunum, að
hann “moli þær mélinu smærra”
ef þær sýni nokkra andúð í að
skrifa undir þá samninga sem
hann sjálfur ákveður.
Slettist upp á vinskapinn
Chou En-lai, stjórnarformaður
í Kína lét það nýlega í ljós við
stjórnara Norður-Koreu, að hann
væri mjög vonsvikinn á Rússum
er lofað hefðu vorubrigðum ti1
viðreisnar Koreu, en nú líti út,|
sem þeir ætluðu að leggja það áj
hilluna.
í
Líst ekki á blikuna
Nýlega var hér á ferð vaskur
brakun R. B. Dodwell að nafni
fiá Toronto. Þykir fregnritum
það hvalreki að ná í slíka og
forvitnast af þeim um efnalegar
framtíðarhorfur. Spá brakúns
þessa var sú, að um það leyti,
sem þeir, er nú leystu af hendi
starf þjóðarinnar, létu af vinnu,
mundi pakki af sígarettum kosta
$1.15, ibíll af ódýrara tæi $10,000,
ilaska af viskí $20.00. Vanalegt
fjölskyldu hús um $50,000, karl-
manna fataður í búðum $200.00.
Hér mun þykja of í lagt, en
gáum að því, að fyrir fyrsta al-
heimsstríðið var hægt að fá karl-
manns fatnað fyrir $10.00. Árið
!923, kostaði Model A Ford
MINNINGARORti
BJARNIVALTÝR
JOHNSON
og gekk þar á alþýðuskólann,
þar til hann fór að vinna. Þegar
hnnn var tólf ára, fór hann i sina
fyrstu vist og farnaðist vel. En
Ijórtán ára keyrði hann póstinn
frá Mountain til Cavalier fyrir
fyrir sex bændur á einum stað,
hver með sín,a stakka. En árið
eftir, 1915, var eitt af mestu upp-
skeruárum, sem komið hafa í
Norðvesturlandinu og voru ó-
sjaldan 60 bushel af hveiti og 100
Myndin hér að ofan sýnir
Hvaða möguleikar eru með skóg-
rækt á Islandi. — Hún er
Rf Hallormsstaðaskógi, en aðeins
lítið horn af honum þar sem Blue
Spruce voru sett. Þau eru nú orð
in mjög há og sóma sér vel.
Möguleikar á því að gróður-
setja tré á mörgum öðrum stöð-
um eru eins góðir og ‘hér. Gaman
er að hugsa til þess að sjá fsland
þakið grænum skógi.
Bjarni Valtýr Johnson
F. 28. júlí 1891—D. 5. jan. 1958
Þann 5. janúar síðasliðinn and-
aðist að heimili sínu í Sacra-
mento, Calif., bróðir minn,
Bjarni Valtýr Johnson, or^ lang-
ar mi,g að rita nokkur kveðju-
orð og geta nokkurra atriða í
aefiferli hans, sem var að mörgu
leyti merkilegur.
Bjarni var fæddur þ. 28. júlí
1891 í byggð íslendinga í Dakota.
Foreldrar okkar voru Guðmund-
ur smiður Johnson og Sigríður
Bjarnadóttir, sem flestir könn-
uóust við í Dakota. Ólst hann
upp á Mountain í foreldrahúsum
$690.00. Ennfremur keyptu hús-
freyjur þá góða steik fyrir 12
cents.
Mr. Dodwell kvað útreikning
sinn styðjast við 3 per cent kaup-
og verðhækkun á ári í nokkur ár,
en sú hækkun gæti eigi síður
numið 5 til 10 per cent.
Er þetta kommúnismi?
Fimm þúsund Bretar, menn,
konur og prófessorar tóku
þátt í kröfugöngu í London, er
efnt var til 4. apríl í mótmæla-
skyni við sprengju framleiðslu
og reynslu sprenginga með þeim.
Fyrir þessu stóðu prófessorar
prestar og biskupar, en konur
með börn á handleggjum eða í
vöggum mjökuðust áfram i kalsa
og snjókomu til áfangastaðarins
en hann var Aldermaston, rann-
sóknastöð flugsprengja um 50
mílur út úr borginni. Þar var
ávarp flut Bretum, Rússum og
Bandaríkjamönnum um að hætta
sprengju framleiðslu og
sprengju hernaði nú þegar.
I N. York voru um 250 menn
konur og börn í svipaðri kröfu-
göngu til bústaðar Samein-
uðu þjóðanna. Og nokkur hópur
manna i Japan lét á sér bera í
þessu efni.
Ef þetta sveigir Rússan, má
um það segja, að honum sé vissu
lega gengið.
Hjört Hjaltalín i nokkra mán-j"* höfrum af ekrunni. En svo
uói. Var hringferðin þrjátíu og!komu Þurr ár þar til 1919, að
fjórar mílur og gekk aaglega. j alger uppskerubrestur varð. Þá
Sagði hann mér fyrir nokkru, að iannst Bjarna vera slæmt útlit.
nafn hans væri skrásett hjá N.jNæsti járnbrautarbær, Shaun-
D. Historical Society sem yngsti avon, var 35 mílur í burtu, eng-
póstþjónn ríkisins, sem hefði inn skóli fyrir börnin og engin
keyrt póst fyrir meira en 50 árum uppskera, svo að þau fluttu al-
siðan. j farin um haustið aftur til Moun-
Árið 1910 lagði Bjarni út í tain' Þetta reyndist þeim heilla-
landaleit í Norðvesturlandinu og ráð' Næsta ár vann hann hjá
ferðaðist víða, og tók heimilis- ý™sum bændum, byggði svo
réttarland 70 mílur suður af Gull hllaverkstæði á Mountain og
Lake, Sask., sem var næsti járn- Vdnn v|ð Það um tíma, en flutti
brautarbær. Næsti bær fyrir sunn sihan 111 Walhalla og vann í átta
an var líka um 70 mílur í burtu, ar h^a P°rter Supply Co. Árið
en það var Harlem, Montana.j1934 keyPtí hann land nálægt
Næstu tvö ár vann hann við smíð Hangdon, N. D., og fór aftur að
ar og jarðvinnslu í Gull Lake búa’ Voru Þe«a tvö hundruð ekr-
byggðinni. Hann var góður smið-1 ur’ sem voru 1 miki111 órækt og
ur og gefinn fyrir að vinna með b7ggmgarnar í niðurníðslu, svo
vélum. Haustið 1912 íók hann að dagsverkið varð mikið. En
l>eimilisréttarlönd fyrir föður •^Jarni var mikill vinnumaður og
sinn og mig. Varð Það til þess, var MáUriður hans hægri hönd
að vorið eftir fluttust foreldrarj1 ollu °S sömuleiðis börnin á
okkar og við systkinin á þessi meðan Þau vnru í heimahúsum,
heimilisréttarlönd. Þarna mynd- svo að eiSÍ leið a löngu þar til
aðist tíálítil fslendingabyggð. Þau höfðu eitt af beztu bænda-
Voru um þrjátíu landar, sem -ieimilum í byggðinni. Hafði
þarna námu lönd. Nú er þessi ^Jarni keypt aðrar 240 ekrur af
bvggð kennd við Climax, og eru^311^1’ komið sér upp stórii hjörð
fáir þar eftir af íslendingum. jaf kynbótagripum, Aberdeen-
Þetta vor (1913) kvæntist Bjarni Angus> og átti á annað hundrað
Karakul- kinda, fyrirtaks hesta
og var öll búslóðin af beztu teg-
und.
Ekkert stendur í stað. — Börn-
in leita út—vilja freista gæfunn-
og gekk að eiga Málfríði, dóttur
þeirra heiðurshjónanna Kristjáns
Halldórssonar, Þorgilssonar og
konu hans Maríu Rögnvaldsdótt-
ur Hillman, en þau bjuggu allan
sinn búskap í Mountain-byggð-!sr og afla sér menntunar og sjá
inni. Kristján er dáinn fyririnýja heima—erfitt var að fá
r.okkrum árum, en Marja er enn vinnuhjálp, svo að þau Bjarni og
Málfríður afréðu að minnka við
sig þúsakpinn. Haustið 1945
á gamla heimilinu hjá syni sín-
um og er nú við háan aldur. Þeim
Bjarna og Mákfríði fæddust sjö I seldu þau alt nema löndin og
börn, sem ásamt móður sinn|i I fluttu til Sacramento, Calif.
Orð málsmetandi manna
John Foster Dulles, ríkisritari
sagði við þingnefnd er hann
átti starf með nýlega. Ef það
er aðeins um frið, sem er að
ræða, og friður er alt sem þið
fáist um, er ávalt hægt að
verða hans aðnjótandi, með
því að gefast upp!
•
Hrós úr óvæntri átt frá Nikita
Khrushchev—-Rússagoði, bárust
Bandaríkjunum nýlega. Hann
sagði kommúnistum sem hann
var að ihalda ræðu yfir: “Vér álít
um það ætti að vera keppikefli
allra manna í heimi, að ná eins
háu marki í lifnaðarháttum og er
í Bandaríkjunum!”
syrgja hann. Þau eru:
Marja Þuríður (Mrs. L. Buck-
enham), Sacramento, Cal.
Kristján Halldór, Langdon, N.
Dakota.
Jens Sigurður, Bismarck, N.,
Dakota.
Anna Stefanía (Mrs. Major
R. W. Lewis), Washington, D.C.
Bjarni Þórður, Sacramento,
Oscar Victor, Wichita, Falls,
Texas. Hann er flugmaður í her
Eandaríkjanna £jet Pilot). Einn
ig eru þrettán barnabörn. Óll eru
þessi börn mannvænleg og vel
gefin. Þau eru öll gift fólki af
erlendum ættum.
Einnig syrgja hann sex syst-
kini:
Kristrún, Mrs. J. O. Dalsted,
Bismarck, N .D.
Oscar, sá er þetta ritar, Sask-
atoon, Sask.
Guðrún, Mrs. V. N. Crowston,
Auburn, Was;h.
Aldís, Mrs. Vic Sturlaugson,
Langdon, N. Dakota.
Thorbjörg, Mrs. A. Nagel, í
Sacramento, California.
Jón, hálfbróðir, gullsmiður,
Puyallup, Wash. Jón var albróð-
ir Stefaníu sálugu leikkonu hálf-
systur okkar. Hann er maður há-
aldraður og farinn að kröftum.
í þessari nýju byggð, Climax,
er góður og frjósamur jarðvegur,
en oft fremur þurr. Um vorið
1914 keypti Bjarni dráttarvél og
plóga, og um sumarið brutum
við 500 ekrur af nýju landi. En
sumarið var þurrt og heldur rýr
uppskera, svo að þresking byrj-
aði snemma eða 12. ágúst, að mig
minnir, og var ekki lokið fyrr
en 4. desember, en þá höfðum við
þreskt í þréttán mismunandi
“townships”. Var samvinna svo
góð meðal þessara frumbyggja,
að oft var hægt að þreskja fyrir
marga bændur í senn. Man eg
eftir að eitt ainn þresktum við
þar sem þrjár dætur þeirra voru
giftar og búsettar.
Ekki undi Bjarni hag sínum
iðjulaus, svo að hann fékk sér
vinnu hjá Montgomery Ward.
Var hann svo vinsæll hjá félag-
inu, að hann fékk þriggja mán-
aða frí á hverju ári til að líta eft-
ir bújörðum sínum í Dakota og
beið vinnan þegar til baka kom.
Þannig haíði hann ferðast fjór-
tán sinnum á milli gömlu góðu
byggðariimar í Dakota og Calif.,
bar sem veðurblíða og gróður
sæld ráða ríkjum.
Bjarni var einstaklega vinsæll
og vinmargur ,enda var ihann
hið mesta ljúfmenni í allri fram-
komu. Hjá öllum, sem hann hafði
unnið, bæði sem unglingur og
og seinna á ævinni, var hann ætíð
kærkominn gestur. Hann var virt
ur af öllum í sinni byggð sem
hinn bezti félagsbróðir og ágæt-
ur nefndarmaður í byggðarmál-
um.
Bjarni var mjög skyldurækinn
við ættmenn sína og var því mjög
hlynntur að sem flestir þeirra
kæmu til Sacramento, þar sem
tíu ættingjar eiga heimiii nú þeg
ar. Einkum langaði hann til að
systkini sín gætu flutzt til Cal-
ifornia og notið nokkurra ára
samfylgdar, því að á unga aldri
höfðum við tvístrast, svo að fund
um okkar bar sjaidan saman. En
forlögin voru því ekki samþykk.
Ekkjan og börnin kveðja þig
með klökku hjarta og þakka þér
samfylgdina, góðviljann og vel
unnið lífsstarf. Vinirnir mörgu
minnast þín með söknuði og
þakka góða viðkynningu.
Hann var jarðsunginn frá
kirkju lúterska safnaðarins með
aðstoð Frímúrara bærðra félags-
ins í grafreit Frímúrara 1 Sacra-
mento, þann 9. janúar s.l.
Blessuð si minning þín, bróðir.
Oscar G. Johnson.