Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 04.09.1913, Blaðsíða 5

XXVII., 40.-41.
ÞJOÐVILJINN,
167
Airslaun, og að honum látnum, var út-
íör hans gerð á kostnað ríkisins.
Svíþjóð.
Nýlega tóku Svíar 100 milljón franka
TÍkislán (= 72 millj. króna) hjá frakkn-
-«skum, þýzkum og sænskum bönkum,
og voru vextirnir ^1/^0/^, en gizkað á,
að kostnaðurinn við lánið hafi þó numið
■alls 6 at hundraði, svo að eigi hafi þeir
fengið nema 94 kr. fyrir hverjar 100 kr.,
•sem greiða ber vexti af.
Sænskur prestur, Nystiöm að naini,
komst 25. júlí síðastl. inn á skrifstofu
Astrand’s prófasts, og skaut hann. —
Xom skotið í kviðinn, og var sárið talið
banvænt.
Síra Nyström hafði nokkru áður verið
Vikið frá embætti, og mun hafa kennt
prófastinum um afsetningu sína.
Eptir tilræðið fór Nyström í bað, eins
og ekkert hefði i skorizt, en var þá nær
jain harðan handsamaður.
Þýzkaland.
20. júlí þ. á. varð vart við ákafa
jarðskjálfta í Wiirtemberg, og í Strass-
burg, og féllu reykháfar eigi óvíða.
í borginni Stuttgart hlupu menn út
'úr húsum, — hristingurinn svo ákafur.
Mælt er, að jarðskjálfta-aldan hafi kom-
ið frá Schwabisku fjöllunum, eins og við
iarðskjálftana næst á undan (þ- e. 16.
móv. 1911).
Til eyjarinnar Romö (Þjóðverjar nefna
ihana Röm) — sem er smáeyja (íbúar
11—12 hundruð) við vestur-strönd Slés-
víkur — hafa nýlega verið flutt hrein-
dýr, sem ætlað er, að muni þrífast þar
vel, allt hvað þau eru eigi höfð þar fieiri
en 500, enda vænta menn þá og mjög
góðs arðs af þeim.
Sjö þýzkir liðsforingjar hafa nýlega
orðið uppvísir að því, að hafa þegið mút-
ur, og gefið einum af forstjórum Krupp’s-
verksmiðjnnar í Essen upplýsingar um
tilboð, er aðrar verksmiðjur gjörðu, er
kaupa skyldi eitthvað að mun til hersins
(skotfæri o. fl.). — Yerksimðja Krupp’s gat
því einatt boðið ögn lægra, og setið þannig
fyrir viðskiptunum.
Portugal.
Þar varð í júlí þ. á. uppvíst um sam-
særi, er mun hafa beinzt gegn stjórninni,
og var fjöldi óæðri liðsforingja í stór-
skotaliðinu við riðnir.
Fjögur hundruð manna kvað hafa ver-
ið settir í varðhald.
Lögreglumenn k\að og hafa fundið
160 sprengi- eða vítis-vélar, sem samsæris-
menn munu hafa ætlað sér að nota.
Bandaríkin.
Fatnaðar-verksmiðja brann í júlí þ.
-á. í Binghamton í Now-York-ríkinu.
Þar brunnu inni 40 kvennmenn, en
ýmsir björguðust út um glugga.
Bandamenn hafa nú tekið að sér um-
sjá aila, að því er snertir fjárhag Nicara-
gua-lýðveldisins, og að sjá um samninga
alla við erlend ríki o. fl., er þar að lýtur.
Á hinn bóginn hefur lýðveldið sam-
þykkt, að Bandamenn fái flotastöð í
Fonseca-flóanum, og heimilist einnig, að
gera skipgengan skurð gegnum eitthvað
af landi lýðveldisins.
Fregnir frá alþingi.
IYI.
II. Skýrslur fjárskoðunarmanna í
Fellshreppi i Strandasýslu árin
1891 — 1894, og loks
III. Skýrsla um útflutt Iambskinn
1880-1890 og 1900-1910.
Skýrsluna um útflutt lambskinn —
eða þá um lambadauðann — setjum vér
hér í neðanmáli.*)
Af henni sézt, að mestur hefir lamba-
dauðinn orðið þessi þrjú árin, — mest
þá flutt til útlanda, og óefað hrokkið þó
upp af enn fleira:
1882 . . 65,602
1906 . . 34,632
1885 . . 31,455
Það er mikið tjón landinu, er svo
árar.
Borgarstjórinn i Reykjavik.
Þeir, sem í neðri deild risu öndverðir
gegn því, að borgarstjórinn sé kosinn af
öllum atkvæðisbærum kjósendum bæjar-
ins, eins og áður hefir verið getið um
í blaði voru, voru: Hafstein ráðherra,
Kristján háyfirdómari, .Tóhannes bæjar-
fógeti, Sigurður ráðanautur, dr. Valtýr, Kr.
Daníelsson, 01. Briem og Pétur Jónsson.
Átta atkvæði því alls gegn málinu,
en seytján því fylgjandi.
Hallærisvarnirnai’
(= forðagæzlu-frumvarp).
Nefndin, sem kosin var í efri deild
(Guðjón G-uðlaugsson, sem er formaður
og framsögumaður nefndarinnar, Guðm.
Björnsson, nefndar-sknfari, síra Björn
Þorláksson, Jón Jónathansson og Þór-
arinn Jónsson) hefir samið all-ýtarlegt
álitsskjal um málið, og borið fram frv.
um forðagæzlu.
Nefndin telur þrenns að gæta, er um
það ræðir, að vernda atvinnuvegi lands-
ins gegn skyndilegum áföllum, þ. e.:
1. Það þarf að koma upp öflugum
tryggingarsjódi handa öllu efnalitlu
fólki, sem aldrei megnar að stand-
ast mikla óáran (vetrarharðindi,
grasbrest, aflaleysi) hjálparlaust.
2. Það er brýn nauðsyn, að koma
því lagi á, að jafnan sé tif reiðu
nægur vetiarfordi handa mönnum
og skepnum í öllum þeim héruðum,
sem enn eru svo stödd, að tekið
getur fyrir alla aðflutninga mán-
uðum saman, bæði á sjó og landi.
3. Og loks er þá auðsætt, að liér er
þörf á ströngu eptir liti því til trygg-
ingar, að hvergi vanti nauðsynleg-
ar haustbirgðir og ekki hljótist stór-
tjón eða óþarfur tilkostnaður af
óforsjálni einstakra manna eða heiila
sveita.
Nefndarálitinu fylgja og mjög ýtar-
legar skýrslur frá Guðjóni alþm. Guð-
laugssyni (bls. 6—25 í nefndarálitinu),
nefnilega:
I. Skýrsla um heybirgðir og fyrn-
ingar hey ja, í FelIshreppi(Stranda-
sýslu) 1888 til 1897, ogumheyja
og fjáreign Kollfi) dinga yfir sömu
árin.
Forðagæzlu-frumvarpið.
Það gerir ráð fyrir, að vera skuli
forðagæzlumenn, einn eða fleiri, í hverj-
um hreppi, og hafa gát á heybirgðum,
korn vnrubirgðum, og öðrum fóðurbirgð-
um hreppsbúa, og séu þeir æ kosnir til
þriggja ára í senn.
Eptirlitsferðir fóðurgæzlumanna skulu
vera að minnsta kosti þrjár: haust, miður
vetur og vor.
Fyrir starfa sinn fá þeir 2 kr. á dag,
er þeir eru í skoðunarferðum, og greiðist
sú upphæð úr sveitarsjóði.
Sjávarútvegsnefnd neðri deildar.
I sjávarútvegsnefndinm, sem kosin
var í neðri deild, alls sjö menn, hafa
þessir þingmenn átt sæti: Stefán íFagra-
skógi, Halldór Steinsson, Matthias Ólafs-
son, Kr. Danielsson, dr. Valtýr, Guðm.
Eggerz og Magnús Kristjánsson.
Svo eru sjálfstæðismenn í deildinni
fámennir, að eigi koma þeir nema einum
manni í nefnd, þótt sjö manna nefnd sé,
og varð síra Kristinn á Útskálum þá
fyrir kosningunni í nefndina af þeirra
hálfu.
Austurriki- Ungrerjaland.
Ungverjar notuðu sér í vor vandræði Tyrkja,
meðan er þeir áttu í ófriði við Balkanþjóðirnar,
— slógu eign sinni á Tyrknesku eyjuna Ada-Kale
i ánni Doná.
Tiltæki Ungverja, þótt níðingsbragð væri,
látið ganga orðalaust, enda að eius lítinn lands-
skika um að ræða.
f Dáinn nýlega dr. Joseph Unger, einn af
merkustu lögfræðingum Austurríkismanna, og
áður dómsmálaráðberra.
*) Útflutt lambskinn 1880—1890
1880 og 1900 . . . 9641 —1910. 1900 . . . . 11414
1881 . . . 18644 1901 . . . . 8340
1882 . . . 65602 1902 . . . . 14853
1883 . . . 8785 1903 . . . . 13677
1884 . . . 7800 1904 . . . . 10920
1885 . . . 31446 190f ... . 8469
1886 . . . 16283 1906 . . . . 34632
1887 . . . 24099 1907 . . . . 13665
1888 . . . 15907 1908 . . . . 10834
1889 . . . 10013 1909 . . . . 9529
1890 . . . 8608 1910 . . . . 31273