Lögberg - 09.02.1905, Blaðsíða 4
LOGBERG, FIMTUDAGINN 9. FEBRÚAR 1905
rn
ögbcrq
>4’
■er (Jefið út hvern fimtudag af Tiik Logbrrg
f'KINTING & PunnsiHNG Co.. (löggilt), að
<.or. William Ave., og Nena St. W'innipeg,
Man.—Kostar Í2.00 nm árið (á íslancji 6
kr.) Borgist fyrirfram. Einstök nr. 5 cts.
Published every Thnrsday bv the Lög-
berg Printing and Publishing Co. (Incortxn -
ated), at Cor. William Avenue Á Nena St.,
Winnipeg, Man.—Subscription price $2.00
per year, payable in advance. Single
copies 5 cts.
,r a
M. PAULSON, Edltor,
BLON DAL, Bus. Mana^er.
Auglýsingar.—Smá-auglýsÍDgar í eitt
skifti 25 cent fyrir i þml. Á stærri auglýs-
ingum um lengri tími. afsl íttur eftir samn-
»ngi.
Böstaðaskifti kaupenda verðiy að til
kynna skriHega og geta um fvrverandi bií-
stað jafnframt.
Utaoáskrift til afgreiðslnstofn blaðsins er:
The LÖOBKKG PKIXTING át PVtíL. Co
P.O, Boz 136.. Winnipeg, Man.
Telephone 22 I
Utanáskrift til ritstjórans er:
Kditor LOgherg,
P.O. Box 136. Wlnnipeg, Man.
Pólitisk áhrif vínsölu-
banuKmHima.
Samkvaemt landslögum er uppsögn kaup-
anda á blaði ógild nema hann sé skuldlaus
þegar hann segir upp.-Ef kaupandi, sem
. r í skuld við tilaðið, flytur \ istferlum án
I ess að tilkynná heimilisskiftin. þí er það
i/rir dómstólunum álitin sýnileg sonnun
1/rir prettvíslegum tiigangi.
Ástandið á Rússlandi.
Ekki verður enn
sagt, hvort stjórninni á Rússlandi
tekst að bæla niður stjórnbylting-
arumbrotin, sem alls staðar bólar
á Óálitlegastar eru horfurnar á
Póllandi eins og við er að búast úr
því uppreistin náði þangað. Keis-
arinn hefir tekið á móti og veitt
viðtal tveimur nefndum — nefnd
verkamanna og nefnd prentara —
og lofað þeim að láta athuga mál
iæyra hernum í þrjú ár. Geta má fulltrúi fólksins, og með því að nú
nærri hvort þetta verður ekki! skipar Mr. Ross ekki það sæti, þá
fremur tilþess að blása að kolun-Isnýr það sér til Mr. Whitney.
um þegar verst gegnir. | Háttstandandi maður i félaginu
! segir, að líkindiiséu tii að félagið
; haldi þing einhvern tíma í Marz-
! mánuði eða timanlega í Aprílmán-
j uði og komi sér þar saman um
----- j kröfu til stjórnarinnar um bind-
bað ber ekki sérlega mikið á ■ indislóggjöf. Að líkindum fjöl-
vinsölubanns og bindindismönnum mennir þá félagið á fund Mr.
liér í Manitoba uni þessar mundir.' Wliitney til þess að lofa honum að
Þeir gera sér færri ferðir á fund sjá hverjum hann á sigur sinri að
stjórnarinnar núna um þingtima j,akka. og leggja tram fyrir hann
og á nrilli þinga en þeir gerðu í kíöfur sinar j?ftir að hann hefir
hérna á árunum þegar Greenway-, svarað keniur félagið sér saman
stjórnin sat að völdtim. Og t»ess l;ll) j1Vað framvegis skuli gera.“
heyrðist ekki getið, að þeir settu Af fK.ssl) Verður ekki annað
Roblin nein skilyrði eða létu haniijdregið en það, að vinbannsmenn-
lofa neinum umbótum á vínsölu-; Jrnir í Ontario liafi veitt Mr.
lögunum ef hann ætti að- fá fylgi Whitney og flokk hans eindregið
þeirra við síðustu fylkiskosningar. {fvlgi við kosningarnar síðustu og
i.íklega heldur t>ó etiginn þvi : þykjast geta sýnt ,að hann eigi
fram ,að vínsala í Manitoba sé
takmarkaðri eða nær skapi vín-
sclubannsmanna og bindindisfé-
laganna nú heldur en ]iegar Mr.
Greenway var stjórnarformaður.
Hvernig víkur þessu við?
Við kosningarnar i Manitoba
iHtjg fóru vínsölubannsmenn fram
þt-im sigurinn að þakka.
F.rfitt er nú að skilja á hverju
vinbantismenn í Ontario hafa bygt
það, að Mr. Whitney verðskuldaði
I-emttr fylgi þeirra en Mr. Ross. |
og fremur þykir oss ]>að líklegt,:
að Ontario nú hafi að þvi leyti átt
sammerkt með Manitoba árið |
á Jiað við Mr. Greenway, að hann ' 1899, að vínsölumenn og vín- j
segði hvað hann vildi gera til þess hannsnienn hafi hvorirtveggja
að draga úr víndrykkju ef hatin íylgt söimj hliðinni við kosning-
Jiéldi völdunum, og- hann lofaði að arnar, En sleppttm því. Vafa-
þá titn það'hcfta víasölu að svo miklu leyti Jaust hafa vínbannsmenn álitið, að
st ni i valdi fylkisstjórnarinnar i ].t-ir með atkvæðum sínum værö að
stæði. Þeir sem Mr. Greenwav 1 yreiða sem bezt fyrir máli því, setn
þekkja eru sannfærðir um,að hann [,eir kenna sig viö. En vér vildunt
háfi þar lofað því einu sem hann j ljcnda bindindis og vínbannsmönn-1
ætkiði sér að efna. En aíturhalds- um a það, hve miklu hin pólitísku
flt.kkurinn dýfði dýpra í árintii. | ónrif Jieirra geta til leiðar komið
Ifann lofaði algerðu vínsölubanni í með góðtnn samtökum, og hve
tf hann kæmist til valda. Það mikju pau hafa áorkað bæði við
lirul innbyrÖis óeiröirnar
Kússlandi líklegar til aö
u. aita úr stríöinu á milli
Kússa og Japa?
á
þótti víasölubannsntönnum enn Þ:i; fyjkiskosningarnar i Ontario núna
áíitlegra og aðgengilegra loforð Qg við fylkiskosningarnar í Mani-
þeirra og bæta kjör ntanna á þannlf>g veittu því þeirri liliðinni f>Igi, tf>ha árið 189«). Að vísu verður,
hátt sem hann álti nauðsyn til bera^s:lt- er ktmnugra en fi.i þuili1 ej<ki seðt að málefninu hafi mikið .
og hægt. Við þá tilslökun hafa [ að segja.hvernig það vínsölubanns, gott skinið af breytingu þeirri sent
menn talsvert sefast og ntargir, loforð var svikið; og eðlilega hefði j;^r varð N11 er eftir að sjá hvað
farið að vinna, að því er sagt er;!niátt við því buast, að vínbanns- ;nikið ])að græöir á breytingunni i,
en langt er frá, að það hafi full- j menn hefðu þózt hart leiknir og Qfltario. Kannske það verði
nægt fjöldanum. Segja sumir, að látið eitthvað til sin taka þegai að nieira
verkgefendur, en ekki verkamenn- [ næstu fylkiskosningum leið.
irnir, hafi valið ntennina, sem á! En þess heyrðist ekki getið.
fund keisarans gengtt, og hagur • Ontario-fylkinu gengu vín-
hinna fyrnefndu þar verið ein- bannsmenn ríkt eftir því við Mr.
göngu til greina tekinn. Trepoff Eoss forntann frjálslyndu stjórn-
govemor-general í Pétur^ltorg lét'arinnar þar, aö hann innleiddi vín-1
reka alla ntennina frá vinnu í sölubannslöggjöf, og hann gekk Sumir halda, að innbyrðisóeiið-
stórri verksmiðjtt vegna þess þeir imi á að gera það, ef allsherjar- j irnar a Rússlandi flýti fyrir því aðj
rifu niður skjal sem upp hafði ver- ^ alkvæöi fylkisbúa sýndu, að það stj()rn Nikulásar keisara setnji
ið fest nteð ávarpi keisarans til væri vilji þeirra. Mr. Ross stóð jri^ vlð Japansmenn; og þeir eru
verkantannanefndarinnar á. Segj- drengilega við þetta loforð sitt; en' öldungis ekki svo fáir sem þessa
ast þeir hafa gert það vegna þess' fyrir ötula framgöngu andstæð-. skoðtln hafa, sem halda, að óeirð-
íulltrúi þeirra hafi ekki fengið að ingaflokks stjórnarinnar undir for- irnar og upj>reistirnar, sem stinga
>vera með í nefndinni. Óttast var, 'ustu Mr. Whitney og vínsölu-. ijnl pessar mundir upp höfðinu s\o
Óttast var, ustu
£ð ]>etta tiltæki Trepoffs hleypti' mannanna
sem eðlilega fylgdu
að segja
öllum stórbæjum kets-
öllu í eld i Pétursborg aftur og lionum i því máli, féll allsherjar- arcjærrlisins, hljóti aö binda enda á
skipaði því herntáladeildin lionum 1 atkvæðagreiðslan á móti vinsölu-
að leyfa mönnunum að vera að 1 banni. Þar með var þvt máli lok-
vera að vinnu sinni.
j ið. Mr. Ross gat cðlilega ekki
Á Póllandi er búist við að 400,-! betur gert; hann efndi loforð sitt,
000 manns hafi lagt niður vinnu
og engar líkur til, að þar komist
lag á að svo stöddit. Sagt er að
vísu, að margir vilji gjarnan taka
ti! starfa aftur, en þora það ekki,
því þeir óttast, að þá konti verk-
gefendur fram hefndum á hendur
þcitn með miskunarlausri meðferð.
Meðan á þesstt stendur voru
200 stúdentar reknir úr skóla i
Warsaw og úrskurðað, að þeir
aldrei skyldu fá aðgang framar að
neinum stjórnarskóla innan keis-
aradæmisins. Ekki höfðti piltar
jþessar unnið annað til saka en það,
jað þeir höfðu sent forstöðumönn-
um skólans bænarskrá þess efnis,
að pólsk tunga yrði innleidd sem
námsgrein í skólunum. Af þess-
ari meðferi) stúdentanna leiðir og
það, að þeir fá ekki að inna af
hendi landvarnarskyldu sína með
sjálfboðaherþjónustu innan borg-
Manchúríu-stríðið.
búa. Mr. Ross er og hefir verið
vínsölubanni hlyntttr og mundi
ttær sem væri innleiða það ef það
En veraldar-;
sagan sýnir, að í fjölda-mörgum |
tilfellum liefir reyndin einmitt orð-
ið i gagnstæða átt. Landráð, upp-|
en varð að hlíta úrskurði fylkis- reistir og herhlaup hafa á síðari:
ttmunt reynst ríkjum þeitn hnekk-
ir. sem í ófriði hafa att við önnur
ríki; en aldrei mttn slíkt, hvorki
ekki striddi á móti vilja meirihluta j eitt utat fvrir sig né alt til samans,
atkvæðisbærra manna innan fylkis- | ha£a komið á friö.. Þegar Bret-
ics. Mr. Whitney aftur á móti lan(] llið mikja beitti öllu afli sínu á
hefir skýrt og skorinort lýst yfir móti Napóleon I. þá kom þar upp
því, að hann væri vínsölubanns- n-egn innbyrðissundrung og örð-
löjígjöf gersftmkga mótfallinn. ugleikar; á írlandi varð uppreist
Nú eru fylkiskosningar nýaf- Qg á Skotlandi ntegn óánægja.
staðnar í Ontario-fylkinu og, eins gamt bélt stjórnin stríðinu hik-
og kunnugt er, féliu þær þannig, jaust áfram. Skattálögumar á
að Mr. Ross leggur niður völdin, þjóðinni urðtt illþolandi og auk
en Mr. Whitney verður stjórnar- þess mátti svo heita, að líf manna
formaður. Og rétt eftir kosning-
arnar birtist svohljóðandi greinar-
arstúfur i blaðinu Toronto Globc
„Dominion Alliance, sem hjálp
aði Mr. Whitney upp í stjómar
formannssaetið, ætlar sér ekki a
láta hann afskiftalausan. Stefr
fé'agsins er að snúa sér að þeit
og frelsi væri í stöðugri hættu.
Lánstraust Bretlands varð aumara
sn það hefir nokkum tíma orðið
yr cða síðar, og hvað eftir annað
comu fram ráðagerðir og hótanir
un að hrinda stjórninni með of-
iki. Ilermálaráðgjafinn sagði, að
,jjóðin yrði að berjast, annars væri
arinnar, heldur verða nú að til- manninum sem viðurkendur er úti um hana; og sú ástæða hans
! styrktist cftir því meira sem á-
' standið heima fyrir fór versnandi.
! C)g mitt í öllum óeirðunum og
sundrunginni vann herinn hvern
sigurinn eftir annan — Welling-
|ton á landi og Nelson á sjónnm —
! og braut hægt og hægt á bak
|aftur vald Najtóleons.
Svipað, en þó enn ]>á verra var
ástandið á Frakklandi undir stjórn
dírektóraiina. Hafnirnar lokaðar,
óvinaher á landamærunum, ríkis-
fjárhirzlan tóm — fjárhagttrinn
þannig, að fyrir 400 franka (\
bréfpeningnm stjórnarnefndarinn-
ar) fékst ekki nema eitt brat.ð—
leynilegtr óvinir heima f> rir tneð
als konar vélráð og samsæri, roy-
alistarnir í uppreist í LaVendee og
viðar og ÖIl verzlun í landinu eyði-
lögð. En ekki létu Frakkar hug-
fallast. heWur scndu lið sttt, í illu
ásigkonuilagi þó ]»að væri, á moti
her hinna rikjanna, og unntt Iivern
frægan sigttr eftir annan.
í þesstt yfirstandandi stríði hef-
ir fjárhagslega ekki þrengt. neitt
svipað að Rússutn eins og að’ Bret-
uni og Erökkuin á þeint tímum
stm hér er sagt frá. í þeint efn-
ttm hefir meira að segja alls ekkert
að Rússum sorfið. Peningaráð
þeirra eru eigittlega ótakmörkuð.
Ilið eina, sem gæti gert Rússum
ófært að haltla áfrant strtðinu í
Manchúríu. er það et svo mikil
óánægja og ujipreistarandi kænri
iij/j) í hernum, að hann neitaði að
berjast. í Pétursborg-hefir kbtriið
iipji sá orðrónntr.að nú þegar votti
fyrir sliku i her Rússa: en ekkert
er sennilegra ett það sé iniyndun
ein, sem ttpp hefir kotriið í huga
þeirra er gjam'an óska, að svo
væri. Sumir geta þess til, að at-
lögur Rússa gegn Japansmönpum
mina um kaldasta ttmatin muni
haía í því skyni gerðar verið að
lialda huga heráins við stríðið, en
frá uppreistarhreyfingu þeirra á
meðal, sent nauðugir ltafa slitnir
verið frá heimilunt þeirra og ást-
vinunt og neyddir til að leggja 1
sölurnar lífsþægindi síu og sinna,
og jafnvel lif sitt ,til þess að berj-
ast fyrir stjórn sem þeir út af líf-
imt hata. A hinn bóginn er þaö
einkennilegt hvað lítið verður úr
allri slikri óánægju þegar á or-
ustuvöllinn er komið. Nelson gaf
út boð unt það á meðal manna
sinna við hverjtt England byggist
frá þeirra hendi, og það hreif og
leiddi til sigttrs; Wellington skaut
hvern þattn liðsntann, setn óhlýðn-
aðist, svo menn hans áttu einskis
annars úrkosta en að berjast
Títninn leiðir það í ljós hver á-
hrif innbyrðisóeirðirnar- á Rúss
landi hafa á herinn. Bíði Rússar
ósigttr í striðinu þá verður slikt
að líkindum ekki óeinlægni né ó*
lilýðni liðsmannanna að kenna,
heldur fremur hinu sama setn
Napóleon varð til falls í ófrtðnum
við Breta, — þvi, að sækja stríðið
frarii á skaga, gegn þjóð, sem allar
hafnirnar hefir í hendi sér. Það
er víst sjaldgæft mjög, að sú hlið-
in, sem þannig hefir verið sett í
stríði, hafi sigrað. Þannig eru nú
Rússar settir t Manchúríu, og því
er það, að þeir, sem bezt skilja í
málunum, telja það viturlegt af
Kúrópatkin að draga her sinn setn
lengst norður eftir landinu. Eftir
því sem hann kemst lengra inn í
landið frá sjávarsíðtinni, eftir því
stendur hann betur ogjapansmenn
ver að vígi. Yfirráðin á sjónum er
jafnan þýðingarmesti ]>átturinn í
stórfeldu og langvarandi strði ekki
sizt þegar ófriðarstöðvarnar eru
skagi þar sem skamt er til sjávar
á tvo eða þrjá vegu cins og í Man-
chúríu.
R. L. Borden
kominn á þing.
R.L. Bordeu lciðtogi afturhalds-
ílokksins i Canada var kosinn
þingmaður í eintt hljóði í Carleton
county i Ontario á laugardaginn
var og er nú tekinn við formensku
flokks síns á þingi. Edward Kidd,
konservatív þingmaður þar, sagði
af sér þingmensku til þess að eft-
irláta leiðtoganum sætið, og Laur-
ier-stjómin gerði alt sem i hennar
valdi stóð til þess að flýta kosning-
unni og hjálpa á þann hátt Mr.
Borden til þess að komast sem
fyrst á þing. Geo. Foster ltefir
liaft formensku flokksins á liendi í
þinginu síöan það kom samau og
verða víst báðir flokkar fegnir
skiftunum, því að ]h> að hann að
allra dótni liafi langtum meiri
stjórnmálahæfileika en Mr. Bor-
den þá er hatm ekki jafn vinsæll
og svo er hann ósegjanlega leiðin-
legur á þingi
Sjálfsœlisaga ekkjunnar.
ýúr „The Independent“.J
[Nýlega var opttað hótel í New
York, og þurfa gestirnir þar að
Ixtrga fyrír hvern skaint at sér-
stakri matartegund, eins mikið og
konan, sem hér a eftir segir æfi-
sógu sína, þarf tií þess að fæða
sjálfa sig og barnið sitt á í heila
viku. Æfisagart er prentuð hér
orðrétt eftir handriti ekkjunnar.
Grein þessi er vel þess werð að lesa
hana, sem dænri upp á það, hvern-
tg fátækt og orðugleikar umbreyta
siðfáguninnt og smekkmtm. Það
skal tekið frarn. að kona þessi,
sem hér er um að ræða, hefir a sér
bezta orð fynr ráðvendni og starf-
semi. — Ritstj. (Ind.) ].
Eg er saumakona — en þó ekki
ein af þessurn vanalegu satinta-
konum,— og eg ætti að vera á-
nægð yfir því, vegna þess eg iun-
vtnn mér tneira en ef eg ætti að
ieysa af hendi algengan fatasaum.
Eg leysi af hendi það, sem verk-
veilandinn kallar alla fingerðari
vínnu við sautn á beztu tegundum
af karlmannafatnaði. En það verk
er í því innifalið, að leggja gott
fóður undtr buxnastrenginn, festa
á hann krækjurnar, sautna hnappa-
götin og festa á hnappana. Maðttr-
inn, sein eg vinn fyrir, lætur mig
fá eins mikla vinnu og eg get af-
árum, og því er það líklega ekki
nema eðlilegt, að þær þekki m i g
ekki nú orðið. Hvað sem er um
það þá lítur ekki út fyrir það nú,
að þær ]>ekki tnig.
En eg er nú kotnin út frá efn-
inu. Móðir mín sendi mig í skóla
og kostaði til þess talsverðu fé,
sent nú hefði getað komið sér vel
fyrir hana að hafa handa á milli.
Hún sagði mér að eg yrði að kaj>p-
kosta að skara frani úr Öðrum og
ná svo í einhvern ríka piltiim. Þá
gæti eg aftur endurgoldiö henni
það, sem hún nú legði í sölumar
fyrir mig. Þó foreldrar mínir
ekki væru auðugir að fé, þá liöfð-
um við þó samneyti og samgengni
við fólk sem var rniklti attðttgra en
foreldrar mnir, og sóttist móðir
mín nijög eftir þ,vi, og vildi ekki
standa öðrum á baki. Faðir minn
hafði mjög góða atvinnu. Eg var
ung þegar liann dó, og hann lét
eftir sig talsverðar eigur. Þegar
móðir mín fór að sctia mig til
menta var eg eins vel til fara og
heldri stúlkurnar, og hafði meiri
vasapeninga en eg hafði gott af.
Eg fékk góðan vitnisburð hjá
ktnnurum mínunt. Skólasystitr
mínar voru mér mjög alúðlegar, þó
þær væru af hærri stigum en eg
og auðugri.og fyrstu t\ö árin gekk
nú alt vel. Eg var nú orðin svo
fullnuma, að eg bjóst viö að ljúka
við nátnið á næsta ári. \Tið kotn-
unt okkur nú saman utn það,stúlk-
urnar, að hafa sarnkorntir við og
við og bauö ]>á livcr stúlka ein-
hverjunt pilti. Á þcssum samkom-
um crfckar sungum við, lékunt á pt-
anó og stundum var dansað. Ein-
hver af kennuruni okkar var ætíð
viðstaddur ]>essar sanikontur, til
þess að gæta að því að alt færi
siðsamlega fram.
Á eina af samkonnun þessum
bauð eg ungum rnanni, sem fólk-
inu mínu ekki geðjaðist allskostar
að, einkum móður minni. Hann
þótti ekki nógtt fíun til þess að
umgangast okkur, en eg lét ekki
undan og bauð honutn að lteim-
sækja mig í skólanum, án þess
móðir ntín vissi af. í stuttu máli
að segja, þá vorum við allmikið
saman. Hann sendi mér oft línu
til þess að láta mig vita hvar sig
væri að hitta, og var eg þá vön að
gera mér eitthvað til erindis svo
eg gæti komist út til þess að finna
hann. Og eitt kveldið Jiegar eg
kom heim aftur var eg orðin —
gift kona.
Að þessu leyti gekk eg feti
framar en stallsystur mínar. Eg
hélt hjónabandinu leyndu í nokk-
kastað, og ef eg herði mig vel get
eg innunnið mér einn dollar á dag.
En til þes.3 að geta það verð eg
ekki eingöngu að sitja við myrkr-
anna á millt, heldur verð eg þar að
auki að halda áfram alt kveldið
þangað til um seinasta háttatíina.
Ef einhver hefði spáð þvi fyrir
mér, fyrir ttu árum síðan, að eg
ætti á þenna hátt að vinna fyrir líf-
inu, þá mundi eg hafa sagt, að sá
hinn sami væri flón og heimskingi,
því þá var eg ung og barst æði-
nikið á. Þá var eg látin læra
rönsku og að leika á píanó. Já,
:g man nú ekki nöfnin á ölltrþví,
cm verið var að kenna mér í þá
!aga, en vtst er um það, áð það
itti að búa til úr mér fínni fröken'
n alment gerist. Og sama mun:
era óhaett að segja um skólasýst-
tr mínar, og eg ímynda mér, að
>að hefi tekist betur með þær en
rig, að minsta kosti sýnist mér
>að á útliti þeirra nú þegar svo
er undir að eg mæti einhverri
>eirra á stnetunum. Útlit manns
getur breyzt töluvert mikið á tíu
ura mánuði, og fann ekki mann
minn nema þrisvar eða fjórum
sinnum á ]>ví tímabili, heinta hjá
móðursystur hans, sem hann hafði
sagt frá málavöxtum. Að endingtt
herti eg upp httgann og sagði móð-
ur minni hvernig kornið var. Og
þá varð nú rifrildi í rneira lagi.
Móðir mín rak mig 1 burtu og
sagðist hvorki vilja sjá mig né
mann minn framar fyrir sínum
augum. Hún harðbannaði okkur
að koma inn fyrir sínar dyr, og
lagði ríkt á við systur mínar að
eiga ekkert samneyti við mig
framar, því eg ltefði kastað óafmá-
anlegum skugga á þær og sig með
framferði mínu.
" En mér hefir nú ckki getað skil-
ist, éhn þann dag i dag, að svo hafi
verið. Vitaskuld var maöurinn
minn hvorki lögmaður, bankari
eða í neinni hárri stöðu, en hann
hafði góða atvinnu í skósölubúð
og var mesti reglumaður og vand-
aður að öllu leyti. Að mínu áliti
var hann mikið heiðvirðari maður
en margir þeir, scm eg hafði heyrt