Lögberg - 24.01.1895, Qupperneq 1

L'ígberg er gefið út hvern fimmtudag a(
THE LoGBERG PRINTING & PUBIjISHING co.
Skrifstota: Atgreiðsl astoia: rrcr.tcmiðj?
143 Prinoess Str., Wlnnipeg Man.
Kostar $2,00 um árið (á Islandi 6 kr.
borgist fyrirfram.—Einstök númer 6 cent.
(íiílst«e ii iHtlisiisi eret) Thut-áay t>y
r«8 Lójbbrg PRINTING& rususniAUCO
at 143 Prinoass Str., Winnipeg Man.
S ubscription price: $2,00 a year payahie
n aJv’A
Single copie< 6 c.
8. Ar. j-
Winnipeg, Manitoba flinmtndaginn 5Í4 janúar 1895
^ Nr. 4.
G-efuai*
myndir og bækur
------------
Hver sem sendir
25 Royal Crown Soap Wrappers
til Royal Crown Soap Co., Winnipeg, Man.,
getur vaiið úr löngum lista af ágælum bókum
e tir fræga höfundi:
The Modern Home Cool^ Book
eða
Ladies’ Fancy Work Book
eða valið úr sex
Nyjum, fallegum myndum
Fyrir
100 ROYAL' CROWN SOAP WRAPPERS
Ljómandi fallcgar Bækur í ljereptsbandi.
Eptir fræga höfundi.
Engum nema Royal Crown Soap wrappers
verður veitt móttaka. Sendið eptir lista yfir
bækurnar.
The Royal SoapCo., Winnipeg.
FRJETTIR
CANADA.
Dómsúrskurður er fallinn í hæsta-
rjetti Canada viðvíkjandi mklinu um
vlnsölubann. Sambandsstjómin hafði
lagt fyrir rjettinn pá spurnir.fr, bvort
fylkjaþingin hefðu rjett til að banna
með öllu verzlun tneð áfenga drykki
og tilbúning peirra. Rjetturinn
komst að þeirri niðurstöðu með 3 at-
kvæðum gegn tveimur, að fylkjaþing-
in hefðu ekki slíkt vald. Með öllum
atkvæðum gaf rjetturinn þann úrskurð
að þingin hefðu ekki vald til að banna
tilbúniug áfengra drykkja innan
fylkjanna endimarka, nje innflutning
þeirra inn í fylkin. Um bitt var á-
greintngurinn, hvort banna mætti
söluna. Sagt er, að máli þessu verðt
vísað til leyndarráðs Breta, til þess
að fá fullnaðarúrskurð f þessu vanda-
máli.
Toronto-blaðið „Globe“ segist
bafa sterka ástæðu til aðætla, að sam-
bandsþingskosningar verði látnar fara
fram innan fárra vikna. Líkt segja
jfms önnur blöð í austurfylkjunum.
Mjög skyr bending er það um
sundurlyndi í apturhaldsflokknum, ef
Jiað reynist satt, sem nú leikur orð á,
að Chapleau, fylkisstjóri í Quebec og
fyrrverandi sambandsráðberra ætli að
gera kost á sjer til pingmennsku f
kjördæmi í Quebec gegu þingmanns-
efni Ottawastjórnarinnar.
ÉTlOSD.
Á Hawaii-eyjunum var gerð til-
raun nú í mánuðinum ti) þess að hefja
uppreisn og sctja drottninguna aptur
til valda, en sú tilraun misbeppnaðist
algerlega J>egar í byrjuninni.
Fimm hundruð verkamanna við
Panama-skurðinn voru reknir úr vinnu
nú I mánuðinum. beir heimtuðu að
sjer væri borgað tafarlaast, og lá við
að til óeirða kæmi. Fjelagið n^ja,
som stofnað befur verið til pess að
ljúka viðjiennan miklaskurð, er þeg-
ar hefur valdið svo miklum vandræð
um, er óðum að tapa trausti almenn-
lnSs* Almenn óánægja er með, hvað
verkið gangi seint, og fjelagið og
stjóm pess njóta síður en ekki al-
pyðuhylli.
. * r,i l’arfs frjettist merkileg
þjófnaðarsaga. Ríkiskona ein hafði
verið í leikhösí, ein sfns liðs, með því
maður bennar var lasinn. begar bún
kemur beim um kveldið, fer bún inn
l Ðorbcr^i muncre slns, ög Jiogar líún
er komin þangað inn, heyrir vinnu-
fólkið, að hún rekur upp bljóð. Það
flýtir sjer inn til hjónanna, og sjer þá
að konan liggur fyrir framan fætur
manns síns og engist sundur og sam-
an, en húsbóndinn.sat á stól og hrærði
ekki legg nje lið, fremur en bann
væri likneskja. Pað kom nú f ljós,
að maður hafði brotizt inn og rænt
peningaskápinn. Fyrst hafði hús-
bóndinn komið að honum og svo
konan, en hann hafð. dáleitt þau bæði.
Læknir var sótturog var miklum örð-
ugleikum bundið að ná þeim bjónum
úr dáleiðslunni, en þó tókst J>að.
Pjófurinn koinst undan, og liöfum
vjer ekki sjeð þess getið að bann hafi
náðst, en mjög leikur lögreglunni
hugur á að kynnast þeim pilti.
Almennt munu menn að líkind-
um ekki gera sjer í hugarlund, að
mannafórnir eigi sjer stað á Rússlandi
nú á tímum. í>ó er því svo varið.
Ellefu menn af tiúarflokki, sem kall-
aður er Vótfakar, stóðu nylega fyrir
rjetti einum þar í landi ákærðir fyrir
þá hroðalegu guðsdyrkan. Þeir liöfðu
tælt heimilislausau beiningamann
einn inn í bús, skorið hann á báls og
sundrað bonum og geymt bjarta hans
og lungu til þess að færa þá likams-
hluta Cuurbane, binum illa guði, sem
fórn. Blóð hans hafði líka verið
vandlega varðveitt. Flestir þessara
heiðingjapresta voru dæmdir í ævi-
langt betrunarhús, eða sendir til
Síberfu.
Fyrir rlkiíþinginu pyzka liggur
lagafrumvarp um óheiðarlega verzlun-
arsamkeppni. Frumvarpið er stílað
móti þeim verzlunartnönnum, sem
hafa ósannindi f auglysingum sfnum,
og þeim er reyna, Ijóst eða leynt, að
skaða aðra verzlunarmenn með því
að gefa í skyn að vörur þeirra sjeu
illar.
Eptir því sem siðustu fregnir fiá
Englandi skyra frá, hefur Gladstone
nylega skyrt fyrrverandi embættis-
bræðrum sínum frá þeirri fyrirætlan
sinni, að koma á þing og taka þátt í
þingstörfum, halda ræður f sumum
þýðingarmestu málunum, þará meðal
í málinu um að svipta lávarðamálstof-
uua rjetti til að hepta framgang þeirra
mála, sem fulltrúadeildin hefur sam-
þykkt. Jafnframt fylgir það og sög-
unni, að svo gott samkomulag hafi nú
koinizt á innan frjálslynda flokksins,
að engar líkur sjeu til þess að íhalds-
aienn geti neytt stjórnina til að rjúfa
þingið fyrr en þau aðalmál, sem fyrir
henni vak a, hafa náð samþykktum f
fulltrúadeildinni. Stjórnin er reiðu-
búin til að fást við aílar þær pyðing-
armiklu breytingar, sem hún hefur
tekið að sjer að fá framgengt, og
horfurnar fyrir sigursældum hennar
fara vaxandi.
Frá Frakklandi komu þær ó-
venjulegu fregnir f síðustu viku, að
Casimir-Perier, forseti Frakklands,
bafði sagt af sjer embætti sínu, eptir
að hafa haldið því fáa mánuði að eins.
Eins og menn muna, var hann kosinn
forseti lyðveldisins af þinginu síðast-
liðið sumar, þegar Carnot var royrtur.
Hann var í mjög miklu áliti fyrir
stjðrnvizku og óbifanlegan lieiðar-
leik, og stjórn Frakklands þótti ganga
pryðilega vel þessa mánuði, sem hann
stóð við styrið. Svo var J>að lijer um
daginn, að ráðaneyti lians varðí minni
liluta í þinginu út úr máli nokkru,
sem átti upptök sín að rekja til þess
tfma, er Casimir Perier var ráðherra;
forsetinn skoðaði þau úrslit sem per-
slímritfjja tn'Jðgnn þ'injjsins vW sng’, b‘g
tók sjer það svo nærri, að hann sagði
af sjer, sjálfsagt einkum fyrir þá sök,
að liann taldi úrslitin sigur fynr só-
sfalista, sem hann telur voðamenn
mikla fyrir lyðveldið, endi eru hans
svarnir óvinir. Þetta tiltæki forset-
ans mæltist allmisjafnt fyrir, bæði á
Frakklandi og annar3 staðar í heimin-
um. Sumir lofuðu sjálfstæði hans og
ósíngirni, þar sem hann hefði afsalað
sjer slíkri virðingarstöðu þegar er
hann sá, að hann gat ekki kippt stjórn-
arháttum Frakklands í betra horf.
En aðrir töldu afsögnina bera vitni
um ístöðuleysi, og kváðu hann hafa
brugðizt þjóðinni á hættuftð hennar.
Enda voru horfurnar fyrir lyðveldinu
fremur óvænlegar fyrst í stað. Hugir
manna á Frakklandi, einkum í París,
komust f mikla æsingu. Þegar em-
bættisafsögn forsetans var lesin í
þinginu, fóru nokkrir að hrópa:
„Konungurinn lifi!“ Og hertoginn
af Orleaus lagði af stað frá Englandi
til Frakklands til þess að reyna að
færa sjer i nyt æsinguna. En enginn
árangur varð af ferðalagi hans, enda
var nýr forseti tafarlaust kosinn af
þinginu HaDn lieitir Felix Fuure,
og sat i ráðaneyti Casimir-Periers.
Utan Frakklands mun hann vera lítt
þekktur, en talið er að hann muni
fylgja fram sömu stjór.iarreglum eins
og fyrirrennari hans. Hann er ein-
dreginn mótstöðumaður sósíalistanna,
enda hata þeir hann ákaflega, og virð-
ast ekki munu ætla að láta neitt ógert
sem í þeirra vatdi stendur, til þess að
koma á stjórnarbylting í landinu.
BANDAKIKIN.
í Brooklyn stendur yfir vorkfali
meðal manna þeirra, sem vinna við
strætavagna borgarinnar. Aðrir menn
hafa verið fengnir í þeirra stað, og
hafa orðið úr því svo alvarlegar óeirð-
ir, að lögregluliðið liefur ekki getað
við ráðið, og hefur orðið að fá aðstoð
herliðsins.
— Síðan það var sett, sem stend-
ur hjer að ofan, bafa daglega komið
fregnir um vaxandi ójirðir og æsing-
ar út af verkfalli þessu. Ilerliðið
hefur jafnvel ekki getað haldið reglu
með þvl að skjóta á múginn, sem var
gert 6 þriðjudaginn. Að eins að
lislu ley.ti hafa strælavagnar komizt
um borgina síðustu daga.
Um áramótin síðustu hjeldu leið-
togar Popúlistanna allsnerjar flokks-
þing 1 St. Louis. Þingið var fjölsótt
og sátu á því margt heldri mauna,
bæði karlar og konur. Mönnum var
almennt allmikil forvitni á að vita,
hvernig þing þetta mundi lykta, með
þvl að þyðingar miklar breytingar á
prógrammi flokksiris virtust vera I
vændum. Þingið var þrlskipt að því
er skoðanir snerti. Allmikill hluti
þess, með forsetann I broddi fylkingar,
vildi láta Sameina kraptaca um eitt
einasta atriði-frlsláttu silfurs. And-
spænis þeim bluta stóð sósialistiski
parturinn, sem vildi algert sóslalista
prógramm. Svovarþriðji flokkurinn,
sem vildi balda sjer við Omaha pró-
grammið, svo kallaða, með litlu.n
breytingum,og sá flokkurlnn bar sigur
úr bytum. Prógrammið,sem samþykkt
var, leggur meiri áherzlu á silfur-
sláttu-atriðið en flokkurinn gerði áð-
ur, en haimtar jafnframt aðrar þyð-
ingarmiklar breytingar. Það er á
þessa leið, auk inngangsins, sem lysir
ástandi þvl er landið nú er I, að þvl
er Popúlistum virðist:
„Jafoframt því sem nefnd yðar
aðhyllist Omaha-prógrammið óskert,
krefst hún þess, að aptur sje farið að
móta gull og silfur eins og átti sjer
Fttó íyrír 13T3 - ejrtír WutMHiw 10
móti 1 — án hlið.xjónar af því, hvern-
ig nokkur önnur þjóð fer að I því
efni, og að allir briefpeningar verði
gefnir út af stjórninni, án þess að
bankar sjeu þar millimenn, og að þeir
qrjefpeningar verði fyllilega löglegur
gjaldeyrir.
„Vjer lysum og yfir því, að vjer
erum afdráttarlaust mótfallnir því að
meira sje gefið út af rentuberandi
skuldabrjefum.
„Vjer mótmælum lögunum um
samtök járnbrautanna (pooling bill)
sem hreyfingu I þá átt að fullgera
flutninga-einokunina, og krefjumst
þesx, að congressiun geri I þess stað
ráðstafanir til þess að gera járnbr&ut-
irnar að stjórnareign.
„Valdið, sem stjórninni er gefið
með stjórnarskránni, til að bjóða út
landvarnarliðinu, I því skyni að fram-
fylgja lögum ríkjasambandsins, bæla
niður uppreistir og reka af höndum
sjer árásir utan að, gefur ekki stjórn-
inni heimild til þess að nota standandi
herlið til að styrkja einokunarmenn til
að kúga almenning og verkamenn
sína. Þegar frjálsir menn draga
sverðin úr sliðrum, ætti það að vera
gert I þvl skyni, að berjast fyrir frelsi
en ekki fyrir harðstjórn nje til þess
að aðstoða einokunarmenn við að
kúga fátæklinga.
„Vjer æskjum þess, að þjóðin
gleymi öllum pólitiskum ágreiningi,
sem genginn er um garð, og gangi I
bandalag við oss fyrir þvl sameigin-
Iega málefni, að bjarga stjórn lands
ins undan yfirráðum einokunarmanna
og auðvaldsins, að hamla þvl að það
vald haldist við um allar aldir með
því að takmarka einkarjettindi þess,
og að tryggja umræðufrelsi, prent-
frelsi og kviðdóma — með því að all-
ar reglur, fyrirskipanir og rjettar-
úrskurðir, sem draga úr einhverjum
af þessum rjettindum, eru gjörræði,
brot gegn stjórnarskránni og óþol-
andi fyrir frjálsa þjóð ‘.
Þingið samþykkti, að flokkur-
inn skyldi leggja sem mest kapp á
að skyra skoðanir sínar fyrir J>jóðinni
er ekki var bent á neina sjerstaka að-
ferð. Búizt var við, að flokkurinn
rnundi klofna á þinginu, en ekkert
varð úr þvl.
í Butte, Montana, vildi til afar-
mikið slys þriðjudsgskveldið I síðustu
viku. í einum járnbrautagarði bæj-
arins, þar serr. mörg verzlunarfjelög
höfðu vöruhúj sín, kom upp eldur,
sem læsti sig I púður og dynamit, og
urðu af því svo voðalegar sprenging-
ar, að margir tugir manna misstu lífið
og grúi fóiks limlestist. Fyrst, þeg-
ar eldurinn komst I púðrið, er haldið
að að eins 3 menn úr slökkviliðinu
hafi tynt llfinu. Fólk streymdi að úr
öllum bænum, eins og vatn er, þegar
eldsvoði er á ferðinni. Hjer um bil
5 mfnútum eptir fyrstu sprenginguna
kom önnur; þá missti fjöldi manns
lífið og af slökkviliðinu stóðu ekki
uppi nema fáir menn. Stórstykki úr
húsinu, sem púðrið hafði verið I, flugu
langar leiðir, mannalik&mir eða part-
ar af þeim þirluðust I loptinu, og
naumast var nokkur rúða óbrotin I
öllum bænum. Og meðan menn voru
að reyna að bjarga þeiin er særðir
voru, kom síðasta sprengingin, og
fórst þá enn margt manna. Á öllu
þessu stóð að eius fjórða hluta stund-
ar, og þá líktist meiri hluti bæjarins
rígvelli eptir blóðuga orustu. Mörg
hús lágu I rústum, blóðið rann eptir
jörðinni, og hvervetna heyrðist vein
særðra manna. Alls er talið að 00 —
80 manns hafi tyat lífiuu, en yfir 150
særzt meira og minna.
Frá Greeley Centre I Nebraska
er telegraferað, að neyðin I þeim
hluta ríkisins sja hræðileg. Fjöl-
skyldur hafa, hundruðum saman, ekk-
ert að borða og ekkert eldsneyti og
börnin eru svo klæðlaus. að ekki ar
unnt að senda þa i á skóla. Að
rainnsta kosti eitin fimmti hluti fólks-
ins I þessu county [>igi;ur styrk af
sveitinni, svo að sjóður hennar hefur
tæmzt. Ómögulegt er sagt, að halda
lífinu 1 þurfamönnum án þess mikill
stvrkur komi utan fiá.
Gufuskipið „State of Missouri-*,
sem fór fram og aptur milli Cincinnati
og New Orleans, sökk á surnudaginn
fram undan Wolf Creek og er talið að
25—40 m tnus hafi þar litið Hfið.
Nylega hefur veril gafið út pífa-
brjef, sem afdráttarlaust bannar ka-
þólskum mönnum að vera íymsum
Uynifjelögum og þ&r á meTil eru
fjelögin Knigbts of Fythias, O id-
Fellows og Sons of Temperance.
Þeim kaþóLkum mönnum, sem virða
bann þetta að vettugi, verður neitað
um sakramenti. Engar ástæður eru
til færðar fyrir þessu banni, en þess
befur verið getið til, að aðalástæðan
muni I raun og veru vera sú, að leyni-
fjelögin heimti af hverjum, sem inn I
þau gengur, að hann vinni hollustu*
eið J>eirri stjórn, sem hann lifir undir,
lofi að setja h&na ofar öllu öðru ver-
aldlegu valdi. Sagt er, að margir
kaþólskir menn hafi neitað að ganga
úr þeim fjelögum, sem þeir eru þegar
komnir inn í, og mótmæli afskipturn
páfans af veraldlegum málum. Talið
er líklegt, að þetta atriði muni leiða
til allmikils sundurlyndis I kaþólsku
kirkjunni. Annars hefur lengi verið
rætt um þetta mál meðal kaþólskra
manna I Bandarikjunum. Biskupun-
um hefur ekki komið saman um það,
og hafa beðið eptir úrskurðinum frá
Rómaborg. í Norðurálfunni er ka-
þólskuin mönnum bannað að ganga
inn I leynifjelög, en I Amerlku hefur
því banni aldrei verið stranglega
framfylgt n?ma að J>vl ersnertir re<rlu
Frímúraranna.
Nyja jirnbraut á að fara að
leergja norðvestur frá Grand Forks
I Norður Dakota. Ein grein af braut-
inni á að leggjast yfir ána við Dray-
ton, þaðan vestur eptir yfir St. Thomas
og Cavalier til Turtle fjallanna við
Portal, og sameinast þar við Soobraut-
iua. Braut þessi kvað lengi bafa
verið I vændum, en nú virðist svo
sem hún eigi að komast I framkværod.
SPARISJÓÐURINN.
Um nyárið voru liðnir sex mán-
uðir frá þvf sparisjóðurinn v&r mynd-
aður. Á þeim tíma hafa 45 börn lagt
inn smá-summur, svo nemur alls $68.-
50. Eu svo hafa tvö börn dregið út
aptur innlegg sio að upphæð $3,20.
Eitt barnið var búið að leggja I spari-
sjóðinn um nyárið $9,35 unn&ð $8,00
og tvö um $7,00. Þetta eru auðvitað
ekki stórar upphæðir, en það getur
haft töluverða þyðingu I framtíðinni
ef börnum er kennt. það ungum, að
reyna að eignast ofurlítið — og I því
augnamiði hefur sparisjóðurinn ef-
Iaust verið myndaður. Vjer mælum
bið bezta með þessari stofnun, og von-
um „bæði að meðlimirnir fjölgi að
miklum mun, og eins að þeir sem
þegar hafa lagt ofurlitið inn geti
margfaldað þá upphæð á þessu ny-
byrjaða ári.