Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi


Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 12.10.1895, Page 1

Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 12.10.1895, Page 1
Verð árgangsins (minnst 40 arka ; 3 kr.; í Ameriku 1 doll. Borgist fyrir júní- mánaðarlok. DJOÐVILJIN N USGI. ——-—■--Fimmti ábgangur. — !■■■ ■ ——— --.... BITSTJÓRI: SKÚLI THORODDSEN. -i- IJppsögn skrifleg ógild nema komin sé til útgef- anda fyrir 30. dag júní- mánaðar. M l- ÍSAFIKÐI, 12. OKT. 1895. Endurlit og liorfur. Þessi 3 ár, sem liðin eru í liaust, síð- an vér g.jörðuínst eigandi og ábyrgðar- maður blaðs þessa, höfuin vér orðið að eiga í 17 málum, — auk mála þeirra, út af „ísfirzku kærunum11 o. fl., sem vér að meira eða minna leyti höfum verið við riðnir fyrir aðra —, og gefur því að skilja, að allt þetta þras hefir tekið bæði tima og umhugsun, svo að blað vort hefir ekki aötíð getað snúizt svo við poli- tiskum málefnum, sem þurft hefði, og átt hefði að vera. En þrátt fyrir þetta, vonum vér þó, að enginn geti annað borið, en að blaðið hafi reynt að halda í horfinu, enda hefir bæði þjóðin og stjórnin viðurkennt að nokkru þá viðleitni vora, en reyndar hvort upp á sinn niáta, þjóðin með vax- andi kaupenda-íjölgun, og stjórnin með „lausninni“ góðu, sem vonandi verður blaði voru betri meðmæling, en margar alin-langar auglýsingar gætu orðið. En þegar vér nú litum á politisku horfurnar, eins og þær nú eru, þá sýnast oss þær svartar. Stjornin, 0g þó landshöfðinginn eink- anlega, hefir nú sýnt á sér ýmsa kanta, sem geta orðið þjóðfrelsi voru og lands- réttindum enn þá hættulegri, en orðið er, ef ekki eru notaðar liæfilegar hefil- tannir í tíma. Og það höfum vér einnig séð hvað bezt í surnar, að stjórnin á sér þann fylgi-fisk, sem hefir á sér fingraförin lians Eölska, og aldrei virðist þreytast á því, að liafa úti alla ugga, til þess að reyna að drepa hverja frjálsmannlega hugsun, sem fæðist. En þegar svo er kornið hjá einhverri þjóð, að stjórnarblöðin svífast ekki að vinna sér það til matar og meðmæla hjá stjorninni, að liæðast að hverri alvarlegri og vel meintri sjálfstæðis-viðleitni þjóð- ar sinnar, reyna á allar lundir að æsa hinar verstu og lúalegustu girndir vald- sjúkra valdamanna, ræðis o, og alla, sem stjórninni er ílla við, þá má segja, að það ástandið geti naumast ógeðslegra orðið. Og þá er það auðsæ skylda hverjum góðurn dreng, að reyna að útrýma slík- um ófögnuði sem fyrst, reyna að varna því, að eitur-ólyfjanin læsi sig inn í þjóð- líkamann. En sérstaklega hlýtur það að vera hlutverk hinna frjálslyndu blaða, að gera þjóðinni aðvart, þegar eitthvert stjórnar- blaðið gengur á slíka glapstigu, og benda lienni á, að jafn óheiðarleg málgögn eiga sér engan tilverurétt, og að það borga sig ílla, þau brjóstgfeðin, að ala slíkar nöðrur sér í barmi. Og með þessar almennu hugleiðingar í liuga, mun þá blað vort telja sér skylt, að fylgja öllu atferli stjórnar-blaðsins víkverska með ólíkt meiri athygli fram- vegis, en að undan förnu. •--- ■ •SSSÍSISSI, -- 1 óþverragrein einni með fyrirsögn- innj: „Enn þá svart á hvitu“, sem prent- uð er í 78. nr. „ísafoldar44 21. sept. þ. á., er því meðal annars slegið fram, að „Þjóðv. ungi“ vilji skapa hér á landi eins konar verzlunar-einokun, eða sé þvi fylgjandi, a.ð „þeir Zöllner & Co. nái undir sig allci verzlun landsins“; en rneð þvi að því fer fjarri, að blað vort liafi nokkru sinni svo mikið sem innt eitt einasta orð í þá áttina, að vilja gera Zöllner & Co., eða nokkurn annan, einráðan um íslenzka verzlun, þá mótmælum vér hér með gagn- gjört þessum bfgrirleitnu ósannindum, sém „Isafold“ hefir verið nógu frökk að gleypa við, liklega treystandi því, að ekki væri hvítt að velkja, að því er rétthermi og áreiðanlegleik sjálfrar hennar snertir. Frjáls samkeppni í verzlunar-sökun- um, og að landsmenn eigi sjálfir sem mestan þátt í verzlun sinni, það er, og hefir jafnan verið, „program“ blaðs vors í þeim efnum. Þar sem sami greinar-liöfundurinn, „einn úr Sandvíkurdeildinni“, leyfir sér Jónsson frá Múla, þá fer hann einnig með ósannindi, með því að Jón í Múla hefir vitanlega hvergi farið því fram, sem höf. ber honum á brýn; hann hefir að eins vakið máls á því, hvort heppi- legt irnmdi, að margir hefðu íslenzkt fé á boðstólum á Englandi í senn, og færðu þannig verðið niður hver fyrir öðrum. Er þetta ekki nokkuð annað, en að vilja selja þeim „Zöllner & Co alla verzl- un landsins" í hendur? En má ske fylgir greinar-höfundurinn reglunni: „Ljúgðu röggsamlega, ætíð mun eitthvað við loða“? Grreinin hans er yfir höfuð ærið „ísa- foldarleg“. „Eargæzlumennirm'r“, sem ásamt far- stjóranum eiga að hafa yfir-umsjón með útgerð landsgufuskipsins tilvonandi, eiga ekki upp á pallborðið hjá landshöfðingja- ritstjóranum, þar sem hann í 77. nr. ver fullum fjórum dálkum, til þess að illskast út af þeim, og finnur þeim það einkum til foráttu, að þar með sé „fjölgað em- bættum þeim, er liggja undir veitingu þingsins11. Já, skaði sannarlega, að sýslanir þess- ar skyldu ekki heldur liggja undir veit- ingu landshöfðingjans, því að þá hefði Björn Jónsson staðið næstur! En þó að Björn Jónsson vilji af auð- skildum ástæðum halda bitlingum öllum og embættaveitingum til landshöfðingj- ans, þá má hann vita, að þeir eru fleiri meðal þjóðarinnar, sem svo eru skynsam- ir, og óháðir í skoðunum sínum, að þeir kysu heldur, að þeim færi fækkandi, en fjölgandi, bitlingunum, sem landshöfðing- inn á yfir að segja. Yitaskuld getur þinginu yfir sézt í kosningum sínum; það er mannlegt að villast; en þó mun þjóðin una betur af- skiptum þess í þessu sem öðru, heldur en að eiga allt í hendur landshöfðingja og stjórnar að sækja. Það er nefnilega sá mikli munur, að á þinginu eiga þeir sæti, sem meiri hluti þjóðarinnar hefir sýnt, að hann ber traust spana þá til gjör- lcgbrota, rægjandi auðvitað allt ' að bera þenna sama áburð á alþin. Jón

x

Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi
https://timarit.is/publication/131

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.