Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 09.03.1910, Blaðsíða 2

46
Þ.TÓÐVII-jINN,
XXIV., 12.
varðist hann í 38 daga í húsi sínu í París
en varð að lokum að gefast upp, og var
síðan dæmdur í 10 ára fangelsi.
Þegar mikla vatnsflóðið úr Signu gekk
ný skeð í París, rókst ungum vaskleika
manni, að bjarga 70 mÖDnum frá drukko-
un,og tókuýmsir sig'pví sainan um aðhalda
booum veizlu í viðurkenningarskyni, og
fóru þess á leit við stjórnina, að honum
væri veitt heiðursmerki, og tók stjórnin
því vel; en er tii kom, fórst það þó fyrir,
með því að uppvíst varð, að honum hafði
verið refsað sex sinnum fyrir innbrots-
þjófnað, og var honum því i stað heið-
ursmerkis, veitt peningagjöf, svo að hann
gæti byrjað einhverja heiðvirða atvinnu.
Þýzkaland JafDaðarmenn héldu fund
í borginni Frankf’art am Mein 18. febr.
þ. á. og eptir fundinn sló i bardaga milli
borgarmúgsins annars vegar, en lögreglu-
manna hÍDS vegar. Varpaði rnúgurinn
grjóti og hagnýtti skammbyssur, og urðu
400 sárir, ineira eða minna. — — —
Rússland, Eússneska keisarafrúin er
sögð vera mjög veik, og hyggur alla sitja
um líf sitt, keisarans og barna sinna.
Við þingkosningar, sem nýlega eru
um garð gengnar á Finnlandi, voru kosn-
ir 15 kvennmenn. — — —
G-rikkland. Nýlega hefur Georg kon-
UDgur náðað Jypaldos,og liðsforingja þá,
er ásamt honum tóku þátt í uppreisnar-
tilraunuDiim 29. okt. f. á., en áskilið var þó,
að þeir dveldn erlendis í þrjú ár.
Mælt er, að kosningar tU þjóðfundar- ,
ins fyrirhugaða muni fara fram seint í
næstk. aprílmánuði, en þjóðfundurinn þó
eigi taka til starfa, fyr en 1. okt. þ. á.
Fóiag liðsforingja er enn all-uppivöðslu-
samt og hafa geogið sagnir um það, að
það myndi ætla sér að handsama helztu
stjórnmálamenn, og sumir vænta borgara-
styrjaldar, er minnst varir, og verður sjó-
liðið þá mest, uiegnis annars vegar, en
landherinn á rnóti.
Sumir telja líklegt, að Georg konung
ur muni segja af sér konungdómi, og
verði sooar-soDur hans, sonur krónprÍDZ-
ins, þá til konungs tekinn, og nefudur
Georg II. — Kvað þessi og hafa verið
fyrirhugan flliðsforingja félagsinsu, ef það j
hefði eigi fengið þeirri kröfu síddí fram j
gengt. nð stefnt yrði til þjóðfundar.
Sakir yfirgangs „liðeforingja-félagsins^
hættu blöðin um hríð að koma út, en I
I
byrjuðu þó brátt aptur að koma út, með
því að svo samdist, að „liðsforingja íélag-
ið“ hefði mann á skrifstofu hvers blaðs,
til að athuga hvað preDta ætti.
Ymsir liðsforingjar í griska hernum
kvað vera giunaðir um, að hafa svælt
uodir sig fé, svo að milljónurii skiptir.
Mælt er, að 208 menn hafi orðið gjald-
þrota i Aþenuborg ný skeð á hálfsmán-
aðartíma, og stafar það að líkindum tals-
vert af því, hve ófriðvænlegar horfur eru
innan lands, og jafn vel*búist við, að í
ófrið kunni að slá við Tyrki, út af Krít-
eyjarmálinu.
Eigi hefur Typaldos líðsforingí farið
úr landi, svo sem áskilið var, er hann
var náðaður, heldur hefst hann viðiAþonu-
borg, ef ske kynni, að eittlyvað gerðist
þar tiðinda.
Stórveldin hafa hótað Kríteyingum,
! að senda her í land á Krit, ef þeir gjör-
j ist svo djarfir, að senda fulltrúa á þjóð-
j þing Grikkja á komandi hausti.---------
Bandaríkin. Ekki hefir enn vitnast,
j hvar dr. Coolc er niður komÍDn. — Yar
j um eitt skeið í aluiæli, að hann væri á
j heiisuhæli í Schoenburg i Wúrtemburg
j á Þýzkalandi, og þustu þá fjörutíu blaða-
j rnenD þaDgað; en þá var Cook þar hvergi,
í enda síðar mæit, að hann væri í Suður-
j Arnrriku.
Nú er ákveðið, að Peary leggi af stað
í suðurheimsskautsleit, áður en langt um
i líður. og fer hann þá för á skipinu
i nRooseveltu. — — —
i
Chili Eimskipið „Lucíau, er var á
| leið frá Ohili, eöa átti þar heiina, strand-
; aði Dýskeð í Magellan-sundinu, sem er
milli EldlaDdsins og suðuroddans á Suð-
ur-A.meríku, og drukknuðu 51, en annað
eimskip, sem þar átti leið um, bjargaði
205. — Um f’orlög 88 manDa, sem eptir
urðu á skipinu, er ókunnugt, en eigi ó-
sennilegt, að þeir hafi og farizh.
Jprcf frd ||júpi.
—o —
23. febrúar 15)10.
Norðangarður í nær því dagstæðan
hálfan nánuð, mAð miklu fjúki og hag-
laust yfir alit af sujóþyngslum. Annars
var veturinn fremir góður til nýárs, en
síðan miklar snjókoarur, en frosthægt rnjöa’.
Eptir nýárið var all-góður fisknfli i út-
veiðistöðunum, en með Þorra tók fyrir
hann, enda sjaldan á sjó gefið.
Hagur almeDnings einkum í sjóþorp-
unum með lakasta móti; hafa æði-margir
þegar sagt sig til sveitar og fjölgar víst
óðum verði fiskilaust, til páskanna
Litið þykir mönnum hsfa orðið úr
fagururælum „ísafoldar1* utn þnð, hve
hentugar og hagkvæmar gufuskipaferðir
landið fengi með hinum nýju samning-
um; sömu kássuferðirnar og meðan Thore
sigldi styrklaust og lítur út fyrir að lands-
stjórnin liafi látið sig litlu skipta fyrir-
komulag ferðanna; verða þesii lOárlöng,
með jafn óhaf'andi fyrirkomulagi.
Allt er hér með kyrrð og spekt í póli-
tikinDÍ að vanda, en ómurinn af látunum
syðra berzt þó hingað, en vér Djúp-karlar
tökum því öllu með okkar vanalegu ró,
og öfundum höfuðstitðion heldur ekkert
af hátterni hinna leiðandi manna þar, í
þessu svo nefnda bankafargani. Það eitt
er víst, að ef Reykjavíkurblöðin, sem mest
hafa látið það mál til sin taka, ætlasttil
að meDn með meðal-greind og ekki blind-
ir á báðutn augum af ílokksotstæki og
persónulegu hatri, taki skýrslu þeirra trú-
anlega um það mál, þá skjátlast þeiiu-u.ik-
illega. Það vantar að vísu ekki, að reyna
að innprenta alþýðunni, að öll þes=i læti
séu sprottin af einskærri föðurlandsást og
umhyggju f’yrir velf'erð landsins og hag
bankans, en veiktrúaðir munu margir á
þá ættjarðarást og umhyggjusem biitistí
réttnefndum götudrengjalátum, þar sem
hver segir annan Ijúga því nær hverju
orði í þessu máli og afskipti manna af
því í ræðu, riti og verki verða að hreio-
un og beinum skrípaleik. Hér er engiu
tröllatrú á stjórnvizku Björns Jónssonar,
en því minni þó á „Lögréttu1*- og „Reykja-
víkur“-rit9tjóruLu, ieiguliðurn aDdstæðinga-
flokks stjórnarinDar.
Þjóðskáldið okkar, Matthías gamli, læt-
ur Fjallkonuna segja eÍDhvers staðar, inig
minnir yfir einhverjum ritstjóra-ræfli:
„Esr hef heyrt slík ókjör af harki og skvaldri
sem hávaða i börnum á sjötugs aldri;
eg bef hevrt slíkt hvinandi garg og gól
gegnum jökul og tindastól....
. .. en sumt, já, sumt var tómt gaspur og gutl,
tómt glamur og hringlandi sérplægnisbrutl“.
Skyldi Fjallkonan ekki hafa haft á-
stæðu til að segja eitthvað líkt þessu um
lætin í baDkamálmu siðan i haust?
En ekki á nÞjóðviljinn“ eði „Þjóð-
ólfur“ hér hlut að máli, þsu blöð hafa
hagað sér með fullri skynsemd og viti
enda hafa ekki leiguliðar neinnar stjorn-
málakliku haldið þar á pennaimm.*
Það er i rauu og veru að gjöra gys
að heilbrigðri skynsemi íslenzkrar alþýðu,
að heimta af henni að hún kveði upp
dóm með eða mót stjórninni í |n-ssu máli,
eptir skýrslurn blaðanna, sem eru hrein
háðung í íslenzkri blaðamennsku, stýlað-
ar af hlutdrægni, flokksofstæki og æsingi
á báða bóga. Skýrslu bankarmnsóknar-
nefndarinnar sjálfrar verður að telja aðal-
sönnunargagnið í þessu máli, meðan hún
ekki er hrakin með skýrum rökum. Sú
skýisla er nú nýkomin tii almannings og
er sjálfsagt lesin með athygli um allt
land af þeiin mönnum, er kynnast vilja
þessu máli af öðru en blaðamoldviðrinu.
Að jaf'n órannsökuðu máli, og rnál þetta
hefir hingað til verið af alinennÍDgi, hafa
áfellis og sýknudómarnir hvort heldur
um iandstjórnina eða bankastjórnina, ver-
ið sleggjudómar, og álíka veigamiklar eru
rstæðnrnar fyrir vantrmst’yfirlýringunum
til stjórnannnar. sem vorið er að gÍDna
almenning til að undirskrifa.
AukaþÍDgi út af bankafarganiDU eru
menn hér altnennt móttallnir, telja það
ekki svara kostnaðí. Hvort þiugið befir
mál þitta til meðf rrðar fáum mánuðutn
fyr eða seinna telja þeir rnenn ekki SVO
rriiklu rnáli skipta, sem líta riokkurn veg-
inn rólega á það, hirium sem hafa það
einkurn fyrir augum, að láta það verða
stjórninui að falli og langar sjálfa til að
koma9t að landspottinum, er hver mán-
uðurinn ærið langur. A þeim sannast
málshátturinD: „Bráð er barnslund“.
Það skiptir mestu fyrir heill og sæmd
þjóðarinnar, að hinn endanlegi dómur í
þessu máli verði á réttlæti og viti byggð-
ur, en ekki bitt, hvort landstjórnin eða
baDkastjórnin ber hærra hlut.
Þetta þurfa allir góðir menn oggætn-
ir að athuga með allri óhlutdrægni og
stillingu
I ritstjórnai greín í norska blaðinu
„Yerdens Gang“, er ræðir um samband
Islands og D inmerkur, segir, meðal ann-
ar9:
„I Danmörku líta roenu væritanlega
eigi alvailegum augum á iugl-greinar, er
öðru hvoru birtast í stöku norsku blöðum
um samdandið rnilli Danmerkur og Is-
lands.
Olluin þorra alþýðu manna í Noregi
kemur eigi til hugar, að blanda sér í það
*) Höfundurinn á hér vitanlega að eins
við „É>jóðólf“ í ritstjórnartíð hr. Hannesar Þor-
steins9onar. JRiMj.