Lögberg - 08.03.1900, Blaðsíða 4
LÖCBERG, FLMMTUDAGINN 8, MARZ 1900.
komið, er tækifæri Frakka a8 tro^a
illsakir við Breta vitanlega gengið
um garð. því þeir munu tæplega
leggja út í ófrið við hið brezka stðr-
veldi nema því að eins, að Bretar
eigi í höggi við einhverja aðra þjóð,
og sjSanlegt sé að sáófriður hljóti að
standa yfir í svo og sco langan tíma.
Með því einu móti, að þessi skilyrði
séu fyrir hendi, geta Bretar búist
við að lenda í ófriði við Frakka út
af þeim ágreiningsmálum, sem nú
eru uppi. Sem betur fer, er þessum
skilyrðum tæplega til að dreit'a nú,
og maður getur því vonað að hætt-
an, sem brezka veldinu kynni ann-
ars að standa af Frökkum, sé þess
vegna tiltölulega lítil.
Bósin mín.
Á vorsins morgni lftill blótnabeður
sig breiddi móti lífsins gleðisól;
hann poldi hagl og hvirfilbylja-veður,
pvl helgar dlsir veittu honum skjól.
Og sumarregnið frjógun sendi foldu
og fagurt gylti heiminn sólarljós,
p& úr bleikri, biómalausri moldu
1 beði lágum tók að vaxa rós.
Hún sæ!u naut um su nardaga bllða,
er sólin kysti blómin stór og sm\,
og hristi af sér hretin stormittði,
svo há og fðgur öðrum rósum hji.
Og þegar sól af himios-hveli h&u
til hvtldar gekk,og dimma tók af nótt,
hún vafði saman blómsturblöðin smftu
og blundinn nætur festi sætt og rótt.
Eu dagar styttust, dimtnar lengdust
naetur,
og daufum fölva sló á blöðin smá,
og napur kuldi nlsti hennar rætur,
oft nærri lá i ð rósin lélli’^í dft.
Og haustlag biturt hvein I skógar-
greinum,
er hinsti sumardagur kvaddi grund,
J>að söng: „Ég hlífi hór ei blómum
neinum;
mín herferð byrjar næstu morgun-
stund.“
Ó, vetrar-nótt! sem veikum blómum
grandar,
4
L'ÓGBERG.
GcfiC át að 309 Elgin Ave.,WiNNiPEG,MAN
»f The Lögberg Print’g & Publising Co’y
(Incorporated May 27,1890)
Ritstjóri (Editor): Sigtr. JÓNASSON.
Business Manager: M. Paulson.
aUGLÝSINGAR: Smá-aaglýsingar i eltt skiftl 25c.
fyrir 30 ord eda 1 þml. dálkslengdar, 75 cts nm
mánadinn. A etærri auglýsingnm nm lengri
tíma, afsláttur efiir samningi.
BÚSTAD\-SKIFTI kaupenda veráur ad tilkynna
skAiflega og geta um fyrverandi bústac3 jafnflram
Utanáskripttil afgreidslustofnblaósins er:
The Logberg Printing & Publishing Co.
P.O.Box 1292
Winnipeg,Man.
Utanáskrip ttilritatjóranser:
Edltor LAgberg,
P -O.Box 1292,
Winnipeg, Man.
_ Samkvœmt landslögnm er nppsógn kanpenda á
oladiógild,nema hannsje skuldlaus, þegar hann seg
rupp.— Ef kaupandi, sem er í sknld vid hladid flytn
f litferlum, án þess a<3 tilkynna heimllaskiptin, þá er
það fyrir dómstólunum álitin sýnileg sönnnmfyrr
rettvísum tilgangl.
FIMMTUDAGINN, 8. MARZ 1900.
Stjórninál Canada.
Skýrslur stjórnarinnar yfir tekj-
ur rg útojöld um síðastliðna átta
mánuði eru nýkomnar út. þær
bera óneitanlega rneð sér, að landið
á nú velgengni að fagna, og aö fjár-
hagur stjórnárinnar er í góðu lagi.
Tekjur af verzlaninni hafa stórum
aukist frá því í fyrra, en útgjöldin
hafa ekki vaxið að því skapi, svo
mismunurinn er auðvitað hreinn og
beinn gróði fyrir fjárhirzlu ríkisins.
Ef skýrslur þessar eru bornar
saman við þær frá síðasta ári, þá sér
maður að tekju-aukinn nemur $2,-
993,367. Útgjöldin bafa á sama
tíma aukist um $1,421,156. Mis-
munur á tekjum og útgjöldum, eða
tekju-afgangur á tímabilinu, er því
$1,572,211. Slíkt er all-lagleg upp-
hæð. Tekjurnar í síðastliðnum febr-
úar-mánuði voru 84,000,000 meiri
en þær voru í febrúar 1899. Ut-
gjöld stjórnarinnar á sama tíma
voru nú 8300,000 hærri en þau voru
þá, en þó $100,000 minni en tekj-
urnar.
þessar fáu tölur, sem hér hafa
verið sýndar, bera greinilega með
sér, að fjárhagur landsins stendur
með hinum mesta blóma. Verzlun
hefur stórum aukist, og iðnaðurinn
hefur tekið afar-miklum framför-
um. A meðan afturhalds-flokkur-
inn sat að völdum í Ottawa, var lit-
ið um framfarir að ræða. Stjórnin
naut ekki trausts þjóðarinnar, svo
menn hikuðu sér við að ráð-
ast í ýms stór framfara-fyrirtæki,
sem þeir annars mundu hafa ráðist
í. Auðuriun lá ónotaður. Peninga-
mennirnir létu gullið liggja í bönk-
unutn og þorðu ekki að ráðast í ný
fyrirtæki,af ótta fyrir því, að kring-
umstæðurnar kynnu þá og þegar að
breytust og þeir þá tapa á fyrirtæk-
jum. Verksmiðju-eigendur og verzl-
unarmenn þorðu ekki að auka verk-
svið sitt af sömu ástæðu. þannig
hafði afturhalds-stjórnin beinlini'
lamandi áhrif á verzlun og iðnað
í landinu.
Síðan Laurier-stjórnin tók við
völdum í Ottawa, hefur alt þetta
breyzt. Gamlar iðnaðar-stofnanir
hafa fært út kvíarnar.og ýmsar nýj-
ar veriö settar á fót. Verzlunin
hefur aukist ákaflega mikið. Eftir
skýrslum verzlunar-blaðanna að
dæma, þá hafa stórkaupmennirnnir
nú miklu meiri vörubirgðir en
nokkru sinni áður. Eftirspurnin
fer stöðugt vaxandi og þeir verða
að geta mætt henni. Vörur þær,
sem nú eru um þaS bil að koma á
markaðinn fyrir vor-verzlanina, eru
langtum meiri en þær hafa verið
síðastliðin fimm ár. Menn fá gott
verð fyrir alt, sem framleitt er í
landinu. Vinnan hefur verið meiri
þessi árin, en hún var áður.og kaup-
gjald hærra.
Hér í vesturhluta Canada hafa
framfarirnar verið alveg stórkost-
legar. Náma-iðnaðurinn hefur auk-
ist margfaldlega. Eftirspurnin eft-
ir öllum tegundum af við er óvana-
lega mikil. Akuryrkjan er í stöð-
ugri og áframhaldandi framför.
Landið er óðum að byggjast, Dug-
andis bændur, bæði frá ýmsum lönd-
um í Evrópu og eins frá Bandaríkj-
unum, eru jafnt og stöðugt að taka
sér hér bólfestu. Og yfir höfuð má
segja, að velgengni og almenn vel-
líðan hafi ríkt í landinu síðan aftur-
halds-stjórnin hrapaði úr sessi í
Ottawa og frjálslyndi flokkurinn
settist að völdam.
Bretar og Frakkar.
Hugur Frakka til Breta um
þessar mundir er alt annað en vin-
gjarnlegur. Frakkarbrennaí skinn-
inu af því að sjá, hversu veldi Breta
fer ðtöðugt vaxandi, og þeir finna
til þess með sárri gremju, hvemig
alt gengur á tréfótum hjá þeim
sjálfum. Dreyfus-máliö, með öllum
þeim hneykslum og svívirðingum,
sem því voru samfara, er svo að
segja ný-afstaðið, og menn þeir, sem
voru næstum búnir aS kollvarpa
lýðveldinu, hafa fengið hver sinn
dóm, sumir gerðir útlægir um margra
ára timabil, en aðrir verið dæmdir í
alt að tíu ára fangelsisvist. Eins og
öllum er kunnugt, þávoru það Bret
ar og Bandaríkjamenn sem öllum
öðrum þjóðum fremur höfðu áhrif á
heimsálitið í þessu nafntogaða máli.
Og ef það hefði verið öðruvísi en
það var, þá er spursroál um hvort
Dreyfus hefði nokkurntíma verið
náðaður. Frakkar voru þess vegna
í raun og veru neyddir til að vera
vægari við hann en hugur þeirra
stóð til, og alt var málið þannig
vaxið, að það var reglulegasta þjóð-
ar háðung frá upphafi til enda.
Bæði þetta, og svo gamlar og nýjar
væringar út af nýlendumálum, eru
orsakirnar til þess, að Frakkar gefa
Bretum ílt auga. þessar þjóðir hafa
lengi verið hvor annarar keppinaut-
ur um yfirráð á ýmsum stöðum í
Asíu, Afríku og viðar. Bretar hafa
allajafna borið hærra hlut < þeim
viðskiftum, og svíður Frökkum það,
sem vonlegt er. Aðal deiluefnið er
auðvitað Egyptuland. Bretar ráða
þar nú lögum og lofum, en Frakkar
hafa aldrei gefið það eftir með góðu.
Suez-skurðurinn, sem grafinn var
af Frökkum, er nú svo að segja á
valdi Breta- þeir hafa nú orðið öll
yfirráðin í Soudan, að meðtöldu
Fashoda, sem þrætan milli Breta og
Frakka varð svo heit út af í fyrra-
vor, að við sjálft lá að þeim lenti
saman í blóðuga styrjöld, eins og
lesendnr Lögbergs mun reka minni
til. Auk þessara mála er Madagas-
car-málið, Moroco-málið, Síam-mál-
ið, o. fl.
það, aS Bretar eiga nú ( ófriði
við Transvaal-menn í Suður-Afríku,
hafa margir álitið nægilega ástæðu
til að Frakkar rísi upp á skott-
leggjunum og reyni að hefna sfn á
þeim. Kitchener hershöfðingi er
burtu af Egyptalandi, brezki herinn
þar er miklu veikari en hann var,
og mönnum hefur þess vegna dottið
í hug, að Frökkum þætti sem tæki-
færið væri svo að segja lagt upp í
hendurnar á þeim að ná Egyptalandi
aftur. Auðvitað er það ekki svo í
raun og veru. En Frakkar eru
menn drambsamir og drotnunar-
gjarnir. þeir þykjast færir I flestan
sjó, langar til að ná í Egyptaland
og hugsa sér vafalaust að gera það
hvenær sem nokkur tök verða á.
Að Frökkum gefist tækifæri til
þess nú, er harla ólíklegt. Ófriður-
iíu milli Breta og Búa er að öllum
líkindum næstum á enda. Roberts
lávarður hefur nú um eða yfir 200,-
000 hermanna til umráða, brezki
herinn vinnur nú hvern sigurinn á
fætur öðrum, og það er ekki annaS
sjáanlegt, en að Búar verði að gefast
upp innan lítils t'ma. þegar svo er
Stulka sem var bjargad.
Hafði þjáðst í ní»rri þvi
llí ár af blóðtæringfii.
óttalegur höfuðverkur, hjHrtsláttur,
Taugaveiklun og fram úr skar-
audi máttleysi gerði henni lífið
óbærileg—Laskoirinn sem stund-
aði hana, sagði henni, að henni
g*ti ekki batnað.
Lækoarnir hsfa brúkað grfska
orðið „anæmia“, sem þýðir ,.blóð-
leysi“, yfir sjúkdóm, sem er miklu
almennari á meðal ungra kvenna
heldur en menn fmynd'a tér. Á fyrsta
stigi sjúkdóms þessa sjást engin
ákveðin sjúkdóms einkenni, og getur
hann því verið búinn að grafa all mik-
ið um 8i'g áður en eftir honum er tek-
i\ þreytu tilfinning eftir litla áreynslu,
mæði, og blóöleysi 1 andlitinu eru
fyrstu einkennin, sem hægt er að
merkja. \ Eftir það ágerist veikin
tafarlaust sé ekki viðhöfð fljót og rétt
lækuing. Sjúklingaum fer hnygu-
andi og lltur út ains og teringarveik
manneskja. Eini vegurinD, sem
dugar, til þess að lækna „anæmia“,
er sú að hyfifgja- upp blóðið, og
bezta meðalið í heimi til að gera
sllkt er Dr. William’s Pink Pills for
Pale People.
Miss Adeline Dumaa er ein af
þeim þúsundum ungra kvenna sem
geta borið vitni um þaðhvaðgóðar
Dr. Williams’ Piak Pills eru við
blóðtæringu. Miss Duraas v*r hjá
foreldrum sfnum á bóndahæ nálægt
Liniere f Beauee Co., Que. Við
fréttaritara, sem heim sótti Miss Dura-
as til þess að fá sannar sögur af sjúk-
dómnum og lækningunni, sagði hún:
„Síðan ég var bér um bil sextán ára
gömul hef ég verið meira og minna
lasin, en leogi var höfuðverkur á
vissum tfmum h’Ö eina er bar þess
vótt að nokkuð hættulegt væii á ferð-
inni. Fyrir hér um bd tveimur árum
sfðan fór sjúkdómurinn að verða
alvarlegs eðlis. Hðfuðverkurinn kom
oftar. Eg varð mjög föl, og við
hvað litla áreynslu sem var ætlaði ég
að missa ancUn. Ég reyodi ýmis
konar meðöl, en f stað bess að batea
fór mér stöðugt versnai di, þar til loks
að óg gat ekkert undið 1 húsinu og
varð að sitja 1 stól þvf nær allan
da jion. Ég var orðinn svo veikluð,
að ég fékk óstöðvandi f jartslátt, hvað
lftion hávaða sem ég heyrði. Ég
hafði ekki allra minstu mntarlyst, og
læknirinn, sem stundaði mig, sagði
roór loksins, að hann gæti ekkert
meira gert fyrir mig. Ég lét sarat
ekki hugfaljast, heldur reyndi önnur
meðul, en árangurslaust og fór ég þ&
að halda, að ekkert gæti létt þj&ning-
ar mínar annað en dauðinn. Um
þessar mundir færði vinur minn roér
frétti blað með sögu f af stúlku, sem
þjáðst hafði af siúkdómi, er Ifktist
mfnum og læknast hafði af Dr.
Williams’ Pink Pills, og kvatti hún
mig til að reyna þær. Ég sendi eftir
öskjum, en þær virtust ekkert bæta
mér, og óttaðist óg að þær reyndust
mér ónýtar- eins og öll öunur meðöl.
Foreldar mfnir skipuðu mér að halda
áfram með þær, og faðir minn keypti
tvær öskjur f viðbót. Áður en ég
var búin úr þeim var ég orðin sam-
færð um að þær bættu mér, og fékk
ég þvf sex öskjur til. þær læknuðu
mig algerlega, og nú get ég Lrið um
alt og unnið verk mitt raér hægra en
f mörg undan farin &r. Ég álít Dr.
Williams’ Pink Pills hina mestu
blessun fyrir heilsulausa, og ég hvet
æfinlega vini mfna, sem veikir eru, til
þess að brúka þær, og þgð væri mér
gleðiefni ef þessi saga mfn yrði til
þess að aðrir sem veikir eru, notuðu
sér hana og hefðu gott af þvl“.
386
kostinn—þann kostinn, sem engin áhætta fylgdí og
bdði ekki dauða sjálfs hans í för með sér, eing og
árás & landstjórann þvínær vafalaust mundi hafa.
Mundi hann verða hygginn og snúast á móti hinum
einmana, varnarlausa manni? Eða mundi heiftin,
sem hann hafði borið svo lengi f hjartanu, gera hann
algerlega hirðulausan um afdrif hans sjálfs og setja
hann gegn Mouraki? Ef svo færi, ef hann veldi þá
leiðina, þá var enn vonar glæta, Ég rendi augunum
snöggvast þangað sem Phtoso 1&, hreifingarlaus og
n&föl; ég leit á litla b&tinn, sem flaut rétt við fjöruna
(þvl hafði Demetri ekki dregið hann upp í fjöruna?);
ég leit & reipiö, tem hanu var bundinn með við hinn
bátinn; ég roældi vegalengdina reilli mín og litla
b&tsina með augunum; ég stakk hendinni niður 1
treyjuvasa minn og tókst að taka opinn sj&lfskeiðing
minr, sem t ú var eina vopnið er ég h&fði.
Mouraki talaði og brosti; bann gerði engar
bendingar, en ég sð, að hana gaut auguaum f áttina
til mln; augu Dametri’s fylgdu augum landstjórans
eftir eitt augnablik, en hann vildi ekki hvfla þau á
andliti mínu. Landstjórinn byrjaði aftur að tala;
Demetri hristi höfuðið, og það ko;n lokkandi og vm-
gjarnlegt bros á andlit Mouraki’s; Demetri leit f
kringum sig, eins og hann óttaðist eitthvað. Mour-
aki tók utan um handlegg hans og þeir gengu nokk-
ur skref npp brekkuna, svo að samtal þeirra yrði enn
heimulegra; en var það augnamið þeirra beggja?
Demetri hristi enn höfuðið. Brosið hvarf af ar.dliú
895
sjáið enga báta á sjónum“, sagði ég. „Horfið f allar
áttir.“
„Eoginn bátur er sjáanlegur nokkursstaðar, lá-
varður minn“, sagði Phroso.
„£>á er taflið lfka tapað“, sagði ég; og svo hvlldi
ég & árunum og másaði af mæði. Eg hafði ekki æft
mig undir þennan kappróður.
Bátur hermannanna n&Igaðist nú brátt, þvl b&tur
okkar var nú hreifingarlaus og beið eftir þeim.
Phroso hné niður á skutpallinn, og sat þar með ör-
væntinguna málaða f augunum. En hugar-ástand
mitt var nú alt öðruvísi en áður. Mouraki var d&inn;
ég vissi að dauði hans þýddi mikla breytingu.
Mouraki var dauður; ég áleit að pað væri nú enginn
annar maður f Neopalia, sem þyrði að stfga nokkurt
mjög alvarlegt spor þar sem ég fitti hlut að máli.
Hvers vegna höfðu hermennirnir ekki skotið & okk-
ur? t>eir skutu ekki nú, þegap þeir þó gátu skotið
mig f gegnum höfuðið fyrirhafnarlaust og án nokk-
urrar minstu hættu fyrir ajálfa sig.
Bátur þeirra skreið fram með hliðinni á bát
okkar. Eg beygði mig áfram og snerti hönd Phroso;
hún leit upp.
„Verið hughraust“, sagði ég. „t>ví betur sem
við berum okkur, þess betur mun okkur farnast.11
Sfðan sneri ég mér að þeim, sem eltu okkur, horfði
stöðugt framan f þá og baið þess að þeir yrtu & mig.
Hið fyrsta, sem okkur fór á milli, var þegjandi teikn.
Hermaðurinn, sem stýrði—hann virtist vera einhvers-
konar undirforingi—miðaði ritfii sínum á rnig.
890
ótta og sársauka, hann riðaði eitt augnablik á fótun
um, og féll siðan flatur áfram & hina grýttu jöru.
En Demetri hrópaði h&tt: „Loksins, guð minn, loks-
ins!“ Og svo hló hann b&tt.
XIX. KAPÍTULI.
ARMENÍ U-HUNDURINN!
Uauða-ópið, sem Mouraki pasja rak upp undan
högginu af hinum hefnandi hnff Demetri’s, kom okk-
ur öllum f hreifingu, eins og það hefði snert fjöður f
okkur. Hljóðið vakti hermennina af letiuóki þeirra
og mikil undrun lýsti sér í andlitum þeirra, en undr-
unin breyttist & einu vetfangi 1 grimda lega geðs-
hræringu. Phrose rak upp hljóð og stökk & fætur.
Ég stökk þangað sem litli báturinn var fi floti, bund-
inn við hinu, með hnffinn f hendinni. Hermennirnir
hirtu ekki um hinn vopnlausa fanga sinn, heldur
sneru sér við, r&ku upp reiði-öskur og þutu eins og
vitstola menn upp brekkuna þangað, sem Demetri
stóð og benti með hnlf slnum upp í loftið. Reipið
fót strax 1 sundur undan egginni á hnlf mfnum.
Phroso vsr samstundis komin að hlið mér; að augna-
bliki liðnu vorum við komin upp í bátinn; óg ýtti frá
landi og tók til ára. Var þessi maður, hann Demetri,
vinur miun, bandamaður minn, meðsekur mér, eða