Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 28.10.1904, Page 2

170
í'*]OÐVrxLJi>.N
XVIII., 43.
30 þús. — Japanar höfðu náð fjöldafall-
byssna frá Rússmn. og þar sem orustunni
var eigi lokið, er síðast fréttist, þá er
enn óvíst, hvort Kuropatkin hefir kom-
izt undan, eða beðið algjörðan ósigur. —
Akafur eldsvoði varð í Winnipeg 12.
okt., og brann fjöldi húsa, svo að skaðinn
er metinn um 700 þús. dollara.
.■ ■ i ■ ■ ■ .TrmTT0
Bref frá Djúpi.
11. október 1904.
Heizt lítur út íyrir, að veturinn sé genginn
í garð; síðan á Mikaelismessu, hefir verið hin
mesta ótíð, opt með töluverðri snjókomu, og frosti,
og unohleypingum. Kýr komu inn fullum þrem
vikum fyrir vetur. Tíeyskapv/r varð í góðu með-
•al-lagi víðast hvar, sumarið var eitt hið hezta og
biíðasta, sem náenn muna, frá því vorharðindun-
um Jinnti, föstudaginn fyrir hvítasunnu. Fiski-
ajli hefir verið mjög rír, síðan á vorvertíðarlok-
um, og slæmar horfur með haustvertiðina, bæði
hvað beituföng og aflabrögð snertir.
Hér er að vanda lítið talað, og liklega hugs-
að, um stjórnmál; vér Djúpkarlar látum lítt til
vor taka um þá hluti. Vér erum hvoi-ki æstir
landvarnarmenn, né stæltir stjórnarféndur. En
ekki fáum vér heldur ofbirtu í augun af dýrð
nýjn stjórnarinnar; vantar þó ekki, að ..Vestri11,
sem sézt hér hjá stöku manni, reyni, að gylla
ráðherrann, og telja fólkinu trú um, hve ágætur
hann sé. Vér viíjum sjá, hverju fram vindur um
athafnir nýju stjórnarinnar, áður en vér, með
Kristjáni prentara, og G-uðmundi Bergssyni, föll-
um fram, og tilbiðjum hana. Því er gott að taka,
ef hún reynist. landi og lýð nytsöm, en um það
verður hún sjálf að sannfæra þjóðina með athöfn-
um sínum; þar dugar ekkert blaða skrum. Um
„Vestra“-ritstjórann er það að segja, að margir
spá því, að hann gjöri ráðherranum álíka greiða
með skjalli sínu, eins og hann gjörði prófastin-
um okkar, í kosningaleiðangrinum; fullyrða kunn-
ugír menn, að enginn hafi meir spillt fyrir kosn-
ingu hans, og stutt síra Sigurð, en einmitt
„Vestri“, með öllum iofgjöiðai-þembingnum um
prófastinn, og ranghermi um Vigurklet'kinn. Svo
mikils virða ísfirðingar biaðtötur þetta, og get-
ur það því engan icginn ávinningur talizt, að
verða fyrir skrumauglýsingum slíkra blaða, enda
munu fáir öfunda ráðherrann okkar, af þessum
og þvílíkum skjaldsveinurn. —
Hingað eru nú komnar fregnir af kosninga-
úrslitunum; þykja flestum þær hafa all-vel tek-
izt; að minnsta kosti eru þessir nýju þingmenn
flestir engir viðvaningar; en mestu þykir nú
skipta, hvernig þeir snúast viö fjárntálunum, á
næst-a þingi; er flestum minnisstætt sukltið á
síðasta þingi, og (íska einskis síður, er>. að sá
flokkur vaxi, er sólundar fé landsins í alis konar
brutl og ráðleysu, og því að eins munu auknar
tollálögur frá næsta þingi mælast vel fyrir, að
ekki verði jafnframt hriigað upp nýjum embætt-
um; af því hefir þjóð þessi fengið meira, en nóg
■nú fyrir skemmst-u, er nýja skrifvélabáknið á Arn-
arhóli var sett á laggirnar, og hefði fullvel mátt þar
við lenda, er þingið gjörði, þótt ekki bætti stjórn-
in nýju embætti ofan á allt, sem komið var, aö
þinginu fornspurðu.
Harðskeytír eruð þið sumir blaðamennirnir
i garð nýju stjórnarinnar, og lítið fær hún sér
enn til frægðnr unnið wð ykkar dómi. Það er
rétt, að stjórninni sé vandlifað, og víst er um
það, að hoilara er henni, að fá rökstuddar að-
finningar, en smjaðrið og sleykjuskapinn, sem að
öiiu dáist, og allt lofar í fari hennar.
Með góðum fréttum má telja það, ef satt
reynist, að nú eigi að gjöra alvöru úr ritsíma-
lagningu bingað til landsins, verði kostnaður sá
með nokkru móti kleyfur fyrir landssjóðinn. Það
er leiðinlegt, að hafa ekkert í buddunni, er um
slík nauðsynja fyrirtæki er að ræða. Ekki er
við því að, búast, að vér Yestfirðingar unum því
vel til lengdar, að vera ritsímalausir, er allir
hinir landsfjórðungarnir eru komnir í ritsima sam-
band við umheiminn. Vonandi förum vér nú
að smáþokast i áttina 4 eptir framfaraþjóðunum;
stórstígir getum við vart. orðið fvrst um sinn, en
það er sjálfum oss að kenha, ef oss hér eptir
ekki miðar töluvert. meira áfrarn, en hingað til.
Þekki þjóðin og ræki þær helgu skyldur, sem
samfara eru auknu sjálfsforræði, þá starfa allir
hennar beztu kraptar, bæði hjá iandstjórninni,
þinginu, og hverjum hugsandi einstakling, til
heilla og hagsælda fyrir land og lýð.
Aukin strandgæzla. Svo er að
heyra á blöðmn stjórnarinnar, sem Dana
stjórn hafi tekið fremur vei í þá áskor-
un síðasta alþingis, að Danir bafi stöðugt
I fallbyssubát hér við land, sérstaklega á
Faxaflóa, til að líta eptir botnvörpungum,
og hefir danska stjórnin því í huga, að
leita nauðsynlegrar fjárveitiugar hjá rík-
isþinginu, svo að smíðaður verði fall-
byssubátur i þessu skyni, er sé á stærð
við „Beskytteren'1, varðskip Dana við
Færeyjar.
En þó að ríkisþingDana veiti fé í þessu
skyni, getnr fallbyssubátur þessi fráleitt
verið full-smíðaður, og byrjað strandgæzlu
hér við land, fyr en einhvern tíma á ár-
inu 1906 í fyrsta lagi, og hefir því hr.
H Hafstein áunnið það, að danska varð-
skipið „Hek1au verður látið vera hér við
land í 10 mánuði á næsta ári, að því er
blöð stjórnarinnar skýra frá, og er það
ögn skárra, en verið hefir, enda þótt eitt
skip sé vitanlega alveg ófullnægjandi, ef
strandgæzlan á að vera í nokkru lagi.
„Þjóðólfur“ gamli spáir því, að ráð-
herrann fái skammir fyrir þessa, frammi-
stöðu sína, eins og fyrir allt annað, en
( þar sem ráðherrann virðist í þessu máli
; hafa sýnt góðan vilja, til að fylgja fram
vilja alþingis, dettur vist engum í hug,
að fara að hnífla hann fyrir það, þó ó-
þarft sé á hinn bóginn, að fara að ausa
út lofræðunum, þótt maðurinn gegni
skyldu sinni, allra sízt meðan afrekin eru
alveg óséð enn.
Hoísprestakali á Ska«astjiin(i.
Þar fór ný skeð fram prestskosning, og var
að eins einn umsækjandi í kjöri, cand. theol.
Þorsteinn Björnssnn, frá Bæ í Borgarfjarðarsýslu,
og hlaut hann að eins 11 atkvæði, af 40 atkvæð-
um, er greidd voru á fundinum; en með því að
eigi mætti helmingur safnaðarmeðlima, er á kjör-
skrá voru, varð fundurinn ekki lögmætur.
Frá Ísalii'ði
er „Þjóðv.“ ritað 15. okt. þ. á.: „Tíðin hefir
vei'ið hér rnjög óhagstæð, ýmist kafaldshríðar,
eða bleytu-slög. — A sjó hefir mjög sjaldan gef-
ið, enda fisktregt, bæði hér, og í Bolungarvík;
hæðst þar 4 kr. hlutir, sem þykir lítið.
Sýslumaður Hallilór Bjarnason frá Patreksfirði
kora hingað með „Ceres“ 11. þ. m., til að gegna
setudómarastörfum í máli milli P. M. Bjarnar-
snnar verzlunarmanns og Jóns verzlunarstjóra
L/ixd/d.
Margir eru hér all-óánægðir yfir þvi, að ferö-
ir landpóstsins, milli ísafjarðar og Hjai'ðarholts,
hafa verið bannaðar i sumar, þar sein allir aðrir,
er haft haía mislinga áður, hafa mátt fara ailra
ferða sinna, og bréf og blöð, og hvers konar far-
angur, er sent fram og aptur með strandskipun-
um. Sýnist þetta bera vott um töluverða ósam-
kvæmni i ráðstöfunum stjórnarinnar, og una
menn þessu því ver, en eila“.
Ómakleg árás.
1 síðustu skólaskýrslu minnist rektor Bjnrn
M. Olsen á óspektirnar í lærða skólanum síðastl.
vetur, og sveigir þar mjög að landshöfðingja M.
Stephensen, og virðist jafn vel vilja get’a í skyn,
að hann hafi átt upptökin að óspektunum, þar
sem hann fi'nnur ástæðu til þess, að taka það
fram sérstaklega, að mest hati kveðið að óspekt-
urmm í 2. og 4. hekk, einmitt í þeim bekkjun-
um, þar sem synir landshöfðingja voru.
Allir, sem kunnugir eru, vita þó, að þessar
getsakir rectorsins eru alveg ástreðulausar, og
væri ástæða til þess, að áfellast landshöfðingja,
að því er afskipti harrs-Trf-inálum lærða skólans
snertir síðastl. vetur, þá væri það að líkindum
helzt fyrir það, að hann hafi sýnt rector B. M.
Olsen helzt til mikið umburðarlyndi, eða hlífzt
við því, hans vegna, að taka svo röggsamlega í
taumana, sem þurfti.
Ganiiiiisamiii'
gjörist nú stjórnai'biaðsritstjói'inn, hr. Jón Ól-
afsson, í meira lagi, þar sem hann fræðir les-
endur sína á því, að stjórnarhlaðið „ Reykjavikin11
hafi verið „saunsögiinnar má!gagn“(!!)
Þetta er sagt mönnunum, sern lesið hafa,
hlaðið viku eptir viku. Svona gamansamur get-
ur hr. J. 01. enn vorið.
Bessastöðum 38. okt. 1904.
Tiðarlar oinatt mjög óstöðugt, kaldhryssings-
iegt og rigningasamt. — Haustið jlir höfuð af-
ar-óhagstætt, bæði til lands og sjávar.
Heiðui'ssamsíeti. Námsmenn lærða skólans héldu
fyrverandi kennara sinum, cand. mag. Bjarna
Jónssyni (írá Vogi(, samsæti í Iðnaðai mannahús-
inu í Reykjavík að kvöldi '21. þ. m. — Þar voru
ræður haldnar, og kvæði sungið, fyrir minni
heiðursgestsins, og hafði einn skólapiltanna ort
það.
Jafn framt gáfu skólapiltar Bjarna kennara
göngustaf, mjög haglega gjörðan, og gulli búinn,
er á voru letruð þessi latnesku orð:
„Kon opis nostræ grates agere dignas.
Disciyiuli11.*
Nýsveinar, er eigi hafa notið kennslu Bjarna,
tóku að sjálfsögðu eigi þátt í samsæti þessu, og
örfáii' — 6 eða 7 — skólapiltar aðrir skárust úp
leik, með því að foreldrar, eða vandamenn þeirra,
höfðu bannað þeim, að taka þátt í aamsætinu,
til þess að styggja ekki ráðherrann(!)
Eins og vænta mátti, kom það mjög glögg-
lega í ljós í samsæti þessu, hve mjög skólapilt-
ar sakna hr. Bjarna Jónssonar, sem kennara, og
hve megn óánægjan er í skólanum, út af aðíör-
um stjórnarinnar gegn honum.
f 21. þ. m. andaðist í Reykjavík rectorsfrú
Siyríður Jfmsdóttir, hálf-níræð, ekkja Jóns sáluga
Þorkelssoniir rectors, er andaðist 21. janúar síðastl.
Með manni sínum eignaðist frú Sigríður tvö
börn, er hæði dóu strax eptir fæðinguna.
Hún var kona trygg í lund, og þótti val-
kvendi.
Káöherrann fékk 22. þ. m. veizlu þá, er hr.
Jón Ólafsson gekkst mest og bezt fyrir, sbr. síð-
asta nr. „Þjóðv.1, — Lá þó við sjálft, að Jón
yrði að gefast upp, sakir daufra undirtekta stjórn-
arliða, en þá skarst D. Thornsen, riddara-efni, í
leikinn, með eitthvað af búðarmönnum sinum,
og málinu var borgið.
Nú verður auðvitað látið heita svo í biöðum
atjórnarinnar, sem íbúar höfuðstaðarins hafi
fundið hjá sér alveg ómótstæðilega hvöt til þess,
að þakka „vorum ástsæla og þjóðrækna ráðherrá“,
í nafni höfuðstaðarins, og allrar alþýðu á Islandi,
hin stór-fui'ðulegu aírek lians i fréttaþráðarmál-
inuf!)
Það eru auglýsingarnar, sem nú á dögum eru
orðnar eitt ai keimsins stórveldum.
l’iistguluskipið „Laura“ gat, sakir ótlðarinnar,
eigi lagt af stað frá Reykjavík til útlanda, fyr
en 25. þ. m. — Meðal íai-þegja, er fóru með
*> „Það er eigi á voru valdi, að þakka, sem
maklegt er.
Skólapiltar11.