Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 09.02.1907, Qupperneq 2

18
ÞJOÐVILJINN.
óvart á hann úr skammbyssu, svo aíl
hann beið bana. Fékk þetta svo mjög
á drenginn, að haD“ beindi skaminbyssu-
hlaupinu að sjálfuni ser, og réð ser bana.
Rússland. Skömmu fyrir jólin var
þýzkur prentari í borginni Lodz á Pól-
verjalandi, er eigi vildi prenta rit nokk-
urt fyrir menn úr byltingaflokknum skot-
inn, og beið þegar bana.
Kosningar til rússneska ríkisþingsins
(wduma“) eiga að fara fram 19. febr.
næstk.
‘20. des. síðastl. voru 10 byltingamenn
dæmdir til dauða, og teknir af lífi, í borg-
inni Kíga, en 6 varu dæmdir í 20 ára
hegningarvinnu.
„Synodan helga“ hefir ritað umburð-
arbréf til biskupanna íKússlandi, og fel-
ur þeim á hendur, að hvetja presta, til
að reyna að aptra þvi, að þeir, sem kirkj-
unni eru andvígir, verði kosnir kjörmenn,
eða nái kosningu til ríkisþingsins.
Einnig er klerkum skipað, að boða öllum
reiði guðs, er greiða atkvæði öðru visi,
en samvizkaD býður þeim.
3. janúar þ. á. var Laimitz, lögreglu-
stjóri i Pétursborg, skotinn til bana, er
hann kom úr kirkju. MorðÍDginn, sem
var ungur maður, réð ser þegar bana.
Kannsóknir, er fram hafa farið, til
undirbúnings fyrirhuguðu sakamali gegn
Stösiél hershöfðingja, er var kastalavörður
í Port-Arthur, þykja hafa leitt það í Ijós,
að misfarizt hafi margar milj. króna, sem
ætlaðar voru til víggirðinga umhverfis
Port-Arthur.
Nýlega hefir það orðið uppvist, að
Kasperorv, sem var í 10 ár fulltrúi í fjar- j
málaráðar.eytinu, og átti að annast kaup |
á kornvöru, til hjálpar bágstöddum mönn-
um, hafi dregið sér 150 þús. rúblna, og
varð hann að endurborga 61 þús., til þess
að komast hjá hegningu.
Endurskoðunarmenn ríkisreikninganna
hafa lagt það undir úrskurð Nicolaj keis-
aru, hvort eigi só ástæða til þess, að skipa
Alexepw aðmíráli, að gera ýtarlega grein
fyrir 17 milj. rúblna af fó því, er hann
hafði i höndum, meðan ófriðurinn stóð
yfir, eða skipa honum að öðrum kosti, að
endurgreiða fjárupphæð þessa.
Félagsstjórn rússneskra jafnaðarmanna,
er hafði ályktað að neyta engra örþrifs-
ráðu, meðan á kosningunum stæði, kvað
ný skeð hafa fellt þá ályktun sína úr
gildi, telur eigi annars kosti, til að verj-
ast gjörræði stjórnarinnar.
Þrír menn voru nýlega af iífi teknir
í kastalanum í Warschaw, en litlu siðar
barst ritsímaskeyti frá Pétursborg, þar
sem skipað var, að fresta liflátinu, með
þvi að ástæða væri, til að ætla, að menn-
imir væru saklausir, — — —
Bandaríkin. Auðmaðurinn mikli, Car-
ner/ie, hélt nýlega ræðu í New-York, sem
vakið hefir mjög mikla eptirtekt, þar sem
hann lagði það til, að það yrði gert að
lögum, að líkið erfði helminginn af eign-
um allra ríkismanna, enda yrðu þeir vana-
lega ónýtir borgarar, er feDgju miklar
eignir að erfðum.
28. des. siðastl. vora 6 Italir myrtir
í svefni í borginni New- Orleans, líkin
dregin út úr húsunum, helt í þau clíu,
og kveikt í. — Leikur grunur á, að hið
illræmda leynifélag ítala, er „mafia“ nefn-
ist, muni eiga þar hlut að máli.
2. janúar varð jámbrautarslys í grennd
við Altavista, og biðu 20 menn bana. —
Voru þeir flestir frá Mexico.
Schmidt, borgmeistari í San Francisco,
var tekinn fastur í des., og sakaður tim
ýmis konar fjárdrátt. — Honum var þo .
aptur sleppt úr varðhaldi gegn lCO þús
króna tryggingu. Kvað hann hafa haft
fé af veitingamönDum, og af ólifnaðar-
húsum. — — —
Afríka. Bretar hafa nú veitt ibúunum ]
í Oranje-fylki stjórnarskrá, sem er all-
svipuð stjórnarskránni í Transvaal. —
Þingið er tvískipt, 38 í neðri málstof- j
unni, en 10 í hinni efri. — Öranje-fylkið j
var óháð lýðveldi, áður en Búa-ófiiðurinn I
hófst. — — —
Kína. Þar vofir nú bimgursneyð yfir j
4 milj. rnanna, að því er mælt er.
ílii dansks blaðs
TJ M
samkomulaqshorfurnar.
Danska biaðið „Politiken“ getur þess
1. des. f. á., að horfur séu, sem stendur,
miður vænlegar, að því ei snerti sam-
koinulag við Islendinga.
Nefnir blaðið í þessu skyDÍ fánamál-
ið, og lætur þess enn fremur getið, að
sumir íslendingar vilji neita Dönum um
réttindi innborinna manna á Íslandi, en
aðrir vilji banna þeim fiskiveiðar í land-
helgi við strendur íslands — þótt hún
sé varin af dönsku herskipunum.
Enn fremur só þvi farið fram, að danska
rikisþingið afsali alþingi réttindum sín-
um, að þvi er snertir ríkisráðssetu isl. ser-
málaráðherrans.
Eitt blað hafi og vakið máls á því,
að ísland eigi sjálft að annast peninga-
sláttu sÍDa, og aDnað blað vilji, að verzl-
unarviðskiptiiDum só beint frá Danmörku
til Þýzkalands og Bretlands.
Þykir blaðinu þetta síður en ekki bera
vott um vinarþel í garð Dana; og hug-
arfar skilDaðarmannanna islenzku telur
blaðið ganga sem næst því, að vera fjand-
samlegt gegn Dönum.
Það eitt, að ofan greindum atriðum
hefir verið hreift, telur blaðið munu valda
örðugleikum, er til starfa hinnar fyrirhug-
uðu millilandanefndar kemur, enda geti
ekki hjá því farið, að DaDÍr reki augun
í það, að það séu ekki að eins þau blöð-
in, er lengra fara, heldur einnig stjórn-
arblöðin, er blási eld að þessum kolum,
þó að eigi sé trúlegt, að íslenzka stjórn-
in eigi þar hlut að máli. — Það sé eigi
hugsanlegt; en sé það rett skoðað, hafi
hún erigin áhrif' á blöð sin, og á flokk
| sinn.
XXI., 5.-6.
f| a m n i n g a-h o r f u r n a r.
Þegar vér lítum á greinina í danska
blaðinu „Politiken“, sem getið er um í
blaði voru, sem og á skopgreinar prófess-
ors Georqs Brandesar, o. fh, sem birzt
hefir í dönskum blöðum í vetur, dylzt oss
eigi, að samninga-horfurnar virðast því
miður eigi vera svo vænlegar, som við
mátti búast, og Islondingar þóttust geta
geit sér vonir um, er alþÍDgismenn komu
úr utanförinni í sumar, er leið.
Að vísu er hér að eins um raddir
nokkurra danskra blaðamanna, og annara
einstakra manna, að ræða, svo að vór get-
um eigi byggt verulega á þeirn, og meg-
um eigi gera dönskum stjórnmálamönn-
um þær getsakir, að þeir séu samdórna>
þeim blaðagreinuio, er birtast hér og hvar
í dönskum blöðum, án þess ráðandi menn
Dana eigi þar hlut að máli.
A hinn bóginn er það eðlilegt, að oss
Islendingum falli greinar þessar illa, þar
sem þeim er ætlað, að liafa þau áhrif á
almennings álitið i Danmörku, sem oss
eru óhagkvæm, og draga úr þvi, að stjórn-
málamenn Dana séu þeim sinDandi.
Að skopast er að sjálfstæðisþrá þjóð-
ar vorrar, getur og auðveldlega orðið til
þess, að særa, og gjöra örðtigra fyrir, er
til samninganna kemur.
Mikið mein gjörir það einnig, hve ó--
kunnugir flestir Danir, erum íslenzk stjórn-
mál rita, virðast vera núgildandi stjórn—
lögum vorum, þar sem þeir vilja t. d. á-
lita það samninga-atriði, er hin fyrirhug-
aða rnillilanda-nefnd verði að fjalla um,
hvort vér getum meinað Dönum fiski-
veiðar á eÍDÍiverjum tilteknum svæðum
landhelginnar, enda þótt Danir hafi sjálf-
ir skýlaust viðurkennt þann rétt vorn i
stöðulögunum frá 2. janúar 1871.
Ekki verður þvi rveitað, að þessi úlfa-
þytur i dönskum blöðum er að nokkru
Þyti Islendingum að kenna.
Það hefði verið hyggilegra, að hreifa
ekki fánamálinu að svo stöddu. — Það
or mál, sem að vísu eigi kemur samn-
ingi fyrirhugaðra sambandslaga minnstui
vituDd við; en Dönum er það engu að
siður mjög viðkvæmt, og skoða það, sem
óvildar-vott, og þykir það særa þjóðern-
istilfinningu sina. — Fánann gátum vér
þá lögleitt ögn síðar, og eigum að sjálf-
sögðu að gera það.
Svipað er um „peningasláttu“ hér á
landi, sem eitthvert íslenzku blaðanna hef-
ir lireift, en sem að öðru leyti er mál, sem
almenningur hefir ekki íhugað; en tekið'
hefir verið óstinnt upp í dönskum blöð-
um, enda hættir dönskum blaðamönnum
til þess um of, sakir ókunnugleikans, að'
skoða raddir einstakra manna hér á landi,.
sern vott um almennan þjóðarvilja.
Það eru aðal-kröfurnar, er teknar voru
fram í blaðamanna-ávarpinu, sem vér ís-
lendingar verðum að fylkjast sem þéttast
um, og hefðum átt að'gera oss allt far
um, að verða eigi ósáttir um hér innan-
lauds.