Alþýðublaðið - 14.03.1921, Page 1

Alþýðublaðið
Gefið út af Alþýðuflokknum.
Mánudaginn 14. marz. I 60. töhibl.
1921
p eiga allir að leggjast á eitt!
Jfýtt hljól komii i strokkinn!
í dagblöðum auðvaldsins hér í
borginni, ,Vísi* og .Morgunbiað
inu", hafa birzt greinar undanfarið,
þar sem sagt hefir verið, að nú
þurfi allir að ieggjast á eitt til að
ráða fram úr útgerðarmálunum.
Hverjir hafa skrifað þessar um
ræddu greinar? Það hafa útgerð-
armenn sutnpart gert sjálfir, en
sumpart hafa þeir iátið dáta sfna
gera það, og má treysta því, að
þar komi fram sköðanir útgerðar-
manna eins greinilega og þeir
hefðu það sjálfir alt ritað.
Það má því segja að það séu
útgerðarmenn sem hrópa nú:
„ AUir eittl Allir eittl Berum
hver annars byrðar!"
En þeir hafa ekki altaf hrópað
þetta. Hljóðið hefir áður verið dá-
íffið annað í þeim.
í byrjun strfðsins græddu tog-
araútgerðarmenn meira en þá
hafði nokkru sinni svo mikið sem
dreyrat um, hvað þá heldur að
þeim hefði dottið sá gróði í hug
í vöku. En voru þeir ánægðir
með þann gróða? Nei, þeir voru
það ekki! Þeir sögðu ekki þá:
„ Attir eitt I “ eða að það væri
gott að hásetar græddu Ifka.
Heldur þvert á móti. Þeim blæddi
í augum hvað hásetar græddu á
lifrinni, og þeir neyddu þá til
þess að selja sér hana fyrir verð,
sem var Iangt neðan við sannvirði.
Þegar lifur var f 82 kr. tunnan,
voru útgerðarmenn óánægðir með
að borga sjómönnum 40 kr„ og
vildu enga samninga gera, en
ætluðu að sögn að borga 15 kr.
fyrir tunnuna. Út af þessu kom
hásetáverkfallið, sem endaði þegar
útgerðarmenn buðu 60 kr. fyrir
tunnuna, en auðvitað ekki af góðu I
Fyrstu stríðsárin var gróði tog-
araeigenda sffelt að færast í auk-
,ana. Þeir beinlínis mokuðu inn
gullinu. Það er að segja, sjálfir
sátu þeir f hægindastóium sfnum,
reiltnuðu út gróðaun og töldu
peningana, en sjómennirnir mok-
uðu inn gullinu fyrir þá. En jafn-
framt óx og óx dýrtíðin. Þeir
sem nóg höfðu gullið urðu lítið
varir við hana, en sjómenn og
verkamenn í landi fengu að kentsa
á henni, því kauphækkanirnar
konau aldrei fyr en löngu á eftir
vöruhækkununum. — Og margur
heimilisfaðirinn sá ekki nema von-
leysi og aftur vonleysi framundan.
Því hvernig sem hann stritaði og
stritaði hrökk kaupið aldrei nema
til brýnustu nauðsynja fjölskyld-
unnar. En sögðu togaraeigendur þá:
„Allir eitt!" Sögðu þeirþá: „Sjó-
mennirnir og verkamennirnir, sem
eru að moka saman gullinu fyrir
okkur, hafa ekki nóg. Við skulum
íaka nokkuð af þessum geysigróða
okkar og hækka kaup þeirra um
"helming, svo þeir geti lifað vel."
Sögðu þeir þetta? Ónei, þeir
sögðu það ekki. Þeir sögðu ekki
neitt, Þeir bara reiknuðu gróðann
og töldu peningana!
En nú, þegar þeir hafa tapað
á því að kaupa togarana o! dýru
verði, nú kveður við annan tón!
Nú eiga allir að leggjast á eitt
ti! þess að hjálpa útgerðarmönn-
um. Sjómennirsir og verkamenn-
irnir eiga sð lækka kaup sitt að
mun, þó það sé viðurkent af öll-
um, að það megi alls eigt vera
lægra en það er. Og alþingi á að
lina á sköttunum á togaraútgerð-
inni. En hvar eigi að taka það fé
sem þarf til þess að fylla með
það skarð, sem þar verður í
landssjóð, þess er ekki getið. En
senniiega á þá að hækka kaíff-
tollinn aftur, eða kannske sykur-
tollinn? Eða tollinn á suðuspritti?
Eða leggfa gjald á prfmusar
Og það er svo sem fieira en
þetta, sem við eigum að Ieggjast
á eitt með! Landssjóður á að
ganga f ábyrgð fyrir togaraeig-
endur, og bera þar tap, ef tap
verður. En ef gróði verður, hver
á þá að fá hann? Auðvitað út-
gerðarmenn. Landssjóður tapið,
útgerðarmenn gróðann! Það er
svo sem þetta vanalegai
í atvinnumálunum geta attir ís-
lendingar aldrei verið á einu máli,
því hagsmunir verkalýðsins eru
þar í allfiestum tilfellum gagn-
stæðir hagsmunum atvinnurekenda.
En það verður ekki mjög langt
þess að bfða, að yfirgnæfandi
meirihluti verkalýðsins á sjó og í
iandi, bæði í kaupstöðum og
sveitum, krefst þess að togararnir
verði gerðír að þjóðareign — að
þeir verði þjóðnýttir.
Og það getur orðið skjótar en
nokkurn varir.
€rk«9 sfmskeyti.
Kböfn, 13. marz.
Pjóðverjar Banðamenn,
Verzluaarráðið f Hamborg, og
öll þýsk verkalýðsfélög hafa sam-
þykt að skora á þjóðina að nota
ekki vörur frá Bandamönnum, þar
tii þeir hafi kaliað herlið sitt
heim aftur.
Stjórnin hefir fallist á gerðir
Simons utanrfkisráðherra, og þing-
ið hefir samþykt traustsyfirlýsingu
til stjórnarinnar með 268 atkv.
gegn 49 (í þinginu eru — yfir
fjögur húndruð manns svo hundr-
að hafa ekkt greitt atkvæði).
Hnge Btinnes,
hinn þýski guttbarón, hefir nýlega
keypt þýska stjórnmáíagamanblað-
ið Kladderaáatsck.