Lögberg - 12.02.1890, Blaðsíða 6

e
'TÖ'GBEKG, MIPVIKUDAGINN 12. FEBRÚAR 1890.
JF i 5 k i b e t íi ii v u n r
í IV innijxijvut)i i.
I
í I. nútneri Jtessa árg. „Lög-
bergs“ birtist grein tneð Jtessari
yfirskrijtt, undirskrifað af G. Kvjólfs-
syni. í byrjun greinarinnar lætur
hann í veðri vaka, að lmnn ætli
óvilhallt eða „frá báðum liliðum“
eins otr hann að orði keinst, að
leiða fratn á sjónarsviðið, skoðttn sína,
viðvíkjandi |>ví livort hvítfiskurinn
í Winnipegvatni sje að ey'ðileggj-
eða ekki, pótt t’eira blandist
par saman við. Mjer finnst að
hugsanir höfuudarins sjeu fretnur
einhitðaðar, surnt ttf pví, er hann
sooir, ósatt, allt óskynsanilegt, ef
það var ritað í Jreitn tilgangi að
upplýsa almenrting, því hann upp-
lýsir ekkert. Greinin er að mestu
leyti satnsull af getsökum, ági/kun-
um o<r ósannindum. t sem fæstum
orðum að segja, er hún marg-sam-
an-hnoðuð turroa, sem á ætt sína
að rekja til öfundsjúkra, eigingjarnra
andans eintrjáninga, sem herra G.
E. hefur svo góðfúslega tekið á
móti til eðlilegrar umsorgunar. Hjer
af leiðar.di get jeg ekki hjá mjer
leitt að fara nokkrum orðttm um
málefnið, til að benda á sumt af
J>ví setn er rangherint í ofan-tjeðri
grein, og til að leiða athygli manna
að ýntsum atriðum málinu viðvíkj-
andi að svo tniklu leyti sem mjer
er kunnugt.
Kptir að hafa minn/t á, að
allcróðar veiðistöðvar hafi verið
O
fram mjð nýlendnnni, á fyrstu ár-
utn íslendinga hjer, verður höf. að
orði; „Fiskurinn er nú friðaður um
tlma á haustin, en [>að kæmi líklega
fyrir sama hvort væri, [>ví nú værj
víst ekki um neitta Jivílíka veiði að
tala, sem [>á var“ [>etta er citt af pví
setn l.öf. hvorki getur fært nein
seunilegrik fyrir, nje heldur gerir
pað, og sem hann auðsjáan-
lega fer villt í, sem hann líka viður-
kennir, með orðunuin: kæmi líklega
fyrir satna o. s. frv. Detta er að
eins ástæðulaus getgáta, sem ekki
hefur nein sannfærandi rök að styðj-
ast við. Bæði ltann o<r aðrir ísl.,
setn voru hjer á fyrri árum, vita
að mestu uppgripin af hvítfiskinum
voru á haustin, eininitt á peim
tíina sem hvnn er nú friðaður,
sem eðlilegt er, pví á J>eim tíma
gengur hann á ryðstöðvar til að
lirygna. Jeg hef ástæðu fyrir mjer
að halda að hvítfiskur mundi veið-
ast tiitölulega eins vel nú, pegar
lekið er tillit til netaútoerðar nú
O
og á fyrri árurn ísl., ef leyft væri
að veiða uin friðunartíinann. íljer
hefur verið sagt af mönnum, sem
við vatnið búa, að eptir pví sem
ráða mætti af hvítfiski, sem slædd-
ist í smáfisknet með fram landinu
uin friðunartímann, [>á sje ástæða
til að halda að hann mundi veið-
ast á ryðstöðvum í allt eins ríku-
legunt mæli nú sem fyrri. Mjer
hefur enn fremur verið sagt
bæði af ísl. og enskum, að pað
hali verið mokfiski af hvítfiski um
friðunartímann síðastliðna í suður-
enda vatnsíns allt upp í Rauðár-
ósa. Eitt er víst, að Indíánar sýn-
ast rífa upp alveg eins mikið nú á
haustin og J>eir gerðu nokkurn
tíma fyrri. Dað er eitt ac [>ví sem
margir ekki athuga (að minnsta kosti
ekki peir, sem berja fram ástæðu-
laust að fiskur sje eyðilagður), að
nú á seinni árum hafa stundað veiði
margfalt fleiri, en á fyrstu árutn
Islendinga hjer, bæði af J>eim og
hjerlendum mönnum, og pá er elcki
óeðlilegt, pó að hver eitistakur
veiði ekki eins mikið nú sem fyrri,
pví annars hefði fiskurinn átt að
fjölga að saina hlutfalli, sent veiði-
útgerðin fór vaxandi, til [>ess að
sjerhver af peim mörgu,' sem nú
veiða, veiddi eins mikið, og hver
einstakur af peim fáu sem veiði
stunduðu á fyrri árum. [>essu ofan-
skrifaða til sönnunar vil jeg benda
á veiðina við Hverfusteinsnesin. A
meðan par stunduðu veiði hæfilega
tnargir, 8 til 10 menn, eins og
tíðkaðist á fyrri árutn, fiskaðist svo
að vel mátti kalhist arðberandi at-
vinnuvegur að stunda veiði. Kn
undir eins og fleiri fóru að lirúg-
ast pangað, og netastappan Varð
svo mikil, að menn fóru rúmleysis
vegna að leggja netin pvert og
endilangt ltver ofan í annan, pá
fór fiskurinn að mínka, og fór sí
og æ mínkandi, og aldrei hefur
voiðin vertð eins bágborin á peim
stöðvum eins og veturiun 1888—9,
sem eðlilegt var, pví pá stunduðu
veiði á stóra nesinu um 80 veiði-
menn, með inargfalt meiri netaút-
gerð en par hafði fyr sje/.t. Af
pví svona illa fiskaðist 88—9, urðu
]>ar við veiðar að eins ö til 8 menn
síðast liðinn vetur. Hvað leiddist
í Ijós? Menn veiddu allt að pví
eins vel og nokkru sinni áður,
fer.gu 1000 og par yfir sumir.
Hetta atriði sýnir að ekki er rjett
að álykta að fiskurinn sje veiddur
ujip á einni veiðistöð, pó hver ein-
stakur af 20, sem stunda veiði í ár,
fái ekki eins tnikið og hver einn
af 10, setn stunduðu veiði í fyrra.
£>að vita líka allir, sem kunnugir
eru veiðum, hvort heldur á sjó eða
fersku vatní, að par setn brúkaðar
eru óforsjállega miklar veiðibrellur,
[>ar fælist eins mikið eða meira frá
af fiskinutri eins og veiðist, pví
fiskurinn er að pví leyti sama eðlis
og villt landdýr, sem flýja ofsóknir
og sækja pangað setn [>au geta
haft rólega og góða haga. Fiskur-
inn sækir [>angað setn liann hefur
hæfilega djúpt vatn og hrei;it; gott
botnslag, næga fæðu, og sem minnst
ónæði.
Jeg vil enn fremur benda mönn-
um á veiðina við Mikley. A fyrri
árum veiddu menn vel upp við
landsteina, svo að segja; fengu 1000
og [>ar yfir sutnir; srnátt og smátt
fór pessi veiði niínnkandi, allt var
kennt fiskifjelögunum (sem pó ekki
liöfðu h aft par langt aðsetur eða stór-
kostlega veiðiútgerð); pau áttu að vera
bú'n að eyðileggja fiskinn; smátt og
stnátt fóru menn að renna grun í að
ekki væri ómö<rule£rt að einhver slæð-
ingur kynni að hafa orðið ejitir,
og poka/t pangað sem hann hefði
betra næði. Menn fóru með net
sín vestur á móts við Blakkeyju,
fóru að fiska betur, færðu sig lengra
suður og austur fyrir, fiskuðu enn
betur, og loks færðu menn sig nær pví
austur undir austurland, og fisk-
uðu tiltölulega betur. Ekki leið á
löngu áður en pessir göinlu góðu
fisk'menn, ejitir að peir kynntust
hinum nýju stöðvum, fóru að ná
sínu 1000 og sumir töluvert meiru,
og riú hin síðust 2 ár hefur vcið-
in farið heldur vaxandi en mínnk-
andi. Margir segja að á pessam
stöðvutn purfi helmingi meiri net til
að veiða sömu töluhæð og peir áð-
ur veiddu, meðan liskur var við
landið, og pað sje óræk sönnun
fyrir pví að fiskurinn sje að mínka.
t>að er rjett að fleiri net parf til
að vciða sömu tölu af fiski. En
f>að er ekki rjett, að pað sje sönn-
un fyrir pví, að íiskurinn sje að
mínnka í vatninu, sein jeg vil skýra
betur. Við Mikleyjuna norð-austan
megin er djúpur áll, í samanburði
við aðra jiarta vatnsins, 8 til 10
faðmar; [>ar hjelt fiskurinn sig mest
tnegnis á hjer uin bil 4—5 mílna
löngu og 1—2 tnílna breiðu svæði,
oít trekk setn flestum fiskitegund-
um er eðlilegt upp í álbrúnina, par
sem liann vanlega vciddist be/t.
Fiskurinn var, sein segja tná, í kví,
(uú purfti ekki að hafa ínikil net
til að veiða mikið af fiski pví
fiskurinn lá hjer nokkuð pjett, sem
eðlilegt var). Degar menn nú fóru
að hafa petta litla svæði fyrir margra
ára áframhaldandi veiðistöð, fór
fiskurinn að mínka, fór fyrst úr
álbrúninni, svo smátt og smátt ept-
ir pví seu. hann var eltur og neta-
stajipan varð meiri, alveg úr álnurn.
Menn hjeldu að fiskurinn væri upp
veiddur, en fljótlega komust menn
að raun utn að svo var ekki. Fisk-
urinn færðist suð-austur fyrir Blakk-
eyjuna; par hagar allt öðruvísi til,
hvað vatnsdýjii og botnslag snertir
en við Mikleyjuna; [>ar er vatnsdypi
að eins hjer um bil 5—0 á 80—40
mílna löngu og 8—10 mílna breiðu
svæði frá Blakkey og suður á móts
við Elkeyjar. Degar [>etta voru orönar
aðalstöðvar fisksins, svona viðáttu-
miklar, með pessu jafndýpi og ein-
ungis 1 til 1| faðina meira dýjii en
suður- og vestur- partur vatnsins,
og með löng’um aðlíðanda, þar sem
fiskurinn hafði ekkert aðhald — er
pá ekki eðlilegt pó að pyrfti helm-
innri meiri eða marofallt meiri neta
o r)
útoerð til að veiða sömu töl-uhæð
O
af fiski og áður veiddist, par setn
fiskurinn var svo að segja í pjett-
um hnajip? Af pessu framan skrif-
aða sjest <að ekki er nokkur snefiil
af sönnun fyrir pví að iiskurinn
sje að fækka, þó að auka purfi
r.eta útgerð til að veiða eins tnik-
ið og fyr meir veiddist I helmingi
færri net.
Hetta sem sagt hefur verið um
veiðistöðvarnar við Ilverfusteinsnesin
og Mikley, gildir alveg etns um
aðra staði á vatninu, par setn líkt
hagar til, hver sem fiskinn veið-
ir, hvort pað eru Islendingar eða
annara pjóða menn, hvort heldur
er við Bullhead, Swampy Island,
Little Saskatchewan eða annar-
staðar.
Jeg vil benda herra G. E. og
hans fylgifiskum á, að ekki var pað
sutnarveiðin eða þessi hjá honum
illa ræmdu fiskifjelög, sem eyðilögðu
veiðina á Bullhead. Sumarveiði var
par aldrei stunduð, að undantekn-
uin einurn manni sein fiskaði [>ar
að eins nokkur tonn. t>að var pessi
óstjórnlegi ujipmokstur á vetrum,
sem evðilagði hatin par, pó G. E.
staðhæfi að- vetrarveiði geri engan
skaða; samt sem áður, svona gekk
pað til par og hef jeg pó hvergi
sjeð eins mikið af fiski eins og par,
að einum stað undan teknum. Þessi
tilfelli eru m’kið fleiri ef vel er
aðgætt.
Þó margt sje ejitir athugunar-
vert í grein herra G. E. læt jeg
pað bíða næsta blaðs, og ril J>á
leiða í ljós, hvað hann rangbermir
í síðari parti greinar sinnar. Einn-
ig- vil jeg gera vfirlit yflr veiði-
útgerð og fiskveiði á vetruin og
sumrin, bæði hjá Ísl. og fiskifje-
lögunum. Einnig gera vfirlit yfir
stærð vatnanna Winnipeg og Sujieri-
or. ásamt veiðiútoerð og fiskiveiðum
O O
yfir höfuð í báðum, og öðru fleira-
X.
II.
t>að ltefur verið ritað heilmikið
um fiakiveiðarnár l Winnipeg- vaini
og mikið af [>ví hefur verið pýð-
ingarlítið. En eptir því seui jeg
kemst næst, vakir ]>að liel/.t fyrir
mönnutn að evðileggja fiskifjelögin
o<r lenírja friðunartimann.
Eru tnenn nú vissir um að
Canada-stjóm breyti ejitir vilja nokk-
urra manna?
Vita menn, livað stjórnin muni
gera, ef tnenn halda áfram með
petta, og geta náð því tangarhaldi
á lienni að liún umsteyjii fiski-
veiðalögunum?
Gætið [>ess, að leggja ekki
gildru fyrir aðra, og ganga svo
sjálfir í hana.
Jeg hef reynt að kyntta mjer
}>etta mál og leitað ujijilýsinga utn
pað svo vel sem jeg hef getað, og
ejitir ]>vl sem jeg kemst næst,
mundi stjórnin banna öllum veiði
í vatninu í ein fjögur til sex ár
— ekki að eins fjelögunum, lteldur
öllum, seut veiddu í [>ví skvni að
selja fisk. Og með pví móti yrðu
ekki íslendingar betur staddir en
peir nú eru, heldur verr, pví þeim
mundi ekki verða leyft að selja
fisk fretnur en öðrum.
En þá er sjiursmálið: hvað á
að gera?
Ejitir pví sem jeg kemst næst,
höfutn við I Manitoba og Norð-
vesturlandinu heimting á að fá ein-
ar 8 fiskiklakstiiðvar. Setjum svo
að við tneðfram Winnijieg-vatni
fengjum þrennar, og pær settu
4,000,000 af lifandi fiski I vatnið
á liverju ári, ]>á vrði J>að meir en
tvöfalt við ]>að sem drejiið er af
sniáfiski í öllu Winnijieg-vatni. Jeg
er fyrir mitt leyti ekki hræddur
um að fiskurinn niinnki fljótlega,
og bvggi jeg pað bæði á skýrsl-
um og }>ekkingu, sem jeg hef feng-
ið við að ferðast um vatnið. En
sjeu menn hræddir utn þetta á
annað borð, ]>á eiga tnenn að leggj-
ast á eitt með að fá stjórnina til
að koma fiskiklaki á fót. Með pví
útrýma inenn ölluni pessum ótta,
sem virðist leggjast svo j>ungt á
menn, og auka J>ar að auki pann
atvinnuveg í fylkinu, sem latidar
mundu sitja fyrir öðrum við.
./ónas liergrnann.
SELUR----
TIMJi UR, Þ A KS ÞÓN,
VEGGJARIMIA (.Lath) &c.
Skrifstofa og vörustaður:
---Ilornið d Prinsoss og Logan strætum,-
Winnipeg.
ADVÖRUN.
lil Gimlisveitar-búa.
Hjer með tilkynnist: að Jeir sveitar-l.úar
og aðrir, cr eigi hafa greitt gjölcl sln til
ofanrilaðrar sveitar fyrir 1. <lag marzmán
æstk., verða látnir sæta fjárn’ánii á þeim
cptir nefnclan clag.
Gintli, 30. desember 1889.
Eplir skipun sveitarnefndarinnar.
G. Thorsteinsson.
Sec’y Treasurer.
138
helel uð bjer sjeuð sá heppnasti maður, sem jeg hef
kynn/.t við, |>ví að Ágústa er ekki að eins ein af |>eim
Sictustu og elskulegustu stúlkum, sem jeg lief nokkurn
tlma liitt, en Iiiín er iíka sú hugprúðasta og duglegasta.
I>jer megið vara yður, Mr. Meeson, að verða ekki venju-
lega kallaðtir niaðurinn kvennskorungsinsÁgústu Moeson".
„Jeg ii’tla að hietta á |<að“, svaraði hann með aiið-
mykt. „Jeg veit að |mð ertt meiri vitsmunir í litla
fingriniitn á Ágústu heldur en í mjer öllum. Jeg veit
ekKi, hvernig henni liefur getað litizt á ræfil eins og
mig“.
„Hnmingjiin góða, hvað við erum auðmjtik!" sagði Lady
Ilhlmhurst. „Karlmrnn eru það annars á ttndan brúð-
kiittpinu. Og |>ar sem nú Ágústa ber hamingju yðar á
bakinit, jafnframt þvt sem hún ber liatia í andlitinu og
heílantim, Já dettur injer í iiug að benda yður á að
l’jer ættuð heldur að fara og finna ínálafærsluniann
viðvíkjnndi |.essu máfi; það er að segja, ef |>ið eruð
alveg bíin rð tala út. Jeg vona f.jer komið og liorð-
ið nieð okkur miðdegismnt Mr. Meeson, og ef yður er
ekkert ógeðfellt að koma heldur snemma, segjum hálf-
sjö, þá er jeg viss unt að Ágústa muni lniga |.ví svo
til að hún verði lieimo, til }.ess að fá eittlivað að heyra
um, að hverju þjer hafið komizt viðvíkjnndi þessari
erfð.iskri, |ijer skiljið. Og verið |>jer svo sælir“.
„Mjer sýnist. |>etta vera mjög laglegur maður, góða
tnin“, sagði Lady Holmhnrst jafnskjótt <>g Eustace hafði
lineigt sjálfan sfg út úr dyruimtii. „I>að var nokkuð
ofdirfskulegt af honum að biðja yðar fjórða skiptið
sem liann sá yður; en jeg held að ofdirfska sje, |>eg
ar öllu er á botninn hvolft, kostur við karltnenn. Svo er
[>ess að gietn, að ef fessi erfðaskrá er ekki handónýt,
]>á verðnr hann einn af auðugustu mönrunum á öllu
Englandi, Svo að þegar alls er gæít, ]>á lteld jeg mjer
159
sje óhætt að samgleðjast. yður. Og jeg býst hú við,
að þjer hafið elskað þennan unga inann frá byrjun,
Jeg gat mjer ]>ess til, þegar jeg leit framan í yður í
sama bili sem hann hljóp að vagninum i gær, og jeg
var alveg viss um það, þegar jeg heyrði um tattóver-
ingunn. Engin stúlka Ijeti tattóvera sig í því skyni
einu að rjettvísinni, sem liugmynd út af fyrir sig, yrði
framgengt. O já, jeg vcit ]>að allt saman; og nú ætla
jeg að fara að ganga í skemmtigarðinum með Dick,
og jeg vil ráðleggja yður að reyna að jafna yður,
áður en maðurinu kemur til að teikna myudina at'
yður kl." 12“.
Og svo fór liún út og skildi Agústu eptir í hug-
leiðtngum síniim, sem voru — að minnsta kosti ekki
neitt óviðfeldnar.
Meðan á þessu stóð, hafði Eustace s'efnt til Tempie .
Það vildi svo til, að í sama leiguhúsinu, sein hann
lu.fði búið í nokkra síðustu máuuðina, leigðit tveir
bræður, Short að nafni, herbergi, og Eustace hafði
komizt í mjög góðan kunningsskap við þessa ttngu
ntenn. Shortarnir voru tvíburar, og svo líkir livor öðr-
tim, að það leið iiieir en mánuðitr áður en Eustace
var viss um, við hvorn þeirra hann væri að tala. Fað-
ir þeirra liafðí dáið meðan |>eir voru báðir í skóla, og
hafði skipt eigum sínum jafnt á mllli þeirra í “rfðaskrá
sinni; og með |>ví að það kom upp úr kafinu, þegar
farið var að selja þessar eignir, að leigurnar af þeim
náðtt ckki nenta fjóritm hundruðum á ári, þá komust
tvíburarnir að þeirri niðurstöðu, setn líka var tnjög mik-
ið vit í, að ).að væri betra fyrir þá að taka sjer eitt-
livað fyrir liemlur til þess að auka við þessar smáu
tekjur. J’eim datt svo í hug það einstaka snjallræði,
að anna” þeirra skyldi verða nolicitor og hinn mála-
færslumaður, og svo vörpttðu ]>eir lilut um, hvor þeirra
102
Vitrcð Iiálf-felnitraður við. J>ett,a arnlcvassa augnatillít
var í fyrstu fullt af rannsakandi von, og að síðustu
var komið í það vonleysi og örvænting. Barnið hafði
ltugsað, að Eustiice kynni að vera skjólstæðingur, sem
komizt hefði inn á þá vegi, sem ænginn skjólstæðing-
ur hefði áöur eptir farið. Af þessu kom vonin og ör-
væntingin í augum hans. Eustace var að engu leytí
svipaður solicitors-skrifara. J’að var auðsjeð að ekki
kom Jiann með neitt tnál.
Mr. Short var „þarna í lierberginu til )iægri“. Eu-
stace barði að dyrutr., og kom inn í lítið, eyðilegt her-
bergi, álíka rúmgott og stórt vinnukonu-herbergi; þar
var inni borð, þrír stólar (einn af þeim hægindastóli
úr tágum) og bókaskápur, með svo sem tveiinur tylft-
um af lögfræðisbókunt, og nokkrum gömlum dómum.
og úrskurðum; svo var og breið gluggasylla, og ná-
kvæmlega á miðri syllunni lá þetta eina virðulegn.
málavaxta-skjal, sem málafærslumanninum hafði borizt.
Mr. James Short var ungur maður, Jágvaxinn, með
dökk augu, konganef og framúrskarandi stórt höfuð. í
t'-iun og veru var þessi liöfuðstierð eini sjiíanlegi mun-
urinn á þeim James og John, og þess vegna máttu
þeir vera þakklátir fyrir hanu, en auðvitað voru kunn-
ingjar þeirra samt í jafnmikliim vandræðum þegar þeir
mættu öðrum hvorum bræðranna á götunni með hatt
á höfðinu. Á ]>ví augnabliki sem Eustace kom inn,
liafði Mr. Short verið sokkinn niöur í þann ntikla
laga-fróðieik, sem felst í „Sporting Tiraes’* en af ein-
hverri óskiljanlegri feimni hafði hani? fleygt blaðinu
undir borðið I mesta flýti, þrifið |>á lögfræðisbók úr
skápnum, sem fyrst, varð fyrir lionum, og lagt hana
þar setn blaðið hafði verið.
„Kærið þjer yður kollóttan, gamli kunningi", sagðt
Eustace, sem hafði sjeð blaðið, ]>ó því brygði snöggt.