Lögberg - 05.10.1905, Blaðsíða 1

Byssur
og skotfæri. TakiS yður frídag til þess að skjóta
andir og andarunga. Við höfum vopnin sem
með þarf. Við höfum fáeinar byssur til leigu
og skotfæri til sölu. j
Anderson & Thomas,
Hardware & Sporting Goods.
538 Main Str. Te.'eptjono 339.
Steinolíuofnar,
í kveldkulinu er þægilegt að geta haft hlýlt f
herberginu sínu. Til þess að geta notið þeirra
þæginda ættuð þér að kaupa hjá okkur steinol-
íuofn. Verð $5 00 og þar yfir,
Anderson & Thomas,
Hardware & Sporting Goods.
633 Main Str. Teiephone 339.
1S AR.
Winnipeg, Man.. Fimtudaginn, 5 Október 1905.
NR. 40.
Fréttir.
Á fimtudaginn var voru sjötíu
og fimm veitingamenn i Minnea-
polis, Minn., sektaöir um tuttugu
og fimm dollara hver fyrir að hafa
haldið veitingastofum sínum opn-
um á sunnudag.
Ákafur fellibylur gekk yfir borg-
ina Manila á Philippine-eyjunum
í vikunni sem ieið. Olli illviðri
þetta fimm hundruð þúsund doll-
ara eignatjóni, drap tiu menn og
svifti nálægt einu þúsundi manna
húsum og heimilum.
Taugaveiki geisar nú í Toronto,
og eru spítalarnir þar fullir orðn-
ir af taugaveikis sjúklingum. Enn
fremur varð vart þar við bóluveiki
í vikunni áfem leið og hafa fjórir
irnenn af þeim orsökum verið sett-
ir í sóttvörð.
Rannsóknarnefnd sú,- er franska
stjórnin sendi til Congo til þess að
líta eftir, hvort ákærur þær, um
illa meðferð á innlendum mönnum
þar í landareignum Frakka, af
hendi landstjórans, er nú komin
aftur til Frakklands. Sögur þær
er rannsóknarnefndin hefir að
segja af ástandinu eru hinar herfi-
legustu. Hefir landstjórínn látið
meðal annars berja innfædda menn
þar til bana með hnútasvipum.
Fimtíu konur og tíu börn lét hann
taka og kasta í íangelsi til þess að
þvinga nieð því eiginmenn kvenn-
anna og feður barnanna t,il þéss að
borga skatta, er þeir annað hvort
ekki gátu borgað eða voru naiið-
ugir að láta af hendi rakna. Eftir
fimm vikna fangelsisvst voru
fjörutíu og sjö af föngum þessum
dánir af matarskorti og illri með-
ferð. Fleiri slíkar hryllilegar sög-
ur hafði rannsóknarnefndin að
segja af ástandinu í C-ongo.
felt að borga þrezkum skipaeig-
endurr\ skað,abæ,tur fyrir rán, er
tyrkneskir víkingar írömdu á skip-
um þeirra á Rauðahafinu tfyrir
nokkuru síðan. Hefir sendiherrann
látið stjórnina vita, að nema ^kaða-
bæturnar yrðu bráðlega greiddar
mundu afleiðingarnar verða þær
að alvarlega yrði tekið í taumana.
Vart hefir qröið við óeirðir og
liðssafnað meðal innfæddra manna
í Suður-Afríku, kringum landa-
mæri Transvaals. Allar ejru fnegn-
irnar óljósar um þetta, enn sem
komið er, en svo er þó að sjá
sem ráðist sé fremur að Búum en
Bretum í þessum óeirðum.
1 Montreal höfðu blaðamenn tal
af Komura barón, eir hann fór þar
um á heimleið til Japan af friðar-
fundinum, hinn 27. f. m. Lét
Komura það álit sitt í ljósi, að hið
nýja bandalag Englendinga og
Japansmanna mundi verða af-
íarasælla en nokkuð annað til þess
að vernda friðinn framvegis i
Austurálfunni. Rússar láta hið
versta yfir bandalagi þessu og
þykir þeim sem sér standi af því
hinn mesti voði.
Tveimur nýjum gufuskipum til
flutninga á stórvötnunum ætlar C.
P. R. félagið nú að bæta við sig.að
því er sagt er. Flutningaþörfin
eykst svo stórkostlega að þessi
viðbót við skipaflotann er talin ó-
hjákvæmileg.
Skamt frá bænum Fillmore, i
Saskatchewan, fékk bóndi nokk-
í haust ellefu hundruð og fimtíu
bushel, af ágætu hveiti, af tuttugu
og fimm ekrum, eða að meðaltali
fjörutiu og sex bushel af hverri
ekru. Af öðrum korntegundum
fékk hann að meðaltali þrjátíu
og eitt bushel af hverri ek;ru.
gefa til mentamála, og nákvæmar
var sagt frá hér í blaðinu áður,
hefir hann nú borgað út í pening-
um. Sumir höfðu leyft sér að ef-
ast um, að Rockefeller mundi þeg-
ar til kæmi standa við tilboðið,
og reyna heldur að smeygja sér
undan því á einhvern hátt; en ekki
rættist sú spá.
------o-----—
Lí tsáby rgöa rtélögin.
ir hvort reglum þeim.sem félögun- vandað eftir föngfum. Aurorri
Um hafa settar verið, hafi verið Glee Club syngur þar ljómandi
fylgt og ráðvandlega með féð að fallegt ,,Cantata“, sem stendur yfir
öðru leyti farið ; verður rannsóknin í 45 mínútur. Auk þess skeinta
látin yfir öll helztu lífsábyrgðarfél.
í landimi ganga. Ýmislegt hefir nú
þegar upp komið sem misjafna
dóma fær og sunnim finst víta-
vert, en þó ekkert það er á neinn
hátt geri félögin tortryggileg.
General Booth, stofnanda og,
forstöðumanni Sáluhjálparhersins,
veitti borgarráðið í London á Eng-
landi, um 'síðastliðn mánaðamót,
J>ann heiður, sem á ensku er kall-
að „the freedom of the city“, í
viðurkenningarskyni fvrir hans
mikla og ótrauða starf í því að
„reisa hina föllnu“ og leggja fá-
tækum lið. Fyrir slíkum lieiðri
hafa aldrei að undanförnu orðlð
aðrir en konungbornjr menn, af-
burða stríðshetjur úr land eða sjó-
hernum jeða þá framúrrkaríand-i
stjórnmálamenn þjóðaginnar.
í Baku, rússnesku borginni við
Kaspíahafið, sem oft hefir áður
verið minst á hór í blaöinu, hakla
hryðjuverkin áfram, með ístuttu
millibili. Sögurnar sem fara af
framferði Tartara við borgarbúa
og landsmenn þar í grend, eru hin-
ar hryllilegustu, og ekki hreyíu'
setuhð borgarinnar né lögreglan
hönd né fót til þess að afátýra-
vandræðunum og leggja fólkinu
lið. Leika Tartarar þar lausum.
liala og ræna, brenna og myrða án
afiáts.
Sameiginlegt áVarp hafa stór
veldi Norðurálfunnar sent Tyrkja-
stjórninni þess efnis, að þau ætli
sér að taka upp aftur umfiáðin yfir
fjárhagsmálum Macedoníu. Er
stjórn Tyrklands gert það
kunnugt, með ávarpi þessu
að hinir kjörnu umboðs-
menn stórveldanna komi til
borgarinuar Salonica á Tyrk;landi,
í byrjun þessa mánaðar, til þes að
ræða um fjárhagsmálin. Kólnað
liefir Vináttan nrilii brezka sendi-
he.rrans i Constanlinópel og tyrk-
nesku stjórnarinnar, ogi eru þar
þau tefni til að stjórnin dregur sí-
Taft, hermálaráðherra Banda-
ríkjanna, kom á lanci í San Franc-
isco í vikunni sem áleiðis frá
Japan og Philppine-eyjunum. Um
ástandið á hinum 'síöarnefnda stað
fórust ráðherranum þannig orð, að
það væri að ýmsuleyti alt aniiað
en ætti að vera. Landbúnaðurinil
þar sagði hann að beðið hefði
stórkostlegan hnekki síðastliðið
sumar sökum sífeldra þurka, og
bæði féll og mátti til að farga
fjölda gripa af þeirri ástæðu. Við-
víkjandi innflutnmgsbanni Kin-
verja á vörum frá Ameríku sagði
ráðherrann. að hann áliti að það
mundi ekki eiga sér langan aldur.
1 þá átt kvað hann yfirlýsingu
Roosevelts forseta.um að rétti Kín-
verja skyldi í engu hallað, hafa
haft hin beztu áhrif. í Japan,
sagði ráðherrann að töluverð von-i
brigði ættu sér stað út af úrslitum
viðskiftanna við Rússa, en alment
væru menn þar þó Roosevelt for-
seta þakklátir fyrir þann hlut,
sem hann hefði átt í þeim mál’um..
Fjögur hundruð og fjörutíu,
miljónir punda af reyktóbaki
brúkuðu Bandaríkjamenn árið
sem leið, og qr það helmingi
meira en nokkur önnur þjóð
heimsins eyðir af þcirri vöru á
ári. Bandaríkjamenn, Þjóðverj-
ar og Rússar teru þær einu þjóðir,
sem eyða yfir eina miljón punda
af tóbaki á ári hverju. Þegar
tekið er tilht til íbúatö|u hinna
ýrnsu ríkja og borið saman við
skýrlsurnar um tóbaksnautnina þá
kenmr þó ekki rnest á hvern ein-
stakling í Bandaríkjunum. Bclgía
er þá efst á blaði og koma þar
rúm sex pund á manu, en ekki’
nema hálft sjötta pund, tæplcga,
á hvern mann í Bandaríkjunum.
Lausafregnir eru smátt og smátt
að berast um það að Alfons Spán-
arkonungur eigi að vera trúlofað-
ur hinni eða þessari prinzessunni í
Norðu’rálfunni. Ekki vita menn
þó neitt um það enn með vissu.
hver þeirra verði hlutskörpust að
ná í drotningartignina á Spáni, og
er svo sagt að ekkert muni verða
afráðið í því efni fyr en eftir að
Alfons konungur hafi heinisótt,
Vilhjálm Þýzkalandskeisara í
Berlín, sem búist «r við að veröa
muni í þessum mánuði.
Nýlega lét brezka stjórmn skifta
Bengaihéraðinu á Indlandi, sem er
rnjög viðáttumikið landflæmi.sund-
ur í tvent, til þess að gera þar
liægara fyrir um landstjórnina. En
þessu reiddust landsmenn svo mjö.i’’
r.ð þcir fóru, tugum samn, til hoí
gyðjunnar Kali og sóru þess þar
dýran eið, að kaupa cngar útlend-
ar vörur, kaupa engan hlut í búð-
um útlendinga.sem fáanlegar væru
í búðum innlendra kaupmanna og
ráða engan útlending til neinnar
vinnu, sem landsmenn sjálfir væru|
færir um að levsa af hendi. Æðsti
prestur hofsins setti því næst eitt-
hvert dularfult teikn á enni þeirra
er aflögðu eið þennan.
Á síðari árum hefir lifsábyrgð
færst svo í vöxt, að_ minsta kosti
hér í landinu, í Canada og Banda-
ríkjunum, að svo að segja hver
maður skoðar það sjálfsagða
skyldu sína að eiga lífsábvrgðar-
skírteini fyrir einu þúsundi eða
• fleirum, eftir því sem efnin leyfa.
Af þessu leiðir það eðlilega, að
lífsábyrgðarfélögin eru stórkost-
lcgasta peningasameignin i land-
inu. Ekki nauðsynlega þar mest
fé saman komið, þó það sé í sum-
um félögunum feikna-upphæð; en
sameignin að því leyti stórfeld-
ust, að eigendurnir eru svo marg-
ir.
Hingað til hefir sá maður eða
þeir fáu menn, sem stjórn félaga
þessara hefir verið í höndunum á,
íarið óumtalað sínu fram og ráð-
ið algerlega meðferð fjárins, og í
flestum tilfellum hefir slíkt gefist
vel. Menn þeir eru vanalegast
finansfræðingar milkir og frábærir
dugnaðar og hæfileikamenn . Fé-
lög þau, sem svo óheppin hafa
verið að komast undir stjórn
manna er slikt vierður ekki sagt
um, hafa eðlilega illa gefist og
fæst þeirra átt langan aldur.
Fins og gefur að skilja eiga
skirteinshafar mikið undir mönn-
Ur bænum.
Á tombólu, sem stúkan „Skuld“
heldur hinn 11. þ. m., verður auk j
annars góðgætis hveitisekkir, revkt |
svinslæri o. fl. tfi þess að draga um- ;
Mjög margir eigulegir hlutir
verða þar fáanlegir.
Theije will be a meeting of the
shareholders of The George Lind-
say C., Ltd., at their office, 458
Henry Ave., Nov. ist, 1905.
Thomas Bell,
President.
þar, Mrs. S. K. Hall, Davíð Jón-
asson, Thos. H. Johnson, Th.Clem-
ens, Sigurjón Sigmar og Th.John-
son fíolinisti. Einnig verður þar
hópur af hljóðfæraleikurum til aS
skemta.— Af þessu geta menn séS
að vandað hefir verið til samkom-
unnar, og vonast fulltrúar safnaS-
arins eftir að fólk noti þetta tæki-
færi bæði til að skenata sér og til aS
styrkja söfnuðinn.
Fyrir fáum dögum lézt hér L
sjúkrahúsinu Sigurbjörn Árnason
bóndi frá Argyle-bvgð um fimtugt.
Lík hans var flutt vestur til
greftrunar.
Þriðja hefti XI. árg. Eimreiðar-
innar er nýkomið. Efnið er:
Framhald á ritgjörð um mó (með
13 myndum) eftir Asgeir Torfa-
son; Ingimararnir (saga eftir
Selmu LagerlöfJ þýdd af Björgu
Þ. Blöndal; Maðurinn fallni (kv.)
eftir Guðmund Friðjónsson; Fálki,
undur falleg smásaga eftir Einar
E. Sæmundsen; Ritsjá, eftir rit-
stjórann og fleiri; íslenzk hring-
sjá, að mestu eftir ritstjórann.
Tuttugu og fimm Doukhoborzar
voru teknir fastir *kamt frá Can-
ora í Dauphin-héraðinu á föstu-
daginn var. Var fólk þetta á einni
af þessum nafnkendu pílagríms-
ferðum sínum og mjög orðið að-
þrengt af hungri og klæðleysi. í
hópnum voiru sjö karlmenn en liitt
konur og börn og átti fólk þetta
heima í Prince Albert héraðinu áð-
ur cn það lagði á stað í ferðina, og
verður fiutt aftur á þær stöðvar.
Kaupmenn á Englandi lýstu því
nýlega yfV á verzlunarmálafundi í
London að ostur, sem tilbúinn er í
Canada og fluttur til Englands
ttl útsölu, væri bezta tegundin af
osti, sem fnanlegur væri á heims-
markaðnum. Jafnframt var því
og lýt þar yfir að smjörgerðin í
Canada tæki nú, ár frá ári,
svo miklum endurbótum að furðu
sætti. i
í silfurnámunni Calbat í On-
tari® fanst nýlega silfur hnullung-
ur sem vigtaði eitt lumdfað og
sextíu pund. í fyrra fanst þar
silfurhnullungur, sem gaf af sér
rúmlega eitt þúsund dollara virði
af ,'silfri; F.yjrir rúmum hálfum
mánuði fanst annar, sem vigtaði
tvö lnmdruð og sextíu pund. Kom-
ið hefir það til orða að Dominion'
stjórnin fái hann handa gripa-
safninu í Ottawa.
Vitskert kona í bæmim Rock
Island í Wisconsin réði sjö börnum
sínum bana um síðastliðin mánaða-
mót. Rotaði hún þau með öxi,
lagði svo likin í rúm, vætti sængur-
fötin í steinolíu og kveikti sro í
öllu saman. Að því búnu skar
konan sig á háls og fleygði sér í
eldinn. Þegar vart var vJð brun-
ann var konan nær dauða en lífi og
dó skömmu síðar, eftir að lxafa
gefið fullkomna skýrslu um glæp
sinn. Elzta barnið var níu ára gam-
alt en hið yngsta að eins fárra
mánaða.
Rússneska stjórnin býður nu
Doukhoborzum þeim. er fluzt hafa
hingað til Canada að koma heim
aftur. Lofar stjórnin þeim, ef þeir
vilji koma aftur til Rússlands, að
skila aftqr landeignum þeirra, er
hún hafi frá þeim tekið og g)efa
þeim fult freísi til að búa þar að
sinu fnamvegis.
Þær tíu miljónir dollara, sem
auðmaðurinn J. D. Rockefeller lof-
aði í síðastliðnum Júnímánuði að
um þeim, sem stjórn lifsábyrgðar-
félaganna hafa á hendi. Alt sem
þteir (skírteinishafar) vita um
fjármál félaganna ier það, sem
þeir sjá i fjáhagsskýrslunum sem
árlega eru gefnar út. En til þess
að trvggja skírteinshöfum sam-
eignina hafa stjórnirnar eftirlit
með lífSábyrgðarfélögunum og
setja þeim reglur sem stranglega
er ætlast til að fylgt sé.
Sé stjórn félaganna í höndum
góðra og hygginna manna, þá
mundu þau fremur hafa gott
því en ilt að þeim væru sem
minstar skorður settar og þeir
fengju óhindrað að ráða meðferð’
fjárins. En forstöðumenn lifsá-
byrgðarfélaganna eru misjafnlega
góðir og hygnir, og eðlilega
verður landstjórnin að láta þá alla
lúta sömu lögum.
Meðal annars er forstöðumönn-
um og stjórnarnefndum félaganna
stranglega bannað að hafa neinn
peningalegan hag af félögunum um
fram hæfilegt kaup sem þeir fái
fyrir starf sitt í þjónustu félag-
anna og um er samið opinberlega.
Fé félaganna er eign skirteinishafa
og ekki éitt cinasta oent af því má
beinlinis eða óbeinlínis auka tekjur
félagsstjórnarinnar á neinn annan
bátt en sem umsamið kaup. Það
er enn frenmr bannað að leggja fé
félaganna í nokkur gróðafyrirtæki,
sem nokkur meðlimur stjénrnar-
nefndanna á eignir í eða er á nokk'
urn liátt tengdur við. Og í stjórn-
arnefndum félaganna eiga helzt
ekki að vtera brakúnar, banloaeig-
endur eða spekúlantar.
Að mörgu leyti er þetta gott og
líklega að sumu leyti nauðsyn-
legt. En hins vegar eru þó þeir,
sem fjármál hafa gert að lífsstarfi
sínu, líklegustu mennirnir til þess
að meðhöndla og ávaxta hyggi-
lega fé lífsábyrgðarfélaganna.
Að undanförnu hefir stjórn
Bandaríkjanna haft menn starf-
andi að því að yfirskoða bækur
lífsábyrgðarfélaganna, og lita eft-
Þær Mrs. Stefán Pétursson á
Toronto st. og Mrs. Agnes Tlior-
geirsson, 587 Elgin ave., liafa góö-
fúslega tekið sig fram um að safna
gjöfurn á meðal íslendinga hér í
bænum handa almenna sjúkrahús-
inu. Velgjörningur væri að fieiri
konur, giftar eða ógiftar, gæfu sig
fram konum þessum til hjálpar til
þess fvrirhöfnin ekki verði jafn
tilfinnanleg og árangurinn sem
mestur. Eins og að undanförnu
verður á sínum tírna auglýst í blöð
unum skrá yfir gefendurna og upp-
bæðirnar.
- Skorað er á íslendinga að vera
með í blysförinni næsta laugardags
kveld þegar tekið verður á móti
af | landstjóranum. Hans er von til
' bæjarins klukkan að ganga átta aö
kveldinu og vtqrður þeim, sem
blysm bera, raðað beggja megin á
Main st. suður frá C. P. R. vagn-
stöðvunum. Síðan fylgir blysförin
honum eftir suður að fylkisstjóra-
höllinni og fer fram hjá honum
þar úti fyrir. Ætlast er til að ís-
lendingar leggi á stað frá suöausÞ
nr horninu á William ave.og Nena
st. ekki aeinna en klukkan hálfátta.
Samkvæmt ákvörðun frá síðasta
kirkjuþingi, sem haldið var í
Minneota, Minn., verður Sam-
einingin stækkuð um þriðjung frá
1. Marz 1906. — Einnig var á-
kveðið að brevta Kennaramim,
sem að undanförnu hefir verið
fylgiblað Sameiningarinnar, þann-
ig, að hann flytji smásögur með
myndum fyrir börn. Sú breyting
byrjar með Desembermánuði 1905.
—Kennarinn, sem þá verður gef-
inn út sem unglingablað, verður
framvegis fvlgiblað Sanueiningar-
innar. — Verð blaðanna verður
tu sama og að undanförnu, $1.00
um árið. — Nýir kaupendur, sem
senda $1.00 fyrirfram fyrir næsta
árgang, fá það sem eftir er af
þessum árgangi ókeypis.
J. J. Vopni, ráðsm.
Fréttirfrá Islandí.
Reykjavík, 30. Ág. 1905.
Af frumvörpum á þessu þingi
segir þingmálayfirlitið að samþykt
hafi verið 59, þar af 35 stjórnar-
frumv. En þar er margur gemsinn
rýr. Feld hafa verið 13 og aftur
tekin 3. En uppi dagaði 24. Þar
á meðal er af stjórnarfrumvörpuin
barnafræðslufrumvarpið mikla, og
annað um kosningar til alþingis.
Og af þingmannafrumv. bæði þa5
um sölubann á áfengi og hitt um
hann gegn veiting áfengra drykkja
á skipum á íslandi. Enn fremur
um vindlatoll, um sölutoll á bitter-
um, um peningalotterí, um gjaf-
sóknir fafnám þeirra),um tollvöru*
geymslu og tollgreiðslufrest, um
málmnám og námur, um lausa-
menn og þurrabúðarmenn o. fl.
Fjárveitingar urðu siðast flestar
eins og segir fra í ísaíold 16. þ.
m. Þetta eru brevtingar helztur.
Eagradalsbrautin komst þó upp i
30 þús. kr. alls og Borgarfjarðar-
braut 8 þús.. Vegur í A.-Skafta-
fellss. 4þús., Vogstapavegur 5 þús.
—Til vita á Vestmannaeyjum 5
þús. — Skemtanastyrkur til sýslu-
nefndanua féll. — Fjárkláðaút-
rýrning, enn ætlaðar 20 og 10 þús.
kr.—Til bvggingarfróðs rnanns til
að leiðbeina við húsagerð veíttar
800 kr. hvort árið. — Til minnis-
varða Jónasar Hallgrímssonar 2
þús. kr.—Fvrir heimspekilega fyr-
irlestra frá Agúst Bjarnasyni á aS-
greiða 600 kr. hvort árið.—Laga-
skólakennaraefni (ófættj á að fá
2500 kr. hvort árið.
Fjárlögin veita stjórninni heim-
ild til þessarar lánveitingar úr
landssjóði: Mjólkurbú 30 þús. kr_
Þilskip 50 þús. kr., mest 15 þús_
til hvers gufuskips. Þurrabúðar-
mönnum utan kaupstaða til jarð-
ræktar og húsabóta 15 þús. kr.
Til skipakviar í Oddeyrarbót 40
þús. Thorvaldsensfélagi 13 þús.
Trésmiðaverkstæði Fjalar á Húsa-
vik 7 þús. OLe Nessö frá Trums
10 þús. til að stunda' veiðar í ís-
höfum. Jón Reykdal í Ilafnarf. tií
rafmagnstöðvar 8 þús. Til klæða-
verksmiðju á Akureyri 50 þús.
Fólk er vinsamlega beðið að hafa
í huga concert sem Fyrsti lút. söfn.
heldur í kirkju sinni næsta þriðjti-
dagskweld, þann 10. þ. m. Til
samkomu þessa,rar hefir verið
Til stórskipabryggju í
hólmi 10 þús. —Isafold.
Stykkis-
Þakklæti.
Hér með þakka eg lífsábyrgðar—
félaginu „Independent Order of
Foresters“ fyrir greið og góð skiii
á lífsábyrgðarfé sonar míns Árna
R. Eiríkssonar, sem andaðist hinn
31. Agúst síðastliðinn. Dauðs-
fallið var tilkynt og dánarkrafan
send til aðal skrifstofu félagsins i
Toronto hinn 4. Septembermánað-
ar, og ábyrgðarféð greitt af hendi
hér i Winnipeg hinn 17. sama
mánaðar.
Guðlaug Eiríkssoitj.
Fort Rouge, Winnipeg.