Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 23.07.1910, Blaðsíða 2

130
Þjóðviljinn.
XXIV., 33.
NáttúrufræðÍDgurinn Albert Frick, sem
var á ferð í Suður-Aineríku, í vísindalee-
um erindagjörðum, var nýlega myrtur, og
voru Indianar valdir að dauða hans. —
Canada. Skógarbrunar nýlega miklir
á landamærum Bandaríkjanna og Canada,
og nær elduriun yfir 150 fermílna svæði.
— Hafa bændur orðið að flýja, með fénað
sinn, og eldurinn valdið miklu tjóni. —
Búist við, er síðast fréttist, að eldurinn
verði eigi slökktur, nema rigningar komi.
Egiptaland. Wardaní lyfsali, sem myrti
Sutros pasha, forsætisráðherra, var hengd-
ur i Kairo 28. júní síðastl., og tók hann
dauða sínum mjög stillilega, kvaðst þola
■dauða, sakir sjálfstæðislöngunar egyptsku
þjóðsrinnar.
Nokkru áður, en hann andaðist, hafði
hann arfleitt kvennaskóla, barnahæli, og
háskólann í Kairo að eignum sínum.
Störnarskrárendurskoðunin.
— o —
Á síða9ta þingi var stjórninni falið, að
undirbúa og leggja fyrir næsta Alþingi
frumvarp til breytinga á ýmsum ákvæðum
hinnar ísleDzku stjórnarskrár.
Á slíkum breytingum er brýnasta þörf.
Stjórnarskráin er að mörgu leyti svo
úrelt t d. konungskosning á þing-
mönnum o. fl. að við slíkt er ekki
unandi, þá er og hitt eigi síður óhafandi
hve mikið vaid er lagt í eins manns
bendur, ráðherrans, og hve erfitt fyrir
þingið að hafa eptirlit með því að hann
ekki misbeiti því.
Hins ber og að gæta að stjórnarskrár-
endurskoðun er hið mesta vandaverk og
því alls eigi út í slíkt leggjandi nema
að vel íhuguðu máli, enda hvorki holt
né heppilegt að þurfa iðulega að vera
að gera stjórnarskrárbreytingar.
Blöðin eru þegar farin að ræða málið
og halda því að sjálfsögðu áfram, enda
getur margt gott af því hlotist, og sér-
staklega geta slíkar umræður, einkum ef
margir kjósendur taka þátt í þeim, gefið
stjórninni ýmsar nytsamar bendingar um
óskir og vilja þjóðarinnar í málinu
En ef vel ætti að vera, þyrfti stjórnin
að gera almenningi tillögur sínar kunnar
svo tímanlega, að mönnum gæfist kostur
á að ræða þær og íhuga áður þing kem-
ur saman, að minnsta kosti á vænfcan-
legum þingmálafundum.
Bezt væri auðvitað að öil stjórnar-
frumvörp yrðu kunngerð almenningi
nokkru fyrir þing, en því brýnni er þörfin,
sem um merkara mál er að ræða.
Stjórninni ætti og að vera því ljúf-
ara að verða við slíkri ósk, sem það er
gömul krafa flokka þess, er nú er við
völd.
Jeg get búist við að einhver kunni að
segja, að minnst geri til þótt þingið sam-
þykki stjórnarskrárbreytingu, án þess al-
menningi hafi áður verið gefin kostur á
að láta uppi álit sitt um hana. Samkvæmt
stjórnarskránni geti hún ekki orðið að
lögum nema þingið samþykki hana á ný,
að afloknu þingrofi og nýjum ko9ningum.
Dálitið getur náttúrlega verið til í
þessu, en þó svo sé, er meiri hætta á að
dráttur verði á málinu, ef það er eigi
borið undir kjósendur áður það er lagt
fyrir þingið í fyrsta sinn.
Það er tneiri hætta á að eptirfylgj-
andi aukaþing þá breyti frumvarpinu, en
af því leiðir að efna verður til Dýrra
kosninga. og að rnálið dregst um eitt ár,
sem er illt, ef hjá verður komist, jafn
brýn og breytingaþörfin er.
Þingið rennir þá blint í sjóinn að því
er vilja kjósenda um ýms atriði snertir,
atriði sem meiri hluti þeirra ef til vill
leggur svo miklu áherztu á, að honum
þykir borga sig betur að draga málið um
eitt ár heldur en að samþykkja þau ó-
breytt, hins vegar engan veginn víst að
þingmennirnir leggi svo raikla áherzlu á
þessi atriði að þeir hefðu ekki látið að
vilja kjósendanna hefði hann verið þeim
kunnur.
Auðvitað skal jeg játa það, að óræka
vissu um vilja meiri hluta kjósenda geta
menn ekki dregið af þingmálafundasam-
I þykktum, en góðar beDdingar geta þær
j gefið eigi að síður. L.
Maður drukknar.
30. júní siðasth vildi það slys til, að maður
nokkur, Valdimar Friðriksson að nafni, datt út
af skipi,er lá við bryggju á Akurevri,ogdrukknaði.
Enginn var viðstaddur, er slysið varð, og
vita menn því ógjörla, hversu atvikum var háttað.
Ræktunarfélag Xorðurlands.
Ráðunautur þess, hr. Páll Zóphoníasson, ferð-
ast í sumar um Eyjafjörð, eptir ráðstöfun félags-
ins, og leiðbeinir ræktunarfólagsmönnum í ýmsu,
er að landbúnaði lýtur.
Hákarlaveiðaskip ferst.
Hákarlaveiðaskipið „Kjærstíne“, eign Gránu-
félagsins á Oddeyri, er nú talið farið, og hafa
þá tólf monn farið í sjóinn.
Þeir sem drukknuðu voru:
1. Amgrímnr Jdnsson á Jarðbrú.
2. Gunnlauqur Jöhannsson á Litla-Árskógssandi.
3. Jnlcob Jönsson í Brimnesi.
4. Jóhann Jöhannsson á Litla-Árskógssandi.
5. Jöhann Þorvaldsson á Árbakka.
! 6. Jöhann Jnnsson á Litla-Arskógssandi.
7. Jón Friðriksson í Tjarnargarðshorni.
8. Ólafur Jönsson, í Litla-Arskógi.
9. Sigurbjörn Gissursson á Hjalteyri.
10. Sigurpáll Guðmundsson í Hauganesi.
11. Stefám Ransson í Hauganesi.
12; Jóyn Skarphéðinsson á Litla-Árskógssandi.
Talið er líklegt, að skipið hafi farizt í afskapa
veðri 7. júní síðastl.
Skipsbáturinn hefir fundizt, nokkuð brotinn,
en annað eigi, að heyrzt hafi.
Bókmenntal'élagsfundur
var haldinn í „Iðnó“ 8. júlí þ. á.
Fundurinn var mjög fjölmennur, og voru 36
nýjir félagsmenn teknir í félagið á fuudinum.
Forseti félagsdeildarinnar, prófessor dr. Björn
M. Olsen, skýrði frá fjárhagnum, og gat þess, að
ekkert svar væri enn komið frá Hafnardeildinni,
að því er heimflutning hennar snertir.
1 stjórnina voru endurkosnir:
Forseti: Björn M. Olsen62 atkv.
Féhirðir: /f«IWörbankagjaldkeri Jönsson 58 —
Ritari: Dr. Bj'&rn Bjarnason .... 57 —
Bókavörður: Sig. bóksali Kristjánsson . 82 —
I
Dr. Jón Þorkelsson, er sumir vildu, að forseti
yrði, hlaut alls 43 atkv,
í vara,-st,iórn voru kosnir: Steingr. rektor Thor-
steinsson, Sighv. bankastjóri Jön sagnfr. Jónsson
og Matthías fornmenjavörður Þörðarson.
Um þjóðlagabók síra Bjarna Þnrsteinssonar
var ákveðið, að hana skyldu eigi fá aðrir, en
þeir, sem í félagið hefðu verið genguir á næst
síðasta fundi þess, þar sem eintök þau, sem fé-
lag'ð á, myndu ella eigi nægja.
Dr. Jón Þorkelsson vakti máls á því, hvort
eigi vœri heppilegt, að frostað væri útgáfu á
bréfum Jóns hoitins Sigurðssonar forseta, en for-
seti gat þess, að því yrði oigi viðkomið, þar sem
! samið hefði þegar verið um útgáfuna.
„Eljan“ sokkin.
. .Þegar björgunarskipið „Geir“ kom norður á
Reykjarfjörð, var „Eljan“ eimskipið, sem rekist
hafði á sker þar í grenndinni, sokkín.
Nokkru af varningi vafði verið bjargað, áður
en skipið sökk, og kom „Geit“ hingað með póst-
flutninginn, sem og eitthvað af varningi.
m^Salti og timbri kvað á hinn bóginn eigi hafa
tekist að bjarga.
Sœluliús
I er verið að reisa í svo nefndum .Skerjum á
Mýrdalssandi.
Húsið er 8X7 álnir að stærð, og er byggt á
kostnað sýslusjóðsins í Vestur-Skaptafellssýslu.
Snjóflóðið i Ilnífsdal.
Samskotin, sem safnað var, til liðsinnis, út af
snjóflóðinu i Hnífsdal, námu alls, að því er
skýrt er frá í „Vestra“ 18. júní síðastl., 2519 kr
45 aur.
Af samskotunum voru 1689 kr. frá ísfirðing-
um, en hitt frá utanbæjarmönnum.
Gullbrúðkaup.
Gullbrúðkaups hjónanna Maanúsar Arnasonar
og Sigurbjargar Guðmundsdóttur á Utanverðunesi
í Skagafirði var minnst 30. maí þ. á., og sátuí
samsætinu um fimmtíu Hegranesbúar.
Gullbrúðkaupshjónin voru bæði komin á ní-
ræðisaldur.
Skemintifuudur
var haldinn að Klömbrum í Aðaldal í Suður-
Þingeyjarsýslu 29. maí þ. á., og hafði ungmenna-
félagið „Geisli" gengisfc fyrir því:
Þar var ýmislegt til skemmtunar baft: sungið,
dansað, ræður haldnar, íþróttir sýndar, bæði
glímur, stökk og Maup, og ennfremur var þar
hlutavelta haldin.
Frá Isaijarðardjúpi.
Um miðjan júuí fór síld að aflast, og tókst þá
dágóður afli.
Kveðjusamsœtl
Um sextíu menn í Grundarþingaprestakalli
héldu síra Jönasi prófasti Jönassyni á Hrafna-
gili kveðjusamsæti, sem og frú hans, Þórunni
Ste/ánsdóttur, í júnlmánuði síðastl.
Hann hefir þjónað Grundarþingaprestakalli í
25 ár, en verður nú kennari við gagnfræðaskól-
ann á Akureyri,
Kvcnninaður drukknar.
10. júlí síðastl. drukknaði kvennmaður í svo
nefndri Dalsá í Blönduhlíð í Húnavatnssýslu, og
atvikaðist það á þann hátt, að hestínum, sem
hún reið, skrikaði fótur, svo að hann datt út af
brúnni, sem er yfir ána.
Stúlka þessi hét Ingibjörg Sveinsdöttir, og
týndist bæði hún og hesturinn.
Barn brennur til bana.
30. júní þ. á. vildi það sorglega slys til í Vet-
leifsholti í Rangárvallasýslu, að barn brenndi
sig svo afskaplega, að |>að beið bana af.
Ileiðurssainsœti.
2. júlí þ. á var Þórði hreppstjóra Guðmundssyni