Lögberg - 14.12.1905, Blaðsíða 6

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 14. DESEMBER 1905.
svikamylnan""
Skáldsaga eftir
ARTHUR W. MARCHMONT.
„Hann elskar hana, og ef til vill er hún einmi'tt á
|>essu augnabliki x fanginu á honum.“
„ÞaS er lýgi og það veizt þú,“ hrópaSi eg gagn-
tekinn af reiöi.
„Það er sannleikur; eg hefi sannanir fyrir því í
höndunum. Hún elskar hann líka, en vill hvorki sjá
|>ig né heyra. Hún fór með honum af fúsum og
frjálsum vilja, giöð og fagnandi yfir því að verða
kona hans eða—“
„Ætlarðu ekki að gegna mér til þess að þagna?“
sagði eg óstjórnlega reiður.
„Hún elskar hann,“ sagði hann og hló. „Hún
elskar hann, en vill ekki sjá þig. Huggaðu þig við
það, því eg tek Alah til vitnis um, að það skal verða
síðasta hugsun þán hér á jörðinni.“ Og áður en eg
áttaði mig á því hvað hann ætlaði sér að gera, dró
hann skambyssu upp úr skúffu, sem hann hafði opn-
að til að taka „sannanir“ sínar upp úr, og hleypti úr
henni á mig.
Reiði hans varð nxér til lífs. Af reiði og geðs-
hræring var hann svo skjálíhentur, að kúlan fór til
hliðar án þess að snerta mig; og þegar hermenn-
irnir heyrðu skotið, þá komu þeir hlaupandi inn í
stofuna.
„Hún elskar hann!“ hrópaði hann; og þegar
hermennimir gáfu sig fram til að taka hann höndum,
j>á leit hann til mín með djöfullegt glott á andlitinu,
setti skambyssukjaftinn fyrir ennið á sér, tók i gikk-
inn og féll aftur á bak í stólnum — dauður.
Því nær á yfirnáttúrlegan hátt hafði honum
mishepnast að ráða mér bana; en engu að síður vann
hann að því leyti sigur yfir mér, að hann komst und-
an að fræða mig á Því, sem rnér var dýrmætara en
sjálft lífið, og flutti með sér leyndarmálið inn á land-
ið þar sem ríkir eilíf þögn.
XXIV. KAPITULI.
Saga Haidée.
Að Marabúk pasja kaust fremur að ráða sér bana
en að mæta öllum afleiðingunum af hinu mishepnaða
ráðabruggi hans og snmsæri, slikt var í alla staði
samkvæmt tyrkneskum hugsunarhætti, þótt aðferðin
væri ótyrknesk; og banatilræði hans við mig var
einnig eðlileg þrá að koma fram hefndum á hendur
manni þeim, sem hann aðallega kendi um ósigur
sinn. Þegar eg eftir á .vfirvegaði samtal okkar, þá
virtist mér skiljanlegast, að hann hefði verið að!
reyna mig til þess að vita hvort haxm ekki gæti slopp-
ið. Frá upphafi hefir hann sjálfsagt haft sjálfsmorð
í huga, en dregið það þangað til öll von var úti um
að geta flúið.
Eg mintist þess með hvað mikilli áfergi hann'
spurði mig hvað sín biði ef hann ekki gæti tafarlaust
afhent mér Ednu; og það svar*mitt, að hann yrðf
undir gæzlu þangað til hún lcæmi í mínar hendur heil
á hófi, hafði svi«ff hann allri von.
Þáð var ekki alvara min. Velferð Ednu var mér
óendanlega miklu meira virði en hegning Marabúks;
og hefði eg vitað hvers virði honum voru orð mín þá
mundi eg hafa hagað þ.eim á annan veg. Eg hefði
gjarnan viljað verja hann fyrir hættu á meðan hann
gat aðs#oðað mjg í leitinni. En hann var búinn að
reita mig svo til reiði með glósum sínum og erting-
um, að dómgreind mín naut sin ekki.
En nú var komið sem komið var, og lá þvi ekki
annað fyrir en ráða fram úr hvað næst ætiti að gera.
Eg sendi tafarlaust eftir lækni og lögreglustjóra utm-
dæmisins, og á meðan eg beið þeirra rannsakaði eg
©11 þau skjöl Marabúks, sem eg náði i, til þess að vita
hvort eg ekki rækisí á neitt siem gæfi mér bendittgiY
um hvar Ednu væri að leita; en eg fann ekkert; og
þegar eg var búinn að skýra lögreglustjói-anum frá
hvaö gerst hafði og skipa honum i nafni soldánsins
að innsigla alt og líta eftlr húsinu, þá fór eg út í
vagninn og ók með Haidée heirn ti*l Hvíta hússins.
Eg var beygður af megnustu vonblekking. Eg
hafði gert mér svo góða von um að hafa sannleikanu
upp úr Marabúk og tók mér því vonbrigði þessi svo
nærri; og þegar eg áttaði mig á því, að inér var
sjálíum að miklu leyti urn að kenna, fyrir að heita
lionuni ekki vernd mittni, þá nagaöi eg mig sárt í
handarbökin fyrir glópsku mína.
t yfir alt tók þó tilhugsan sú, að liann kynni að
ha i a s gt mér sannleikann — að Stefán hefði í
sannleika náð Ednu—, og svo kvaldist eg þegar eg
*-ií. ,.pp ivrir mér síðustu orð Marabúks, að jafn-
vel illmensku hans og hgfndarhug mundi hafia fullf
nægt.
En Haidée gat leyst mig úr hreinsunareldi' þess-
um. Á leiðinni heim til Hvíta hússins töluðum við
ekkert saman; eg einungis sagði h)enni frá því, að
Marabúk hefði ráðið sér bana. Þegar heirn kom lét
eg gefa hermönnunum öllum að borða og skifli visssi
peningaupphæð á milli þeirra, svo allir fengu full
daglaun. Flokksforingjann tók eg inn með mér, og
eftir að eg einnig hafði gefið honum ríflega þóknun
sagðisj eg síðar láta hann vita til hvefls eg vildi næst
nota hermenn hans, og bað hann að fara ekkjert í
burtu með þá.
Þ^egar Haidée var búiu að hafa fataskifti gerði
eg henni boð að finna mig.
„Hvaða skipanir hefir þú fyrir mig að leggja?“
spurði hiún.
„Engar1/* svaraði eg. „Eg er ekki fangavörður
þinn. Þú ert frjáls að ‘fara hvert sem þér sýnjsj/
„Hvar er Mr. Grant?“
„Hann er að deyja út í Seli. Það hefir flýtt
dauða hans, að þú hljópst í burtu frá honum/ Eg
talaði alvarlega og jafnvel harðneskjulega, en eg iðr-
aðfst þess þegar eg sá hver áhrif orð mín höfðu. Hún
lokaði' augunum eins og hún tæki út óþolandi kvalir
og hálfdatt niður á stól.
„Heilaga guðs móðir, en sú hegning, sem yfir
mig er látin ganga!“ æpti hún; og eftir langa þögn
leit hún upp og spurði í bænarrómi: „Og er það enn
þá vilji þinn að aftra mér frá að koma til hans?“
„Þvert á móti er það eitt af því, sem*mér er ann-
ast um, að þú komfet til hans.“
„Flýttu þér þá,“ hrópaði hún og stökk á fætuír.
„Við skulum leggja undir eins á stað. Fyrir þiessi
síðustu unaðsríku orð þín fyrirgef eg þér alla undan-
gengna harðúð þína. Við skulum fara;—ó við skul-
um fara,“ sagði hún með ákafa; og þegar hún sá, að
eg ekki brá við, þá sagði hún: „Guð minn góður,
ertu svo kaldur og blindur, maður, að þú ekki sjáir,
að eg þrái1 af öllu hjarta að komast til hans?“
„Eg á annað fyrir hendi—að finna Mfes Grant.“
„Við skulum leggja á stað, Mr. Ormesby, og á
leiðinni skal eg segja þér ak sem eg veit.‘
Með því æskilegt var fyrir ýmsra hluta sakir,
að eg fylgdi Haidée út í Sel, og með því þaö ekki tók
til muna lengri tíma en að hlýða á sögu hennar ínni
hjá mér og þar næst að rita á tyrknesku nákvæma
skýflslu handa soldáninum yfir alt, sem eg hafði gert,
þá réð eg það af að fara með henni.
„Þú hatar mig meira en nokkuru sinni áður,
Mr. Ormesby, eftir að þá veizt alt,“ sagði hún, „því
það var eg, sem hjálpaði til þess að koma Miss Grant
á vald pasjans.“ Hún hikaði eins og hún ætti von á,
að eg mundi stökkva upp og ausa sig illyrðum; en
eg þagði. Eg þprði ekki að taka tii máls, vegna þess
eg freysti mér ekki að stjórna tungu minni.
„Það var ykkur báðum að kenna,“ sagði hún enn
fremur. „Hún kom mér til þess að hata sig; þið
voruð fjandmenn mínir; hún særði mig og píndi með
eitrunar ákæru sinni; þið auðmýktuð mig og svivirt-
uð; og þtegar mér gafst færi, þá notaði eg mér það
eins og hver kona í mínum sporum mundi hafa gert,
sem elskaði eins o? eg og hataði eins og mér hafði'
verið komið til að hata.“
„Eg hirði ekkert upx að heyra hvað kom þér til
að gera þetta,“ sagði eg í styttingi „segðu mér heldur
hvað gerðist/
„Þú lézt mig ekki fá að vera hjá manninum, sem
eg elskaði, og eg hét þvi að þola það ekki. Eg gat
það ekki; það var að gera út af við mig. Síðan
heyrði eg sagt, að þú værír farinn að heiman og, að
Miss Grant hefði einnig farið með bróður sinn. Eg
var einmana og hjálparlaus; og þá sá eg veg til þess
að komast til hans aftur, að e- hélt; ó, guð minn góð-
ur, eg hélt* það,“ hrópði hún sorgmædd. „Eg kom
boðum tíl Marabúks, og með lýgi tældi eg MissGrant
til þess að koma til baka frá eynni, og í félagi með
illmenninu Marabúk lagði eg snörur fyrir hana.“
„Vertu eins fáorð og þú getur.“
J»ú lézt fara með Mr. Grant úr húsinu, og eg
var hamslaus. Hvað átti eg að gora? Þið lögðuð-
■tálmanir fyrir mig, svikuð xuig, fyrirlituð mig, báruð
á mig lognar sakir; hvað átti eg að gera? Hvað
annað gat eg gert en að skilja systkinin að ætti eg
nokkurn tíma til hans að komast? Og svo gerði eg
það. Það var hægðarleikur. Eg skrifaði sjálf bréf
til Miss Grant. Eg vissi hvað eg átti að segja. Eg
vissi, hvað mest áhrif hefði haft á mig, og
það notaði eg við hana. Eg sagði henni, að
þú hefðir verið fluttur heim til Hvíta húss-
ins hættulega særður, og verið að spyrja eftir henni.
og ef hún brigði tafarlaust við og kæmi, þá væri
hugsanlegt hún fyndi' þig lifandi. Eg lét sendimann-
inn fara á báit, og af því eg þóttfet viss um, að hún
mundi koma með bátnum þá beið eg hennar í vagni
við lendinguna. Án 1 ess að gruna neitt steig hún upp
í vagninn og við ókum rakleiðis )■—þangað sem þú
fanst mig—heim til Marabúk pasja.“
„Er hún þá þar?“
„Nei. Hún var fluitt þaðan sama kveldið, en eg
veit ekki hvert.“
„Og þú varst kyr þar?“
„Já, eg festist þar í einum möskvanum í svika-
vef þrælmennisins. Við að koma Miss Grant í snör-
una, lenti eg einnig í henni; og hótanir, óbænir, tár
og bænir vann hann ekki til þess að láta mig lausa.
Hann sagði, að eg væri' búin að vinna verk þaö, sem
hann hefði ætlað mér að vinna, og mér væri hvei-gi
hættulaust að vera annars staða en i gæzlu hans.
Hann laug því að mér—hvenær stendur á lýgi hjá
honum—að hluttaka mín í samsærinu hefði komist
upp, að hirðspæjararnir væru að l.eita mín, að eg væri
í dauðans hættu og að eg yrði að vera kyr hjá sér.
Ef þú einungis vissir hvað mikið eg tók út næstu
klukkutímana, þá skildir þú það hverja hegningu eg
hefi mátt þola.“
Hatur mitt' til hennar breyttist í fyrirlitningu
þegar eg heyröi söguna um svikráð hennar; og hefði
það ekki verið vegna vinar míns, sem þjáðist síðustu
stundir lífs síns af því að fá ekki að sjá hana, þá
hefði það verið skapi mínu næst að fleygja henni út
fyrir borðstokkinn á bátnum.
„En hvað segir þú mér af varmenninu honum
Stefáni? Hvern þáitt átti hann í þessu?“ spurði egi
eftir fárra mínútna þögn.
„Hann Siefán? Hvað hefir þú heyrt um hann?“
„Marabúk sagði mér, að hann hefði farið með
Miss Grant/
„Það er auðvitað lýgi—við hverju öðru er af
Marabúk að búast? Stefán er að rotna í sundur í
fangelsi. Hann komst að því, að það átti að gabba
hann, og þegar hann varð vondur og viðhafði hótan-
ir, þá var séð fyrir honum. Eins og við fleiri, var'
hann ekkert annað en verkfæri í hendi Marabúks; og
þegar búið var að nota hann, þá var honum varpað
úr vegi eins og okkur hinum.
„Hvar er þá Miss Grant?“
„Um það er eg litlu fróðari en þú. Stefán veit
það ,ef til vill—það er alls ekki ólíklegt—þvf það
hefði verið réitt eftir Marabúk að beeta því á kvalir
hans að segja honum það um leið og honum var
varpað í fangelsi.“
„Veiztu það, að Stefáni var lofuð hún?“
„Eg veit það — honum meðal annarra. Marabúk
tók það ekki nærri sér að lofa mönnum þvi, sem hann
vissi að ómögulegt var að efna.‘
„Áttu við, að hann hafi vitað, að það yrði aldrei
á hans valdi að standa við það “
„Eg á við það, að hann hefði ekki verið svo
blindur, hefði samsærið ekki mishepnast, hvað sterk
sem stjórn hans hefði verið, að lenda í deilur við ann-
að stórveldi út af öðru eins.“ ,
„Hvar er hún þá?“
„Eg endurtek það, að eg veit ekki fremur um
það en þú. Hafi Marabúk ekki verið viti sínu fjær
eða verið neyddur til þess að samþykkja einhverja
óhæfu, þá finnur þú hana vonandi á einhverjum ó-
hultum stað.“ ,
„Hvemig ,vék því þá við, að hann hjálpaði til
þess að ná henni á burtu frá okkur?“
„Þannig, að eg krafðist þess, og svo hefir hann
ef tíl vill viljað láta sýnast, að hann gæti borgað hjálp
við samsærið með því, sem hann hafði lofað. Þú
verður að gæta þess, að fyrri ferðin þjn á fund hans,
og það sem þú þá hafðir upp úr honum, kom honum
til að hraða framkvæmdunum svo mikið, að alt. var
ekki komið í þær stellingar sem hann hafði hugsað
sér.“
„Hverjum öðrum lofaði hann henni?“ spurði eg
eftir nokkura umhugsun, og gerði svar hennar mig
enn þá vonminni.
„Eg veit að eins um einn: Abdúllah Bey—ósvif-
inn mann, sem má sín mikils og mjög mikið var
treyst á að hjálpaði.“
Eg spurði hana ífcarlega um mann þennan, og
einsetti mér að senda Stuart, undir eins og eg kæmist
út í eyna, með skipun til Hassim Bey um að fara
með hermannaflokk sinn heim til Abdullah Bey, taka
hann höndum og gera leit í húsi hans.
Svo reiður var eg grísku konunni fyrir hinn sví-
virðilega þátt sem hún átti í því að svíkja Ednu á
burtu frá okkur, að eg gat ekki við hana talað nema
á meðan eg var að leita hjá. henni upplýsinga, sem
mér gæti verið lið í. Mér fanst, auk heldur, að eg
móðga konu þá, sem eg unni, með því að vera nálægt
svikaranum, sem hafði aðskilið okkur. Eftir að
spurningtun mínum var lokið gekk eg því fram á,
kveikti í vindli og sat þar hugsandi.
Hún liafði varpað nýju ljósi yfir gjörðir Mara-
búks og lagt í þær sennilégan skilning. Auðvitað
var honum ljóst, að það ekki mundi borga sig fyrir
hann að eiga nokkurn þátt í að ræna Bandaríkja-
stúlku. Sennilegast var því, að kvendjöfullinn Hai-
dée Pafcras hefði neytt hann til að látast gera það —
,,krafist“ þess, eins og hún komst að orði, og ef til
vill hótað að ljósta einhverju upp um hann að öðrum
kosti. Hann lézt verða við kröfum hennar, til þess
að geta hamið hana, og launaði henni það síðan með
því að inniloka hana í sínu eigin húsi.
Ekkl var það heldur ósennilegt, að sú tilgáta
grísku konunnar væri rétt, að með því Marabúk
hafði lofað Stefáni, og fleirum, Ednu að launum—
loforð sem ekki var unt að efna—, þá vildi liann
ganga svo langt, að hann gæjí látið þá trúa því, aði
hann gæti á sínum tíma efnt orð sín.
En svo lá hins vegar hættan í því, að vegna þess
til skarar var látið skríða fyr en til var ætlast, þá
hefði hann verið neyddur til að gera það, sem hann
hafði ætlað sér að látast gcra. Á síðustu stundu
mátti við því búast, að hann svifist einskis til þess að
koma áformum sínum fram. Þannig mátti við því
búast, að hvar sem Edna væri niður komin, þá væri
hún í stórkostlegri hættu stödd, og var tilhugsulp sú
nóg til þess að gera mig hálfærðan .
Eg sannfærðist betur og betur um það, hvað
braðnauðsynlegt væri fyrir mig að finna Stefán og
yita hverjar upplýsingar hann gæti gefið mér; og eg
asetti mér að leita hans undir eins og eg hefði lokið
erindi mínu á eynni.
Þegar þangað kom spurði eg fyrst af öllu um
Grant, qg var mér sagt, að honum liði nokkurn veg-
mn eins og þegar eg fór. Eg tók grísku konuna með
mer xnn i húsið, og þegar eg var að/yfirgefa hana til
Þess að búa vin minn undir komu hennar, þá tók
hún í mig og sagði:
„Eg veit það, Mr. Ormesby, að þú hatar mig og
yrirhtur fyrir athæfi mitt, en mig langar til að láta
þig vita, að eg iðrast þes$ sáran.“
„Þu hefir gilda ástæðu til þessí Mademoiselle,“
svaraði eg kuldalega.
„Viltu gera svo vel að standa við ? Eg verð að
spyrja þig að einu. Ætlar þú að segja Mr. Grant
hvað eg hefi gert ?“
„Geri eg það ekki, þá er það ekki af vægð viðí
þig. Vesalings vinur minn á ekki marga daga eftir
olifaða, ef til vill ekki marga klukkutíma ,og það
getur kannske dregið úr Þjáningum hans að lofa
honum að hafa óskert traust á þér.“
„Ó, hvað harður og vægðarlaus þú ent!“ sagði
hún og fómaði höndum.
”Þú verður að vera við því búin, að gera honum
á einhvern hátt grein fyrir fjarveru þinni. Sem
stendur kennir hann mér aðallega um það, að eg hafi
neytt þig með athæfi mínu til að yfirgefa sig.“
„Eg skal kippa þeim misskilningi í lag, það skal
eS Sera- Eg skal segja honum hvað sem þú vilt.“
„Mér er sama hvað þú segir.“
„En hvað á eg þá að segja honum?“
„Hvað sem þér sýnist Þú hefir hingað til ekki
orðið ráðalaus með aimað eins. Nú ber þér að einB
um eitt að hugsa—að vinur minn er kominn í dauð-
ann og, að gera honum síðustu stundirnar eins bæri-
legar og frekast er unt.“
Að svo mæltu skundaði eg inn til Gran)ts.
Hann lá svo hreyfingarlaus, að læknirinn hélt
liann svæfi; en undir eins og eg kom að rúminu, opn-
aði hann augixn, og þegar hann sá mig, þá brosti
hann og reyndi að rétta mér hendin l!il að heilsa mér.
Eg tók hlýlega í hönd hans.
„Þú hefir verið lengi, Mervyn; færir þú mér
nokkurar fréttir ?“ og brennandi þrá skein úr augwn
hans.
„Já,“ svaraði eg og kinkaði kolli. „Og betra en
fréttir; mademoiselle Patras er komin."
„Guði 'sé lof fyrir það,“ svaraði hann, ekki
nærri eins veiklulega, og það lá við að roði færðist í
vaxhvítu kinnarnar hans. „Og eg, þakka þér, Mer-
yyn.“ Og svo fór hann að litast um eftir henni.
„Hún kemur bráðum inn,“ sagði eg.
„Og Edna? Hvar er hún?“
„Hún kemur seinna,“ svaraði eg; og þó svarið
væri tvíræfí, þá nægði honum það, vegna þess hug-
urinn var allur við að fá að sjá unnustuna.
„Eg skal koma með hana, Cýrus, og svo fer eg
og—sæki Ednu.“
„Það er bezt, Mervyn. Ástin gerir ykkur sæl.
Jarðneskt líf hefir ekkert betra að bjóða.“
Eg læddist burtu, sorgbitinn yfir dauðamerkjun-
um á vini mínum og undrandi yfir síðustu orðunum
hans. Hér var maður með meira þrek en hávaðinn
af samtíðarmönnum hans, sem aldrei hafði verið við
kvenmann kendur fyr en þessar síðustu vikur, og nú
var ástin honum meira virði en alt annað sem hann
hafði haft hugann við og lifað fyrir.
Eg sótti grísku konuna, og sagði henni ekkert
annað en það, að Grant vissi ekki ,að Edna væri í
hættu; og með því eg enga íöngun hafði til að sjá
þau heilsast, þá benti eg Arbuthnot lækni að finna
mig og lét hana fara eina inn í herbergiö.
„Er nokkur batavon?“ spurði eg læknirinn þeg-
ar við vorum orðnir einir.
„Alls engin von nú, Mr. Ormesby. Ifann ge ur
lifað nokkura daga enn þá, og hann getur dái á
hverri stundu.“