Lögberg - 14.09.1905, Síða 1

Lawn rólur,
fyrir tvo. Vanaverð $10,00. Við seljura þær á
$7.00, sterkar og vel málaðar. Þær geta ver-
ið yöur $20.00 virði það sem enn er eftir af
sumrinu.
Anderson & Thomas,
Hardware & Sporting Goods.
538 Main Str. Telepljone 339.
Gasstór.
Viö erum nú að selja þessar stór, sem svo mikill
vionusparnaður er við, og setjum þær upp
kostnaöarlaust. Þér borgið aðeins pípurnar
verkið kostar ekkert. Finnið okkur.
Anderson & Thomas,
Hardware & Sporting Goods.
618 Main Str, Telephona 338.
1S AR.
Winnipeg, Man.. Fimtudaginn, 14 September 1905.
NR. 37-
Fréttir.
Sjö þiYsund ög fjögur huntlruð
dollara virði af ýtniskonar gull-
stássi var stolið úr búð einni í
Toronto nýtega. 1> jófnaðurinn
var framinn um hábjartan dag, og
hefir ekki enn verið unt að komast
fyrir hver að honum væri valdur.
Próf.W. F. King í Ottawa, sem
fór til Labrador til þess að sjá sól-
myrkvann hinn 30. f. m., er nú
kpminn heim aftur. Ekki lætur
hann mikið yfir árangri ferðar-
innar, sökum þess að svo óheppi-
lega vildi til. að ský dró fyrir sól-
ina og huldi hana sjónum á meðan
myrkvinn stóð vfir.
Kólerufréttirnar halda áfram að
berast frá Prússlandi. Eftir
fréttum frá Rerlín, hinn 8. þ. m.,
höfðu sjö manns dáið þar úr veik-
inni næsta sólarhring á undan. t
ýmsum öðrum borgtun í rikinu
hafði og kóleran haldið áfrarn að
gera vart við sig og breiöast út,
og fór dauðsfallatalan alls staðar
fremur hækkandi.
Út af árásunum á Sáluhjálpar-
herinn, sem gctið er um hér að
framan að nýlega hafi átt sýr stað
'j Montreal, hafa nú spunnist al-
varlegar deilur og trekari óeirðir.
Eru það frakkneskir páfatrúar-
menn sent fvrir árásunum hafa
staðið. Síðast þegar árás var
veitt hermönnunum tóku sig sam-
an fimm hundrtrð enskumælandi
menn, mótmælendatrúar, og
gengn í liö með hernum og ráku
þeir hina á flótta. Niu frakknesk-
ir Cahadamenn hafa verið teknir
fastir í sambandi við þessar óeirð-
ir, og er álitið að þcir hafi átt
mestan þátt í að koma upphlaup-
unum á stað.
Samkvæmt hinum vanalegu
mánaðarskýrslum fjármáladeild-
arinnar yfir tekjur og útgjöld
landsins, liafa tekjurnar i Ágttst-
mánuði í ár orðið nálægt einni
miljón dollara hærri en þær voru
í sama mánuöi árið seni leið.
Nýjustu fregnir frá ítalíu segja
að samhliða jarðskjálftunum þar
hafi eklfjallið Vesúvius tekið til að
gjósa með allmiklum ákafa. -
Öldruð ekkja í New York, sem
meðal annars hafði þann starfa á
hendi að þvo gólfið i veðlánabúð
einni þar í borginni, hefir verið
tekin föst fy-rir það að liafa siðast
liðinn mánuð stolið úr búðinni
fimtán þúsund dollara virði a
skartmunum. Frændi konunnar,
tuttugu og þriggja ára gamall,
var í vitorði með henni, og kom
hann þvfinu jafnóðum í peninga.
Var hann einnig tekinn fastur og
fanst þá í vörzlum hans töluvert
af þýfinu, sem hann ekki var bú-
inn aö losa sig við.
Akaflega stór kornhlaða í Chi-
eago, sem var í nálægt ein miljón
bushela af korni, brann til kaldra
kola á laugardaginn var.
Rússnéski biskupinn i Armeníu
hefir nýlega sent stjórninni i Pét-
ursborg skeyti um það, að sifeldir
bardagar og blóðsúthellingar eigi
sér stað þar i landi, á milli Arm-
eníumanna og Tartara. A borgina
Sliusha í Armeniu réðust Tartar-
ar fyrir skömmu með allmiklu liði
og var barist þar í fimm daga
sa|mfleytt. Þegar bardaganun
létti voru borgarstrætin þakin lík
um og særðum mönnum og lim
lestum. Mikill hluti borgarinnar
segir biskupinn að nú sé ekki ann
að en brunarústir, og er alt jafnt að árétta skaðabótakröfurnar, og [ kring. En slíkar ályktanir fara oft j
eyði lagt, stjórnarbyggingarnar, j nægði sú hótun til þess að soldán-
kirkjurnar, skólahúsin og hús ein-
stakra manna. Skorar biskupinn
alvarlega á stjórnina að vinda
bráðán bug að því að senda þeim,
sem standa þar enn uppi í borg-
inni, matvæli, peninga og aðrar
nauösynjar, og um leið herlið, til
varnar frekari árásum, sem hann
segir að búast megi við hvenær
sem vera skal.
Yfir fimtán miljónir dollara
hafði Can. Pac. járnbrautarfélag-
ið hreinar tekjur árið sem leið. Á
árinu seldi félagið fimm hundruð
og níu þúsund.þrjú hundruð átta-
tiu og sex ekrur af landi, fyrir
fjóra dollara og áttatíu cent ekr-
una, að meðaltali.
Aðfaranótt hins 7. þ. m. brann
kona nokkur og tvö börn hennar
inni i húsi einu í Quebec, sem eld-
ur kom upp í um nóttina. 1 il-
raunir húsbóndans að bjarga konu
sinni og börnum úr eldinu urðti
allar árangurslausar.—Marghýsi í
Montreal brann sömu nóttina og
brunnu J>ar inni tvö börn, annað
sjö og hitt fimm ára gamalt.
Jarðskjálftar nijög miklir voru
sunnantil á’ ítalíu í vikunni sem
leið. í Calabría-fylkinu hrundu
tuttugu og fimm þorp að heita má
til grunna. Fórust þar um fjögur
hundruð manns, yfir sex hundruð
særðtist meira og minna og yfir
þúsund manns standa þar nú
uppi húsnæðislausir og allslausir.
Victor Emmanuel ítalíukonungtir
hefir gefið úr sínum sjóði tuttugu
þúsundir dollara til þess að bæta
hinar sárustu þarfir þessa lýðs,
sem slik ósköp hafa dunið vfir.
inn sá sitt óvænna og lét undan.
Stúkan „Skuld“ I. O. G. T. ; Hinn 1. þ. m. voru þau Ingvar
fjarri hinu sanna og rétta. Mikill ætlar að halda tombólu hinn 4. . Eggertsson og ungfrú Guðlaug
hluti þeirra, sem þessar stofnanir n. m., og verður nákvæmari aug- : Ólafsdóttir, bæði til heimilis í
Verði ekki stjórnin i Japan bú-
ir að gera friðarskilmélana við
Rússa vel skiljanlega þjóðinni
áður en barón Komura, sem íyrir
þeim samningtun stóð af hendi
Japansmanna, stigur aftur fæti á
land í Tokio. er ekki álitið að
hættulaust muni verða fyrir hann
að koma heim þangað. Svo æstur
hefir lýðurinn verið þar að undan-
förnu.
hér
Fyrsta hnausinn við lagningu
Lake Superior deildarinnar af
Grand Trunk Pacific járnbraut-
inni, nálægt Fort William, stakk
Sir Wilfried Laurier á mánu-
daginn var, Fór þessi athöfn
fram með ýmiskonar viðhöfn þar
á staðnum.
Fréttir frá íslandi.
Enn á ný var ráðist á Sáluhjálp-
arherinn í Montreal á fimtudaginn
var. Réðist skrillinn inn í sam-
komusal hersins, braut þar alla
glugga, særði ýmsa af hermönn-
unum og rak þá alla út.
Enn á ný varð eldsvoði i bænum
Fernie i Brit. Col., á föstudaginn
i síðustu viku. Brann þar þá yfir
eitt hundrað þúsund dollara virði
í húseignum.
í borginni Baku við Kaspíahaf-
ið, einni stærstu borginni á Suöur
Rússlandi, og ýmsum fleiri borg-
um og bæjum þar í grend, hafa
Tartarar veitt áhlattp og drepið
og rænt, brælt og brent, svo við
liggur að héruðin þar í kring,
auk borganna sjálfra, leggist í evði
nema í tirna takist að stemma
stigu fyrir þessum ófögnuði. í
grend við Baku sló í bardaga og
féllu þar og særðust yfir eitt þús-
und rnanns.
Fréttir cru að smákoma um ó-
eirðir allvíða á Rússlandi, einkttm
í borgum og þorpum sunnan og
vestanti] i landinu. Værða Gvðing-
ar þar rnjög fyrir skakkaföllum
og eru þeir ýmist drepnir, þeim
misþ\-rmt eða eignum þeirra rænt
og hús þeirra brotin og brend.
Tvær járnbrautarlestir rákust á
skamt fyrir austan Regina á fimtu-
daginn var. Vélarstjórinn á ann-
ari lestinni beiö þar bana og tveir
menn aðrir meiddust töluvert
mikið. Margir áf vögnum þeim,
er í lestunum vöru, brotnuðu í
spón.
Stjórnin í Morocco þorði ekki
annað þegar á átti að herða, en að
láta undan og verða við kröfum
Frakka. Eins og sagt var frá í
síðasta blaði hótuðu Frakkar að
senda herskip til Morocco, til þess
nota, er fátækt fólk, en mikill ' lýsing um það birt síðar
hluti af því er líka svo efnum bú-; blaðinu.
ið, að það þyrfti ekki að nota sér j ----------
þessi tækifæri. Það eru til mörg I Herra Finnur 'Finnsson) mál-
dæmin því lik, sem kom fyrir á aj-j^ hefjr tekis aS sér umhoS j
einni slíkri stofnun i New York í XT<,ja Islandi fvrir „Winnipeg
íyrra vetur. Þegar búið var að pire Insurance“ félagið. Hann er
Akureyri, 12. Ágúst 1905.
Black ingeniör, sá sem í fvrra
skoðaöi brennisteinsnámurnar við
Mývatn, hefir verið í Reykjahlíð í
fyrra mánuði ásamt fleirum frá
því félagi. Er sagt að nú sé full-
ráð'ð að leggja járnbraut frá
Húsavik lil Reykjahlíðar, og
þykjast þeir hafa fundið þar auk
brennisteins, blýhvitu og ýmsar
fleiri vörur til málninga. Gull
segjast þeir líka hafa fundið ná-
lægt Kröflu.—Sagt er enn fremur
aö Black hafi boðið Einari bónda í
Reykjahlíð 14 þúsund kr. fyrP
jörðina (hún var kevpt fyrir fáum
árum fyrir 7 þús. kr.). en jöröin
mun ekki vera föl að svo stöddu.
—Fregn þessi er höfð eftir skil-
orðum bónda i Mývatnssveit.
Páll Sigurðsson bóndi í Torfu-
felli í Eyjafirði er nýlega dáinn úr
lungnabólgu. Mesti elju- oL
dugnaðannaður.— Ingibjörg Sig-
urðardóttir, Jónsson á Oddeyri,
andaðist og nýlega. Efnileg stúlka
á bezta aldri. — Þá er og nvlátin
hér á sjúkrahúsinu Ásta Sigurðar-
dóttir, stúlka á fermingaraldri.—
Báðar þessar stúlkur dóu úr tær-
ingu. — Norðúrland.
------o------
Þarf nokkur aö vera
vinnulaus?
ýNiðurlag.)
Mjög oft stafar vinnuleysið af
því, að ekki er hægt að koma
mönnum til að fara þangað, sem
þörf er á fólki og skortur á vinn-
andi mönnum. Oft er það, sem
þessir vinnuleysingjar vita af því,
að næg vinna er fáanleg annað-
hvort i einhverjum smábænum
eða í sveitinni, en þeir eru óvilj-
ugir á að breyta um dvalarstað.
A hverju einasta ári skortir
bændurna vinnumenn. Á hverju
einasta ári flytja menn sig úr
sveitinni og í bæina, en mjög
fáír, aftur á nióti, flvtja sig úr
bæjunum og í sveitina. Að
minsta kosti er ekki neitt jafn-
vægi á milli þeirra flutninga.
Skorturinn á vinnumönnum er
sumstaðar jafnvel svo mikill, að
menn geta sett hvaða verð sem
þeim sýnist á vinnu sína engu
síður um há veturinn heldur en
þlegar annirnar eru mestar um
uppskerutimann.
Það er alment álitið, að það
fólk, sem notar sér ókeypis meðul
og læknishjálp í fátækralyfjabúð-
unum, sé ekki fært um að borga
lækni. Séu nú þessar og þvílíkar
stofnanip mikið notaðar leiða
menn sér í grun, að mikið sé af
vinnulausum fátæklingum þar
afgreiða þar konu nokkura, sem
beiðst hafði læknishjálpar, og hún
stóö við og fór ekki út, spurði
læknirinn: „Er það nokkuð
meira, sem þér þurfið með ?“
„Nei, nei.“ svaraði konan, „eg er
að eins að bíöa á meðan verið er
að sinna vinnukonunni minni.“
Heilbrigðisráðið í Chicago veit-
ir ókeypis anti-toxín við barna-
veiki þegar beiðninni um það
fylgir vottorð frá lækni, að fjöl-
skyldan sem í hlut á sé ekki fær
um að borga. En fyrir tveimur
árum siðan voru beiðniynar urn
ókeypis anti-toxín orðnar svo al-
mennar, að heilbrigðisráðinu fór
að þykja það grunsamt. Jafn-
framt og beiðnunum var sint lét
nú heilb,rigðisráðið fara að rann-
saka efnahag og ástæður biðjend-
anna og kom þá í ljós, að fullkom-
lega tveir þriðju hlutar þeirra
voru vel færir um að kaupa með-
ulin sjálfir.
Bágindasögurnar. sem oft koma
í blöðunum, eru langt frá þvi að
vera áreiðanlegur mælikvarði. Oft
fá fréttaritararnir ósannar skýrsl-
ur Og oft gera þeir sjálfir úlfalda
úr mýflugunni. Um tvö undanfar-
in ár hefir liknarfélag eitt í Phila-
delphia nákvæmlega rannsakað
allar þær bágindasögur, sem í
blööunum þar hafa staðið. Mjög
fáar þeirra reyndust sannar.
Að ætla sér aö berja það blákalt
fram, að ekkert atvinnuleysi ætti
sér stað, væri fávizka. Og þó
væri sú staðhæfing ekki að neinu
leyti fjær hinu sanna en margar
staðhæfingarnar um atvinnuskort- seni
inn eru. Hópur vinnuleysingjanna
er stór óg vandasamt að ráða
heppilega fram úr því ástandi. En
cf frá aðalhópnum eru skildir þeir
sem sjálfviljuglega eru vinnulaus-
ir, eða eru það sökum þess, að
þeir af einhverjum ástæðum eru
óhæfilegir til vinnu, þá mundi það
sannast, að mjög fátt af vinnu-
færum mönnum, sem gera sér far
um að leitast fyrir um atvinnu,
yrði hægt að finna. Ef, ennfrem-
ur, hvert rúm væri skipað.þay sem
þörf er fyrir vinnuhjálp, eru öll
líkindi fyrjr, að ekki væri einung-
is enginn afgangs af vinnuleysj
ingja-hópnum, heldur mundi og
aílmikið skorta á, að öll rúm væru
skipuð.
Erfiðleikarnir við að greiða
fram úr vandamálum þessum hafa
venjulega verið álitin í því inni-
faldir að útvega vistir handa vinnu
leysingjunum. En þeir, sem mest
um málin fjalla, álíta, aö óhætt sý
að snúa setningunni við og segja,
að erfiðleikarnir liggi í því, mestir
og óviðráðanlegastjr, að útvega
hæfa menn til þess að leysa af
hendi alla þá vinnu, sem fyrir
hendi er, menn, sem færir eru um
það, og hafa vilja á því að leggja
fram krafta sína sér og öðrum til
gagns og heilla.
því reiðubúinn til þess að semja
við menn um ábyrgð á húsum,
innanstokksmunum, skepnum o.
fl. Félagið er að öllu leyti áreið-
anlegt og kjör þau, sem það býð-
ur, að minsta kosti eins góð og
hjá öðrum samskonar félögum.
Wiiyiipeg, gefin saman p hjóna-
band hér í bænum af séra Einari
Vigfússyni.
Nefndin, sem stóð fyrir bvgg-
ingu á kirkju Fyrsta lúterska
safnaðar, biður alla þá, sem enn
eiga ógreidd loforð sin til kirkju-
b.vggingarinnar að greiða þau
nú þegar, ef unt er. Nefndin er
að láta prenta skýrslu, sem hún
leggur fram fyrir söfnuðinn um
leið og hún skilar af sér, og óskar
hún eftir að ÖJI loforð séu borguð
áður en lokið er prentun á skýrsl-
unni.
Hin illkynjaða veiki í hrossum,
sem gengur undir nafninu gtand-
crs, hefir gert mikið tjón hér i
fylkinu í sumar. Sumir bændur
hafa jafnvel mist öll hross sin, og
skaðabætur, sem stjórnin hefir
orðið að borga fyrir sjúk hross,
sem skotin hafa verið, nema að
sögn $100,000. Veiki þessi er svo
illkynjuð og’hættuleg, að fólki,
sem umgengst hestana, er hætta
búin. Þannig er nú unglings-
maður í Selkirk sagður nýlátinn
ur glanders og ekki grunlaust að
s)rstir hans, sem stundaði hann í
legunni, sé veik af hinu sama.
Vegna þessarar afsýkingarhættu
lætur stjómin skoða öll þau hross,
sem grunur hvilir á,og skjóta l»u,
veik reynast.
Mrs Guðlaug Eiriksson í Fort
Rouge, ekkja Runólfs Eiríkssoa*
ar sem lézt 18. Febrúar s. I., varð
fyrir því sára mótlæti að missa 27
ára gamlan son sinn Arna þann
31. Ágúst s. 1., og þann 10. þ. m.
fósturson sinn Ásgeir 10 ára og
10 mánaða gamlan. Sonur henn-
ar hafði lengi veriö veikur af
beintæringu; en fóstursonurinn
var alfriskur að leika sér, en datt
á luiakkann á gólfið og beið bana
af eftir örfáa klukkutíma.
Fyrir skömmu gaus upp sá
kvittur, að einhverjir verkstjórar
bæjarins hefðu látið verkamenn
þægja sér fyrir að sitja fyrir
vinnu og voru sumir bæjarfull-
trúarnir gleiðjr yfir því, að rann-
sókn yrði tafarlaust hafin, og
vægðarlaus hegning látin yfir söku
dólgana ganga. En það virðist alt
vera dottið niður, og engin rann-
sókn eíga að verða.
Alexander Polson, chief liccnsc
inspector og rclicf ofúccr þæjar-
ins, lézt að heimili sínu aðfaranótt
miðvikudagshis í þessari viku.
Hann var 65 ára gamall, hafði í
mörg ár verið embættismaður
bæjarins og ætíð staðið vel í stöðu
sinni. Hann var Winnipeg-mað-
ur í orðsins fylsta skilniíigi, því
hann var þar fæddur og hafði átt
þafi heima alla æfi.
Almenn umkvörtun er farin að
hreyfa sér í bænum yfir húsaleig-
itnni, sem nú er orðin hærri en svo
að fátækir verkamenn geti veitt
sér viðunanlegt skýli yfir sig og
sina. Er jafnvel farið að hafa við
orð, að bærinn verði að taka á ein-
hvern hátt í strenginn ef húsaleiga
ekki stígur niður aftur, sjem frem-
ur er útlit fyrir að verði, því að
víða standa hús auö sem lcngur
og skemur hafa verið auglýst til
leigu.
Stúlkubarn á þriðja ári varð
undir vagni á Notre Dame ave.
á föstudaginn og beið bana af.
Mest furðan er, að slík og því-
lik slys ekki skuli vera almennari.
Blaðið Minneota Mascot getur
þess, að herra Magnús Magnus-
son frá Reykjavík sé korninn
vestur til St. Peter, Minn., til
þess að kenna íslenzka tungu og
íslenzkar bókmentir við Gustavus
Adolphus College þar.
Herra Árni Friöriksson aug-
lýsir verzlun sína á Ross ave. og
fasteignir sínar þar til sölu.
Veg;na bilaðrar heilsu treystir
hann sér ekki til að annast jafn
umfangsmikla verzlun lengur eða
vill ekki leggja þaö á sig. Verzl-
un Mr. Friðrikssonar er stórvaxin
og blómleg, og hefir að öllum lík-
indum fleiri viðskiftamenn en
flestar ef ekki allar aðrar grocery-
verzlanir borgarinnar. Og það
er sérlega álitlegt fyrir hvern sem
er að taka við jafn stórvaxinni og
vinsælli verzlun. Óskandi væri að
Iskendingur yrðiitil þess að kaupa
Mr. Friðriksson út til þess verzl-
unin ekki gengi úr höndum Is-
lendinga. Sjá auglýsingu á öðr-
um stað í blaðinu.
Fasteignasala hér er með hægara
móti sem stendur, en aftur á móti
er stórum að lifna vfir landsölu
utanbæja. Vegna hinnar miklu
uppskeru er búist við að bænda-
lönd stígi til muna í verði í haust.
Ur bænum.
C. G. Johnson, kjötsali á horn-
inu á Langisde og Ellice ave.,
lætur þess getið, að hann hafi tölu-
vert af reyktu hangikjöti til sölu
næsta laugardag.
J. Joselvich, kaupmann að 163
Nena st„ vantar ntann til þess að
að keyra vörur út úr búð. Lyst-
hafendur snú sér til hans.
I. O. F. — ^Yllir Foresters ættu
að muna eftir fundinum sem stúk-
an ,,ísafold“ heldur á venjulegum
degi (4. þriðjudag hvers mánað-
arj, tíma og stað. Mjög áríðandi
að allir meðlimir sjúkradeildarinn-
ar mæti þar, sem og aðrir félags-
ntenn. Ýmsra nýrra lagabreyt-
inga verður getið þar.
J. Einarsson, ritari.
Þessir eiga bréf á skrifstofu
Lögbergs: Hallgrímur Jósafats-
son, Þórarinn Finnbogason, Bald-
ur P.O., Miss Guðrún Jónsdóttir,
435 Toronto st., og Halldór Kon-
ráðsson frá Mjóafirði. Enn frem-
ur liggja þar margir blaðapakkar
til Þorsteins Guttormssonar, sem
hvað eftir annað hafa auglýstir
verið.
Dr. D. H. Harrisson, sem frá
26. Desembcr 1887 til 18. Janúar
1888 —tæpan mánuð—var stjóm-
arformaður í Manitoba, lézt að
heimili sínu í Vancouver, B. C.,
hinn 8. þ. m.
Það lítur nú helzt út fyrir að
bæjarstjórnin hugsi sér að hætta
við að láta byggja lögreglustöðv-
ar og bæjarstjómar skrifstofur
þar sem kjötmarkaðurinn gamli
stendur eins og þó var búið að
samþykkja. Þegar til kom feng-
ust menn ekki til að taka að sér að
byggja eftir framlögðum upp-
dráttum fyrir $200,000 og höfðu
þá fulltrúarnir sumir það við orð,
að bezt mundi vera að hætta við
að byggja, en hressa í þess stað
upp á gömlu lögreglubygginguna
sem mi um mörg ár er búin að
vera bænurn til skammar.
ft