Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 13.01.1910, Blaðsíða 5

6
Þjóbviljinn.
XXIII, 1.-2.
Að umræðulokum var gengið til at-
kvæða um tillögu þingmannanna, og var
faún samþykkt, með 15 atkvæðum gegn 11.
Tillaga þessi er svo látandi:
Með því að það er álit fuadarins,
1. að landstjórnina eptir lögum um stofnun Lands-
banka bresti heimild til að víkja gæzlustjór-
unum frá til fullnaðar, eða skipa gæzlustjóra
til langframa að fornspurðu alþingi, sem eitt
hefir rétt og skyldu til að kjósa menn í þá
trúnaðarstöðu
2 að slíkt vald, og þar af leiðandi ótakmörkuð
yfirráð eins manns yfir bankanum, só við-
sjárverð,og þannig lagað vopn gæti verið hættu-
legt. vopn í hendi hverrar stjórnar
S. að þjóðin eigi’örðugt með að komast að réttri
niðurstöðu í málinu, meðan öll rök fyrir frá-
vikningu bankastjórnar’eru ekki lögð fyrir þingið
til rannsóknar, - - telur fundurinn nauðsyn-
legt, að alþingi gefist sem fyrst kostur á að
kynna sér allt sem bankastjórnin er sökuð um
m; tr- gU.'i þess, og kjósa gæzlustjóra ef þörf
krefur.
Fundurinn skorar á ráðherra, að hlutast
til um að kvatt verði til aukaþings hið bráð-
asta.
Þeir, sem atkvæði greiddu gegn til-
lögunDÍ, voru þeir átta, er ætluðu sér að
greiða ofan greidnri tillögu Sigurðar skóla- !
stjóra atkvæði, sem og þeir þrír, er bíða
vildu reglulegs alþingis.
Alyktað var, að senda ráðherra álykt-
un fundarins, sem og skýrslu um fundinn.
Fundurinn stóð alls yfir í 7—8 kl.
stundir.
V estur-í slendingar héldu síra Jóni
Bjarnasyni nýskeðheiðurssamsæti í Winni-
peg, ásamt frú hans, í minningar skyni
um það, að þá voru liðin 25 ár, síðan er
haDn tókst fyrst á hendur prestsþjón-
ustu hjá fyrsta lútherska söfnuðinum í
Winnijjeg.
Síra Jón Bjarnason er enn preatur i
nefnds safnaðar, en hefir sleppt forstöðu
kirkjufélagsins fyrir nokkru.
I samsæti þessu tóku þátt um fjögur
hundrnð manna, og hélt hr. W. H. Paulson
aðalræðuna fyrir minni heiðursgestsins.
Sem heiðurs- og raeD]a-grip afhenti
söfnuðurinn síra Jóni Bjarnasvni silfur
veski, í bókarformi, og var í því geymt
ávarp til bans frá söfnuðinum. —
A lokinu á silfurveskinu er upphleypt
mynd af kirkju fyrsta lútherska safnað-
arins í Winnipeg, og neðan undir letrað
frá hverjum gjöfin sé, og í hvaða skyni
gefin. <S5
„Lögrótta“ getur samsætis þessa, og
hnýtir þar við hörðum ákvæðisorðum um
síra Friðrik Berqmann, rétt eins og rit-
stjórinn ímyndi sér, að síra Jóni sé þága
í því, af' því að hann og síra Friðrik
greinir á í trúamálum. ^
Þetta athæfi ritstjórans er því móðg-
un í garð beggja, síra Jóns og síra Frið-
riks.
Giraezlu.stjóra—sliipti urðu við
Landsbankann nú um áramótin, með því
að alþm. Hannes Þorsteinsson vildi þá
eigi gogna gæzlustjóra-starfinu lengur,
og ’skipaði ráðherra þá í hans stað sira
Quðmund Helgason, fyrruin prófast í Reyk-
holti.
Hinn gæzlustjórinn er Jön skrifstofu-
stjóri Hermannsson.
Háyfirdömari Kr. Jönsson hef-
ur mætt í Landsbankanum, síðan fógeta-
úrskurðurinn, er getið er hér að framan,
var uppkveðinn, til þess að gegna þar
eptiriitsskyldu sinni, þ. e. kynna sér bæk-
ur og skjöl bankans.
Að þvi er snertir málefni [bankans,
þá er atkvæðis hans, eða úrskurðar, þó
aldrei leitað, enda skaut ráðherra fógeta-
úrskurðinum til yfirdómsins sama daginn,
er hann var kveðinn upp. —
Nýjar bæk ur.
--o—
Kalda hjartað. — Æfintýri
eptir Wilhelm Hauff. — Kjartan Helga-
son þýddi. — Rvík 1909. — 80 bls 3 .
— Kostnaðarmaður: Ghcchn Gtamitlelsson
Æfintýri þetta er samið af þýzkum
skáldsagnahöfundi,Wilhelm Hauff að nafni,
er lifði á fyrri hluta síðastl. aldar. —
Hefur hann samið all-mörg æfintýri, og
skáldsögur, sem náð hafa allmikilli hylli.
Aðal-tilgangur æfintýrs þessa, er sá, að
sýna, hversu kuldinn og kærleiksleysið,
drepur allar góðar, og göfugar, tilfinning-
ar, og gerir veruna alveg tilfinningarlausa,
að því er bágindi, og hugraunir, annara
snertir, og hversu miklu betur sú vera
er þvi stödd, sem ber hlýjan huga til
annara, þótt við fátækt, og bág lífskjör,
eigi að búa, en hin, sem að vísu býr við
auð og alls nægtir, en er tilfinningarlaus
sem steinninn, að því er til lífskjara ann-
ara kemur.
Sagan er því þörf hugvekja fyrir alla,
því að það er hinn hlýi hugur vor til
annara, sem fyr éða siðar leiðir til góðs,
bæði fyrir sjálfa oss, og þá, sem hann
beinist að.
í þriðja og fjórða líð, ept-
Hall Caine. — Bjarni Jonsson frá Vogi
þýddi. — Reykjavík 1903. — 9i bls.
8to. — Ko3tnaðarmaðu:: Quðm Qamalí-
elsson.
Höfundur skáldsögu þeirrar, er hér
ræðir um, Englendingurinn Hall Caine,
er fæddur 1853, og enn starfandi að
skáldsagnagjörð. — Hann hefur samið
eigi all-fáar skáldsögur, og leikrit, og
þykir einkum kveða töluvert að sumum
af skáldsögum hans.
Hali Caine hefur ferðast víða, þar á
meðal til Marooco og íslands, og valið
þaðan efni í sumar skáldögur sinar.
í sögunni: „í þriðja og fjórða lið“
lýsir hann æfi drykkjumannsins, með öllu
því basli og eymd, sem ofdrykkjunni er
samfara, enda tilgangurion aðallega sá,
að sýua, hve voðaiegt mannfélagsböl á-
fengisnautnin sé, og að „drykkfeldnin“
sé „alvarlegasta athuga mál, sem mann-
kynið hefir fegnizt við nokkru sinni“,
eins og hverju orði er sannara.
Sagan beinist eigi að eins að drykk-
feldninni almennt, heldur sérstaklega að
drykknfeldi kvenna, sem ^töluverð brögð
eru að i ýmsum borgum á Biætlandi.
Taugraveiki
hefit’ stundið sér niður á nokkrum stöðum {
tveim sýslum nyrðra, Húnavatns- og Skaga-
fjarðarsýslum.
A verzlunarstaðnum Blönduós kvað nokkur
heimili hafa verið sóttkvíuð, til að varna út-
breiðslu veikinnar.
Tugamál og tugavog.
í konunglegri auglýsingu, sem gefin var út
27. des. síðastl., er ákveðið, að lögin frá 16. nóv.
1907 skuli nú þegar koma til framkvæmda að
því leyt.i, að þogar um þær vörur ræðir, sem
tollskyldar eru, skuli eingöngu notað tugamál
og tugavog, að þvi or ákveðning tollgjaldanna
til landsjóðsins snertir.
Að því er kemur til verzlunar, og annara
viðskipta, má og nota tugamál, og tugavog, ef
seljanda og kaupanda kemur saman um það.
Tveir meuu drukkna.
15. des. síðastl. vildi það slys til, að tveir
menn drukknuðu i grennd við Alptnnesið.
Menn þessir höfðu farið inn á Skorjafjörð, til
að skjóta fugla, og er gizkað á, að þeim hafi
hlekkzt á á skeri i grennd við Alptanes, enda
þar mjös’ skerjasamt.
Mennirnir voru báðir úr Hafnarfjarðarkaup-
stað, og hétu Einar Pétursson og Jon Viqfússon,
báðir kvæntir menn.
Brot úr bátnum kvað hafa rekið sunnanvert
við Hafnarfjörð, í grennd við Flekkuvík.
Sauðárkrókur.
Fregnir þaðan herma all-góð aflabrögð um
mánaðarmótin nóv.—des.
Sild höfðu menn þar þá næga til beitu.
liæjarrulltniakosning á Seyðisi'irði.
Kosning tveggja^bæjarfulltrúa er nýlega farin
fram í Seyðisfjarðarkaupstað, og hlutu kosningu:
Kr. læknir Kristjánsson og Solveig húsfrú Jöns-
dóttir, alþm. frá Múla.
Sjálfsmorð.
Bóndi nokkur í Grímsnesi í Árnessýslu, Ólaf-
ur í Norðurkoti, fyrirfór sér fyrir skömmu.
Hafði hann gengið út. síðla kvölds, og banað
sér á hryllilegan bátt — með hálsskurði, skammt
frá bæjardyrunum.
Ólafur heitinn hafði verið mjög farinn að
heilsu, og hefir að Hkindum fráleitt getað borið
af kvalir sinar.
Bjarni Gísiason.
Drukknaður á Tálknaflrði 12. júní 1908.
Ægilngur ægis dynur
öskraði sem þrumu hróp,
ógurlegum öldum veltir
allt frá Blakk og norður i Kóp.
Hótar öllu bráðum bana
brimi þrungið ránar djúp,
hræðilegum urðar orðum
yfir kveður dauðra hjúp.
Þér var Bjarni þróttur laginn,
þrek og allt of djarffær lund,
óbilandi hetju hugur
hildarleiks við úfin sund,
raargt til fram vinna vildir,
vannst og sýndir þor og dáð,
því má lengi sveit þín sakna,
sakna þín í lengd og bráð.
Enn í móti ægisvaldi
enginn hefur traust né megn,
skapanorna skelfi rúnum
skal ei nokkur komast gegn
kjölstutt, fjalþunn feigðar kæna
flýtur ei á dauða sjó,
þar sem hel í ógnar æði
undir niðri í djúpi bjó.