Alþýðublaðið - 14.03.1921, Blaðsíða 2

2
ALÞY8UBLAÐIÐ
Munið eftir hljómleikunum á Fj allkonunni.
.- 11 ■■■"■ ■ ■.■■■-i..;- ■ ■ ■■■ \aeaaussE
Afgreidsla
blaðsinr er í Alþýðuhúsina við
Iogólfsstræti og Hverfisgötu.
Slmi 988.
Auglýsíngum sé skilað þangað
eða i Gutenberg ( síðasta iagi ki.
lO árdegis, þann dag, sem þær
eiga að koma < blaðið.
Askriftargjald e i n Iz r . á
mánuði.
Auglýsingaverð kr. 1,50 crr>,
eindálkuð.
Utsölumenn beðnir að gera skil
til afgreiðslunnar, að minsta kosti
ársfjórðungslega.
Mð út ór íandræöunum.
Þrátt fyrir bliðu og stillingu
náttúrunnar, og þrátt fyrir það þó
íslenzkir togarar nú liggi öruggir
í höfn, eru samt hugstrauma storm-
asr og svört þrumuský vandræð
anna sveimandi yfir útgerð vorri,
og öidur byltingar gera sig digr-
ar og búast að sprengja landíest-
arnar.
Eigendurnir segja stopp, en
þötfin krefur áframhalds. Öfga-
deilur blaðanna læt eg afskifta-
lausar, en vil hér benda á ráð,
sem, ef fé er fáanlegt tii úigerð
arinnar, er frá mínu sjónarmiði
það eina sem framkvæmanlegt er.
Þvi til þess að frarakvæma hvort
feeldur er, að neyða útgerðarmenn
tii að gera út, eða að iáta lands-
stjórnina taka skipin af eigend
línum, þarf fyrst að breyta hugs-
uuarhætti þjóðarinnar.
Ráðið er í stuttu máli þetta:
Ef útgerðarmenn ekki vilja
gítnga inn á að láta skip sín inn-
mn skamms tíma ganga til veiða,
pá á landsstjórnin að taka pau á
leigu, jyrir vetrarvertiðina.
Leigan á fyrst að vera sann■
gjarnt slit á skipunum, í 'oðru
lagi rentur af verði þeirra, þó
ekki útlánsvextir, par sem skipin
mnars mundu standa uppi mikið
af tímanum. Innlánsvextir ættu
4tð vera nœgilegt. Útgerðin á að
vera á ábyrgð ríkissjóðs, en borg
ast af sjómónnunum þannig, að
aflinn fyrst og fremst gengur til
að borga útgerðarkostnaðinn, en
afgangurinn allur er kaup sjó
mannanna, sem borgast eftir sótnu
hlutfóllum og kauþmismunut þeirra
er alment á togurunum, eftir sfóðu
þeirra á skipunum.
Ahætta fyrir ríkissjóð ætti ekki
að geta átt sér stað undir þessum
skilyrðum, enda í rauninni aðeins
ábyrgð.
Útgerðarmenn fá rentur aí s(n
um peningum, sem þeir annars
engar fengju, ef skipin Iægju í
höfn. En sjómenn geta átt von
á góðu kaupi ef vel gengur. Þeir
vinna fyrir sjálfa sig, og því af
samtökum aðstoða að hinum bezta
árangri sem mögulegur er. Á hinn
bóginn fæst reynsla sem er mjög
dýrmæt fyri'r þjóðarheildina, hvort
sjómenn vorir eru færir um að
gera út sjálfir, eða hvort um ó
fyrirsjáanlega framtíð þeir verða
að hugsast aðallega sem þjónar
hins dutlungasama og eigingjarna
áuðvalds.
Alþingi! Þetta er ráð til þess
að viðskifti þjóðarinnar geti haid
ið óhindruð áfram. Að þjóðarbúið
geti staðist, og ef til vill lyft af
sér því þunga fargi, sem nú virð-
ist ætla að lama alt og þvinga.
Útgerðarmennl Þarna getið þið
fengið rentur, sem þið annars eng-
ar fáið meðan skipin liggja f höfn.
Sjómennl Þarna er tækifæri til
að bjarga sjálfum ykkur og þjóð-
inni frá hörmungum. Þarna getið
þið vouandi sannað að þið eigið
skilið miklu hærra kaup en þið
hafið áður haft. Og þarna fáið
þið dýrmæta reynslu fyrir eigin
útgerð. J. Á. G.
Ath. Alþýðubiaðið birtir fúslega
grein þessa, sem er eftir mann
sem landsþektur er á sinu sviði,
En blaðið er algerlega mótfaliið
uppástungum þeim, sem koma
fram i greininni,
Hr. J. Á. G. virðist samdóma
Alþbl. um að nauðsynlegt sé að
togararnir séu Iátnir ganga til
veiða jafnt þau árin sem eru mið-
ur góð, sem þau góðu. En til
þess að tryggja að það sé gert,
þurfa togararnir að vera þjóðar-
eign. Að landið taki togarana á
leigu þegar illa árar, en skili út-
gerðarmönnum þeim aftur þegar
vel árar, nmr engri átt. Því það
eru góðu árin sem eiga að bera
vondu árin, og það verður ekki
á annan hátt eu að frámleiðslu-
tækin séu þjóðareign.
Þá er og hitt fjarstæða hjá hr.
J. Á. G. að bugsa sér að láta
afiann ganga fyrst og fremst tii
þess, að borga útgerðarkostnað
(annan en mannahald), en borga
síðan mönaunum. Og það er jafn
mikil (jarstæða þó þeir eigi eftir
hans tillögu að fá sem kaup alt
það sem afgacgs verður. Verka-
lýðurinn (hvort það eru sjómenn-
irnir eða þeir sem í landi vinna)
þarf að fá kaup sitt jafnt á l'óku
árunum sent þeim góðu. Konur
og börn lifa ekki á voninni um
útgerðarhagnaðinn, og allra sízt
þau árin sem enginn hagnaður er.
Þetta atriði, að verkalýðurinn þarf
að fá kaup silt hvernig sem árar,
er einmitt eitt af aðalrökunum
fyrir því að framieiðslutækin þurfi
að vera þjóðareign. Hinsvegar
væri mjög heppilegt að sjómenn
hefðu hlutdeild í gróðanum, t. d.
að togarahásetar ættu lifrina, þvi
lifrin stendur æfinlega í réttu hlut-
falii við aflann.
Hásetar á togurum ættu því að
eiga alla lifur sem fengist, eins og
þeir áttu hana einu sinni, áður en
togaraeigendur stálu þeim réttind-
um af þeim.
Bókafregn.
Kvœði eítir Jens Sæ
mundsson, með mynd
af höfundi. Félagsprent-
smiðjan 1921. — 240
bls. 8av.
Höfundur kvæða þessara er að
nokkru kunnur áður fyrir stökur
og kvæði, er birst hafa eftir hann
í blöðum og timaritum og sér-
þrentuð tækifæriskvæði, eifiljóð
o. fl.; einnig hafa áður komið
tvö Ijóðakver eftir hann, „Fjalia-
rósir" 1906 og „Tækifærisvísur"