Lögberg - 04.05.1905, Side 1

REIÐH JOL.
Við erum nýbúnir að fá hina íraegu ,,Lac-
lede Bicycles", sem eru ágæt relðhjól. Gerið
svo vel að koma og líta á þau.
Verð $25.00 og þar yfir.
Anderson & Thomas,
538 Main Str, H*rdware. Telephono 338.
B A S E-B A L L
Lacrosse, Tennis og öll sports áKöld. Clubs
með heildsöluverði. Verðskrá ókeypis ef óskað
er eftir.
Anderson & Thomas,
Hardware & Sporting Gocds.
538 Main Str. Hardware, Teleptione 339.
18 AR.
Winnipeg, Man.. Fimtudaginn, 4. Maí 1905.
NR. 18.
Fréttir.
Bœjarstjórnin i Montreal neit-
aði í vikunni sem leið að sam-
(þykkja bann gegn því, að knatt-
borösleikir mœttu fara fram á
sunnudögum þar í bœnum.
Skamt frá bœnum Wiarton i
Ontario, brann fimtíu þ'úsund
*dollara virði af höggnum húsavið
í vikunni sem leið. Segir fréttin
áreiðanlega vist að viljandi hafi
verið kveykt i viðnum.
Undir umsjón sáluhjálparhers-
ins lögðu eitt þtisund og fimtíu
enskir útflytjendur á stað frá Liv-
erpool á Englandi vestur urn haf
hingað til Canada hinn 27. f. m.
« Mestur hluti þessara útflvtjenda
eru ungir verkamenn, sem sjálfir
borga fargjöld sín og eiga meira
og minna i buddunni til þess að
setja sig á laggirnar með þegar
hingað kernur.
Rider Haggard er nú ný
kominn heim aftur úr ferð sinni
vestur um haf, þar sem hann hefir
verið að kynna sér ástand enskra
útflytjenda, sérstaklega þeirra, er
sáluhjálparherinn hefir veriij að
senda vestur . frá Englandi. 1
rœðu.sem liann hélt nýlega i Lon-
don, til þess að skýra frá árangri
ferðarinnar, lét hann í ljósi að
hann hefði mjög mikið álit á frarn-
tíðarhorfum innflvtjenda þessara
bœði í Canada og Bandarikjun-
um. Sagði hann að Canada-stjórn-
in œtti mikið lof skilið íyrir hvc
nrjög hún greiddi götu innflytj-
endanna á allan hátt, og taldi það
mjög nauðsynlegt að brezka
stjórnin veitti sáluhjálparhernum
alt það liðsinni, senr liann þyrfti
með, til þess að geta haldið áfram
að setja á fót fleiri nýlendur i
Canada en herinn nú þegar vœri
búinn að mynda þar.
Tala keyrslumanna í Chicago,
sem þátt taka þar í verkfallinu,
var nú um mánaðamótin síðustu
orðin þrettán hundruð og þrjátíu
og bœtist óðum við hópinn viku
lega. Upphlaup og óeirðir miklar
eru verkfalli þessu samfara, og
skammbyssur, hnífar og grjótkast
óspart notað, enda hafa margir
menn þegar hlotið meiðsli og
bana. Eitt þúsund mönnum hefir
verið bœtt við lögreglulið bœjar
ins til þess að reyna að hafa hem-
il á verkfallsmönnunum, en lítið
hefir þó lögreglunni orðið ágcngt,
enn sem kornið er, að koma á
spekt og friði í bœnum.
1 kolanámu skamt frá bœnum
Dubois í Pennsylvania varð gas-
sprenging sextán mönnum að
bana í vikunni sem leið.
Frá Lloydminster í Xorð-
vesturlandinu er skrifað núna um
mánaðamótin að þar hafi þá verið
blindbylur með svo mikilli snjó-
komu að skaflarnir hafi víða orðið
átta feta djúpir. Illviðrið stóð
yfir í þrjú dœgur samfleytt.
Tveggja ára gamall drengur í
Gretna beið bana- af því í vikunni
sem leið að hann gleypti smáskelj-
ar, sem hann var að leiáa sér að.
Sátu skeljarnar fastar í hálsinum
og kafnaði drengurinn áður eu
hœgt vœri að ná þeim burtu
þaðan.
EdWard konungur koin til Par-
ís hintt 29. f. m., og tók Loubet
forseti honum með kostum 'og
kynjum. Sagt er að undur
þeirra konungs og forseta muni
hafa mikilvœg áhrif á hvernig
málunum í Morocco verður til
ykta ráðið.
Innflutnings - straumurinn til prófessor Fiskc. Eins og kunn-
Canada heldur áfram óslitinn. í ugt er hafði Fiske áður gefið cvj-
hverri viku. í þessari. viku cr unni ágætt bókasafn,5—óoobindi,
von á tólf þúsundum inntlytjcnda ^ og auk þess fjölda af dvrum
til Montreal austan um haf, sem
allir ’ ætla að taka sér bólfestu í
Canada. Á þessu ári er búist við
að ekki færri en fimtíu þúsundir
mannn frá Bandaríkjununt muni
fljtja sig búferlum til Canada.
Ófyrirgefanlegt gjðrrœöi.
Ákveðið er nú, að skrásetning
myndum og skáktöflum og enn kjósenda hér í fýlkinu fari fram
fremur standmyndir úr marmara \ 1. Tfini næstkomandi.
Afli hcfir mjög brugðist í vor
íyrir selveiðaskiptAt frá* British
Columbia, og er hann nú stórum
minni en áður hefir verið til
margra ára.
Saintök hafa verið gerð i Brit.
Columbia til þess að hækka að
miklum mun verð á þakspæni, og
lendir sú hækkun mest á mönnum
i Manitoba og Ontario.
Skipaferðir um stórvötnin frá
Fort William teptust í vikunni J Gooderham ætti
sem leið, sökum blindbyls og stór- hverjar eignir.
viðris.
Ákafur fellibylur gekk yfir bœ-
inn Laredo í Texas i vikunni sem
leið. Fjöldi húsa þar brotnaði og
hrundi, og létu yfir tuttugu manns
þar lífið. sem urðu undir húsunum
er þau hrundu. Auk þessa urðu
margir menn fyrir stórum meiðsl-
um. Fellibylurinn stóð yfir alt að
heilli klukktistund.
George Gooderham, vínbrugg-
ari í Toronto, lézt um síðastliðin
mánaðamót og lét eftir sig eignir
sem nema tuttugu miljónum doll-
ara. Eignir hans voru að mestu
leyti innifaldar í húsum og bæjar-
lóðum i Toronto, og er tæplega
nokkuð þáð stræti í bænunt að
þar ekki ein-
Árlegur skattur
af eignunum nemur nærfelt fjöru-
tiu þúsundflm dollara.
Fréttir frá íslandi
A páskadaginn höfðu. menn al-
ment búist við að upphlaup og ó-
eirðir mundu verða i ýmsum borg-
um á Rússlandi, sérstaklega þó í
Pétursborg og Moscow. En ekki
bar neitt á slíku og dagurinn leið
svo að ekkert uppþot varð neins
staðar. Nokkuru fyrir páskana
hafði sá orðrómur flogið fvrir, að
byltingamennirir ætluðu sér að
hefja uppreist á páskadaginn,
myrða ýmsa af embættismönnum
ríkisins og sprengja í loft upp
hús og liallir. Slikar hviksögur
eru tiðar á Rússlandi unj þessar
mundir, því allir búast þar sífelt
við hinu versta, og enginn þorir
öðrum að trúa, æðri né lægri
stéttar.
Þrettán námamenn fórust í
kolanámu skamt frá bænum Wil-
burton í Oklahoma um siðastliðin
mánaðamót.
Frétt hefir borist um að frakk-
neskir trúboðar hafi nú í vor verið
myrtir i Kína, og kínverskur
fylgdarmaður þeirra, sem reyndi
að koma trúboðunum til hjálpar.
Gerðist þetta nálœgt landamœrum
Thibets. Kínverska stjórnin neit-
ar öllum útlendingum um leiðar-
bréf á þessar stöðvar og þykist
því ekki þurfa að bera neina á-
byrgð á þó menn séu drepnir þar,
ef þeir tefla svo á tvœr hœttur að
fara þangað án leiðarbréfa og
verndar stjórnarinnar .
Upphlaup varð' á strætum i
Warsavv á Póllandi hinn 1. þ. m.,
og særðust þar og létust alt að
eitt hundrað manns. Hermenn,
sem sendir vortt
leikinn, skutu i
til
Akureyri, n. Marz 1905. u
Séra Hjörleifur Einarsson ef
nú á góðum batavcgi eftir áfelli
það, cr hann fékk 16. Jan. þ. á.
Skagafjarðarsýsla er vcitt vfir-
réttarmálafærslumanni, Páli Yída-
lin Bjarnasyni.
Akureyri, 15. Marz 1905.
30. Jan. sððastl. andaðist Þor-
grimur bóndi Halldórson í Hraun
ko‘ti í Aðafdal í Þingeyjarsýslu,
dó úr taki.
Metúsalem Magnússon* á Arn-
arvatni andaðist 6. þ. m. 73 ára
gamall.
Afráðið er að örum & Wulff
sctji upp verzlun i Grímsey á
sumri komandi, og verður hún út-
bú frá Húsavíkurverzluninni, eins
og verzlunin á Flatey í Skjálf-
anda.
Friðrik H. Jones, trúboðinn
enski er flestir niunu kannast við
hér á landi, andaðist 24. f. m. á
Englandi. t starfi sinu hér, þvi
að glæða kristindóminn í landinu,
sýndi hann frábæra alúð og ein-
lægni. Til þess að vinna niálefni
sínu sem mest gagn lagðj hann
mikið kapp á að læra islenzka
tungu.og hafði náð í hcnni mikilli
að skakka ! þekkingu. Árið 1903 gaf hann út
og bronze. Eyjarbúar vilja, helzt
strax í sumar, byggja hús * yfir
safn þetta, til þess að varðveita
það betur en þeir nú eiga kóst á,
en jafnframt vakir fyrir þeim að
húsið ætti að væra svo stórt ag svo
útbúið, að liægt sé að nota það
fyrir samkomuhús og barnaskóla.
♦
Akureyri, 18. Marz 1905.
Fyrsti mótorbáturinn, sem- Ey-
firðingar eiga, kom mcð ýTestu
síðast liingað til Akureyrar. Með
bátinn kom Óli Björnsson frá
Hrísey, er fór út í vetur, til þess
að kynna sér mótorbáta. Er hann
keyptur hjá verksmiðjunni Dan
og kostaði hingað fluttur, með
öllu tilheyrandi, tæplega hálft
fjórða þúsund krónur.
llallgr. Hallgrimsson hreppstj.
á Rifkelsstöðum kom liingað 10.
þ. m. sunnan úr Reykjavík úr
kláðaleiðangri sínum. Fá ný tið-
indi sagði hann að sunnan, en
sennilega hefir hann þó frá mörgu
að segja, eftir að hafa ferðast um
mikinri liluta landsins, því sagt cr
að glögt sé gestsaugað.
Ivvef, allir með kvef.— Fyrir-
farandi daga hefir mikið kvef
gengið hér í bænum og hefir meiri
hluti bæjarbúa mátt kenna á því,
meira eða minna.—Nordurl.
I ------o------
Reykjavík, 17. Marz 1905.
Úr Suður-Þingevjars. fReykja
dalj er ritað 21. Febr..---„Tið-
in hefir yfirleitt góð vcrið í vetur,
en þó umhleypingasöm ; heybirgði
held eg séu góðar. — Fundir þrír
hafa haldnir verið hér í vetur. Sá
fvrsti var vígslufundur þinghússins
okkar, sem bygt var í sttmar og
slægjufundur um leið. Annar var
skemtifundur milli jóla og nýárs;
og þriðji var 1. Febr. nokkurs kon
heimildarlevsi á
fólkið á strætunum, jafnt þá sem
engan þátt tóku í upphlaupinu
eins og aðra. Alls staðar á Pól-
landi er nú uppreistarandinn orð-
inn svo rikur og rótgróinn að ekki
vantar nema öflugan og einbeittan
foringja til þess að þjóðin tæki til
vopna og réðist á móti rússneska
kúgunarvaldinu.
Og þó ótrúlegt sé, hefir fylkis-
stjórnin svo fyrir mælt, að skrá-
seningin fari frant á einunt degi
og, að i hverju kjördæmi verði
ekki nema einn skrásetningar-
staður.
Samkvæútt kosningalögunum
verður hver sá ntaður að mæta
sjálfur frammi fyrir skrásetjara,
sem vill koma nafni sínu á kjör-
skrá, nema hann liggi veikur eða
sé staddur utan kjördæmisins.
Þannig verða menn i Gimli-kjör-
dæmintt, sem vilja láta skrásetja
sig, að vera staddir 1. Júní vestur
í St. Laurent inn á meðal kaþ-
ólsku kynblendinganna og þeir
sem lengst eru að, að ferðast 210
milur. fslend’ng;:- frá Mikley
verða að ferðast ai’.a leið til Win-
nipeg, þaðan með járnbraut vest-
ur til Reaburn og svo þaðan mcð
hestavögnum noröur til St. Laur-
stjórn o£ British fair play, sem
svo mikid hefir verið um talað og
hampað hefir vcrið framan í aðr-
ar þjóðir til fyrirmyndar. ekki
orðið annað -cn dauður bókstafur.
Með þessu lagi cr ástandið í
Manitoba orðið hið sama eins og
—eða engu betra en—í Mið-Amc-
ríku. Það er ekki óalgengt þar,
að lýðveldisforsetarnir neita að
láta halda kosningar, heldur sitja
við völdin i trássi við grundvallar-
lögin þangað til andstæðingar
þeirra neyðast til að grípa til
vopna.
Að öllu óreyudu trúum v<jr þve
ekki, að þetta gjörræði Roblin—
stjórnarinnar sé ekki brot á móté
almennum mannréttindum, er
hcyrt geti undir dómstólana sé
rétt á haldið.
Handaþvottur Gimli-
þingmannsins.
, Líklegt er að blað Gimli-manna
taki til athugunar • Pílatusar
handaþvott Gimli-þingmannsins í
síöustu Heimskringlu í tilefni af
mt. 1 Siiringfield verða allir að járnbrautarmálinu. sem svnir læt-
ferðast t;I Beausejour og vcrða
sumir að ferðast 105 milur! í
Kildonan og St. Andrews verða
sumir að ferðast 260 milur. t
Swan River 145. 1 Emcrson 114
o. s. frv. íslendingar i Pine
Valley verða að ferðast til Winni-
peg og }>aðan til Emerson—nema
verði jánibrautin hans McFadd-
ens þá fullgerð og vagnar farnir
að ganga eftir henni!!
' *g setjum svo að menn létu
ekki fjariægðina hamla sér frá að
verða við hendina hver á sinum
sk rásetn i ngarstað 1. Júní, þá
skortir mikið til að einn dagur
nægði til þess að skrásetja alla,
sem eiga heimting á að vera skrá-
settir og ekki hafa nú nöfn sín á
kjörskrá. Þennan eina dag verð-
11 r skrásetningarskrifstofan opin
7V2 klukkutima óg geta allir vel
skdið, að sá stutti timi nægir ekki
ar stjórnarbótar afmæli. Sýslumað-
urinn mælti fyrir minni hinnar nýju Þess aö skrásetja menn svo
stjórnarbótar, séra Helgi Hjálmars-:
son mintist alþingis frá byrjun til
þessa dags, séra Árni stjómarbar-
áttunnar siðustu og margar tölur
voru haldnar af ýmsum."-----------
—Hér var í dalnum ungfrú Jónína
Sigurðardóttir frá Draflastöðum
nokkura daga að kenna matreiðslu,
og hafa þvi allir breyttan mat sið-
an. Annars held eg það sé spor í
hundruðum skiftir.
Við
á isienzku vandaða vasaútgáfu af
nýja testamentinu. A næsta sumri
er maður væntanlcgur hingað frá
Englandi, til þess að halda áfram
starfi hans.
Séra Matthías Eggertsson i
Grimsey hefir dvalið hér i bænum
í nokkura daga og fór með Yestu
til Reykjavíkur í erindum Grims-
eyinga út aí gjöfinni niiklu frá
samnmg kjörskránna i
fyrra leiddu libéralar algerlega
hjá sér að fá nöfh sín innfærð,
vegna þess þeim kom ekki til hug-
ar, að kjörskrár þær yrðu nokk-
urn tima nota^ar. t>ar af lciöir,
að í fylkinu eru nú þúsundir
• .. , , . manna, sem kosningarétt eiea en
retta att; það gerir matmn betri og * c"
drvgri." I la'a ekki nöfn sin á kjörskrá.
| Ferigju alljr þeir að neyta at-
Ur Presthólahreppi i Norðtir kvæðisréttar síns, sem hann eiga,
Þingeyjarsýslu er ritað 14. Janúar þá væru dagar Roblin-stjórnar-
meðal annars á þessa leið:—„Tiðar- :nriar . . ,
- ... c ., , . , "lnar taldir. Það vita þeir herr-
tarið heftr vfirleitt verið gott her 1
vetur. En8. þ. m. kom hér versta ar’ <*.Þfiss VCpna revn(hl Þcir a«
stórhríð, og var svo mikið vcóur og ^<oiria a kosningum í vor á meðan
snjókoma. að gamlir menn muna kjörskrárnar frá því í fyrra voru
trauðla slíka. En sém betur fór 1 giltli. Og þegar það tókst ekki
gerði það óvíða skaða. A einum bæ þá er til þess gripið að haga
fórn 11 kindur í sjóir-i. og fiski- 1,r , .
, . j f „ .J ... s þanmg vfirskoðun kjorskranna,
skip )ons og bveins lunarssona. .
kaupmanna á Rauíarhöfn, rak á a‘’ monnum vcr<''’1 <»11('!ítilegt að
land og laskaðist—Kaupfélag N,- nota ser Þa,v.
Þingeyinga hefir fengið 18. kr. 55 Eað er óskiljanlcgt og næstum
aura að meðaltali fyrir sauði þá, ótrúlegt, aö nokkurum pólitískum
er Það sendi í haust til Englands, flokki eða nokktlrri stjorn skllli
að frádregnmn öllum kostnaði, og „ , , , ,• . , - .
, , , , ■, , - geta haldist það uppi 1 frialsu
er það hærra verð, en aður hefir 11 J
íengist. Fyrir hvita ull hefir það landl’ 1,lnan brczka rikisills nllna
fengið 80 aura og 50 aura fvrir mis- ;l tuttugustu öldinni, að beita öðru
lita, og er það sömuleiðis mjög eins. gjörræði, öðru cins ofbelíli og
gott verð. — Helmingur allra sókn- því að svifta menn þúsundum
arbarna séra Halldórs i Presthólum saman borgaralegu frelsi. Þegar
hcfir levst sóknarband.'
svo er komið, þá er þingbundin þörfin er minst.
ur en nokkuö annað, að Lögberg
og sexmenningarnir i Baldur hafa
skilið nákvæmlega rétt’ afstöðu
hans ng Roblin-stjórnarinnar
gagnvart Gimli-mönnum. Þing-
íjnaðurinn ber ekki við að neita
því, að hann hafi sýnt „visvitandi
hlutdrægni" í /ámbrautarmálinu,
heldur telur upp ýmíslegt, til að
vega upp á móti því, sem hanu
hafi gert málinu til stuðnings.
Hann segist hafa lýst yfir því op-
inberlega, aö . ,,cí fvlkisstjórnin
ekki hlutaðist til um að járnbraut
yrði lögð norður um endilanga
bygðina fyrir næstu kosningar þá
ætlaði hann að greiöa atkvæði á
rnóti stjórninni." Það verður
fróðlegt að sjá, hvað myndarlcga
hann efnir það áheit, því að lík-
lega kemur honum ekki til hugar
að halda því fram, að hún hafi
neitt i'því efni gert? Honum
dettur liklega ekki i hug, að nokk-
ur trúi þvi, að Roblin-stjórnin,
eins óspör og hún hefir verið á
fylkisfé til járnbrauta, ekki gæti.
ef hún bara vildi, látið lcggja
járnbraut til Gimli-þorpsins }>ar
sem Laurier-stjórnin hefir látið
byggja jafn voldtiga hafnar-
bryggju. Sannleikurinn er sá. að
Roblin-stjórnin vill ckki láta C. P.
R. íélagið leggja brautina ti!
Gimli, heldur eftir bygð Galicíu-
inanna og Þjóðverja. Á það
þen’dir meðal annars Galicíu-
irianna og Þjóðverja bænarskráin
og hverjir fvrir henni gengust.
Og nú er þingmaðurinn að
rcyna að draga athvgli Gimli-
manna frá óeinlægni hans og Rob-
lin-stjórnarinnar i málinu, með
þvi að halda fram, að~eiginlega sé
það undir Dóminion-stjórninni
komið hvar brautin verði lögð.
Rétt er það að visu, að henni
mcga þcir þakka það ef jám-
brautin fæst til Gimli. En haldi
þingmaðurinn þvi fram með fylgi
viss hluta hygðarinnar, að brautin
sé annars staðar betur komin,
kömi að meiri og almennari not-
um annars staðar.þá er Dominion-
stjórninni ekki láandi þó hún taki
tillit til þcss sem sá maður leggur
til málanna, sem þeim ætti að vera
gagnkunnugastur, og bindi ekki
fjárveitinguna við það. að braut-
in verði lögð þar eða þangað sent