Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 11.12.1907, Side 1

Verð árgangsins (minnst
60 arkir) 3 kr. 50 aur.;
erlendis 4 kr. 50 aur., og
í Ameriku doll.: 1.50.
Borgist fyrir júnimán-
aðarlok.
ÞJÓÐVILJINN.
- TuTTXJGASTI OG FYESTI ÁRGANGUB' =1 —
®"-|= RITSTJÓKI: SJKÚLI THOKODDSEN. =|»3rt- ^-
Vppsögn skrifleg, ógild
nema komiö sé't.il útgef-
anda fyrir 30.dag júní-
máraöar, og kaupandi
samhliöa uppsögninní
horgi skuld sína fyrir
blaðiö.
1907.
BeSSASTÖÐUM, 11. DES.
M 57. ||
fil lesenda „#jóðv.‘‘
Þeir, sem gjörast kaupendur að XXII
árg., „Þjóðv.u, er hefst næstk. nýár, og
eigi hafa áður koypt blaðið, fá
!ZZ alveg ókegpis “
seni kaupbæti, síðasta ársfjórðung yfir-
standaodi árgangs (frá 1. okt. til 31. des.).
Nýir kaupendur, er borga T>la,ð-
ið fyrir íram, fá enn fremur
fi[ um 200 bls. af skemmtisögum 3f
. Þess þarf naumast að geta, að sögu-
safnshepti „Þjóðvu. hafa víða þótt mjög
skemmtileg, og gefst mönnum nú gott
færi á að eignast eitt j'eirra, og geta þeir
sjálfir valið, hvert söguheptið þeir kjósa
af sögusöfoum þeim, er seld eru í lausa-
sölu á 1 kr. 50 a.
Ef þeir, sem þegar eru kaupendur
blaðsins, óska að fá sögusaÍDshepti, þá
eiga þeir kost á þvi, ef þeir borga
XXII. áx*g-. í.yi-iu fram. r.lISS!r
w*r Allir kaupendur, og lesendur,
„Þjóðv.u eru vinsamlega beðnir að benda
kunDÍngjum sírmm, og nágrönnum, á kjör
þau, sem í boði em.
•2BBHÍS* Nýir útsöluiraenn,
er útvega blaðinu að minnsta kosti sex
nýja kaupendur, sem og eldri út- j
sölumenn blaðsins, er fjölga kaupendum j
um sex, fá — auk venjulegra sölulauna —
einhverja af forlagsbókum útgefanda
„Þjóðv.u, er þeir sjálfir geta vaiið.
Nýir kaupeDdur, og nýir útsölumenD,
eru beðnir, að gefa sig fram, sem allra
bráðast.
UtaDáskript til útgefandans er: Bessa-
stuðir pr. Reykjavík.
Utgeíiindi .,Þjöðv.“
iBwwwwíMnrr7ríw-rrrrerHTr^í7í77^TnTi|i i ■ i» mi mi i ii>m'h
Bankavcxtirnir.
sr®
Ekki getur hjá því farið, að það baki
mörgum mikið óbagræði, hve háir banka- I
vextirnir eru hór á landi um þessar inund-
ir, þar sem menn verða nú að greiða 7
af hundraði í vöxtu af ábyrgðar- og víx-
illánum, í stað þess er rnenn greiddu að
eins 5 af hundraði.
Ollum atvinnurekendum, sem banka-
láns þarfnast, bakar þetta aukin útgjöld,
hlýtur að hækka að mun liúsaleigu í kaup-
stöðum, og verzlunarstöðum, og draga
mjög úr ýmis konar framfaraviðleitni hór
á landi.
Þessi mikla hækkun bankavaxtanna
hér á landi, stafar af hækkun bankavaxt-
anna erlendis. — J)íá í þ ví efni geta þess,
að 7. nóv. þ. á. hækkaði Englandsbanki
vextina upp í 7°/0. — Þetta er mjög fá-
tíð hækkun, enda liðin frek þrjátíu ár,
síðan vextirnir hafa orðið svo háir, ekki
siðan Erakkar greiddu Þjóðverjum her-
kostnaðarbæturnar, eptir franzk-þýzka
striðið 1870— 71. Þá komust vextirnir um
stund upp í 9°/0. — í Berlín eru vext-
irnir af sumum lánum komnir upp í 7'l^io,
í Brússel og Stokkhólmi upp í 61/2°/0, í
Christjaníu upp í 6°/0, og í Zúrich upp
í 5°/0. — Erakkar eru bezt staddir í pen-
ingasökunum um þessar mundir, því að
ekki hefir Frakklandsbanki hækkað vext-
ina, nema úr i 4%.
Mælt er, að þessi mikla vaxtahækkun I
erlendis stafi að miklu leyti afgullþurrð \
í bönkum í Ameriku, og af vantrausti
manna á bönkuDum þar, sem veldur því,
að menn kjósa heldur, að Hggja með fé
sitt vaxtalaust, en að trúa bönkunum fyr-
ir því, eins og getið var um í útlendum
fregnum í síðasta nr. blaðs vors.
Hve lengi þessir háu vextir haldast,
verður engu spáð um að svo stöddu, en
sjálfsagt má gera ráð fyrir þvi, að bank-
j arnir hér a landi lækki vextina jafn harð-
an, er vextir lækka í erlendum bönkum,
er þeir hafa viðskipti við.
í sambandi við þetta má víkja að því,
að heppilegra myndi, ef bankar vorir gætu
fengið lánsfé það, er þeir þurfa, frá Eng-
lands- eða Frakklandsbanka, í stað þess
að sækja það til danski’a bankastofnana,
og er vonandi, að bankastjórar vorir taki
það málefni til íhugunar, hvort þess muni
engin tök. — Það fó ætti að geta orðið
ódýrara, en lánsfé það, er dönsku bank-
arnir veita, setn sjálfir fá fé að iáni hjá
stórþjóðunum.
Þessir háu bankavextir, sem vér nú
verðum að una við, ættu annars að vera
oss Islendingum bending í þá átt, að reyna
að vera eigi að öllu leyti upp á bankaDa
komnir, en kosta kapps um, að efla sem
mest sparisjóði þá, er vér nú höfum, og
koma á fót sparisjóðum, i stað sparisjóða
þeirra, cr sameinaðir hafa verið bönk-
unuin.
Bankarnir leggja meiri áberzlu á gróð-
aDn, en sparisjóðirnir þurfa að gera.
♦íUUd.LLU.'I ....
Ritsimaskeyti
til „Þjóðv.u
Kaupmannahöfn 3. des. 1907.
Samningur við sameinaða gufuskipafólagið.
Hafstein ráðherra fer ekki frá Kaup-
maDnahöfn, fyr en 6. des. — Satnningar
við sameinaða gufuskipafélagið (um milli-
landaferðir, og strandferðir við Island)
bafa farið á þá leið, að gamli samning-
urinn hefir verið endurnýjaður á þann
hátt, að strandterðum er komið í sama
horf, sem 1904 og 1905, og aukaferðum
fjölgað.
(I 49. nr. „Þjóðv.u þ. á. var skýrtfrí
skilyrðum alþingis, að því er samninga
um gufuskipaferðirnar snertir, og er von-
andi, að ráðherrann hafí gætt þeirra, er
hann samdi við félagið, en hraðskeytið
er eigi svo greinilegt, að um það verði
sagt að svo stöddu.)
Loptfar í voða.
Frakkneskt loptfar, „Patrieu, slitnaði
upp á laugardaginn (30. nóv.), og sveif í
lopt upp, og sást síðast við strendur ír-
lands, og stefndi þá í útDorður.
Slys í nómu.
Námusprenging varð i Pensyhaniu, og
biðu þar 60 menn bana (köfnuðu).
Kaupmannahöfn 5. des. 1907.
Oscar Svía konungur veikur.
Símskeyti frá Stokkhólmi sogir Oscar
konung veikari, en áður, með því að hann
á mjög örðugt um svefn.
Krónprinzinn hefir rikisstjórnina á
hendi.
Dómur í morðmáli.
Dómur er kveðinn upp, út af morði
frú Levin i Monte Carlo. — Frúin var af
dansk-sænskum ættum. — Af morðingj-
unum var Vere Oooid dæmdur í æfilanga
þrælkun, en kona hans dæmd til diuða.
íslenzkt-færeyskt hlutafélag.
Hlutafélag, er nefnist téðu nafni, hefir
tekið að sér fiskiveiðaútgerð Lauritzen’s
í Esbjærg, og Balslev’s í KaupmanDahöfn,
og er hlutaféð hálf millj. króna, en ráð-
gert, að auka það. — Formaður í stjórn
félag«ins er Lauritzen.
Kaupmannahöfn 8. des. 1907.
Svía-konungur dáinn.
Oscar Svia-konungur andaðist í dag í
Stokkhólmi kl. 9 og 15 mín. f. h.
(Oscar II. var fæddur 1829, sonur Osc-
ars I., er réð ríkjum í Svíþjóð og Noregi
1844- 1859 og tók hann ríki, er eldri
bróðir hans, Carl XV., andaðist 1872, með
því að Cari XV. átti eigi önnur börn, en
Lovísu, sem nú er drottning Friðriks VIII.
Dana-konungs. — Oscar II. kvæntist 1857
Sophíu af Nassaa (f. 1836), og er nú elzti
sonur þeirra kominn til ríkis.
Oscar II. var gáfumaður, er unni mjög
visindum, enda var hann sjálfur skáld
gott, og gaf út ljóðabók. ■- Hann hefir
ritað um hersögu Svía á árunum 1711—
1713, og mátti margra hluta vegna, telj-
ast i röð merkustu þjóðhöfðingja á hans
dögum.
Eins og kunnugt er, varð hann fyrir
rúmum tveim árum að sleppa konung-
dómi i Svíþjóð og Noregi, og san'þykkja
skilnað Noregs og Sviþjóðar, og mun hon-
um hafa fallið það þungt; en hvern þátt