Lögberg - 27.04.1905, Qupperneq 1

REIÐHJOL.
Við erum nýbúnir aö fá hina frægu ,,Lac-
lede Bicycles", sem eru ágæt relðhjól. Gerið
svo vel að koma og líta á þau.
Verð $25.00 og þar yfir.
Anderson & Thomas,
538 Main Str, HsrHware. Telephone 339.
B A S E-B A L L
Lacrosse, Tennis og öll sports áhöld. Clubs
með heildsöluverði. Verðskrá ókeypis ef óskað
er eftir.
Anderson & Thomas,
Hardware & Sporting Goods.
538 Main Str. Hardwr.re. Teleptjone 339. ‘
r
18 AR.
Winnipeg, Man.. Fimtudaginn, 27. Apríl 1905.
NR. 17.
Fréttir.
Striðsfréttir eru engar mark-
verðar. Rússaflotinn smáfærist
Verkamenn “i öllum hinum stærri
borgum, um landið þvert og endi-
langt. ætla sér þá, að því er menn
þykjast hafa áreiðanlega vissu
norðitr eftir, en engar fréttir ber- j fyrir, að hefjast handa og reyna
ast af flota Japansmanna og því' að hrista af sér ánauðarokið. Og
ómögulegt að segja hvað langt j bændur og búalið út um land ætla
þess verður að biða, að þeim lendi. að sameina sig þessari verka-
saman. Hugur manna er nú allur j manna uppreist og lata nú til skar-
við hina væntanlegu sjóornstu, ■ ar skríða gegn aðalsmönnunum.
sem aö likindum gerir útslagið j Úr öllum héruðum landsins senda
um það, hvernig stríðið lyktar. Af j aðalsmennirnir nú bænarskrár til
landhernum fara þvi engar sögur, hermálaráðgjafans og biðja um
enda mun þar ekkert sögulegt j herlið til þess að hafa við hendina
búist við ao blóðug innanlands- | Á Balkanskaganum verður út-| sal sinum á Notre Dame ave. Að-
styrjöld muni hefjast á Rússlandi.! litið eftir því iskvggilegra sem j göngumiðar fást hjá meðlimum
lengra líður, og olíklegt að ckki. l.iberal-klúbbsins.
hljótist fullkomin. styrjöld af áður
en varir. Áður var það svo þar.
að allir þjóðflokkarnir í samein-
ingu reyndu að veita viðnám vfir-
ráðurh Tyrkja. en nú er svo kom-
ið að hver flokkurinn berst fyrir
sínu eigin þjóðerni, og ber vopn
hver á annan nær sem færi gefst.
W. G. Fonseca, sem fjölda
margir íslendingar hér vestra
gerast nú sem stendur.
sér til varnar, en margir rí þeim,
og öðrum stóreignamönnum lands-
Læknir nokkur i Bandaríkjun- ins, leita af landi burt og þora
um, Alfred Goss að nafni, þvkist' ekki að hætta a að halda kyrru
nú hafa fundið ráð til þess að fyrir heima á Rússlandi á þessum
lækna lungnatæringu með raf-: umbrotatimum.
magni. Aðferðina hefir hann ----------
reynt við fjörutíu og fjóra sjúkl- í nunnuklaustri skamt frá
inga og tekist að lækna þrjátíu og j Montrcal kom upp eldur á nætur-
tvo af þeim. En þó svona vel þeli aðfaranótt föstudagsins langa.
hafi nú tekist, að sögn læknisins, j Brunnu þar inni tíu stúlkur, tólf
vill hann þó ekki enn sem komið til seytján ára að aldri og fimm
er staðhæfa
yggjándi.
að lækningin sé ó- aldraðar konur.
Von er á nálægt átta þúsund
ungum bændum frá Ontario, sem
ætla að taka sér bólfestu í Norð-
vesturlandinu nú i sumar.
í Atlantic City hafa nokkurir
menn tekið'sér fyrir hendur að
mynda klúbb, og er aöal-augna-
mið lians að breyta eftir kenningu
dr. Osler, og svæfa með klóro-
formi alla meðlimi úr því þeir eru
orðnir sextugir, svo þeir ekki
standi í vegi fyrir hinum yngri.
Nafnkendur maður þar i bænum
er forseti klúbbsins og var klúbb-
urinn myndaður á fertugasta af-
mælisdegi hans. Lög klpbbsins
hafa enn ekki verið gerð neyrum
kunnug, en forsetinn hefir þð lát-
ið í ljósi við menn að félagarnir
Maðurinn sem varð Sergius
stórhertoga í Moscow á Rússlandi
að bana hefir nú verið til dauða
dæmdur. Áður en dómurinn var
kveðinn upp spurði dómarinn hann
hvort hann ckki iöraðist ódáða-
verksins. og kvað hinn nei við því.
Sagði hann enn fremur að ef hann
væri frí og frjáls og framkvæmd-
arstjórn uppreistarmanna skipaði
sér að vinna fieiri slík verk, þá
mundi hann óhikað leysa þau af
hendi.
í Montreal var þó nokkur snjó-
koma á föstudaginn langa.
O.H.Platt, senator i Bandarikj-
ununii andaðist í Washington hinn
21. þ. m.
Mesti sægur af gullnemum leit-
ar nú til British Columbia til þess
að grafa þar gull á bökkum og við
mynni Fraser-fljótsins. Síðan ár-
ið 1858 að fvrst varð þar gulls
vart hefir ekki slíkur mannfjöldi
leitað norður
trúi statt og stöðugt og séu að öllu j sér stað á þessu vori.
leyti samþykkir kenningu dr. Osl-
er, og ætli sér að reyna að út-
breiða hana sem mest.
Til Algiers kom Edward kon-
ungur og Alexandra drotning um
helgina sem leið og fengu þar
hinar mestu fagnaðarviðtökur hjá an mannfjölda þaðan og vestur á
Frá þvi í siöastliönum Nóvem-
bermánuði og til þessa tima hafa
átján þúsund. fjögur hundruð
fjörutiu og fimm innflytjendur
komið til hafnar í Halifax austan
um haf. Til þess að flytja þenn-
landstjóra Frakka.
Vilhjálmur Þýzkalöndskeisari
hefir verið á ferð til ítalíu með
drotningu sinni og þremur sonum
þeirra. Hafa þau dvalið um tima
í Sikiley. Orð hefir leikið á þvi
að undanförnu, einkum siðastliðí
inn vetur, að keisarinn væ'ri orð-
inn heilsutæpur, og sum blöð hafa
jafnvel fullyrt að sami sjúkdómur
og varð föður hans að bana, —
krabbamein,—væri að búa um sig
í honum. Nú er borið á móti
þessu og segja blööin nú að keis-
arinn sé i alla staði hraustur og
heilbrigður og laus við öll ein-
kenni þess ólæknandi sjúkdóms.
bóginn hefir þurft fjörutíu sér-
stakar járnbrautarlestir með rúfn-
um fimm himdruð flutningsvögn-
um samtals.
í fyrsta sinni í sögu Mississippi-
rikisins bar það við í vikunni sem
leið, að svertingi, kærður fyrir
nauðgun, ekki var tekinn af lífi, án
dóms og laga, heldur sýknaður og
látinn laus af dómnefnd hvítra
manna.
Fimtán hundruð verkamenn við
Jerome-park vatnsþróna í New
York lögðu niður vinnu í vikunni
sem leið, af þcirri ástæðu að þeim
var bannað að reykja á meðan
þeir væru að vinna.
Viða á Englandi varð vart við
allmikinn jarðskjálfta um síðast-
liðna helgi, og varð nokkurt tjón
að í sumum borgum og héruðum.
Hinn
Maí næstkomandi er
Prófessor nokkur i jarðfræði i
Paris á Frakklandi, sem sagði fvr-
ir eldgosið
nokkurum
Eins og kunnugt er hefir oröið
missætti milli páfans í Róm og
stjórnarinnar á Frakklandi út a-f
hinum . nýju lögum um aðskilnað
rikis og kirkju og banni stjórnar-
innar gegn þvi, að munkar og
nunnur heföu á hendi kenslu í
skólunum. Nú gefst páfanum
tækifæri til þess að hefna sín á
Frökkum fyrir þetta tiltæki, og
enginn efi á því að hann muni
nota sér það. Svo stendur á að
franskur biskup, sem í mörg ár að
undanförnu hefir verið sendiherra
páfans í Kína.er nú fyrir skömmu
dáinn. Þessi biskup hefir, í sam-
einingu við sendiherra Frakka,
haft mikil áhrif á síjórnina í Kina
til hagsmuna fyrir Frakka. Nú á
páfinn að nefna nýjan sendiherra
af hendi kaþólsku kirkjunnar, og
er mælt að páfinn ætli sér að velja
í það embætti annað livort ítalsk-
an eða þýzkan biskup. Þetta yrði
Frökkum slæmur grikkur og
rnundi nijög veikja áhrif þeirra á
málefnin í Kína og jafnvel eyða
þeim með öllu.
kannast við, lézt að heimili sínu
hér í bænum á laugardagskveldið
var. Hann var fæddur á dönsku
vestindversku eynni Santa Croix
af spönskum foreldrum árið 1823
og hét fullti nafni Don Derigo
Nojada Gomez da Silva Fonseca,
en eins og Islendingar hafa rekið
sá hann ekki annað vænna
sig a, sa íiann ekki annað vænna a þ j ó ð 1 e g a atvinna og annað ekki.
meðal enskumælandi manna en
laga nafn sitt að hæfi þeirra. —
Hann kom til Winnipeg—sem þá
gekk undir nafninu Fort Garry—
árið 1860 og hefir ætíð síðan verið
talinn með helztu og heiðarleg-
ustu borgurum bæjarins. Hann
lætur eftir sig ekkju og tíu börn,
öll upp komin, og eignir sem talið
er að nemi hálfri miljón dollara að
minsta kosti. Hann taldi sig í ætt
við íslendinga, vegna þess hann
var fæddur undir merki Dana eins
og þeir, og var þeim sérlega vin-
veittur og velviljaður í fátækt
þeirra og frumbýlingsskap á
fyrstu Winnipeg árum þeirra.
-----o-----.
Vorvísur.
betur og hafi hún nú orðið alla við-
leitni á að láta Grænlendinga njóta
námfýsi þeirra og námsgáfna, er sé
mikið hvorutveggja.
En það er verzlunarstjórnin, sem
hefir alla veraldlega stjórn landsins
á hendi og hefir þar ómengað ein-
valdsstjórnar- og einokunarlag á
öllu.
Hún bannar Grænlendingum að
stunda sjó öðruvísi en i húðkeipum
með skutla o. þ. h.; það sé þeirra
Frá Brazilíu koma þær fréttir
að Peru-menn fiafi nú mikinn her-
þangað eLns og nú á búnað með höndum og muni þeir
ætla að hefja ófrið innan skamms
gegn Braziliu eða Chili-búum.
Japanar hafa sent stjórn Frakk-
lands alvarleg mótmæli gegn þvi
að Rússum skuli haldast uppi að
láta flotadeild sína liggja inni á
höfn í landeignum Frakka í Asíu.
Segja Japansmenn að slíkt tiltæki
sé íullkomnasta brot á hluttöku-
leysi Frakka í ófriðnum, og geti
leitt til þess að Japansmenn verði
að heita á sambandsmenn sína,
Breta, til fulltingis. I sambands-
samningum Breta og Japansm.
er svo að orði komist, að ef tvær
a Martinique e> nni j þjóðir ráðast á Japansmenn í einu,
vikum áður en það j j);i séu j3retar sjfyjóír til að veita
varð. spáir því nú að snemma 1
a seu
þeim lið. Álíta Japansmenn að ef
, Frakkar ekki bæti ráð sitt, þá sé
mikil viðsvegar um heim. t. d. a hér um svo alvarjegt brot á hlut.
Maímánuði muni verða eldgos
Antillaeyjunum, Martinique, Jap-
an, á eyjum í Miðjarðarhafinu og
svo í Mið-Ameríku.
Cornell-háskólinn hcfir keypt af
bónda nokkurum nálægt Montreal
loftstein, sem féll niður á landar-
eign hans í fyrrasumar. F)rrir
steininn borgar háskólinn fjögur
hundruð og fimtíu dollara.
tökuleysinu að ræða, að Bretar
ekki megi né geti leitt það hjá sér.
í vikunni sem leið kom all-hart
frost í suðurhluta Bandarikjanna,
sem oll'i töluverðum skemdum á
garðávöxtum og ávaxtatrjám.
Mr. Frank Oliver ,innanríkis
málaráðgjafinn nýi í Laurier
stjórninni, var endurkosinn 'þhig
maður Edmonton-manna, í einu
hljóði, á þriðjudaginn var.
Moose
eldur
Strætisvagna-félagið í Montreal
hefir hækkað kaupgjald við þjóna
sitia og nemur það alls fimtíu þús-
undum dollara á ári hverju.
I
Nýlega náði lögreglan í Péturs-1 .,
borg tólf mönnum á sitt vald. sem an'. ac'. jarr,brautarfélagsins
víst þykir um að hafi átt allmikinn l,riOucla&>nri var «m miðjan dag,
þátt í niorði Sergíusar stórhertoga bi unnu husin á skömmum tima
og öðrum hrvðjuverkum á Rúss-11,1 cs^u' íjómð af el
landi. Það hafa menn fyrir satt, ei sag:t, a<1 nema ,nuni 1
að aðal-stjórnarnefnd uppreistar-, U8U Þu*ondum dollara.
manna hafi aðsetur sitt á Sviss-
Jaw, N. W. T., koni
í vörugeymsluhúsum
á
landi, og þaðan komi jafnan skip-
anirnar urn hvern af stjórnendun-
Næsta laugardagskveld halda
Young Liberals í Winnipeg Mr.
um og aðalsmönnunum skuli næst Frank Oliver, innanrikismálaráð-
af lífi taka. gjafanum nýja, veizlu í samkomu-
Hörpuljóð,
heimsins þjóð,
heyr og ris á fætur;
vakna, sál,
sólarbál
signir kaklar rætur;
flæði, jörð,
frelsuð hjörð
feginstárum grætur
þeim sem dögg og ljósið koma
lætur.
Kröftug hönd
klakabönd
köld af foldu greiðir;
eik í lund
lífs á stund
laufin fögur breiðir;
rósin grær,
röðull skær
ríki dauðans eyðir.
Yon og frelsi. lýsir allar leiðir.
Vors í blæ
vakið fræ
vefur krans á bala;
lífsins mál,
laust við tál
lindin ómar svala;
ást og náð, .
afl og dáð
allir hlutir tala.
Faðmar jörðin fegurð ljóssins
sala.
Bliða vor,'
vermdu spor,
vektu þann er sefur
fyr en haust
hels með raust
holdið moldu vefur.
Notum pund,
stutt er stund,
störfum—skyldan krcfur—
meðan sól og sumar drottinn
gefur.
M. Markiissoit.
Meöferð Dana á
Grænlendingum.
Hún vill ekki láta þá veiða sel í net
né heldur fisk^og því síður lax eða
heilagfiski; það séu ekki nema lið-
leskjur og ræflar sem það geri. En
samt kaupir hún af þeim alla þess
kyns veiði og gefur 7 kr. fyrir skpd.
af fiski, en fær fyrir það 70 kr. Fyr-
ir mórauð tóuskinn gefur hún 4 kr
cn fær fyrir þau alt að 100 kr.
Hún er stærilát af því að hún láti
ekkert brennivín flytjast til Græn-
lands, en veitir það þó grænlenzku
vinnufólki sinu, segir M.-E.
Hún leggur 150 prct. á kaffi, sem
hún selur Grænlendingum; segir
þeir séu heldur mikið gefnir fyrir
það. En M.-E. segir að það sé
nauðsynjavara fyrir þá, sem nærast
mest á kjöti, en alls ekki nninaðar-
vara, eins og stjórnin heldur fram.
Kaðalhýðingar segir hann að enn
séu lagðar á grænlenzkt kvenfólk,
27 vandarhögg.
Grænlendingar vildu fá almenni-
legar nú tíðkanlegar byssur, en
stjómin sendir þeim úrelta hólka.
Þá talar M.-E. um að stjórnin
(verzlunarstjórninjhafimegna þjóð-
kyns-fyrirlitningu á Grænlending-
um.
Hann ber verzlunarstórninni á
brýn, að hún hafi komið megnu ó-
orði á stjórn Dana á Grænlandi.
;,Grænlendingar hata danska ein-
valdsstjórn og danska verzlunarein-
okun,“ segir hann, „eins og hatast
var við það hvorutveggja í Norvegi,
á íslandi og í Færeyjum.“
Oft hafa áður gengið slæmar sög-
ur af meðferð Dana á Grænlending-
um. En þar hefir jafnan verið
þrætt í móti af dansk-grænlenzkum
embættismönnum og „kaupmönn-
um“, hin siðari árin að minsta kosti.
Nú mun það ekki stoða framar, þar
sem jafn merkir menlt sem þeir M.-
E. og *hans félagar bera fyrir sig
eigin augn og eyru, eftir náin kynni
af landinu og landsbúum.—lsafold.
----------------o------
Fréttir frá íslandi.
niður til fulls. En samt ættu aflir
að hafa glöggar gætur á fé símt.
Allur er varinn beztur. — Tauga-
veikin á Blönduós er sagt, að sé
bötnuð, og mun ekki hafa brciðst
út.—Rjómabúin i Þverárhrepp og
Yíðidal geta ekki komist á fót að
þessu sinni vegna þess, að ekki fást
rjómabústýrur, og er leitt til þess
að vita,að mjólkurskólinn skuli ekki
geta kent nægilega mörgum stúlk-
um. Nægar stúlkur mundu fást til
að læra, ef þær að eins kænmst að
skólanttm, þar sem þær eiga þá visa
góða atvinnu að afloknu námi. —
Svo fór, scm margir bjuggust viðr
ekki vildu HúnVetningar sinna neitt
að ráði tilboði Sörensens um kattp-
félags-umboösmensku. Yindhæl-
ingar einir ætla að hafa sem um-
boðsmann að sinni pöntun, en þó
svo, að verði misnmnur frá því, setn
er hjá Zöllner.á að jafna með þeirri
deild og hinum deildunum. En aft-
ur eiga þeir, sem vilja panta, kost á
að fá hann i félagi við Höepfners-
verzlun á Blönduósi. Frézt hefir,
að Miðfirðingar ætli að fá sér vörur
í sumar og hafa Finn Ólafsson á
Fellsenda fyrir umboðsmann. Þeir
ætla að taka til þess bankalán,
kaupa vörurnar fyrir það, og láta
svo aftur selja sínar eigin vörtir
fyrir peninga. Það gæti ef til vill
orðið vísir til annars meira, ef vel
gengttr. 1 rattn og veru er það
,eina rétta aðferðin að hafa kaupfé-
lögin ekki lánfélög, eins og þau
hafa verið og eru enn allviðast.
Hafi Miðíirðingar þökk fyrir að
riða á vaðið. — Hömmlegt var að
missa Pál Priem svona á ungum
aldri, og sannast það nú að „ís-
lantls óhamingju verður alt að
vopni“. Mikið var hann búinn að
staría, meira en flestir fá afkastað,
- þótt gamlir verði. Fngan veit eg,
sem jafn-mikill skaði hefir verið
fyrir íslenzka alþýðit að missa, og
það hygg egK að aldrei hafi verið
meiri þörf á að hafa annan eins
mann á verði en eimnitt nft. Ktmni
íslenzk alþýða að sjá sóma sinn,
ætti hún að skjóta saman fé og reisa
Páli Briem minnisvaröa, svo veg-
legan sem kostur væri á. Það væri
þó ekki nema litill þakklætis- og
virðingarvottur, mjög lítill i saman-
burði við alt hans starf, alla hans
viðleitni, umhugsun og áhyggjur
fyrir framförum og velgengni fóst-
urjarðarinnar. 6ú þjóð, sem ekki
heiðrar minningu sinna mestu ágæt-
ismanna, á sannarlega ekki skilið að
eignast þá.“
Húnavatnssýslu-bréf, 22. Febr,-
Þcgar barniö brosir
Þegar barnið brosir veit móðir-
Mylius-Erichsen, form. Græn-
landsfararinnar dönsku undanfarin
2—3 ár, gerist nú ötull og óhlífinn
talsmaður Grænlendinga eftir heirn-
komuna. Hann talar afdráttar-
laust um stjórn landa sinna á Græn-
landi svo setn stórhneyksli, eða að-
allega ,,verzlunarstjórnarinnar,„sem
situr í Höfn, og hennar þjóna.
Kenslumálastjórninni farist stóruiu
„Tíðarfar óstöðugt og skiftast áút in að því liðttr vel. Þcgar það er
svnningsblotar og hríðar.alt aí ann-. 6vært og grættir gefur hún því
, , ' .. s ■ Babv’s Own Tablets. og þvi batn-
að slagtð að hlaupa norðttr fynr og ^ I(essar tablets lækna alla hina
skvrpir Kári þá úr klauftim í snún-j smærrj barnasjúkdóma, svo sem
inginn. Hér kom fyrir halfum man- ^ meltingarleysi, magaveiki, niður-
uði svo mikill snjór, að í mörgum | gang, ormaveiki, og hitasótt. Þær
sveitum var nijög hagaskarpt fyrir | lækna tanntökusjúkdóma, veita
1 1 ’• m . f • væran svefn og hafa ekki inni að
hross og alveg jarðlaust fvnr sauð- . p , . A,
” ” 1 '■ halda netn deyfandt eiturefm. Mrs.
fé. Snjór var mjog jafndrthnn yf-| Kobt_ Dean f Tisdale, N. W. T„
it alia svsluna. En nú íyrir t\ eim seojr • „Eg get borið um að Ba-
(löguiii gerði asasunnanhláku, svo j hy’s Own Tablets ent ágætt meðal
viða varð nær autt. Jörð hefði orð- j handa börnum.og eg hefi þær ætíð
ið ágæt, ef vel hcföi skilið við. En við hcndina." Þér getið fengið
, . . , . , . þessar tablets hia ollum lyfsolum,
, nott gerð, utsynnmg og sletti 1. * sendar með pósti, fyrir 25c.
Þó mun viðast 1 sýslunm nokkurn- öskjuna, ef skrifað er beint til
veginn góð jörð.—Kláða nefnir nú . ,,The Dr. Williams’ Medicine Co„
enginn maður, enn sem komið er. j Brockville, Ont.“
Vonandi, að sá vogestur sé kveðinn -------o------ _