Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 21.08.1907, Blaðsíða 1
Verð árgangs ins (miimst
60 arlcir j 3 kr. 50 aur.;
érlendis 4 kr. 50 aur., og
í Ameríku doll.: 1.50•
Borgist fyrir júninián-
aðarlok.
M 38- 39.
ÞJÓÐVILJINN.
-S®>s|=
|§ TuTTTJGASTI öfl PYBSTI ÁEGANGUB. =
ÉITSTJÓRI'; SKÚLI THOBODDSEN.
e|kKJ^~—4-
Bessastöðum, 21. ÁGÚST.
Uppsögn skri/leg, ögild
nema komið sctil útgef-
anda fyrir 30. dag júni-
mánaoar, og kaupandi
samhliða uppsógninní
borgi skuld sína fyrir
blaðið.
1907.
Ipvcð ju-scnding j|riðriks fjjf |S|J;.
Gjöf hans til landsins.
Á alþÍDgi skýrði ráðherrann frá þvi,
17. ágúst, að Friðrik konungur VIII. hefði
beðið hann, er þeir skildu'á Seyðisfirði,
að færa alþingi kveðju sinay og árnaðar-
óskir.
JafD framt gat ráðherra þess einnig^
að konungur hefði gefið landinu 10 þús.
króna til sjóðstofnunar, til að efla skóg-
rækt hér á landi.
Alþingismenn hlu9tuðu standandi á þessa
tilkynningu ráðherra, og var siðan hróp-
að nifalt húrra fyrir konunginum.
Benedikt Sveinbjarnarson Gröndal.
Mja lrá Stúlentafélagiim í Reykjavilt.
Hór hefir særður svanur kropið
að sæluskauti móðurlands,
því nú var höfuð niður dropið
og nú var lokuð tjörnin hans,
en lengi þiddi’ hann þröngva vök
og þreytti’ hÍD fornu vængjatök.
Og sumrin öll við sönginn mæran
við sátum glaðir úti þar
og höfum allir hugumkæran
hvern himinn, sem þá vængi bár;
svo vítt fór Gröndais V8g9emd þá
sem vorir gleoihlátrar ná.
Og þegar allir svanir sungu
á sumarkvöldin þjóðin fann,
hver ljómi vafði vora tungu
og viita fjallasvaninn þann.
Hún fann hvað yrði’ á heiðum hljótt,
er hann bauð síðast góða nótt.
Og það skal okkar móðir muna,
þótt margra söngur reynist tál,
að hans var ólmur, opt úr funa,
en aldrei nema hjartans mál,
og það sem refum eign er i
var ekki til í brjósti því.
Yið krjúpum ekki’ að leiði lágu,
því listin á sór paradís;
nú streyma Gröndals hljómar háu
af hafi því, sem aldrei frýs.
Hvern sniliing þangað baninn ber,
sem Bjarni’ og Jónas kominn ér.
Þ. E.
Konungs-heímsóknin.
Koma rikisþingsmannanna.
---oOo-
VII. Förin að Þingvöllum.
Að morgni 1. ág. var lagt af stað úr
Reykjavík, og komið i Djúpadal (fyrir
ofan Miðdal) kl. II1/,, f. h. — Var ferð-
i inni hagað svo, að menn skipuðust i sveit-
j ir. — í fremstu sveitinni var konungur,
Haraldur prinz, ráðherra Islands, kamm-
erherrarnir Eull og Herbs, kommandör
Hovgaard, Oottschalkhöfuðsmaður, og Ibsen,
yfiriiðsforingi; en sýslumaður Axel Tul-
iníus reið á undan, ásamt'tveim lögreglu-
þjÓDum.
I næstu sveit voru dönsku ráðherrarnir:
Christensen og 0. Hansen, forsetar o. fl.;
en þingmenn o. f). í 7 sveitum, og voru
fyrir þeim sveitum borin tölusett merki
(3—9), blár skjöldur á stöng, og voru all-
optast 12 menn í sveit, jafn margt af
Dönum og Islendingum, og voru surnir
ríðandi, en sumir í vagni. — Hverjum
flokki fylgdi einn sýslufulltrúi (úr sýsl-
um þeim, er sent höfðu hesta til farar-
innar). — Konungur, og sveit hans, reið
alla leið.
I Ðjúpadal hafði vorið reist stórt tjald,
og mötuðust menn þar, en hressingu fengu
menn sér við Rauðavatn, og á Mosfells-
heiði, sem og þegar komið var í grennd
við Dingvallasveitina.
Beggja megin við Almannagjá voru fán-
ar á stöngum, alla leið a.ð vreizlu9kálan-
um á Dingvölium, og lieiðursbogi, þar sem
vegurinn liggur ofan í gjána, er á var
letrað:
„Stíg heilum fœti á helgan völlu.
Margföld húrra voru hrópuð fyrir kon-
ungi á leið hans um Almannagjá, og alla
leið til skála þess, er honum hafði verið
reistur. — Aonar skáli, stærri, hafði og
og verio reistur þar á völlunum, skammt
frá konungsskálanum. — Yfir dyrunuin
í skála þessum er valsmynd, og kóróna
yfir; vindskeiðar með drekahöfðum og
sporðum, og burðir mjög haganlega skorn-
ar af Stefáni Eirílcssyni. — Beggja vegna
í skálanum eru smá-herbergi, og settust
ríkisþingsmenn þar að; en í miðjum skál-
anuin, endilöngum, var veizlusalur, og í
honum, fyrir miðjum vegg, andspænis
dyrum, var hásæti handa konungi, haglega
útskorið af Stet. Eiríkssyni. —• Veggir i
skálanum voru biáir að lit, en þakið hvítt.
Alþingismenn settust að i tjöldum.
Kl. 7 um kvöldið snæddu þingmenn
beggja þjóðanna, ásamt konungi, föru-
neiti hans, og nokkrum öðrum, í veizlu-
salnum, og var þá mælt fyrir ýmsum
minnum, og sungin dönsk og íslenzk ætt-
jarðarljóð. — Að lokinni máltíð söng og
íslenzki söngflokkurinn nokkur lög, eptir
ósk konungs, t. d. .Bára blá", „Ólafur
reið með björgum fram„, og „Þú á!fu
vorra yngsta landu, og þakkaði konung-
ungur söngmönnum með handabandi.
VIII. Á Þingvöllum.
Þjóðhátiðardaginn 2. ág. var kornin
suddarigning, i stað góðviðrisins, sem
hafði verið daginn áður.
Kl. 8þV f. h. var gestunum, og kon-
ungi, fylgt upp að fossinum, og síðan að
hraunrimapúm, sen nefndur hefir venð
Lögberg, og|skýrði prófessor Björn M.
Olsen þar-.fyrir mönnum stofnanir þjóð-
veldisins, svo sem lögréttuna, fjórðungs-
dómana, ogfimtárdóminn, sem og brennu-
málin (eptir Njálsbrennu), og þakkaði kon-
ungur honum upplýsingarnar, kvaðst nú
skilja betur, en áður, ást íslondinga til
lands síns, og kvaðst sjálfur unna því,
sem Íslendingur væri.
Kl. 11 f. h. var snæddur morgunverð-
ur i veizlusalnum, og kl. 1 e. h. gengu
j alþingismenn og rikisþingsmenn, með
lúðrasveit i broddi fy lkingar, til Lögbergs
Þar var ræðupallur reistur á Al-
mannagjárbarminum, hjá Snorrabúð, og
sat konungur þar, líkisþingsmenn, og
ræðumennirnir, en alþingismenn sátu á
bekkjum í brekkunni fyrir neðaD.
Alls er gizkað á, að þar hafi verið um
5 þús. manna.
Hátíða-athöfnin byrjaði með því, að
söngfélagið „Kátir piltaru söng ,.Lög-
bergsljóðu sira Mattli. Jochumssonar, og
eru þrjú fyrstu erindin á þessa leið:
A nýrri þúsund ára öld,
frá Islands Sínaí
þér, jöfur, heilsar hundraðföld
vor berrans kveðjan ný!
Hér talar gnð — ei tungan manns —
vér tökum skóföt af,
og þráum náð og þóknun hans,
er þennan stað oss gaf.
Hér stóð hinn forni fimbultýr,
er fjallið rak upp bljóð,
og þrumdi „reiðra goða“ gnýr
og geystist logaflóð.
En drötdnn stóð í hæztri hæð,
og helgan samdi frið.
Á brott var ógn og blöskran skæð,
þá brosti þetta svið!
En aptur urðu goðin gröm
og gullu voðahljóð,
er hér, þars gnæfði heiðnin röm,
hinn helgi krossinn stóð.
En drottinn sagði: „Dvíni blóð,
en dafni gullin öld!“
Þá fyrst hlaut ró vor forna þjóð
við frjáls og innlend völd.
Ráðlierrann mælti því næst fyrir minnt
konurigs, og svaraði konungur þegar þeirri
ræðu, minntist á þúsundárahátíðina, er
ástkær faðir hans hefði staðið á þessum.
sama stað fyrir 33 árum. og kvað sig og
systkini sin hafa erft ást bans til Islands,
og gleddi það sig, hve óafraáanleg minn*
ing hans væri í brjóstum sinna kæru Is-
lendinga, kvaðst og vona, að hann hefði
í ferð þeasari bundizt við þá órjúfaDleg-
um tryggðaböndum. — Kvaðst hann og
heita þvi, að halda verndarskildi yfir
stjómlögam lsndsins, og öllu öðru, sem
íslendingum væri kært. — Að lokum
kvaðst konungur vænta þess, að samvinna