Lögberg - 25.10.1900, Síða 4
4
LÖGBEKG, FIMTUDAGINN 25. OK.TOBEK 1900.
LÖGBERG
Refið nt hvern flmtndae af THE LÖGBERG
PRINTING & PUBLISHING CO., (löggilt), a<J 309
Kiiria Ave , Wlnaipeg, Man.— Koetar $2.00 um ário
(á íslundi 6 kr.]. Borgist f) rirfram, Einstök nr 6c.
Pnblished every Thursday by THE LÖGBERG
PRINTING & PUBLISHING CO., (lncorporatedj, at
3 9 Klgin Ave., Winnipeg,Man — Subscription price
i.2.00 per year. payable in advance. Singíecopies 5c
Ritstjóri (Editor); Sigtr. Jónasson.
Business Manager: M. Paulson.
aUGLYSINGAR: Smá-auglýsingar í eltt skifti26c
fyrir 30 ord eda 1 þml. dálkslengdar, 76 cts um
mánudinn. A stærri auglýsfngnm um lengri
tíma, afslúttur efiir samningi.
BUSTAD A-SKIFTI kaupenda verdur ad tilkynna
skriflega og geta um fyrverandibústad jafnfiram
Utanáskript til afgreidslustofn bladsins er:
The Logberg Printing & Publishing Co.
P.O.Box 1292
Wlnnipeg,Man.
Z tanáskripfttil rltstjórans er:
Edltor Légberg,
P 'O. Box 1292,
Winnipeg, Man.
■w Samkvœmt landslögnm er nppsögn kaupanda 6
bladióglld, nema hanneé skaldlaus, þegar hann seg
1 upp.—Ef kaupandi,sem er í sknld vid bladid flytu
t stferlum, án þess ad tilkynna heimilaskiptin, þá er
ad fyrir dómstólunum álitin sýnileg sönnumfyrir
prettvísum tilgangi.
— FIMTUDAGINN, 25. OKT. 1900. —
Loforft frjálslynda flokks-
ins.
I síðasta númeri Lögbergs var
ritstjúrnargrein með sömu fyrirsögn
og hér fyrir ofan, og birtum vér í
henni fyrstu greinarnar í stefnuskrá
frjálslynda flokksins og sýndum, að
í staðinn fyrir að svíkja þau loforð,
sem innifalin eru f þessum greinum
(eins og afturhalds-málgögnin, „stór
og smá“, staðhæfa, án þess að færa
minstu sönnur á mál sitt), þá hefði
Laurier-stjórnin uppfylt þessi loforð
flokksins eins framarlega og unt
hefur verið að uppfylla þau hing-
að til.
Eins og vér tókum fram i
nefndri grein í slðasta blaði, þá ber
frjálslyndi flokkurinn einungis á-
byrgð af þeim loforðum sem inni-
falin eru i stefnuskrá þeirri, er sam-
þykt var á hinu mikla flokksþingi
haDS f Ottawa árið 1893, en ekki
af lygskrám þeim sem afturhalds-
málgögnin eru að hurðast með, til
að blekkja kjósendur. Ef vér vild-
um hafa oss tii, að semja skrár yfir
alt sem einstakir menn í afturhalds-
floknum hafa sagt að þeir álitu að
ætti að gera, en sem flokkurinn ber
enga áhyrgð af sem flokkur og dett-
ur ekki í hug að bera ábyrgð af eða
uppfylla — eins og t. d. loforð Hugh
J. Macdonalds um að afnema allan
toll af akuryrkju-verkfærum, sem
Sir Charles gerði einungis gys að í
ræðu austur í Ontario síðasti. laug-
ardag—, þá yrði það stórkostleg og
hlægileg skrá. En vér berjumst
ekki með jafn óheiðarlegum vopn-
um og afturhalds-hákarlarnir, og
berum því aldrei neinar lygar á
mótstöðumenn vora. Vér ætlum
þvl nú að halda áfram með stefnu-
skrá frjálslynda flokksins og gefa
upplýsingar um, hvað Laurier-
stjórnin hefur gert í þá átt að upp-
fylla lotorðin í hinum ýmsu grein-
um hennar, svo hver og einn geti
sjálfur dæmt um, hvað mikill eða
hvort nokkur sannleiki er í því, að
flokkurinn haíi svikið öll loforð sín.
Greinarnar í stefnuskránni eru
10 í alt, og höfum vér þegar tekið 3
þeirra til íhugunar. Vér komum
því nú að 4. greininni, er hljóðar
sem fylgir:
UM STRANGAN SPARNAD.
„Vér getum ekki annað en litið á
hina miklu aukning ríkisskuldar-
innar með (Stta, og lítum einnig með
ótta á hina miklu árlegu aukningu
hinna viðráðanlegu útgjalda Canada,
sem orsakar að þessi stjórn, er verið
hefur sífelt við völdin sfðan árið
1878, hefur ofþyngt fólkinu með
sköttum, og vér heimtum að hin
strangasta sparsemi sé viðhöfð hjá
stjórn landsins.“
Hvað sem afturhalds-málgögn-
in segja, þá hefur Laurier-stjórnin
uppfylt þessa sparsemis-yfirlýsingu.
Níska í að leggja fram fé til þarf-
legra fyrirtækja, almenningi í hag
er engin sparsemi, og það er ekki
eyðslusemi hjá einni stjórn.að l'eggja
fé ríflega til þess sem bætir atvinnu-
vegi almennings, greiðir fyrir verzl-
un landsins og hefur það í för með
sér, að bændurnir fá meira fyrir af-
urðir búa sinna. það er heldur
ekki eyðslusemi,að leggja fé í fyrir-
tæki sem flytja aftur eins mikið
eða meira fé inn í landssjóð, en
hann leggur í þau, eins og t. d.
kostnaöurinn við Yukon-landið,
lenging Intercolonial-járnbrautar-
innar (sem er ríkiseign) til Mont-
real, o.s.frv. Útgjalda-upphæðin vex
að vísu, en tekjurnar aukast að
sama skapi eða meira. það er þar
á móti eyðslusemi hjá hvaða land-
stjórn sem er, þegar hún ver tiltölu-
Jega mestum hluta af tekjum lands-
ins til launa handa embættismönn-
um, sem margir eru óþarfir og ónýt-
ir—sannkallaðir landsómagar—, eða
borgar gæðingum s'num langt um
hátt verð fyrir að vinna opinber
verk, af hvaða tagi sem eru, og
lætur þaunig féfletta landsjóð. það
var einmitt þesskonar eyðslusemi,
er átti sér stað í voðalega stórum
mæli hjá afturhalds-stjórninni, sem
frjálslyndi flokkurinnmótmælti með
ofanprentaðri samþykt. Engum
manni með heilbrigöri skynsemi
kemur til hugar, að upphæð útgjalda
Canada aukist ekki með vaxandi
fólksfjölda, með vaxandi verzlun og
vaxandi starfsfjöri í landinu, því
þetta alt hefur aukinn kostnað í för
með sór. En það er eitthvaö bogið
þegar aukning stjórnar-kostnaðarins
og útgjaldanna fer upp úr öllu hlut-
falli við fjölgun og þróun þjóðar-
innar.
10 railj. doll. rniuna fyrsta ár sitt en
afturhalds-stjórnin ætlaði að eyða
það ár.
Laurier-stjórnin hefur því vel
og samvizkusamlega uppfylt 4. gr.
í stefnuskrá frjálslynda flokksins,
yfirlýsinguna um sparnað á landsfé.
þá kemur 5. greinin 1 stefuu-
skrá frjálslynda tiokksins, og hljóð-
ar sem fylgir:
samhandi við samninginn, og vildu
ekkert eiga við málið! En þrátt
fyrir að þingtíðindin sýoa þetta, er
„Hkr.“ og önnur jafn óráövönd aft-
urhalds málgögn að japla um það
mál, eins og stjórnin hefði þar fram-
ið einhvern glæp.
þá kornum vér að 6. greininni
í stefnuskrá frjálslynda flokksins,
er hljóðar sem fylgir:
Afturhaldsmenn eru að reyna
að gera kjóspndum missýningar með
því, að útgjöld afturhalds-stjórnar-
innar hafi einungis verið um 38
milj, doll. síðasta ár hennar, en hafi
verið nærri 42 milj. doll. annað ár
Laurier-stjórnarinnar (fyrsta árið
sem frjálslyndi flokkurinn samdi
fjárlög landsins), en þessir herrar
sleppa því vísvitandi, að skýra frá,
að einmitt þetta ár féllu tveir afar
þýðingarmiklir útgjaldaliðir á land'
ið, sem ekki voru til áöur, nefnilega
kostnaðurinn við Yukon-landið og
viðbc' tar-kostnaður við Intercolonial-
járnhrautina, þegar hún var lengd
alla leið vestur til Montreal, til þess
hún gæti kept við brautir félaganna
og borgað sig—landsjóður tapaði
sem sé stórfé á henni árlega á með-
an afturhalds-stjórnin var við ráðs-
menskuna. Utgjöld stjórnarinnar í
sambandi við Yukoi-landið nefnt ár
(1898—99) voru $2,372,340.74, en
tekjurnar voru $2,572,646.35. Lands-
sjóður græddi þannig yfir $230,000
á Yukon-landinu, í staðinn fyrir að
þessi auknu útgjöld væri skaði fyr
ir hann og vottur um eyðslusemi.
það er hægt að sýna, að það stóð
svipað á með öll viðbótar-útgjöldin,
að féð kom ýmist til baka í land-
sjóð eða fór í vasa almennings, bein-
linis eða óbeinlínis. þess ber einn-
ig að gæta, að Laurier-stjórnin gat
eytt meira fé en fyrirrennarar
hennar án þess að hleypa landinu
i meiri skuldir, því í staðinn fyrir
tekjuhalla, er nam $5,649,759.34 þrjú
síðustu ár afturhalds-stjórnarinnar,
var tekju-afgangur hjá Laurier-
stjórninní, er nam $6,561,461.33,
fyrstu þrjú ár hennar, þrátt fyrir að
tollar voru lækkaðir mjög, burðar-
gjald á bréf lækkaö um þriðjung,
o. a frv. þótt tekjur landsins og
starf stjórnarinnar hafi þannig auk-
ist mjög, þá er kostnaðurinn við
stjórnina sjálfa (embættismanna-
laun o.s.frv.) tiltölulega miklu lægri
en hjá afturhalds-stjórninni sálugu.
— Afturhaldsmenn upplýsa menn
heldur ekki um það, að síðasta
fjárlaga-frumvarp afturhalds-stjórn-
arinnar fór yfir 50 milj. dollara, og
var það upphæðin er hún ætlaði sér
að eyða og hefði eytt það áriö, ef
hún hefði ekki hröklast frá völdum.
Laurier-stjórnin eyddi hér um bil
UM AÐ SAMBANDS-ÞINGIÐ SÚ ÓHÁÐ.
„þingi þessu (flokksþinginu)
þykir fyrir, að sökum aðgerða ráð-
gjafanna og fylgismanna þeirra (
sambands-þinginu, hefur í einu til-
felli verið algerlega neitað um rann-
sókn útaf alvarlegum sakargiftum,
er hornar hafa verið á einn ráðgjaf-
ann, og í öðru tilfelli var kærum
gegn ráðgjafa er komu fram I þing-
inu, breytt'og þær fengnar í hendur
utanþings rannsóknarnefnd.sem sett
var eftir tillögum ráðaneytisins
sjálfs og sem er gagnstætt gömlum
siðvenjum í sambands-þinginu; og
þess vegna samþykkir flokksþing
þetta:
„AS það sé gamall og skýlaus
réttur neðri deildar sambands-þings-1
ins, að gera rannsóknir viðvíkjandi i
öllum útborgunum af opinberu fé,
og viðvíkjandi öllum kærum gegn :
ráðgjöfunum um afglöp í ernbættis-1
færslu þeirra, og að það að fá þv'Iík ]
mál í hendur konunglegum rann-1
sóknarnefndum, sem settar eru eftir!
tillögum hinna kærðu, komi alger-l
lega í bága við þá réttu ábyrgð, sem 1
ráðgjafarnir bera fyrir ne*ri deild ;
þingsins, og’að það stefni í þ4 átt að j
veikja vald það sem neðri deildin
hefur yfir stjórninui (ráðanaytinu),
og flokksþing þetta lýsir jifir þvl, að
vald fulltrúa fólksins I þessu tilliti
verði að haldast við lýði“.
Laurier-stjórnin hefur ætið
breytt samkvæmt þessari yfirlýsing
í stefnuskrá frjálslynda flokksins,
hefur boðið mótstöðumönnum sfi u u
þingnefndir og sett þingnefndir Lve -,
nær sem þeir hafa komið fram með,
alvarlegar kærur útaf meðferð opin-
bers fjár eða útaf embættisfærslu
ráðgjafanna. það er ekki þing-
nefndaleysi að kenna, að afturhalds-,
flokkurinn I sambands-þinginu hef-
ur ekki getað sannað neitt vítavert ^
á Laurier-stjórnina eða nokkurn
meðlim hennar, heldur hiau, að
kærurnar voru algerlega ástæðu-1
lausar- þannig fór það t. d. með
ákærurnar útaf Drummond county
járnbrautar-samningnum (brautinni,
er varð framhald af Intercolonial-
járnbrautinni til Montreal), sem hið
óumræðilega afturhalds-málgagn
„Hkr.“, hefur verið að drótta þjófn-
aði að stjórninni útaf, að þegar þing-
nefnd var sett til að rannsaka mál-
ið, þá sögðust afturhaldsmenn ekki
hafa komið með neinar kærur í
LANDNÁMSMENN.
„það er úlit þessa flokksþings,
að hið opinbera land Canada-sam-
bandsins ætti einungis að vera selt
þeim sem 1 raun og veru gerast
landnámsmenn, en ekki handa fjár-
gróðamönnum (speculators), með
skilyrðum um sanngjarna áhúð eða
umbætur, og í þannig stykkjum, að
landnámsmaðurinn geti sanngjarn-
lega notað eða yrkt þau.“
Loforð það, sem innifalið er í
þessari grein í stefnuskrá frjálslynda
flokksins, hefur Laurier-stjórnin
samvizkusamlega uppfylt, eins og
sést á breytingum þeim á landlög-
unum, sem stjórnin hefur fengið
þingið til að gera og sem vér höfum
birt í Lögbergi fyrir skömmu. Eins
og vér höfum margsinnis tekið fram
í blaði voru, hefur Laurier-'tjórnin
ekki getíð járnbrautafélögum eina
einustu ekru af opinberu landi síðan
hún tók við völdum, og ekki selt
fjárgróða-mönnum neitt af því—
einungis gefið og selt verulegum
landnámsinönnum það. þrátt fyrir
þetta segir „Hkr. ‘,að Laurier-stjórn-
iu hafi svikið öll loforð sín!
Síðustu 3 greiuar stefnuskrár-
innar verða að bíða næst i blaðs.
Á öðrum stað ( þessu blaöi birt-
ist grein frá „Bandár. ísl.“, með
fyrirsögn „Dalmann kaffærður", og
sýnir hún hvaða mcðulum mótstöðu-
tii inn repuhlikana beita í kosninga-
bardaganum í Bandaríkjunum, ó-
svífnustu lygum og blekkingum—
3Ömu meðulunum sem afturhalds-
meun og fylgifiskar þeirra beita hér
nyrðra gegn frjálslynda flokknum.
Vér höfum ættð haldið því fram, að
demókratar syðra séu af sama bergi
brotnir sem afturhaldsmenn hér—
afkomendur „tOry“-anna gömlu á
EDglandi—enda sverja þeir sig í ætt
hvorir til annara. „Margt er líkt
með skyldum".
Afturhalds-málgagnið íslenzka
hefur verið að böglast við að sanna
lesendum sínura, að eitthvað sé bog-
ið við tjármála-stefnu Laurier-
stjórnarinnar, með því, að tolltekj-
urnar, hafa verið mörgum miljónum
doll. meiri síðan verndartollar voru
afnumdir, tollar numdir algerlega af
ýmsum vörutegundum, lækkaðir
260
bil viku slðan og sagði mér, að hingað ( borgina væri
kominn leynilögreglumaður úr Norðurríkjunum, sem
væri að nasa eftir þessum Mitchel. Hann sagði, að
það væri þýáingarmikið fyrir mann sem hann þekti 1
New York, að hindra rannsóknir þessa leynilögreglu-
manns að norðan; að hann hefði verið fenginn til að
gera það; að þvl væri einhvern veginn svo varið, að
það væri þýðingar nikið að tefja tfmann sem mest'.
„I>ór segið“, greip Barnes fram í fyrir mannin-
um, „að Sefton hafi sagt yður, að hann væri leigður
til þess af einhverjum I New York, að leiða mig á
villistigu?“
„Það er einmitt það sem hann ssgði mér“, svar-
aði Chambers, Mr. Barnes var ekki I neinum vand-
ræðum með að gizka á, hver hefð! leigt Sefton til að
gera þetta, og enn einu sinni dáðist liann að var-
kárni og kænsku-ráðum Mr. Mitchels.
„Haldið áfram“, sagði Barnes.
„Sagan er nærri búin“, sagði Chambers. „Seft-
on leigði mig til að látast vera Mitchel, og hann
sagði mér reglulega tröllaaögu um konu nokkra,
Rose Mitchel að nafni, og átti ég að koma yður til
að gleypa söguna“.
„Hvernig var sagan?-1 spurði Barnes.
„Heyrið mig“, sagði Chambers, sem hafði nú
aftur náð sjálfstrausti sfnu og slægð við það, að hann
var úr allri hættu fyrir að vera tekinn fastur, „þér
kærið yður ekki um þá tiöllasögu. I>ér vilduð miklu
fremur heyra hina sönnu sögu, eða er ekki svo?“
269
og er á spftala hér 1 útjaðri borgarinnar. En það er
enginn vafi á, að þessi náungi norðurfrá er maðurinn,
sem þér eruð að leita að. I>að er sagt að þessi mað-
ur á spftalanum hafi orðið vitlaus útaf þvl, að unn-
usta hans sveik hann.“
„Fenguð þér að vita hvað stúlkan hét?“ spurði
Barnes.
„Nei, ég gat ekki fengið að vita það,“ svaraði
Chambers. .,Dað virðist vera eins vel falið eins og
það væri ríkis-leyndarmál. Detta gefur yður hug-
mynd um hvað creofe-drambið er.“
„Gott og vel,“ sagði Barnes.
hafið þjónað mér með trúmensku.
hundrað dollara seðill handa yður.
ur með borgunina?“
„Já, hæst ánægður,“ svaraði Chambers. „Ég
óska yður allrar velgengni, og verið þér sælir.“
Að klukkutíma liðnum var Barnes afhent tele-
„Ég álít að þér
Hérna er eitt
Eruð þér ánægð-
graf-skeyti, er hljóðaði sem fylgir:
„Hef fundið barnið.
Lucette.“
Síðari hluta daosins lagði Barnes á stað til New
York, og var Mr. Neuilly með honum. Sama kvöld-
ið fékk Mr. Robert Leroy Mitchel telegraf skeyti, er
hljóðaði sem fylgir:
„Barces lagður á stað til New York. Neuilly
gamli er með honum, Ef síðarnefndi veit nokkuð,
verðið þér að vera varkár.
Sefton.“
264
borga yður það vel. í millitfðinni megið þér með
engu móti láta Sefton vita, að þér séuð ekki að koma
fram ráðagerð hans“.
„Heyrið þór, félagi, ég skil nú hvað þér eruð að
fara“, sagði Chambers. .,Dér grunuðuð Sef'.on, og
hafið hagað spilinu þannig, að þér hefðuð alt saman
upp úr mér. Jæja, þér gerðuð það la-lega, og nú
er ég líka með yður. Verið þér sælir. Degar ég
finn yður næst, þá skal ég hafa einhverjar fréttir
handa yður“.
Daginn eftir gerði Barnes sér ferð til húss þess
er Mr. NeuiUy bjó í. Hann var ógiftur og var orð-
inn gamall, en var samt enn fallegur og fyrirmanD-
legur maður. Mr. Neuilly tók á móti Mr. Barnes
með tignarlegu látbragði, og bað hann kurteislega
að skýra erindi sitt.
Mr. Barnes vissi varlafyrstu augnablikin, hveru-
ig hann ætti að byrja á erindinu; en loks tók hann
til máls og ssgði:
„Mr. Neuilly, ég kem að heimsækja yður vegna
málefnis réttvfsinnar. Ég hef hikað mér við að gera
það, til þess að gera yður ekki ónæði. Að ég geri
það nú orsakast af því, að allir aðrir vegir, sem óg
hef reynt, hafa mishepnast.“
„Haldið áfram, herra minn,“ sagði húsbóndinn
og hneigði sig.
„Ég er að leita vissra upplýsinga um konu sem
nefndist La Montalbon, og-----“ sagði Barnes. En
pegar hann nefndi þetta nafn, kom & augabragði