Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 23.04.1913, Blaðsíða 3

59
XXVII., 15.—Í6.
ÞJOÐVTLJLNN.
málaflokkana á auðvaldsbandi. — Hinir
gömlu flokkar töldu þenna félags.skap í
fyrstunni að eins „reyk og bólu“, en svo
hefir hann þroskast, að flokkarnir hafa
séð, að þeir urðu að taka fullt tillit til
hans. Og má sem dæmi þess nefna, að
fylkisstjórn Manitobafylkis (conservativ)
seldi félaginu í hendur kornforðabiír, og
umsjón með kornsölu, er stjórnin hafði
byggt og starfrækt á fylkiskostnað, og
mistekizt gífurlega. Hér er því sami
leikurinn háður og í Norðurálfu. Lægri
-stéttirnar eru hér farnar að hrista hlekk-
ina. Þar ræður konungsvald og aðals-
réttur. Hér hefir „hinn almáttugi dollar“
hafið sig til valda, og hálf-kæft frelsi og
rétt. þann, er Bandamenn úthelltu blóði
sínu fyrir, undir stjórn T\ ashington’s.
Þetta, er nú lítið og lauslegt sýnis-
horn af skýjafarinu á okkar „pólitiska
himni“.
Smarið var hér rosasamt, og víða urðu
rigningar, óvenjumiklar, að tjóni. Þó
telja nýjustu skýrslur rikisins að korn-
uppskera Canada verði verðmeiri en nokk-
uru sinni áður. Vesturlandið byggist óð-
*m, stórborgir þjóta upp eins og gor-
kúlur á vordegi, þar sem áður voru eyði-
lönd. Járnbrautum hraðfjölgar, nýjar
námur koma í ljós, og hvernig sem járn-
brautafélögin hamast við að byggja braut-
ir og fjölga vögnum, hafa þau ekki við
að flytja afurðirnar nógu fljótt til mark-
aðar. Stjórnirnar eru því að ráðgera að
gera skipgengar ár og grafa skurði gegn-
sm eiðin milli ýmsra vatna hér, til að
koma á vöru- og mann-flutningum eptir
ám og vötnum. Eitt er hér samt í aptur-
för; það er griparæktin. Aður höfðu
hjarðmenn í Vesturlandinu stórsvæðitil
afnota, | þar sem þeir ólu upp svo þús-
undum skipti nauta og sauðfjár. Nú er
það allt, eða að mestu, mælt sundur í
heimilisréttarlönd, þar sem bændur eetjast
að til að stunda. kornyrkju. Gripum hrað-
fækkar því og kjötskortur fyrir dyrum
og ógnarvorð að komast á gripi. Sem
dæmi þess má nefna, að í Calyary (Al-
berta) var selt vagnhlass af gripum ný-
lega, voru i því 25 gripir tveggja vetra,
og voru gefnir 55 dollara fyrir hvern
grip, og sagði þó fréttin 3 gripina einskis-
nýta. Vanaverð undanfarin ár á slíkum
gripum mun hafa verið 25-—30 dollara. —
í Chicago í Bandarikjunnm var verð á
góðum uxnm fullorðnum 10 sent pundið
(lifandi víst).
Ekki voru mikil likindi til að úr gripa-
skorti þessum rættist mjög bráðlega, kunna
Ameríkumenn því samt illa að kjöt skorti,
því þeir eru kjötvinir miklir all-flestir.
Þegar Hudsonsflóa-brautin er komin á,
sem mun verða að 1—2 árum hér frá
og bemar samgöngur takast þaðan til
Norðurálfu, þá væri það athugamál fyrir
Islendinga, hvort ekki mætti með hagn-
aði fá hér markað fyrir islenzkt kjöt. —
Annað atriði iyrir ykkur tslendinga í því
sambandi væri það, að rannsaka hvort
hér mætti ei fá arðberandi markað fyrir
islenzka hesta. Sá atburður varð í Winni-
peg síðastliðið sumar, að Canadiskur mað-
ur flutti hingað 2 vagnhlöss (að mig
minnir) af islenzkum hestum. Seldust
þeir frá 75 doll. og upp í 110, eptir því
sem jeg heíifheyrt. Greindinogglöggir
íslendingar, sem sáu hestana, álitu að
það væri að mestu úrkast úr íslenzku
„stóði“, sem selt hefði verið í Englandi.
Það voru nær allt hryssur, og töldu þeir
íslendingar, er hrossin sáu, það tæplega
miðlungshross. Þetta var afar-óheppilegt.
í byrjun hefði þurft að senda hingað 1
eða 2 vagnhlöss af völdum hestum. En
þrátt fyrir það, að svona fór, var hestum
þeim, er í sumar komu veitt talsverð at-
hygli, og þeir er keyptu þá, hafa þá nú
á boðstólum fyrir mjög hátt verð, eptir
að - hafa alið þá um tíma. Mál þetts,
væri þess vert, að þið heima veittuð því
nána athygli.
23. janúar þ. á. (1913) voru hundrað
ár liðin síðan norska skáldkonan Camilla
Collet.t fæddist.
Hún var systir Himiks H eigeland'*
skálds, og hefir samið eigi all-fáar skáld-
sögui, er mikið þykir kveða að, þar á
meðal „Amtmandensl)öttre“, sem margir
íslendingar kannast við.
Talin er hún og fyrsta konan, er rögg-
samlega fylgdi fram jafnréttismáli karla
og kvenna á Norðurlöndum, og hnígur
rit hennar: „Fra de Stummes Lejr“ eigi
hvað sizt i þá áttina, og vakti að mun
eptirtekt og umræður, er það kom út.
Bit hennar voru og í heild sinn gefin
út í 8 bindum á árunum 1892—1894.
Hún andaðist 7. marz 1895.
180
að standa á hleri, en málin mjög mikilvarðandi, er um
þarf að )æða“.
XVIII.
Frú BsrmÍDster gazt siður en pkki vel að, er hún
heyrði, eð Patrick og Lols væru trúlofuð að nýju.
Þ*ð vsr Lola sjálf. sen» færði henni fréttirnar.
Eptir það, er hún hafði taiað við Patrisk, hafði hún
gengið i hægðum sínum út í garðinn, og var þá í meira
lagi brosleit, þó að hún þættist að vísu hafa orðið að
gera að mun rninna úr sér en hr'm vildi.
Frú Barminster var þar þá á gsngi, og þóttist Lola
sjá á henni, að hún væri í meira lagi áhyggjtifull, út af
því er Mary var horfin.
Loiu þótti þetta þó kynlegt, þar eem henDÍ hafði
einstt virBt frúnni vera lftið um Mary gefið
„Þér vitið, gizka eg á, að ungfrú Stirling er flúin?u
mælti hún. „Það var hyggilega gert af henni, að skjóta
sér þannig UDdan öllum óþægindunnm!“
Frú Barminster svaraði engu, — bjóst við að Lola
léti dæiuna ganga áfram.
„Ef efeki stæði alveg íérstaklega áu, mælti Lola,
„myndi eg eigi horfa í það, að láta réttvísina festa hend-
ur í bári heDnar, en þar sem hún hefir dvalið hér svona
lengi, i yðar húsum, höfum við Patrick orðið ásátt um,
að láta fuglinn fljúga, þó að við eigi getum annað en
haít megDUstu fyrirlitningu á henni, og athæfi heDnar“.
169
„Og kannist eg nú við það, að þér segið satt?u
mælti húu. „Hvað þá?u
Lávarðurinn kímdi ögD.
„Eigi veldur það mikilli breytingu“, mælti hann.
„Þér óskið eins, og jeg annars! Þér viljið verða konan
mín, — viljið sýna heiminum, hve auðvelt yður hafi
veitt það, að vinna aptur ást mína, heimskingjans, sem
lét mér þykja vænt um yður! Þér viljið ná í peningana
mína, stöðuna. sem þeir geta veitt yður!u
„Gott og vel“ mælti bann ennfremur. „Peningarn-
ir skulu verða yðar eign, ef þér viljið, tali eg eigi svo
ljóst, að þér skiljið mig, þá að spyr eg yður, hvoit þér
viljið veita mér þann heiður, að verða konan min?u
Lola fór nú að verða sll-órótt.
„Þér óskið þessa“, mælti húo, „til þess að geta
bjargað stúlkunni? Er það eigi rétt skilið?u
Patrick samsinnti þvi.
„Einmitt'" svaraði uann. „Hreinskilnin er affara-
sælust! Hverju sverið þér, Lola?“
Lola þagði stundarfeorn, — horfði i augun á honum,
og mælti þá að lokum, mjög stillilega.
„Svarið er: Já! jeg skal verða konan yðar!“
XVII.
Enda þótt Mary væri ein i járnbrautarvagnimim,
og fáir væru ferðamennirnir, hafði maður nokkur, er sat
í næsta vagninum, þó veitt henni eptirtekt.
Það var Jobn Leítb.