Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 17.08.1910, Síða 1

Yerð árgangsins (minnst,
60 arlár) 3 kr. 50 aur.
erlenrhs 4 kr. 50 aur., og
í Ameríku doll.: 1.50.
Borqist ýyrir júnímánað-
arlok.
ÞJOÐVILJINN.
- —1= Tu TTUGASTI 0 G PJÓRBI ÍRGANGUR =|===-
Uppsögn skrifleq ógild
nema komiö sé til útgej-
anda fyrir 30. dag jimí-
mánaðar, og kaupandi
samhliða uppsögninni
borgi skuld sína fyrir
blaðið.
M 38.
Utlönd.
—o—
Frá útlÖDdum hafa ný skeð borizt
þessi tíðindi:
Danmörk. AukaþÍDginu var slitið 22.
júlí síðastl., og hafði átt skamma setu, að
eÍDS haldDÍr tíu tundir í fólksþÍDginu. —
Samþykkt var 36 milljón króna lántaka
ríkissjóði til handa.
ý Aðfaranóttina 16. júlí þ. á. andað-
ist Julius Schiött, forstöðumaður dýragarðs-
ins i Kaupmannahöfn, að eins 54 ára að
aldri.
Hann hafði fyr fengizt við blaða-út-
gáfu, og verið meða) annars, útgefandi
tímaritsins „Frem“, sem ýmsir hér á landi
munu kannast við.
17. júlí þ. á. tókst dönskum manni,
JSobert Svendsen að nafni, að fara í fiug-
vél yfir Eyrarsund, frá Kaupmannahöfn
til Málmeyjar, og eru Danir mjög hreykn-
ir yfir því, að danskur maður skyldi verða
fyrstur til þess, að komast í flugvél milli
Danmerkur og Sviþjóðar. — Sjómálaráð-
herrann sæmdi hann í heiðurs- eða viður-
kennÍDgar skyni silfurbikar, er á var letr-
að nafn hans o. fl.
23. júli þ. á. voru 60 ár liðin, síðan
Danir áttu i höggi við uppreisnarmenn í
Slésvík-Holstein í grennd við Isted i Slés-
vík, og stóð sú viðureign yfir 23.—25.
júlí 1850, og lauk svo, að Danir unnu
sigur, enda hötðu þeir 36 þús. manna, en
hinir að eins 30 þús. — I viðureign þess- \
ari féll, meðal annara Schleppegretl, einn
af hershöfðingjum Dana, og var orustunn-
ar við Isted minnst hátiðlega i Kaup-
mannahöfn á sextíu ára afmælinu.
20. sept. næstk. fer fram kosning 27
landsþÍDgsmanna, og er það réttur helm-
ingur þjóðkjörinna þingmanna í lands-
þinginu. —------
Noregur. Látinn er ný skeð tónlaga-
smiðurinn Johan Selmer, 66 ár að aldrí,
fæddur 20. janúar 1844. Hann andaðist
í Venedig. — Hann hefir samiðýmslög,
er flest eru ætluð „orkestruin“ (þ. e. leik-
in á ýms hljóðfæri í senn). — — —
Svíþjóð. 20. júlí gekk ákafur fellibyl-
ur yfir héruðÍD í Mið-Svíþjóð, er svipti
þaki af eigi all-fáum húsum, reiftréupp
með rótum o. s. frv. — — —
Bretland. 25. þús. verkamanna, er
haft hafa atvinnu viðnorðaustur-járnbraut-
ina á Englandi hættu Dý skeð vinnu, og
hetír því verið afar-örðugt, að því er kola-
flutninga snertir o. fl., og ýms skip eigi
orðið afgreidd.
Járnbrauiarslys var ný skeð á ítoscrea-
járnbrautarstöðinni, og hlutu yfir hundrað
menn meiðsli.
Reykjavík 17. ÁGÚST.
1910.
Nú er mælt, að Oeorg konungur V.
verði krýndur sumarið 1911.
Amerískur tannlæknir, dr. Orippen að
nafni, sem átti heima í Lundúnum. lét
það breiðast út síðastl. vetur, að kona
hans hefði brugðið sér til Kaliforníu, og
síðar kvaðst hann hafa frétt )át hennar.
Kunningjafólki konunnar þótti fregn þessi
kyDleg, og spurðist því fyrir í borg þeírri
í Kaliforniu, sem sagt var, að hún hefði
látizt í, og vitnaðist þá, að hún hafði
aldrei þangað komið.
En er svo var komið, strauk dr Cripp-
en, ásamt ritara sinum, ungfrú Ethel le
Neve, 14. júlí síðastl., og fóru lögreglu-
meDn þá að rannsaka málið, og fundu í
kola-kjallara i húsi hans lík konunnar
hræðilega lemstrað.
Dr. Crippen var síðan handsamsður á
skipinu „Montrose11, í mynninu á St. Law-
rence-fljótÍDU. — Hafði hann verið dul-
arklæddur á skipinu, sem prestur, og stúlk-
an verið í karlmannsfötum, og talin son-
ur hans; en skipstjórinn þekkti hann, og
gerði þegar, með þráðlausu hraðskeyti,
aðvart um, að hann væri. á skipinu. —
Þýzkaland. Háskólinn í Berlín verð-
nr hundrað ára 10 okt næstk., og minn-
ist þess þá væntanlega rneð einhvers kon-
ar hátíðabrigðum
Gass verkemíðja, sem var eign Z°ppe-
Hn-Ioptsiglingafélagsins, sprakk ný skeð
í lopt upp, og beið einn maður ban i, en
sex hiutu meiðsli. Nokkur hús, sem í
grenndinni voru, eyðilögust einnig að
mestu.
ý Látinn er ný skeð Alexander Niepa,
69 ára að aldri, ritstjóri blaðsins „Kieler
Zeitung“.
Yélfræðingur í Berlín, Lorenzen að
nafni, skaut ný skeð sjálfan sig, eptirað
hafa skotið konu sína, ogtvö börn þeirra,
og biðu þau öll bana, nema hvað konan
var tórandi, er síðast fréttist, og þó eigi
lifsvon talin. — Sagt er að tiltæki þetta
hafi stafað af skuldabasli.
Ofssrok var í borginni Heidelberg 18.
júlí þ. á., og hlutu ýmsir meiðsli, en ó-
víst enn, hve margir bafa bana beðið, og
þó að likÍDdum eigi all-fáir. — — —
ísland gagnvart öðrum ríkjum
fram aö siðaskiptum.
— O —
I „Andvara“ í ár er ritgerð all-löng,
168 bls., er svo heitir. Höfundarnir eru
hinir sömu og að bókinni: Híkisréttindi
íslaDds, er út kom 1908, þeir dr. Jón
Þorkelsson Iandsskjalavörður og Einar
Arnóisson lagaskólakeDnari. Síðan þeir
rituðu þá bók (o. Rikisréttindin) hafa bæði
Björn M. Ólsen prófessor. og dr. Knud
Berlin skrifað ali-ýtsrlega um það á hvern
hátt Island komst UDdir Noregskonung,
og hver þjóðréttsrstaða landsins v«r eptir
Gamla sáttmála. Prófessor B. M. Ó. í And-
vara 1908 og 1909 („Um uppbaf kon-
ungsvalds á Islandiw og „Enn um upp-
haf konungsvalds á íslandi)“ og dr. Knud
Berlin tvær ritgerðir í „bláu bókinni14 og
I. hluta af stóru riti, sem kominn er út
bæði á dönsku og þýzku og heitir „Rik-
isréttarstaða íslands11, og nær sá hluti til
1281, en það ár var Jónsbók í )ög tekin
á Alþingi. Var það skipun millilanda-
nefndarinnar og störf hennar, er á ný
komu skriði á mál þetta, og ýfðu upp
gamla deilu íslendinga ogDanaum hver
verið hefði og væri stnða Islands gagn-
vart öðrum löndurri að réttum og órofn-
um lögum. Hefir lítið nýtt birst í því
máli síðan þeir deildu um miðbik síðustu
aldar J. E. Larsen, prófessor, er þá var
frægur réttarsögufræðingur með Dönum,
og Jón Sigurðsson, þar til nú siðustu árin
(„Ríkisréttindinu og bók Ragnars Lund-
borgs, er út kom á þýzku 1907). Kvað
Jón Sigurðsson prófessorinn svo eptir-
minnilega í kútinn, að Danir þurftu hálfa
ö!d til þess að jafna sig, áður nokkur
vísindamaður hefði dirt'sku til hð rej'na
að finna staðhæfingum .T, E. Larsens stað,
en þá vaktist upp dr. Knud Berlin, sem
öllum landslýð hér er kunnur orðinn. En
þótt ekki sé enn lokið viðskiptum hans
og Islendinga, hafa þó bæði höfundar
„RíkisréttindaDDaw, sem og Björn M. Ól-
sen fært svo að honum, að engar líkur
eru til að útreið hans verði betri en fyr-
irrennarans.
Sú er ein staðhæfing Berlins, að ís-
lenzka lýðríkið hafi de facto verið liðið
undir lok fyrir 1262, með því að fullkom-
ið stjórnleysi hafi ríkt á landi hér. Al-
þingi ekki verið reglulega háð né embætti
skipuð eða allsherjarlögskil innt afhendi.
Þetta er rækilega hrakið í Andvararit-
gerðinni, og sýnt fram á að alþingi starf-
aði á stjórnskipulega réttan hátt alla
Sturlungaöldina. Getið er um þinghald
eða þinggerðir í fornum riturn öll árin
frá 1220—1262 að fimm einum undan-
teknum, og eru þau 40 ára tímabil víst
fá, ef þau eru nokkur í þjóðveldissögu
Islands, er jafnljósar sagnir eru frá, að
því er alþingishald og allsherjar lögskil
snertir.
Þá er og sýnt fram á það í ritgerð
þessari, að langflestir vísindamenn og rit-
höfundar, sem uppi hafa látið ákveðna
skoðun á því hver þjóðréttarstaða Islands
hafi verið eptir Garula sáttmála, hafa tal-
ið það að eins hafa staðið í persónusam-
bandi við Noreg, t. d. norski ragnfræð-
ingurinn P. A. Munch, Konrad Maurer,