Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 13.12.1913, Blaðsíða 4

220
ÞJCÐVILJINN.
XXVII., 58.-59.
Loptskeytastöð í vændutn.
(500 þús. kr. laudssjóðslán).
Meðal annars, er gerðist í ný afstað-
inni utanför ráðherra, var það eitt, að
hann, hjá „norrænaritsímafélaginumikla11,
tók 500 þús. kr. landssjóðslánið, er mest
var þrefað um á síðasta Alþingi.
Lán þetta er tekið til símalagninga,
og til að koma á fót loptskeyta,stöð í
Reykjavík.
Af láninu greiðir landið 41/.,°/0 vexti,
er lækka þó ofan í 4°/0, er loptskeytastöð-
inni er komið á fót.
Og svo er lánstrausti landsins komið,
að ekki fékkst það með öðru móti, en
að lofað væri, að tekju-afganginum af
landsímanum væri árlega varið til að
standa straum af þvi.
Gregn þessari óvirðingu, landinu til
handa, og árás á lánstraust þess, börð-
umst vér, og sjálfstæðismenn fleiri, á síð-
asta Alþingi. sem unnt var.
Ráðherra fékk þá þó sínu máli fram
gengt.
En að því er loptskeytastöðina snertir,
þá er mælt*). að ráðherra ætli sér nú eigi
að hafa hana aílmeiri en svo, að hún
komi loptskeytunum að eins tíl Færeyja.
Landið hefur hennar þá engin not,
bili sæsíminn milli Skotlands og Fær-
«y.ia-
Hitt, að „norræna ritsímafélagið mikla“
komi sér og upp lopskeytastöð á Fær-
eyjum, það er Islandi eigi að neinu liði,
þv: að ekki eigum vér ráð á henni.
Fari því svo, að ritsímasamningurinn
við „norræna ritsimafélagið mikla verði
eigi endurnýjaður, er 20 ára samnings-
tíminn er á erida, verður landið því að
koma sér upp nýrri loptskeytastöð, fái
ráðherra því eigi íram gengt, að hafa
loptskeytastöðina í Reykjavík eigi afl-
meiri en fyr segir.
Af inorðinálimi, sbr. 56. nr. blaðs
vors þ. á., berast uú fá tíðindi.
Að því er Júlíönu snertir, veiktist hún
rétt á eptir það, er hún hafði meðgengið
— lá alla vikuna 16.—22. nóv. þ. á., og
varð því um hríð eigi yfirheyrð.
Mælt er, að hana hafi og sótt mjög
myrkfælni og talið sig sjá bróður sinn,
Eyjólf heitinn, ganga ljósum logunum,
hvert sem hún sneri sér.
Að því er snertir Jón Jónsson, mann-
inn, sem Juliana bjó með, og sem hún
taldi mjög hafa hvatt sig til giæpsins,
þá hefir hann enn sí og æ synjað fyrir
alla hlutdeid, — þykist eigi hafa æst til
glæpsins á einn eða neinn hátt.
Var hann einn daginn látinn sjá lík
Eyjólfs heitins og sást þá eigi, að hann
skipti litum, né væri að nokkru brugðið. ]
Situr hann nú enn stöðugt í gæzlu-
varðhaldinu, og sízt að vita hve lengi
verður, eða hve lengi hann heldur áfram
neitan sinni, eða hvort hann gerir það
ef til vill einatt:
*) Rit8tj. „Morgunblaðsins11 tjáir ráðherra
hafa #kýrt sór svo írá.
„Stjórnmálin á Islandi".
(Þingræðisbrotið 1913 o. fl.)
At’ því að vér gizkum á, að ýmsum
þyki fróðlegt að heyra hvaða álit þeir,
sem alvanir eru þingræðisstjórn hafa á
! þrásetu núverandi ráðherra vors í valda-
\ sessinum, þrátt fyrir allar ófarirnar á síð-
úr blaðinu „Heimskringla11 (23. okt. þ. á.),
þar sem á þessar aðfarir ráðherrans er
minnzt.
Blaðinu þykir það, sem eðlilegt er,
næsta ótrúlegt, að þingmenn hafi eigi
getað komið sór saman um ráðherra, —
hafi engum úr sínum hóp trúað skár, en
„manni, sem þær einar athafnir hafði
framið, sem þeir dæmdu óhæfar með öllu“.
En síðan farast blaðinu enn fremur
orð á þessa leið:
,,En þó nú andstæðingar ráðherra vneru
sundurlyndir sín á milli um að veljaj eptir-
mann hans, þá bætir þ ið ekkert úr t'yrir
honum. Þingræðið heimtaði, að hann færi
frá völdum, en h mn sinti því engu,--gerði
að eins gys að því, þar mnð gsrði hann síg
að þingræðisbrjót. Honum kom það ekkert
við, hviír kæmi í stað hans, — andstæðing-
i.nna var að hugsa um það. Það var þing-
ræðið eitt, sem K. H. átti að virða. Hefði
hann gert það, þá hefði hann vaxið í áliii
hiá þjóðinni, þó ílla hefði hann í garðinn
búið“.
Að því er kosningahorfuruar 11. apríl
næstk. snertir, kemst blaðið síðan þannig
að orði:
„Menn gætu nú búist við, að eptir nllt,
sem á undan er gengið, þá ætti H. H. og
flokkur hans ekki annað en stórfeldan ósig-
ur i vændum. Stjórn hans heflr verið slík,
að aldrei hefir verri verið í landi. Hann
liufir engin hyggindi sýnt í neinum fram-
kvæmdum, heldur þvert á móti viðhnft ráð-
leysi á ófyrirgefanlegan hátt. bæði út. á við
og inn á við. Hann virðist varva allri sinni
ábyggju upp á Dani og daðra sem mest við
þá, og flestar hans aðgerðir benda á, að hann
sé sneiddur ailri þjóðlegri ræktarsemi. „Grút-
urinn“ er bezti votturinn þar um, og svo
raakk hans við það „Sameinaða“ og „Stóra
norræna. Helzta, sem hann hugði að gera
i þjóðarhag(l), var að fá laun embættismann-
anna, — þeirn , sem hæstlaunaðir voru —
hækkuð. Hann vildi og leiða einokun yfir
ísland á stjinolíu og kolum, og jafn vel á
tóbaki líka, en sú hugmynd var drepin 1
fæðingunni. Hann hefir á þessu síðara ráð-
herra tímabili sínu bðkstaflega ekkert gert,
er þjóðinni væri hagur i. Allt hans ráðlag
miðaði til hins gagnstæða11.
Svona er nú álit málsmetandi landa
vorra í Vesturheimi.
En hver verður nú dómur ísl. kjós-
endanna hér á landi, er kjördagurinn
kemur.*)
*) Eptir það, er ofanskráð grein vor var rit-
uð, sjáum vér að „Ingólfur“ (11, des. þ. á.) flyt-
ur og lesendura s/num útdrátt úr „Lögbergs“-
greininni, er hér um ræðir, og hann að mun
fyllri en hér er gert.
Ritstj.
f
Vestur-Isleiidiiigar
virðast ætla sér að eiga ínjög drjúgait
hlut að málum, að því er til eimskipa-
félagsins kemur.
Fullyrt að eigi verði framlögin af
þeirra hálfu minni en 200 þús. króna, og
líklega að mun meiri.
A fundi, sem haldinn var i Winnipeg
28. okt. siðastl., var jafn vel látið í veðri
vaka, að frá Islendingum i Winnipeg
myndi mega vænta 75 þús. dollara.
Þar við bætist þá það, er safnast kann
í íslendinga-byggðunum hér og þar utan
Winnipeg-borgar.
Ellefu manna nefnd gengst fyrir hluta-
fjársöfnuninni.
Hvað skyldi það árið heita, er vór,
Austur-Islendingarnir, byrjum að styrkja
áhugamál Vestur-íslendinga fjárhagslega?
Skemmtilegra, að vera þó eigi einatt
sá er þiggur.
Stakur óþokkaskapur er það, er
„Lögrétta“ reynir hvað eptir annað —
allt til þess eins, að sporna þá fremur,
ef unnt er, við sundrungunni, sem orðin
er í „sambands“- eða „grútar“-flokkn-
um —, að telja almennmgi trú um, að
makk sé á milli Láiusat H. Bjai nasonar
prófessors (og „heimastjórnar“mannannaj
annars vegar og sjálfstæðismannanna hins
vegar.
Siðasta uppátækið í þessa átt er það,
er „Lögrétta" segir samskota hafa verið
leitað í félaginu , Þjóðreisn" til þess að
Ben. alþm, &t>einsson gæti brugðið sér
norður í Þingeyjarsýslu til fundar við
kjósendur sína.
Þenna uppspuna „Lögréttu11 lýsir Ben.
Sv. „tilhæfulausa vísvitandi liauga-
lygi“ (sbr. „Ingólf“ 11. des. þ. á.)
Blaðið „Árvakur“ (12. des. þ. á.) segir
og söguna „réttlausa lyga-keðju flugu-
tótalausa“, — Ben. Sv. alls eigi á nafn
nefndan á fundinum í „Þjóðreisn11.
Talsvert á annað hundrað manna voru
á fundinum, að þvi er „Árvakur“ segir,
og geta því um borið.
Mega menn nú annars eigi fara að
vara sig á „Lögróttu“?
Velþókimn
sinni hafði Stefán skólameistari Stefáns-
son á Akureyri nýlega lýst á öllum að-
gjörðum ráðherra vors, að því er til fána-
máls-úrslitanna kemur.
Það gjörðist á stjórnmálafundi, sem
haldinn var á Akureyri 1. des. þ. á.
Margir þar þó gengnir af fundi. að
mælt er, áður en blessuninni var lýst.
10. okt. þ. á. (1913) féllust bylgjur
Atlantshafsius og Kyrrahafsins í fyrsta
skipti í faðma í Panama-skurðinum, þ. e.
síðasta haptið sprengt í lopt upp.
Wilson, forseti Bandamanna, og eigi
fátt stórmenna annara, var þar þá við-
statt.