Lögberg - 28.06.1900, Blaðsíða 2

2
LÖUBEM, FlMMLTUDAÖINN 28. JÚNI 11)00.
Um ofríki.
I.
(Af eftirfylgjandi ritgerð geta Islend-
ingar fengið dálítið sýnishorn af ástand-
inu í öðrum löndum. Ritgerðin er sam-
in eftir „Review of Reviews," „Kring-
sjá“ og fleirum ritum).
„EimreiÖin“ flytur í 5 árfrangi
ritfrerö um „stðrveldi framtiöarinnar“,
skri'aöa af Ameríkumanni f ektaAmer
Iku anda: ætlast til &ð ensk ameriksk*
kftgun gangi yfir alt og veröi alls
valdandi á jörðunni. X>ar er talað um
,,{ijóðerni“ Amerikumanna, en allir
vita hvernig f>að er. í>ar er og fiessi
merkilega sstning: „Ófrjáls er sfi
pjóð, sem ekki hefur bolmagn til þess,
að verja pjóðfrelsi sitt; hfin getur að
vfsu verið óháð að nafninu til, en f»að
mun f>á venjulega stafa af öfund og
misklfð milli stórpjóðanna“ (maður-
inn hefur kannske haft Svisa í hugan
um). Höfundurinn kemst að fieirri
niðurstöðu (sem annars var sjálfsagt),
að Englendingar og Ameríkum. eigi
e uir að ráða og undiroka allar hinar
f>jóðirnar og f>eirra lönd. t>etta er tek-
ið upp í „Eimreiðina“ án nokkurra at-
hugasemda gegn pessari viðbjóðslegu
kenningu, sem lætur hnefaróttinn
verða hið æðsta takmark mannkyns-
ins. Með öðrum orðum: hugsað ein-
göngu um auðrald og peninga, en
ekkert um siðferði (moral), enda hef
ur pessi svo nefnda „mentun“ (civili-
sation) miklu fremur aukið spillingu
og allskonar eymd heldur en áður
var. En pgnnig er nfi eðli heims-
lifsins. A hinn bóginn er pað ekta
eusk ameríksk hugsun, að vilja ræna
menn eignum peirra til pess að fit-
breiða „mentunina“, sem pá er eink-
um innifaliu I rafmagni, járnbrauturr
og allskonar vélasmíði, pað er: pen-
ingum. En peningar eru samt ekki
bið æðsta i heiminum, heldur undir-
staða hins æðsta. l>að hefur verið
tekið fram i blöðunum, að Búalöndin
væru auðug af yæaum gæðum, sem
Bfiar ekki notuðu sem skyldi; pess
vegna ætti að taka petta alt af peim,
til pess að láta pað komast úti heims
líhð og efla „mentuuina“ (allir vita
raunar að persónuleg hlutföll ráða
hér, par sem * nokkrir Eoglendingar
eiga sjálfir stórfé í gullnámum i lönd
um Búanna). Ef einhver maður er
auðugur og á peninga, en brfikar p&
ekki, pá ætti að taka pá &f honum
nauðugum til að brúka pá, og gera
manninn ómyndugan. £>etta er ein-
milt snrnkvæmt skoðun Englendinga
og peirra fylgifiska: afkáralegasti
„kommunismus“, verri en vikings
sKapur, pvi á vikingatimunum höfðu
menn ekki pá hugmynd um mentuu
sem menn hafa nú.
En nfi er svo komið, að margar
raddir hafa látið heyra til sín fit um
alla Evrópu, sem alls ekki komaheim
við petta pvaður Amerikumannsins.
Hverjum mundi hafa dottið i hug fyr-
ir prem eða fjórum árum, að lítil riki,
sem ekkert ’nafði áður borið á, sem
engan pátt höfðu tekið i „stórpólitik-
inni“, að pau hefðu oiðið til að opna
augun á Eviópu, og syna henni
hvernig peim er varið, pessum tveim-
ur stórpjófum,. Englum og Ameríku-
mönnum (réttara væri að segja:
Bandaríkjf mönnum), sem svo mikið
gum hifur verið gert af fit af freisi
og framför? Hvað oft hefur ekki
verið sagt, að Engla stjórn fari vel
með nyiendur sínar; pær séu látnar
ráða Eér sjálfar að mestu leyti og séu
pvínær sem sjálfstæð ríki! Hvers
vegca eru EnglendÍDgar svo frjáls-
lycdir? Af pví peir neyðast til pess,
pvi annais mundu nylendurnar gera
uppreisn og ríf.v sig undan Engla-
stjórc, eíns og Bandaríkin gerðu,
enda mun petta hafa einhverntfma
komið til orða I (Janada. Og hvernig
eru Bandarfkjamenn f Ameríku hlynt
ir frelsinu? Hvað oft hefur ekki ver-
ið prédikað um „frelsið“ í Amerfku!
Philippine-eyjarnar veita svarið:
Kfigun og penÍDgasótt. Eaginn neit
ar, að mjög mikið ágæti og framför
hefur átt tér stað með pessum tveim
ur stórveldum, sem varla er pakk-
andi, par sem margar miljónir mannn
*) Orðmyndin „ameriskur" er röug,
pó húu sjáist venjulega.
og ofa fé er tll, en slíkt er alt bygt á
kfigun og yfirgangi, miklu fremur bjá
peim en öðrum pjóðum, og veldi
peirra verður ekki haldið við nema
með kostnaði miklum og sífeldri kfig-
ut og ánauð. Pað er mikið vafamál,
hvort rétt só að segja að peir h&fi
mentað pessi lönd, sem peir liafa lagt
undir sig. Englendingar náðu undir
sig Norður-Ameríku með raanndráp-
um og spillingu, brenDÍvínsgjöfum
og svikum, og hatrið til undirokar-
anna hefur aldrei dáið fit bjá pjóðun-
um. Sama er að segja um aðferð
Eugla á Iodlacdi; peir hafa rfiið Inda
og auðgnst á peim, og Indland er nú
otðið miklu verra og fátækara en áð
ur var. Ef eiohver segir: „Já, svona
filytur pað að ganga“, pá segjum vér:
, Nfi, pó einhver steli og ræni, á ég
pá að gera pað lfka?-‘
Ekki einungis fit um allan hinn
mentaða heim Norðurálfunnar heldur
og á sjálfu Englandi hryllir menn
við Bfiastrfoinu og aðferð ensku
stjórnarinnar. Raunar hafa blaða-
mennirtir, eini og vant er, æst al-
menning upp til pess að halda með
stjórninni f pessu athæfi, og hinir,
sem eru pvf andvígir, eru í eindregn-
um roinni hluta; en bæöi peir og flest
Evrópu*b!öð eru samdóæa í pví, að
petta geti orðið Euglendirgum til
falls, og peir muni ef til vil! missa
alla Suður-Afríku fyrir bragðið. t>að
væri líka merkilegt, ef bér skyldi
ekki ræta't gamla máltækið: „illur
fengur illa forgengur11, eða pað, sem
algilt hefur verið um allar a’dir, að
hefnd kemur ætíð fyrir óréttvfsi. í
p9ssu Bfiastríði hefur pað komið í 1 jós
(og sjálfir Eoglendingar hafa tekið
pið fram), að öll aðferð stjórnarinn-
ar í pessu máli hafi verið heiæskuleg,
og að alt pað fyrirkomulag sé rotið
og ótækt, alveg eins og var með
Frökkcm pegar peir fóru í strfðið við
E>jóðverja 1870 (hér er munurinn sá,
að Þjóðverjar áttu í strfði við vold-
uga pjóð, og unnu samt signr á stutt-
um tíma með ráðum og hreysti; en
hér er voldug pjóð langan tfma með
ofurefli og óvígan her að bisa við eitt
ómerkilegt smárfki og er sér til
minkunar). t>að er af gömlum vana,
að veldi og máttur Englands hef
ur véiið skoðað sem ósigrandi og
rammlegast af öllum jarðneskum öfl-
um, og p'.ð er sórstaklega hersk'pa-
Uotinn, sem hefur fengið að drctna
yfir öllu á sjónum. En menn hafa
ekki gleymt yfirganginum og præl-
mennskunni sem Englar syndu pegar
peir réðust á Dani 1801 og 1807, ó-
viðbfina og litla pjóð, enda væri ekki
furða, póft Dönum væri kalt til Eng-
lauda, og hreðst hefur verið að pvf i
dönskum blöðum, að nokkrir danskir
smjörkaupmenn sendu Englendingum
fimtfu smjördalla til góðgætis núna f
Bfiastríðinu. Ójöfnuður Englendinga
hefur og komið fram hér við land
bæði að fornu og nyju; vér hirðum
ekki um að telja petta hér. Þeir sem
eiga Salmonsens Konversations Lexi
kon geta séð, hvernig Englending :m
fórst við Norðæenn 1011)—1821 í
„Bodösagen“.
En pað er ekki víst, hversu lcngi
Englendingar verða einir um hituna
á sjónum, eða hvað lecgi peir syngja
„Rule Britannia, rule the waves“.—
Vilbjálmur Þyzkalandskeisari er ung-
ur og fjörugur, herskár og ófyrirleit-
inn, ef pví er að skifta; Englar urðu
nfi nýlega að biðjast fyrirgofningar
og gjalda stórfé fyrir skiprán, framið
suður við Afríku, og eitthvað var sagt
á ríkispinginu í Berlín, sem Eaglend-
iogum pótti ekki vænt um; en nfi
hefur Vilhjálmur keisari af ráðið, að
láta byggja mörg herskip til pess að
standa Englum á sporði, óg gjóta
Englendingar hornauga til hans fyrir
pað, en hljóta sarnt að láta sór pað
líka. Stundum h,efur j&fnvel koraið
til orða á Þýzkalandi, að taka Lund-
fiuaborg og köga par með Eaglaveldi
(lfklega til pess að koma meira jafn-
vægi á); bæði Moltke og Wrangel
hafa sagt pað væri hægðarleikur, en
báðir voru hinir reyndusluog vitrustu
hershöfðingjar, og bafa Engl&r enga,
og hafa aldrei átt, sem við pá gæti
jafnast, pvf pessir peirra hershöfðingj-
ar (pó duglegir sé), scm peir hafa nfi
að skipa á móti Böunum og hafa í svo
rniklum hávegum, hafa ekki fengið
frægð sína af öðru en að berja á villi-
pjóðum eins og Sigurður Jórsalsfari,
sem Eysteinn konungur bróðir h&ns
sagði um, að hann hefði brytjað niður
blámenn og berserki fyrir fjandann,
og hefur víst ekki purft til pess ykja
mikla herkunnáttu. Vitaskuld er, að
Englar sigrast á Bfium að lokum, en
par með er ekki sagt, hversu farsæll
sá sigur verður, og ekki um dreng-
skap að tala. Eu petta strfð hefur
pegar haft pær afleiðingar fyrir Engla
að peir eru nú að kalla má varnar-
lausir heima; peir geta ekkert gert
við pvf, að Rússar færa sig upp á
skaftið í Asfu, ef peir poka sér suður
á við norðan að og ætla að fitvcga sér
höfn við Iadlandshaf, eins og ttogið
hefur fyrir. Á Indlandi er nú svo
mikil hungursneyð, að menn vita pess
ekki dæmi; par fellur fólkið f hrönn-
um og geta Englcndingar ekkert við
gert, enda er stjórnin par öll í molum,
og munum vór drepa á pað sfðar. En
pað er vfst, að E íglar eru máttar-
minni en á?ur. Þeir hafa mist ógrynni
fólks, og marga sína beztu menn—til
einkis—peir hafa mist ógrynni fjár
og fleygt pví f sjóinn, meðan sultur
og seyra sverfur að pfisundum manna
í peirra eigin löndum og í sjálfri
L indfinaborg.
(Framh. á 7. blaðsff(u).
VPPSKVRDAR-
MANIAN
meðal læknanna—Engin pörf á hnffn-
um við gylliniæð—Areiðanlegri,
ódyrari og suðveldari vegur er
Dr. Chase’s Ointment.
Hræðslan við hnff handlæknisins
kemur heilum skara fólks til að pjást
ár eftir ár af gylliniæð, og pó gæti
pað orðið læknað án pess að leggja
sig undir hina dyru og hættulegu
uppskurðar-lækningu, með pvf aO
brfika Dr. Chase’a Ointuient, sem er
hið eina meðal við klæjandi, blæðandi
eða upp’ileyptri gylliniæð.
Sóra J. A. Baldwin, baptistaprestur
f Arkona, Ont., skrifar: — „f meir en
20 ár leið ég mikið af klæjandi og
upphleyptri gylliniæð. Ég brúkaði
margskonar meðöl og var prisvar
skorÍDa npp, en ekkert veitti stöðug-
an bata.Þegar ég var f pann veginn
að gefast upp var mér sagt að brúka
Dr. Ohases Ointment; ég gerði pað
og fór strax að skána. Ég brfikaði
fir 3 öskjum og er pvínær algerlega
læknaður. Kláðinn er horfinn. Eg
hef ráðlagt öðrum að brúka pað, í
peirri trfi að peir gæti læknast einnig.“
Dr. Chase’s Ointment er eina á-
reiðanlega og verulega lækningin við
allskonar gylliniæð, ÖOc askjan í öll-
um bfiðum, eða hjá Ednianson, Bates
& Co., Toronto.
Peuingar til leigu
Laud til sals...
tJndirskrifaður filvegar peninga til
láns, gegn veði I faateign, með betri
kjörum en vanaiega. Hann hefur
einnig bfijarðir til sölu víðsvegar um
íslendinga-nylenduna.
S. GUDMUNDSSON,
Notary F*iit>lir*
- Mountain, N D.
Hér með leyfi ég mér að til-
kynna skiftavinum mínum í Ar-
gyle-bygö það, að sonur minn, sero
nú er nýkominn hingað frá Ontario,
hefur gengið í félag við mig. Við
nöfum tekið búðina, sem dr. Cleg-
horn hefur að undanförnu haft fyr-
ir lyíjabúð, og búum þar til og ger-
um við allskonar skófatnað. Alt,
sem við lofum að gera, verður leyst
fljótt og vel af hendi.
Með kæru þakklæti fyrir und-
anfarin viðskifti yðar og vinsam-
legri beiðni um áframhald á slíku,
Yðar einlægur
C. COUZENS,
Baldur, Man.
OLE SIMONSON,
mselirmeð sínu nyja
Scandinaviau Hotel
718 Main Stbskt.
Fæði $1.00 á dsg.
Lesið peV a.
g sendið 15 cents í Oanada- eða
Bandarfkja-frfmerkjum og pá skal ég
senda yður með pósti alt pað, sem hér
er talið: 1 fallegan brjósthnapp, 48
myndir af nafnfrægum mönnum og
konum, 1 draumabók, 1 sögubók, 1
nótéraða söngbók, 1 matreiðslubók,
pyðÍDgamiklar “toilet“ forskriftir
lækningabók um pað, hvernig maður
getur verið unglegur pó hann sé orð-
in gamafl, blóma-mál, telegraf slaf-
rof, elskenda-mál, hvernig pér eigið
að lesa forlög yðar og annara, og
margt annað.
J. Lakander.
Maple Park.
Cane Cx,
111., U. 3.
SEYMOUR HOUSE
Marl(et Square, Winnipeg.
Eitt af beztu veitingahúsum bæjarins
Máltíðir seldar á 25 cenis hver. $1.00 á
dag fyrir fæði og gott herbergi. Billiard-
stofa og sérlega vönduð vínföug og vindl-
ar. Ókeypis keyrsla að og frá járnbrauta-
stöðvunum.
JOHN BAÍRD, Eigandi.
DR- J. E. ROSS,
TANNLÆKNIR.
Hefur orð á sér fyrir að vera með þein.
beztu í bænum,
Telefon '040. 628KiMaW St.
„EIMREIDIN“,
eitt fjölbreyttasta og skemtilegasts
tímaritiðáfsleuzku. Ritgjörðir, mynd
ir, sögur, kvæði. Verð 40 cts. hveri
hefti. Fæst hjá H. S. Bardal, S.
Bergmann, o. 11.

AMWMMRTÖiæj
A Radical Ci.ange in Markoting Meihods
as Appíied to
Scwing Mac‘,!
Macínnes,
An orfgínal pfan under wliich you csti obtain
U -rifc-ip-i- i ensier térms a-jtl ö-tfer vakie in the r.nrcbi- • of £
' ** ''-—i""' ^ ð tíié v nrld fámous “Whitc'* ílewing Machiut L;:;v.I &
'—*'-•-& ever hefore offcrcð, v
Write for 'oar elcgaut H-T cetafoone aml ölol particub.rs. > - . .v ti
we cati Síive yea money in the puichnse »t' bí '■-frr'r' " -- .■•i;:,
auJ tlic"cá>-y^ltTrii' puvííicmÍ. we caa or r. eiihcr dh et f- -n £
factory o; tarough oui rcgular autliorizcd aj***-.:.,. iJii.s is t. • r- f
tunity you cannot affor.l to'pass. Vou kwwfe Unc-.' <P
Itr inaii'ifactnrers. Tiierefore, a df-i. !rd <? - iijiu.r <■•• Uie m-u-ii-.c -■Á <c
its construc lon is unnccessary. If yr u b..v- sn >.!■• >-ac!-:-ie t > rvcii:. c- V
we can offer niost liberal terms. Write t< d.-ty. Ad : s in
whsíFsíwíTríáwe úmm, (De?-t a.> c<fu'm, oi.S3. $
Til sdu biá
W. Grundy & Co.,
WÍDnipeg Mjd
('ppbodssnln il skólnlöiidiiin
í ll.iititolm.
TJERMEÐ TILKYNNIST að skóla-
lönd verða seld vtð opinbert upp-
boð á eftirfylgjandi stöðum í Manito-
ba-fylki og á peim Jögum sem hér er
sagt, nefnilega:—
Brandon, föstudaginn 1. jfiní 1900,
kl. 1 e. h.
Virdec, mánudaginn 4. júnf 1900,
kl. 10 f. h.
Oarberry, mánudaginn 4. jfiní 1000,
kl. 10 f. h.
Oak Lake, pri^judaginu 5. jfiní
1900, kl. 1 e. h.
McGregor, priðjudaginn 5. jfir.í
1900, kl. 1 e. h.
Mordeo, priðjudaginu 5. jfinj 1000,
kl. 10 f. h.
Portage la Prairie, miðvikudaginu
6. jfiní 1900, kl. 10 f. b.
Miami, miðvikudaginn 6. jfinf 1900,
kl. 1 e. h.
Souris, föstudaginn 8. jfiní 1900,
kl. 1 e. h.
Gladstone, föstudaginn 8. jfiní
1900, kl. 1 e. h.
EmersoD, föstudaginn 8. jfiní 1900,
kl. 10 f. h.
Birtle, mánudaginn 11. jfiní 1900,
kl. 10 f. h.
Minnedosa, priðjudaginn 12. jfiní
1900, kl. 1. e. h.
Crystal City, priðjudaginn 12. jöní
1900, kl. 1 e. h.
Rapid City, miðvikudaginn 13. jfiní
1900, kl. 1 e. h.
Killarney, fimtudaginn 14. ifiní
1900,1:1 le.h.
Boissevain, laugardaginn 16. júní
1900, kl 10 f. h.
Deloraine, priðjudaginn 19. jfiní
1900, kl. 1 e. h.
Melita, fimtudaginn 21. jfiní 1900,
kl. 1 e. h.
Baldur, mánudaginn 25. jfinf 1900,
kl. 1 e. h.
Holland, miðvikudaginn 27. jfiní
1900, kl. 10 f. h.
Winnipeg, föstudaginn 29. júní
1900, kl. 1 c. h.
Ath.—Uppboðstfminn vorður mið-
tður við gild&ndi j&rnbrautartíma á
sta?num.
Lönd pau, sem boðin verða upp,
eru 1 péttbygðustu hlutum Manitoba
fylkis, nálægt járnbrautum og mark-
aði, og eru mörg á meðal allra beztu
akuryrkjulanda fylkisins. Þau verða
boðin upp f „quarter sections“, nema
f fáum tilfellum par sem poim befur
verið skift f lððir, og verða ekki seld
fyrir neðan verð pað sem tilkynt
verður á staðnum
Löndin verða seld án tillits til
peirra manna, sem á peim kunna að
bfia á ólöglegan hátt, en slíkir menn,
ef nokkrir eru, fá prjátíu daga frest
eftir að löndin eru seld til pess að
koma burtu af landinu byggingnm
sínum og öðrum eignum.
Horcimar-iikilniálar.
Einn tfundi verðs greiðist í pen-
inguin um leið og keypt er og af-
ganginn í nfu jöfDuiu árlegum afborg-
unura með vöxtum er nemi sex prct.
á ári af peim hluta verðsins, sem ó-
borgað er frá ári til árs, nema par sem
lönd eru seld f „Legal Subdivisions14
eða minna (lat&rraáli, skulu pá borg-
unar skilmálarnir vera, einn fimti
verðsins í peningum pegar keypt er
og afgangurinn í fjórum jöfnum ár-
legum afborgunum með vöxtum er
nemi sex prct. & ári. önnur afborg-
un hins cpphaflega verðs greiðist 1.
dag DÓvetnb rm&naðar árið 1901, til
pess kaupándi goti fengið uppskeru
af landinu áður en hann parf að mæta
annari afborgun, og svo aðrar afborg-
anir sama dag með árs millibili. .
Ath—Afborganir verða að greið-
ast í peningum. „Scrips“ eða „Warr-
ants“ verður ekki tekið sem borgun.
Skrá yfir löndin, sem seljast eiga,
með fitskýringum, er hægt að fá með
pví að snúa sór bréflega til Secretary,
Department of the Lnterior, Ottawa;
J. W. Greenway, Inspector of Scbool
Lands, Crystal City, Manitoba, eða
til hvaða umboðsmanns Dominion-
landa sem er í Manitoba.
Samkvæmt skipun,
PERLEY G. KEYS,
Secretary.
Departmentof the Interior,
Ottawa, May lst, 1900.
W. J. BAWLF,
SKI.lIIt
Vinoc Vindla
Æskir eftir við-
skiftum yðar.
Exchange Building, 158 Pri nccss St
'Telefón 1211.