Lögberg - 28.12.1905, Side 1

Byssur
og skotfæri. Takið yBur frídag til þess að skjóta
andir og andarunga. Við höfum vopnin sem
með þarf. Við höfum fáeinar byssur til leigu
og skotfæri til sölu. j
Anderson & Thomas,
Hardware & Sporting Goods.
S38Main Str. Telepþone 338.
Steinolí uofnar,
í kveldkulinu er þatgilegt að geta haft hlýtt í
herberginu sínu. Til þess að geta notið þeirra
þæginda ættuð þér aðkaupa hjá okkur steinol-
íuofn. Verð $5 00 og þar yfir,
Anderson & Thomas,
Hardware & Sporting Goods.
638 Main Str, Telephono 339.
18 AR.
Winnipeg, Man.. Fimtudaginn, 28. Desember 1905.
NR. 52
Fréttir.
Feikimiklir jarðskjálftar eru nú
sagðir á einni af Samoa-eyjunum
í Kyrrahafinu. Eldfjall gamalt á
eynni hefir rifnað og hraunleðjan
úr því runnið tólf mílna breið á sæ
út.
aðstoðaði lögregluna i að taka
fasta alla forsprakkana, semi
dregnir voru í fangelsi hundruðum
saman. — Að kveldi hins 21.
neituðu verkamennirnir við raf-
kynnisferð hér um vesturlandið, A aðfangadagskveidið brann öl-
og að líta sér eítir nýjum bólstöð- gerðarhús mikið í Brandon. Eng,-
tim. Kvað bændunum hafa litist inn maður var í húsinu, en loginn,
einkar vel á sig hér vestra og í sást úr bænum því húsið stóð á
kváðust margir mundu snúa hing- hæ> i rúmrar míJu fjarlægð. Öl-
að með vorinu og setjast að í ný-| gerðarhús þetta var nýbygt og
ldtjónið metið 120 þúsund doll.
Eldsábyrgð var nokkur en eigand-
Belgíumaður, Joris að nafni, og
þrír Armeníumenn hafa verið til
dauða dæmdir fyri.r að hafa gertí
tilraun til að myrða Tyrkjasoldán.
Ungverska þjóðþingið hefir ver-
ið framlengt þar til 13. Janúar.
Atkvæðisrétt hafa nú allir tuttugu
og fjögra ára gamlir karlmenn,
ungverskir fengið, sem lesa kunna
og skrifa, samkvæmt nýútkominni
tilskipun.
Upphlaup varð nýlega í Shang-
hai milli Kínverja og útlendinga.
'Þýzki og amerikanski konsúllinn
urðu fyrir talsverðum áverkum.
Tuttugu féllu af Kínverjum, en
enginn hvítra manna. Heríið hefir
verið sent frá Japan til að halda
óróaseggjunum i skefjum.
magns ljósgjafa stofnanirnar að
vinna, og meiri hluti bæjarins var' lendunum hér í gnend.
ljóslaus það kveld og nóttina hins ! -----------
22. þ. m. Urðu íbúarnir að bjarg- Lagaboð hefir nýlega verið út ;nn, Ferguson að nafni, kvað samt
ast við kertaljós, og olíutýrur, gefiö af landstjórninni þess eínis í tapa þar stórfé.
siem ekki blöktu þó nema á stöku að banna innflutning á svínum frá
stöðum, því að lítt mögulegt var Bandaríkjunum, nema riákvæm
að fá nauðsynjar sínar, þar eð skoðunarskrá og skýrsla frá dýra-
flestöllum búðum var lokað, og læknanefnd fylgdi um það, að
voru viðsjár miklar með mönnum dýrið væri ósjúkt og hefði í sex
þá nótt, á götum úti, í náttmyrkr- mánuði eigi komið nær sýktum
inu. — í borginni Kharkoff sagð- slœpnum sinnar tegundar, en á
ar 10,000 upphlaupsmanna undir fimm mílna færi. Enn fremur er
V'opnum. Enn frennir er sagt að skylt að halda þessum aðfluttu
óvinalið stjórnarinnar hafi náð á dýrum sóttkvíuðum í 30 daga,
sitt vald bæjunum: Windau,Fred- áður en leyfilegt er aö hleypa þeim
rickstadt, Pratzenburg, Poldingen saman við hérlend svín. Er þetta
og fleiri öðrum borgum á Rúss- ráð tekiö til að reyna að reisa
landi, og í Kopenhausak hafi skorður gegn útbreiðslu bæði
nokkrir embættismenn stjórnar-1 svinakóleru og annarra næmra
innar verið liflátnir samkvæmt á-' sjúkdóma, sem tíðir eru og mikinn
kvæði alþjóðardlómstóls, sem upp- ■ skaða hafa gert í svínaræktinni
hlaupsmenn svo kalla, en hann, suður í ríkjum.
Samkomur Stúdentafélagsins
Landkannendur, sem komið hafa
frá Naudi héraði í Egyptalandi
segja þar málmnámur svo miklar
fundnar, að eigi muni þær óauð-
ugri en Kfondyke námurnar.
Málmlandið liggur fjögur hundr-
uð milur frá ströndinni og er hið
auðugasta af gulli, silfri og gim-
steinuVn, encla streymir þjangað
mikill fjöldi námamanna til aö.
reyna hamingju sina. Héraðiö
liggur sjö hundruð fet yfir sjávar-
mál og er hið heilnæmasta.
Nýkominn sjónarvottur að upp-
reistinni i Vladivostock, Henry
Bush aö nafni, frá Victoria, B. C.,
segir að drepnir hafi verið 500
Rússar og 2,000 Kínverjar 200
byggingar brendar og eignatjón
metið um 20 milj. dollara.
skipa hinir æstustu og áhrifamestu
af flokksmönnunum. — Skæða-
drifa af æsingaflugritum
Einum hinna ‘voldugustu auð-
flýgur' manna i bænum Cyracuse, N. Y.,
um aít Rússland, í því skyni, að.Charles M. Crouse að nafni, hafa
örfa alla alþýðu til uppreistar, en verið send tvö hótunarbréf með
sum þeirra eru og stýluð til hers-! undirskriftinni: „Höndin svarta“.
ins og hann hvattur til að bera
leigi vopn á bræður sína lands-
menn.—Veðráttan er alt af versna
þar austur frá; grimdarhörkur og
geysimikið fannfergi þekur allan
norðurhluta landsins, aJt suðurað
borginni Kieff. Þar með fylgir
örbirgð og vistaskortur svo mik-
ill, að búist er við að liungrið og
kuldinn drifi landslýðinn til rána
og óhæfuv :rkn margfalt stórkost-
legri, en áður hefir fvrir komið.
Blaðið „Parísarbergmálið" seg-
ir að Bu Hamara, sá er kröfu
gerir til konungdóms i Morokko i
Afriku, sé i undirbúningi með, að
ráðast þar á hersveitir soldánsins,
fjölmennur.
Meira en lítið langar Banda-
ríkjamenn til að ná i eyna Tahiti,
sem Frakkar eiga. Er sagt að
þeir liafi nýlega boðið frönsku
stjórninni fjórar miljónir dollara
í liana.
' Farið er fram á i bréfunum að
auðkýfingurinn verði að láta
$2,400 i reiðupeningum í vindla-
veski og leggja þetta fé að nóttu
til framan við anddyri liúss sins,
ella verði bústaður lians sprengd-
ur í loft upp. Mr. Crouse féklc
lögreglunni fvrra bréfið í hendur,
en skömmu síðar fékk liann hittv
sem herti á honum rð leggja fram
fe, . v... t\:st, !p\» „u“1 1
hann búast við því að dynamit
yrði notað við sprenginguna, og
fjölskvlda lians öll fvrir ofsóknum
verða, hvar sem til hennar næðist.
Pólskir þjóðræðismenn hafa að
þeirri niðurstöðu komist, að styrk
vænlegt sé fyrir þá, að ná Gyð-
ingum í þjóðarhóp sinn, og hafa
þeir fengið lagaákvæði út gefið
svo hljóðandi, að allir Gyðingar
þar i landi skuli skyldaðir til að
leggja niður frummál sitt og læra
að mæla á pólska tungu.
W. T. R. Preston, fólksflutn-
ingastjóra Canada-stjórnar i Lon-
don á Englandi, telst svo til, að
innflytjlendur frá Bretlandi muni
næsta ár eigi verða færri en 100,-
000 manna.
Undir umræiðum á fundi heil-
brigðisnefndarinnar í Toronto, lét
dr. Sheard skoðun sína í ljósi um
útbreiðslu bóluveikinnar, sem á
hefir bólað þar í fylki öðru hvoru
í ár, með þessum orðum: „Eg <er
alveg viss um, að bóldveikin verð-
ur bráðlega almenn farsótt hér í
fylkinu.. Hver sá, sem heilbrigðis
og sóttvarnar málin hefir með
höndum mun fá sig fullreyndan á
að stríða gcgn útbreiðslu sóttar-
innar, og sjálfsagt væri réttast, að
láta bólusetja alla fylkisbúa.“
Verkfallsuppþotið, sem ákveðið
var 21. þ. m. valt eins og glóandi
vígahnöttur jdir mestan Hlutal
Rússlands þenna dag. Ógurlegur
var atgangurinn á götum Péturs-
borgar strax um morgunínn, en
Nýkomnar /eru japönsku her-
sveitirnar úr Manchúríu heim til
'I'okio. Var þeim tekið með
kostum og kynjum. Þar af voru
tíu þúsundir af hinum sigursælu
sveitum Oyama marskálks. Gekk
liðið í skrúðgöngu undir hinum
marg sundurskotnu japönsku fán-
um, er blöktu nú friðsamlega og
tignarlega yfir höfðum hermann-
anna, s/em landið liafði aftur heimt
úr helju. Undir fagnaðarópi lýðs-
ins hélt herflokkurinn til opinbers
staðar í borginni, þar sem hann
tók á móti velkomenda kveðju og
heillaóskum borgarstjórans fyrir
alla sigrana í Manchúríu.
Það sem síðast fréttist af Rúss-
landsóeirðunum er það, að ógur-
legur bardagi Iiafi byrjað í Moskva
að morgni Jóladagsins milli upp-
reistarmanna og herliðsins. Falln-
ar voru þrjár þúsundir manna en
fjórtán særðar og áframhald á
bardaganum þegar hraðskeytið
v::r sent. ’
Miðsvetrarsamkvæmi
íslendinga.
í Tiflon í Oregon gaus upp eld-
ur á jóladagskveld og magnaðist
hann skjótt svo mjög, sakir of-
viðris, því hrið var á með tölu-
verðri fannkomu, að eigi varð við
ráðið og brann upp þorpið alt á
skömmum tíma. Þorpið var eigi
stórt né fjölment, en íbúarnir eru
flestallir húsviltir og sviftir eigJ
um sínum, því að eldsábyrgð var
lítil eða engin.
Siglingamálaráðgjafi Hon. Ray-
mond Prefontaine, sem fyrir lið-
ugu ári síðan var ttkinn í Laur-
ier-ráðaneytið í Ottawa, dó snögg-
lega í Parísarborg á Frakklandi,
þar sem hann var á ferð, síðastlið-
ið jóladagskveld, merkur maður
og að góðu kunnur.
Alice elzta dóttir Roosevíelts for
seta er trúlofuð Bandaríkja þing-
manni Nicholas Langworth. Er
hann liðlega hálffertugur að aldri
en ungfrúin 22 ára gömul. Brúð-
kaupið, með allri sinni viðhöfn, á
að fara fram um rniðjan Febrúar
næstkomandi.
Roúvier ráðaneytisformaður er
talinn líklegur til að verða eftir-
maður Loubets forseta á Frakk-
Iandi.
Fimm hundruð bændamanna og
fjölskyldur þeirra, er heima áttu
í Ontariofylki, komu til Toronto
með C. P. R. lestinni í siðustu
bwliSif var gjar við hendina og viku. Alt þetta fólk hafSi veri* í
í Lundúnaborg fara bágindi fá-
tæklinganna vaxandi, sem vonlegt
er eftir því sem lengra liður á
veturinn. Siegja skýrslurnar að í
síðastliðin fjörutíu ár hafi horf-
urnar með afkomu allsleysingj-
anna aldrei óálitlegri verið.
Helgi niagri er á fótum enn og
m< ð fullu fjöri. Hann óskar nú
öliarn gleðilegra jóla og góðs ný-
árs.
Nú er fyrir alvöru tekið að
hugsa fyrir miðsvetrarsamkvæm-
inu hinu næsta hér að Kristnesi.
Með skutulsveinum og húskörlum
er nú eigi um anuað talað.
Og nú lætur Helgi magri þau
boð út ganga og biður alla vaska
drengi og dygðugar drósir að
g'jöra það heyrum kunnugt hvar-
vetna þar sem reykur stígur upp
frá vestur-íslenzkum arni, að á
ihðjum vetri, í mánuði þeim, er
Febrúar nefnist i nýjum sið, á
þeim degi, er síðar verður ákveð-
inn og auglýstur öllum almenn-
ingi, verður miðsvetrarhóf haldið
Vestur-fslendingum alment hér í
borginni Winnipeg með viðhöfn
enn meiri en nokkuru sinni áður.
Manitoba-höllin hefir stækkuð
verið um helming. Tveir salir,
báðir á sama lofti, skrýddir og
prýddir allri hugsanlegri viðhöfn,
verða samkvæmisgestunum til af-
nota. Verður annar salurinn til
borðhalds og annarra þjóðlegra
skemtana, en í hinum stíginn létt-
fættur dans frá þvi hófið hefst og
þangað til því verður slitið, án
þess nokkuð annað verði látið
tálrna.
Húsrúmið, sem nú er miklu'
nieira en nokkuru sinni áður, kem-
tir í veg fvrir allan troðning.
Menn geta skift sér eftir þvi sem
hverjum þóknast, og notið fagn-
aðarins hvar sem hann er mestur.
Fyrirkomulagið verðtir sntám-
saman auglýst nákvæmar og
betur. (
Miðsvetrarsamkvæmi Helga
ntagra er hið eina al-islenzka sant-
kvæmi, sem Winnipeg-búum gefst
kostur á að halda, og Vestur-ís-
lendingum að taka þátt í. Á öðr-
urn samkvæntum gengur Islend-
ingurinn oft í dularbúningi og ís-
lenzkan látin fara huldu höfði.
En hjá Helga magra fær fs-
lendingurinn að njóta sín. Þar
ertt rnenn eigi að streytast við að
vera eitthvað annað en þeir í raun
og veru eru.
Þar minnast fslendingiar þess,
að þeir eru sérstök þjóð, nteð sér-
staka sögu, sérstök þjóðar-ein-
kenni, sérstaka lund, sérstalca
hæfileika. Þetta samkvæmi setur
sér það göfuga markmið að glæða
alt þetta og efla kærleikann til
þess.
Sex vopnaðir þorparar réðust á
strætisvagn einn í Chicago á ann-
an dag jóla að kveldi. Lögðu tveir
til uppgöngu að íramdyrum og
neyddu vagnliðann til að stöðva
vélina, með spentum skambissúm.
Fjórir fóru inn um bakdyfnar og
gætti einn vagnstjörans, en þrír
þustu inn í vagninn og heimtuðui
peninga fólksins. En er þeim
þótti seint ganga fjárframlögin
hleyptu þeir skotum af marghleyp
um sinum, en skutu þó engan
heldur létu skotin ríða út um
gluggana og upp um vagnþakið.
Leið kvenþjóðin þá í öngvit unn-
vörpum, en karlar sátu hnýpnir og
gerðtt peningaleit í vösuni sínum
sem tíðast. — En þegar sem hæst
stóð ránið fékk vagnstjórinn sleg-
ið niður mann þann, ler ltans hafði
að gæta, og slökt ljósið. Einn
farþeginn hafði getað smogið út
úr vagninum eftir að bófarnir
komu, kallaði sá til lögregluna, og
bar hana að fjölmenna rétt í því
að vagnstjórinn slökti ljosið; „íslendingar viljum vér allir
heppnaðist að handtaka alla ræn- vera-
c,ins og getið var urn í síðasta
blaði, ætlar dr. Blewett, frá Wes-
ley College, að flytja þrjá fyrir-
lestra um Danté til arðs fyrir
Stúdentafélagið Islenzka. Fyrsti
fyrirlesturinn verður fluttur í
Tjaldbúðiuni á þriðjudagskveldið
9. Janúar. Prógramið er auglýst
á öðrum stað i þessu blaði.
Danté er frægastur allra ít-
alskra skálda. Hann var fæddur
Florence um miðja þrettándu
öld. Það yrði of langt mál, að
fara rita æfisögu hans hér, því
margt dreif á daga hans. Danté er
talinn /einn af þeim fjórum,er bor-
ið hafa af öllum öðrum sem gull
af eiri í episkum skáldskap. Hinir
þrír eru Hómer, Virgilíus og Mil-
ton. Það er eitt séstaklega, sem
leiða ætti athygli íslendinga að
þessu skáldi. Mitt í myrkri mið-
aldanna, þegar þjóðirnar áttu
engar biókmentir á sínum málum,
þegar allir rithöfundar rituðu
latinu, er þeir vildu hafa sem mest
við, þá voru okkar óviðjafnanlegu
tslendingasögur og eddur ritaðar,
á íslensku,og á sama tíma reis upp
Danté á hinum enda Norðurálf-
unnar, tók ítölskuna úr hjarta
þjóðar sinnar og gerði hana að
bókmentamáli svo að segja má að
hún hafi komið úr heila hans með
skrúða og alvæpni, eins og Pallas
Aþena forðum úr höfði Seifs.
Dr. Blewett, er flytur fyrirlestra
þessa, er einn af gáfuðustu menta-
mönnum í Norðvesturlandinu.
Hann hefir stundað nám við Tor-
onto háskólann, Harv'ard háskól-
ann, Oxford háskólann, og ' við
ýmsa háskóla á Þýzkalandi. Hver-
vetna hefir hann lokið prófi með
bezta vitnisburði. Hann er ræðu-
maður góður og ljúfmenni hið
mesta, og er engin hætta á þvi að
málið hjá honum verði of þungt
fyrir almenning, eins og stundum
vill verða hjá sprenglærðum
mönnurn.
Hin önnur stykki á prógraminu
þurfa engra meðmæla með. Mr
og Mrs. Hall þekkja allir. Jónas
Pálsson þektist hér áður en hann
fór austur til Toronto. Liklegt er
að sumir kannist við kallinn, þeg-
ar þeir heyra til hans aftur.
Inngangseyrir er eins lágur og
félagið sér sér fært að hafa hann,
25 cent fyrir hverja sérstaka sam-
komu, eða 60 cent fyrir allar
þrjár. Fénu verður varið til að
hjálpa íslenzkum námsmönnum,
er þurfa þess með og félagið á-
lítur þess verðuga. Munið eftir
að koma sjálfum yður til skemtun-
ar og fróðleiks, eti félaginu til
gagns. G. Guttormsson.
------o-------
(gamlárskveldj fer fram vanaleg
guðsþjónusta og á eftir þeirri
guðsþjónustu er ætlast til að fólk-
ið staldri við í kirkjunni fram yfir
ldukkan 12 til þess að þakka hvert
öðrui fyrir gamla árið og árna
hamingju fyrir hið nýja. Á ný-
ársdag (mánudag) fier guðsþjón-
usta fram kl. 3 síðdegis.
Sama góða tíðin nelzt enn þá,
stöðug hægviðri með litlu frosti.
Jóladagurinn rann upp bjartur og
fagur, enda vár margt um mann-
inn bæði við guðsþjómVstugjörð-
irnar og jólatrésskemtanirnar á
eftir. Um göturnar strevmdi
fólkið gangandi og keyrandi fram
og aftur á sleðunum og klingj-
andi bjöllunum. Bæði vellíðan
rnanna yfirleitt hér í bænum og
veðrið, tókust í hendur til að
gera jólin hin ánægjulegustu fyrir
fólkið.
G.Thomas gullsmiður hefir leg-
iö rúmfastur nokkra daga, en
þrátt fyrir það, þó að hann geti
eigi sjálfur persónulega sint
kaupendum þeim, ,er koma að
skoða og kaupa hinar miklu vöru-
birgðir af gullstássi og gersemum.
sem liann hefir til sölu, þá verður
séð um að gera alla viðskiftamenn
sem ánægðasta, og , giefa þeim
sömu góðkaupin og þeir hefðu
fengið, hefði hann verið á fótum.
Fréttir frá Islandi.
ingjana nema einn, hann lét
myrkrið og fætar ferSa sér.
Nokkurir húskarlar
Helga magra.
Ur bænum.
Nú er komið' fast að nýársball-
inu, og vouandi að allir íslending-
ar, sem góðrar skemtunar vilja
verða að njótandi, dragi sig eigi í
hlé, því að nefndin hefir gert sér
alt far um að undirbúa samkomu
þessa sem bezt að auðið var.
Hjá H. S. Bardal, cor. Elgin
ave. og Nena st., verður mikill af-
sláttur gefinn á ýmiskonar skraut
varningi mjög hientugum í nýárs-
gjafir, bæði fvrir karla og konur,
yngri og eldri. Tækifæri þetta
stendur að eins til næstkomandi
þriðjudags, 2. Janúar 1906, og
ættu nienn því að bregða við sem
fvTst.
Á sunnudaginn keniur (gaml-
ársdag) verður sunnudagsskóli
venjulegum tíma (klukkan 10 að
morgnij i kirkju Tjaldbúðarsafn-
aðar, en cngin hádegisguðsþjón-
usta. Klukkan 10 að kveldi
Seyðisfirði, 20. Nóv. 1905.
Fimtánda bindi af öllum ritum
G. Brandesar er nú nýlega komið
út og eru i því blaðagreinar, eT
Brandes hefir ritað á seinni árum
og nokkrar ræður, sem hann hefir
lialdið. Hann kallar bindi þetta
„Skikkelser og Tanker“, það er:
myndir og hugsanir. Flestar eru
greinarnar um dönsk skáld, rit-
höfunda og listamenn eða um efni
úr mentalífi Dana. Tvær greinar
—heldur stuttar eins og eðlilegt er
—eru um íslendinga, önnur mn
Hannes Hafstein, en hin um Finn
Jónsson, Einar Hjörleifsson og
Indriða Einarsson. Það kennir
margra grasa í bindi jilessu, enda
esr efnið margbreytilegt og Brand-
es fjöhæfur. Málsnild hans er svo
mikil og stíll svo snildarlegur, lað-
andi og fjörugur, að þar ber hann
mest af öðrum mönnum.— Síðar
mun Brandes gefa út enn eitt
bindi af greinum, sem hann hefir
ritað um útlend skáld og rithöf-
unda. — Bindi þetta 'er yfir 500
þcttprentaðar blaðsíður. Það
mundu fáir leika eftir dr. Brand-
es að rita blaðagrein á hverri viku,
og geta borið þær á borð í bókjar-
formi á eftir, svo að sæmd sé að á
meðal vel mentaðra manna.
B. Th. M.
Yér gátum þess í sumar, að þeir
kaupm. St. Th. Jónsson og Fr.
Gíslason úrsmiður hcfðu látið
byggja Lagarfljótsbátinn og sett i
hann vélina. Síðan hafa þeir lát-
iö smíða 2 mótorbáta, annan fyrir
Lúðvík kaupm. Sigurðsson á
Norðfirði og hinn fyrir Sigurð
Jónsson óðalsbónda á Brinmesi.
Bátarnir eru eingöngu bygðir úr
eik og er alt sníði þeirra og frá-
gangur í bezta lagi, svo þeir þykja
taka fram öðrum samskonar bát-
um, sem smíðaðir h,afa verið hér á
landi og sézt eystra. — Nú hafa
þeir félagar fengið beiöni úr ýms-
um áttum um að byggja báta, og
jafnvel þilskip. Eru þeir að láta
reisa stórt hús, 12x20 al., og ætla
að láta byggja bátana þar inni í
vetur. Munu þeir í vetur hafci 5
menn stöðugt vi& bátasmíð. YfiT-
smiður er Guðfinnur Jónsso*
skipasmiður. —Austri.