Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 16.01.1904, Síða 2

6
iPJOttv.tr,ji.vn
bjartsýnið i landinu, lífga vonirnar, þar
seru þær eru farnar að dofna, og glæða
trúna á sjálfum. sér, landinu og framtíð
þess.
Bjartsýnið er þjóðinni, og einstakling-
unum, fiestu öðru iiollara, óhjákvæmileg
lyptistöng til frama og framkvæmda.
Miklu betra því, að farajafn vel lopt-
förum i huganum, og telja sér alla vegi
færa, en að fyllast örvæntingu, sjá ótal
ljón og ófreskjur á veginum, og fara
hvergi.
Og séu ljón á veginum — og þau
eru býsna mörg á þjóðlífsbraut vor ís-
lendinga —, þá er að ráða á þau, og
sigra þau, ef kostur er.
Þetta þótti nauðsynlegt að takafram,
og biðja menn, að hafa í huga, er þeir
lesa bréfkaflann, sem birtur er hér aptar
í blaðinu.
Höfundur hans litur ærið svörtum
augum á fjárhagsástand landssjóðsins, og
á „hvalfjöruaðfarirnar“ á síðasta alþingi,
og treystir miðlungi vel ráðherranum
nýja.
En þetta er ekki ástæða til svartsýn-
is, ekki eina sinni í skammdeginu, held-
ur hvöt til baráttu, til að bæta úr því,
er miður þykir farið.
Læri þjóðin að treysta sjálfri sér, og
vilji bæta úr því, sem miður þykir fara,
þá hjálpar guð þeim, sem hjálpa sér
sjáifir.
ístandið í læiða skólanum.
Ný púðurspreníringf. — Hótunarbrðf. — „Ótt-
ast ekki rtauða sinn“. — Iloriin „postilla“. —
„Á útgðng-uversinu sprakk liann“. — Ósain-
mála yfirstjórnendur. — Sakamúlsrannsóknir.
Helzt til snemmt var það, er vér í
síðasta nr. „Þjóðv.u gátum þess, að allt
væri með friði og spekt í lærða skólan-
um, því ,að árla morguns 9. janúar, sama
daginn, er blað vort kom út að kveldi,
varð áköf púðursprenginq i forstofu skól-
ans, svo að húsið hristist, en hvellurinn
heyrðist langar ieiðir.
Þegar þetta gjörðist, voru piltar
ný gengnir frá morgunbænahaldinu inn
í bekkina, svo að naumast getur verið
neinum skólapilti til að dreifa, er þá var
í skólanum; og með því að enginn var í
forstofunni, er sprengingin varð, hlauzt
eigi slys af; en svo kvað rector hafa
sagzt frá, að hylkið, er púðrið hafði verið
Játið í, myndi rúmað hafa, sem svarar því,
er notað er til fallhyssuskots. —
Þá er og fullyrt, að rector Bjórn M.
Olsen hafi öðru hvoru verið að fá hótun-
arhréf, með bæjarpóstinum, þar sem hon-
um sé sagt óþvegið til syndanna, titlað-
ur miður virðulega, og haft í ýmsum
hótunum við hann.
Virðist svo, sem rector Olsen taki hót-
unarbréf þessi all-alvarlega, þar sem hann,
í stað þess að leiða bréf þessi hjá sór,
8em þýðingarlaus drengjapör, hafði ný
skeð haldið all-langan ræðustúf yfir skóla-
piltum, þar sem hann, út af hótunar-
brófum þessum, lýsti því mjög hátíðlega
yfir, að hann vissi það, að allir ættu eitt
sinn að deyja, oq að hann öttaðist ekki
dauða sinn, og tæki þvi ofur rólega, þótt
hann bæri að höndum, er hann væri að
gegna sínum embættis- og skyldu-störf-
urn o. s. frv. —
11. janúar, er gengið ^ar til hina
vanalega morgunbænahalds, kom það í
ljós, að „postillanu, og sálmabœkur allar,
var horfi.ð, og varð því að þylja eitthvað
eptir minni(!)
Gegnir það annars stórri furðu, að
eigi skulí löngu vera hætt við þessar svo
kölluðu bænagjörðir, sem ekki virðast
stundum lýsa mikilli guðrækni, eins og
þeim er háttað. — Einn morguninn fékkst
t. d. enginn piltanna til þess, að syngja
sálminn, unz einn piltanna lét þó loks-
ins til leiðast, fyrir þrábeiðni rectors, en
byrjaði þá svo hátt, að hann sprakk þrisv-
ar á söngnum, og mátti þvi segja, sem
þar stendur, að „á útgönguversinu sprakk
hannu; en hinum var auðvitað dillað, og
varð af skellihlátur, og væru slík bæna-
höld betur spöruð. —
Svo er að sjá, sem yfirstjórnendur
skólans séu ekki mjög sammála, þarsem
einn ónýtir það, er annar úrskurðar, sbr.
51. nr. „Þjóðv.u f. á.; nýlega hefir og
landshöfðingi úrskuröað, að tveir afpilt-
um þeim, er reknir voru úr öðrum bekk
í seinna skiptið, skuli teknir aptur inn
í skólann.
Sagt er, að kennurum skólans hafi og
verið það mjög á móti skapi, er rector
greip til þess óyndisúrræðis, að fara að
krefjast sakamálsrannsóknar, út af púður-
sprengingunni 9. janúar o. fl., og bendla
þannig fjölda skólapilta við vitnaleiðslur
og svardaga, sem margt íllt getur af
hlotizt, er lítt þroskaðir unglingar eiga
hlut að máli.
Hófust sakamálsrannsóknir þessar 11.
jan., og voru þá 5 eða 6 skólapiltar kvadd-
ir fyrir rótt, og nokkrir einnig daginn
eptir; en nákvæmari fregnir um þetta efni
verða að bíða næsta blaðs.
Eptir að ofan ritað var sent i prent-
smiðjuna, hefir frétzt, að nýpúðursprenging
hafi orðið i forstofu latínuskólans 12. jan.
kl. 8 og 40. mín. e. h., og var púðurspreng-
ing þessi svo mikil, að skólahúsið brist-
ist, og hvellurinn heyrðist langar leiðir.
Mælt er, að ekkert hafi enn orðið upp-
vist við róttarrannsóknirnar, semhaldnar
hafa verið, eptir kröfu rectors.
Blaðið „Heykjavíku minnist 14. þ. m.
á óstandið í lærða skólanum, og hallar
fremur frásögninni á pilta, og skýrir að
suinu leyti rangt frá, segir t. d., að ann-
ars-bekkingar, sem teknir voru aptur í
skólann, eptir fyrri burtreksturinn, hafi
beðið fyrirgefningar, sem er tilhœfulaust,
gefur í skyn, að hinir burtreknu annars-
bekkingar muni vera valdir að óknytt-
unum, 8em ritstjórinn þó veit ekkertum,
o. fl. — Hver segír honum og, að messu-
söngs bókunum, og húslestrarbókinni, hafi
verið stolið? Er ekki eins hugsanlegt,
að þeim hafi verið fargað, án þess nokkur
hafi auðgað sig á þeim? Að minnsta
XVIII., 2.
kosti virðist réttara. að vera ekki að tala
um „þjófnaðargrun eða bjófsorðu. er á
piltum hvíli, meðan hvorki ritstjóri
„Reykjavíkuru, né aðrir, vita, hvernig á
hvarfinu stendur.
Að næsta alþingi fari að svipta lat-
ínuskólann ölmusustyrknum, vegna ó-
standsins í skólanum, eins og ritstjóra
,,Reykjavíkuru finnst sjálfsagt, það er
fjarstœða, sem engri átt nær, og má geta
nærri, hvort þingmenn, sem eru fulltrú-
ar þjóðarinnar, fara að refsa landsmönnum,
er pilta eiga í skóla, á jafn ranglátan
hátt, enda væri það því líkast, að „hafa
býtti á bakara og smiðu.
Annars situr fremur illa á „Reykja-
víkinniu, er hún er að rausa um það, að
hún hafi eigi viljað gjöra skólamál að
blaðamáli, þar sem margir munu enn
minnast „lúsaleiðaransu, er hún flutti í
fyrra vetur, út af því er sézt hafði lús á
einhverjum krakkanum í barnaskólanum
í .Reykjavík; eða hví skyldi það frem-
ur hafa verið blaðamál, en óstandið í
lærða skólanum? Var það þeim mun
merkilegra?
„Freyr“
er nafnið á hinu nýja landbúnaðarhlaði, er þeir
Einar Helgason garðyrkjumaður, Gwðjón Gsið-
mwndsson landbúnaðarkandidat, og Magnús Ein-
arsson dýralæknir byi-juðu að gefa út nú um
áramótin. — Það á að koma út einu sinni á
mánuði, ein örk í senn, og kostar árgangurinn
2 kr.
í fyrsta nr., sem út er komið, eru ýmsar
gagnlegar hugvekjur, og má ætla, að blaðið verði
eigulegt, og vel úr garði gjört, þar sem jafn
hæfir menn leggja saman.
Lausn i'rá prestskap.
Síra Ólafur Stephensen á Lágafelli hefir fengið
lausn frá prestskap frá næstk. fardögum, og ætl-
ar að byrja búskap í Skildinganesi.
Húsbrunar.
Um mánaðamótin nóv.—des. brann hús Gisla
Hjálmarssonar i Nesi í Norðfirði, eitt af stærstu
húsum á Austfjörðum, og var húsið vátryggt..
Annar húsbruni varð á Seyðisfirði aðfaranótt-
ina 11. des.; þar brann hús Eyjölfs ljósmynda-
smiðs Jcmssonar, og var albrunnið kl. 21/., um
nóttina. — Fólk var vakið upp, og bjargaðist
sumt í nærfatnaði einum, en litlu af innanstokks-
munum var bjargað. — Bæði hús og innbú var
í eldsvoða ábyrgð.
Jarðlaust
var víðast á norður- og austurlandi fyrir miðj-
an des.
Fisklaust,
eða þvi sem næst, segja siðustu fréttir frá
ísafjarðardjúpi, Eyjafirði, og á Austfjörðum. —
29. des. var róið úr Bolungarvík, aðal-verstöð
Djúpmanna, og fengúst að eins fáir fiskar á skip.
Lýðliáskólinn(i) í Búðardal
var um jólin fluttur að prestsetrinu Hjarðar-
holti í Dölum, sakir einhvers ágreinings við mat-
salann í Búðardal.
Svartsýni. (Úr bréfi).
„... Við eram orðnir því svo vanir, hús-
menn og bændamyndur þessa arma lands,
að sletta sjaldnast í oss bita eða sopa,
nema það sé að láni tekið, að við það
bregður manni ekki.
En þegar svo þetta merkilega þjóðfé-
lag, sem slíkt, fer einnig að lifa upp á
lánin, — sbr. 41. árs gaddavirslánið —,