Lögberg - 24.03.1910, Blaðsíða 1

23. ÁR.
I
WINNIPEG, MAN., Firatudaginn 24. Marz 1910.
NR. 12
Fréttir.
Fylkisþingu i Alhcrta var írest-
aíi á föstudaginn, var, um tveggja
mánaöa t'íma, og kemur ekki sam-
an aftur fyr en 26. Maí n. k. Þá
á sú konunglega nefnd, sem skip-
uö lvefir veriö til aö atbuga samn-
ing' stjómarinnar viö Great Wat-
erways járnbrautarfélagiö. að 'hafa
íokiö s'törfum sínuin. örlög Rutln
Crfords stjórnarinnar veröa aö
mestu leyti urnlir því komiö, hvern
ig álit nefndar þéssarar veröur.
Ef nefndin verður þess vísari eerh
stjórnarandstæöingar ‘búajst við, þá
er ekkert líklegra, en aö stjórnin
veröi að segja af sér undir einis ,eir
ef árangur rahnsóknarinnar 'vérö-
ttr sá sem :stjórnin væntir, ' þá er
hún örugg. Búist.er viö, aö rann-
sóknir hefjist meö Apríbnánuöi.
BráöabirgÖa fjárlög, rúm hálf önn
ur miljón dollara aö upphæð voru
samþykt.
1 að Cannon þimgíorseti gæti ekki
‘ setiö í þingskapanefndinni, og yrði
aö segja af sér þingmensku; þings
álykfjnin úm það var isamþykt með
191 atkvæði gegn 155; mótstöðu-
. menn Cannons greiddu atkvæöi
með sérveldismönnum, er eindreg-
ið voru á móti Cannon.
flöskunni væri varpað fyrir borð í
þvi skyni aö fá aö vita um straum-
þungann viö J^abrador strendur.
; Járnbrautarslys varö á braut Gr.
\orthern félagsins á sunmudags-
kvöldiö var rétt vestan við Róger
í Minneisota. Sjö vagnar lentu út
af sporinu og kviknaöi í þei-m sam-
j stumdis. Tveir rnenn biðu bana í
slysinu en fjórtán meiddust.
Igerö kvaö og ná til Bandaríkja-
|manna, sem ætla aö setjast hér að.
jEn því cr J>ó bætt viö í enda til-
jskipumarinnar, aö innflutningsmála
Jerindsrekar rnegi undanþiggja inn-
'fíytjanda þessum kröfum, ef inn-
flytjandi getur gefiö fullnægjandi
j uppíýsingu um þaö, aö liann eigi
|\’ísa atvinnú hjá bæhdum eða í vist
einhvensstaöar og hafi nægilegt íé
til aö koniast þangaö, sem hann
'ætlar sér.
Loftskeyta útbúnað, sem bera
má í vasa, hefir prestur einn í
Berlin fundiö upp. Presturinn
iheitir Cerebotami. Verkfæri þetta
er isagt svo lítiö, að þaö sé litlu-
stærra en vindlaveski, haganlega
gert, og gefei ósérfróöir menn um
loftskeyti brúkað það, eins og
þeir, sem fróðari eru í þeim efn.
um.
Aö líkindum er stjórnarbylting-
in í Nicaragtia til lykta leidd, eða
eða brotin á bak aftur. Þar er
sagt, að þeir íhershöfðingjarnir
Chamorro og Mena hafi snúið frá
vígstöðvunum og haldiö til Rarna
með að eins 34 mönnum. Estrada,
forimgi uppreisnarmanna hefir beö
ið Bandarikjaistjórn aö koma til
skajalanna. Hann hefir líka skot-
ið máli sínu undir Madriz forseta
í Managua, og fer þess á leit, að
nýjar kosningar fari fram, en þó
sleuh hvorki lrann né Madriz vera
í forsetakjöri, og Jíandaríkjastjórm
skuJi hafa yfirumsjón meö þvi, að
þær fari svikalaust fram. Banda-
ríkjastjórn mun ekki láta þetta til
sin taka, nema báðir nrálspartar
æski þess.
Þegar aðskilnaður riki's og'
kirkju varð á Frakklandi, lentu
miiklar kirkjueignir undir yfirráö
rikisins. Það er nú mýskeð kornið
uirp úr kafinu, aö menn þeir, sem
umsjón höfðu með, þessu fé fyrir
rikisins hönd, iliafa haft feikileg
fjársvik i fraunmi, setn nú er farið
að rannsaka. Fjöldi manms er
vafalaot'St viö þessi svik riðinn, en
þaö er ekki ailt uppvíist enn. Aðal-
fjárglæframaöurinn, sem mest lief-
ir dregið sér, heitir M. Duez. Ilef-
ir hann að lí'kimdum stolið $2,000,-
000, og er fullyrt að margir séu í
vitorði meö liontnn. Mótstöðu'-
jmenn stjórnarinnar urðiv óðir og
uppvægir, þegar þetta varð upp-
ivíst, einkiU' m prestarntr,, og kröfð-
ust itarlcgra rannsókma. Briand
j stjórnarformaður kvaðst ætla að
láta rannisaka þetta tafarlaust og
Irefsa öllum, sem- sekir yrðu, hver-
ir sem i hlut ættu. — Nýjar kosn-
lingar eiga að hefjaist á Frakklandi
J24. Apríl, og mun þetta óspart
notað móti istjórhinmi.
; Loftfar núkið er veriö aö smíða
í Trier bæ á ÞýzkaLandi um þess-
ar mundir og er Jraö nærri fullgert.
'Ætlast er til, að það beri 50 til 60
1 manns og geti fariö aö meöaitáli
45 þl 5° mílur á klukkuistund. Sá
jer loftfar þetta Jætttr gera heitir
iAnton Border rg er verkfræðing-
ur í Trier. Loftfar þetta er dá-1 —----------
litiö svipað . loftförum Zeppeþns j Búist er við að skipagöngur hef j-
greifa, en í staö aluininum hulstr- ■ ist á stórvtitnutxim um i*te-tu helgi
anna á því, er loftfar Borders gertjog ætlast til að fyrsta skipið á
úr þumnum járnplötum. í loftfari þessu vori leggi af istað á sunnu-
jþesstv eiga aö vera fimmi motorar jdaginn kemur frá Duluth til Port
og hafa allir til samans 480 hesta Arthur.
afl. Loftfarið meö öllum útbún- -----------
æði vegur um þrjú tonn. Egypzka stjórnin hefir gert ráð-
stafanir til að koma í veg fvrir aö
Roosevelt verði nokktir óskundi
ger.
í seinasta blaði var skýrt frá til- j
lögum þeirn, isem Rosebery lávarð-
ttr bar ttpp í lávarða deildinni um,
breytingar sem geta ætti á skipun*
liennar. Tillögur hans voru allar
samþyktar með 175 atkvæðum j
gegn 17 sfðastl. þriðjudagskvöld. !
Seinasti
Fundur
Taft fonseti battð Fielding fjár-
málaráðgjafa Canada til fundar
við sig i Albanv, N. Y.. síðastlið-
inn la>U'gardag til að ræða um toll-
mál landanna. Enn er því haldið
leyndu. livað á fundi Jæssum gerð-
ist, nenta livað fullyrt er, að vel
hafi farið á meö þeinr forsetanum
og Fielding.
Isl. Liberal-Klúbbsins á þess-
um vetri veröur haldinn næst-
komandi mánudagskvöld á
venjulegum stað og tíma.
Mi. T. H. Johnson þing-
nraður heldur rseöu á fundinum
og ef til vill fleiri.
Vindlar veröa á boöstólum.
Fjölmennið,
• Út af sundurþykkju í rússneska
þinginu hefir forseti þess, Ivhomya
koff sagt af sér embætitnu, og er
líkaistur talinn til forseta Júngsins
eftir hann Selvidlpvski annar vara-
forseti sem verið hefir. Khomva-
jkoff var síðast kjörinn forseti 12.
Nóv. 1909, og liafði gegnt embætti
jþví tvö kjörtímábil þar á omdan.
Liberalar í Springfield kjörd.
útnefndu D. A. Ross núverandi
Jringmann sinii til Júngmannsefnis
jí næstu fylkiskosningum. Útnefn-
ingin var i eimu' hljóði.
Pétur Serbíukonungur er stadd-
ur .í Konstantinopel um þessar
mundir, og er sagt að hann bafi
gert ferð sína Jrangað helzt í Jrví
skyni, að leita yngri syni sínum
Alexander krónprinzi kvonfangs,
og biðja fyrir hans höncl einnar
dóttur Abdul Hamidis fyrrum sol-
jdáns. Ef Jrær mægðir takast, þá
verður það í fyrsta sinni .um
roargra alda skeið, að pritizessa
Máhamed'Strúar giftist manni seni
játar aðra trú.
Það vakti rnikla atliygli í Belgíti
jnýskeð, er jafnaðarmaðurinn \'an
der Velde ög annar þingmaður, er
ijanson heitir, hreyf'ðu þvi, að Leo-
jpold Belgíukonungur, sem nú er
iátinn, ltefði leikið á ráðgjafa sína
jog dregið i sinn sjóð svo að eigi
jhefði orðið vart við fyr en nú um
$5,000.000. Þykjaist þeir geta fært
ítarlegar sannanir á mál sitt.
Stúdentaíélags fundur veröur
haldinn á laugardagskvöldið kermi'r
kl. 8 i eunnudagsskólasal Fyrstu
lút. kirkju. Allir stúdentar vel-
komnir.
Slæmar prentvillur hafa orðið i
kvæðinu “Gamanmál” í síðasta
blaði. í fyrstu vísu 3. linu enn les
scm. í þriðju vísu 2. 1. spentmi
Jarðskjálfta varð vart á ítaliu
j norðanverðri um síðustu helgi.
j Eólk varð mjög óttasegið, en tjón
j lítið, að því er enn hefir frézt.
Símskeyti frá íslandi, -sem ensk
blöð fhvttu hér í fyrn viku, isegir
að strandferðaskipið Lára hafi
strandað við Skagaströnd á Húna-
flóa, en farþegar og skipshöfn
komist lífis af.
Látinn er 16. þ. m. í Kaup-
mannahöín, Hovgaard, sem lengi
var skipstjóri við íslands strendur,
og margir Jiektu. Hann var í för
með Svíanum Nordeniskjöld árin
1878—80, er þeir fóbu' norður fyr-
ir Rússland og Asíu á skipinu
Vega, og er sú för allfræg orðin.
Tvö þúsund dollara skaðabætur
voru manni nokkrum í Bruissel í
Belgíu, dæmdar nýskeð fyrir J>að,
að hann blindaðist á öðrnj' auga af
hattprjóni heföarkonu notkku'rrar.
'’Þ'au voru stödd í strætisvagni, og
er hliðarkast kom á vagninn svo
að konan hrökk til, og rabst þá
hattprjónn liennar í auga mannsine
svo að hann varð blindur af því.
Sektina hálfa var dæmd að greiða
konan. en strætisvagnafélagið hinn
helminginn.
í fréttum frá London er sagt, að
heilsufar J. Chainberlain gamla sé
með lakara móti og hann verði að
vera inni lengst af, og eru menn
•hræddir um að hann eigi ska-mt
eftir ólifað.
Farið að brydda aftur á kóleru i
Pétuprsborg og liafa sýkst þar ný-
skeð nokkrir menn úr veikinni.
Frá Buda Pest i Ungverjalandi
fréttist að á mánudaginn var hafi
Jorðið i meira lagi róstusamt í
þinginu þar. Stjórnarformaðurinn
og búnaðarniála ráðgjafinn meidd-
ust báðirallnúkið og ýmsir þing-
manna særðust og borö og sæti öll
blóði stokkin. Stjórnarandstæð-
ingar höfðu orðið æstir út af ræðu
jnokkurri, allsvæsinni, sem haldin
jhafði verið, og lvófu þeir ófriðinn,
. hentiv bókurn, blekbyttuin og
jhverju sem hönd á festi, og
j flevgðu i ráðgjafana og flokks-
rnenn Jæirra; varð uppjxitið svo
mikið, að það varð með naumind-
jum stöðvað, og menn beggja þing-
J flokka stórreiðir og heiftúðugir.
Nærri helmingur íbúanna i
furstadæminu Monaco — þar senv
alk cru 15,000 íbúar — heimsóttu
funstann í höll hans og krafðist
þess, að hann gæfi þeirn stjórnar-
skrá, þvi að Monaco væri nú eina
landið í viðri veröld, þar sem al-
gert einveldi væri. Furstinn lofaði
að atliuga kröfnr ]>egna isinna.
Theodore Roosevelts eiý nú von
til Cairo á hverri stundu, og er
niælt að Nationalistar þar hafi við
orð að gera honum aðsúg, því að
þeir eru honum reiðir fyrir afskifti
hanls af áhugamákum Jveirra.
Frumvarpið um að löggilda sjób
Rockefellers ]:>að er mintst hefir ver
ið hér í blaðinu, mætti mótspyrnu í
Júngi Bandaríkjanna. Senator
Heyburn frá Idaho hefir sagt, að | - . ...
Rockefelleris sjótðurinn væri meðalj'Cí sPent-Mm- í 4- v>sn sjoundu línu
annars stofnaður til þess að kom- j mœ*ast les minnast, og i 8. línt*
ist verði lijá því að réttmœtir skatt-C31113 er',lcl>s '^eetat les mætají.
ar verði greiddir af eignum Rocke- J *-----------
fellers, því að sjó&Lir Rockefellers | Frægur kapphlaupari kom hing-
sé ekkert annað en eignir Rocke- at> bæjarins á þriðjudaginn. Það
fellers. ee ítalinn Dorando Pietri. Hanrs
----------- ætlar að þreyta 15 mílna skeið við
Seinustu fréttir frá Plúladelphia St. Yves og Marsh, næstkomandi
•segja. að menn geri ser góðar von- ( föstudag. Þeir St. Yves og Mansh
ir um, að lúð mikla verkfall, er þar ern báðir frægir hlauparan,
hefir staðið og getið hefir verið um j ---------—
hér í blaðinu, verði til lykta leitt í j Leikfélag íslenzkra Goodtempl-
dag ýmiðv.d.J. ara er æta stóran og merkilegan
----------- j sjónleik, sem það ætlar að sýna i
VoÖalegt járnbrautarslys varð á '*<r>n& um mánaðamótin Marz og
mánudagsmorguninn var í grend I Apnb Leikurinn |ieitir “Heitn-
við Green Mountain í Iowa. Fjöru-, koman , er eftir þýzkan höfund,
tíu og fimm manns fórst og rúmir|en þýddiur á íslenzku af Indriða
tuttugu meiddust meira og minna. j Finarssyni.
lögrcgliii'þjóna og skal sú deild Mælt að enginn hafi komist af ó- j *----------
meiddur, sem í vögnunum var. Kappspil var háð i ísl. liberal
Heilbrigðisráðið og lögreglu-
ráðið í Chicago hefir komið sér
saman uin að sikipa flokk kvenna
lögreglunnar sérstaJdega líta eftir
að reglttgerðum ]>eim sé hlýtt, er
hanna að hrækt sé á gólf í opinber-
11111 byggingum, leikbúsaim, sölu-
búðuni og sporvögmum.
. ’
ítabka ráðanevtTð sagöi af sér
á mánudaginn var vegna Jæss að
jstjórnin varð i minni hluta við at-
I kvæðagreiðslu um fjárlögin. Ráða-
neytisforseti var Sidney Sonnino
jbarún og hafði hann gegnt stjórn-
arformemsku siðan 10. Des. 1908.
Roáld Amundsen norðurfara hef
ir ekki gengið sem bezt und.ir.bún-
ingurinn undir næistu för sína
norður í höf. Kemur það til af
því, að ýms atvðfélög í Evrópu og
Ameriku liafa tekið aftur tilboð
sín um styrkveitingar við liann.
eftir að Peary hafði fundið norð-
urheimskautið. Það hefir og kvis-
ast, að istórþingið norska rnundi
svifta hann þeim 30,000 krónum, er
það hafði lofað að veita honum í
ferðastyrk. Telst svo til, að
Amundisen muni alls í nússa um
50 J>ús. króna, er hann bjóst við að
fá til ferðarinnar. Samt býst hann
nú við að kornast af stað eims
snernma og hann ætlaði í fyrsttt.
Óvenju illviðri hafa undanfarið
verið við aiusturstrendur Asíu og
Japan. Á sunnudaginn var f órust
þar fimtíu skip með átta hundruð-
um, manns.
I skýrslum allsherjar kvenrétt-
indafélags Breta et sagt að síðast-
liðið ár hafi 294 kvenfrelsiiskonur
verið teknar fastar og 163 af Jæim
settar í fangelsi.
.Congressinn samþykti á laugar-
daginn var þingsályktun um það,
Um miðja vikuna sem leið famst
við íslands strendur flaska, sem
jRobert Peary hafði kastað fyrir
|borð af skipinu Roosevelt 2. Sept.
J1909. Bréfmiði var í flöskunni
jritaður til E. Millan í Frankíuirt
am Main, og á honum sagt, að
Ráðane)tis tilskipun liefir ný-
Iskeð verið gefin út af sambands-
stjórninni í Ottawa, þar sem svo
er fyrir mælt, að sérhver innflytj-
landi, karl eða kona er til Canada
kemur á tímabilinu frá 1. Marz
; til 30. Okt„ verði að hafa meðferð-
jis og eiga Jægar til þesisa lands
jkemur að minsta kosti $25 í pen-
|ingum,fyrir utan farbréf, eða nægi
Jlega upphæð til Jiess að korna hhvt-
aðeigatida til þess staðar í Canada,
sem hann ætlar sér að fara. Enn-
jfremur er svo fyrir mælt, að ef
í innflytjandi er fjölskyldufaðir —
leða móðir, íneð börn eða áhang-
J endur, þá skuli hann eða hún (Tað-
irinn eða móðirin) vera skyld að
isýna fyrir utan áðtir nefiida fjár-
upphæð $25 fyrir bvern meðlim
fjölskyldunnar, þeirra sem eru 18
ára eða eldri, en $12.50 fyrir hvern
meðlim fjölskyldunnar, sem er á
aldrinum frá 5 til 15 ára, aiuk far-
bréfs til ákvörðunarstaðar hér í
Canada. Ákveðið er og, að J>eir
innflytjendur, sem hingað til lands
koma á timabilinu frá 1. Nóv. til
síðaista Febrúar skuli skyldir að
bafa meðferðis og eiga helmingi
meiri fjárupphæð hver um sig, en
þeir innflytjendur, sem þegar
liafa verið taldir og hingað flytja
sumarmánuðina. Þessi nýja reglu
álúbbnuni s. I. mánudagskvöld, og
\ etransýniiig ltænda i Saskatche-1 lauli því isvo, að J. Thorvardsson
van hófst 22. þ. m. í Regina. Veð- jtekk fyrstu verðlaun f“tvrkja”, er
tir var mjög fagurt og aösókn að J- J- Vopni hafði gefiðj, en Hall-
sýningunni nieiri en áður. Hon. dór Sigurðsson fékk önnur verð-
Motherwell ráðgjafi setti sýning- 1o’’” :----
una með ræðu og benti á það,
hvernig aðsóknin hefði stöðugt
aukist að' sýningu þessari. Hann
lauk og ofsorði á bændur fyrir
dugnað )>eirra og framfara áhuga.
Frá því að byrjað var á Grand
laun ('mynd í umgjörð, sem A. S.
Bardal hafði gefiðj.
Asquith forsætisráðlierra lýsti
yfir þvi í neðri málstofu brezka
þingsins á mánttdagiskvöldið, aö
1 þrjár þingsályktunartiílögur yrðu
bornar upp, viðvíkjandi neitunar-
I valdi lávarðadeildarinar. Fyrsta
' tillagan er um' það, að nauðsyn
[heri til að svifta lávarðadeilditta
Jmeð lögum þvi valdi. að fella fjár-
j lagafrumvörp eða brerta þeim. En
j að engin ákvæði iskuli sett, er minki
j eða dragi úr valdi því, sem neðri
Jdeildin hefir nú. önnur tillagan
[er á þá leið, að það sé nauðsynlegt
að takmarka vald lávarðadeildar-
innar svo í öðrum málum. að sér-
hvert frumvarp skuli verða að lög-
um. sem neðri deild hefir 'saniþykt
á þrem þingium í röð, jafnvel þó að
lávarðadeildin hafi felt þau á
hverju þingi, en vitanl. þarf kon-
ungs samþykki til ]>ess að slík lög
öðhst gildi. Þetta er þó þeim slcil-
yrðum bundið, að minsta kosti líði
tvö ár frá því cr frumvörpin hafa
I fyrst verið upp borin í neðri deild-
jinni. og þar til þau hafa verið sam-
jþvkt í þriðja sinn. l>riðja tillagan
I fer fram á, að takmarka þingsetu
til fimin ára. Svo er sagt að styrk-
ur stjðrnarinnar bafi mjög aukist
við þessar tillögntr.
10. þ. m. andaðist Mrs. Valgerð-
ur Björnsdóttir Jóhannesson, ekkja
Andréisar heitins Jóhannessonar, er
lézt að Brú P. O. 28. Jan. síðastl.
Hún var 75 ára gömui, fædd að
Trunk Pacific jámbrautinni 11. j Meiðavöllum i Kelduhverfi, dóttir
Sept. 1905 og fram að þessum j Fjöms Jósefssonar og Helgu Jóisa-
tíma ltafa verið járnlagðar á henni fatsdóttur (frá Mývatni). Tarðar-
1,795 milur. en ekki er það ein j{ÖT hennar fór fram 13. þ. m. og
brautariieild. því að sumrtaðar eru var m'jög fjölmenn. Sr. Fr. Hall-
höft á milli brautarpartanna. Óslit- J grimsson jarðsöng bana. Þessac-
in er samt brautin frá Winnipeg til ,ar merHu konu verður nánara minst
Edmonton, svo sem kunnugt er,! s’®ar-
, iim 790 mílur.
Úr bænum.
Flokksþing. *' ^ - j
ætla liberalar hvaðanæfa úr Mani-
. . toba fylki að balda hér í Winnipeg
r. Arni Sveinsson frá Glen- þriðjudaginn 5. April næstkom-
boro var her a terð í vikunni. Meöjandi. Búist viö sjö til átta hundr-
nonurn var Anna dóttir hams. Hún uðum fulltrúa.
til lækninga. TM þessa þings er stofnað í
UsiS auglýsingu ( þess„ blaSi U" t’lg“KÍ .s,ef"“sl<rS
u,„ ilans og hlutaveltu írá nokkr-l'Fr Flk'sk°s"mS<'r.
um stúlkurn íað osa al,tl s,nu a yrhsum maLum,
|sem hafa verið á dags'krá um
mörg ár. Enn fremur verður kos-
Á fundi bæjanstjórnarinnar og
fulltrúa G. N. og N. P. félaganna,
'd!di bæjarstjómin ekki að jám-
brautir þessara félaga skyldi leggja
austur eftir bænum lengra en að
Ntna stræti.
inn flokksforingi á þessu þingi.
Ef mögulegt er, verður þing-
etörfum lokið á einum degi. T8
undirbúnings verður fu’ndur hafð-
ur á mánudagskvöldið, og rædd
þau mál, sem hægt verður. Flokks-
þingið verður haldið á fundarsaí
Stúkan Skuld heldur samkomu 1 liherala á Notre Dame ave. og
29. þ. m. í G. T. isalnum. Sjá aug- hefst kl. 10 árdegi® fyrnefndan
lýsingu í þessu blaðt.
] dag.
D, E. ADAMS COAL CO
224 -A-vo
LIADíT ríC* l 1M lóOl allar teSunclir eldiviðar. Vér höfum geymsJr'.pláss
nUKU vJúl LllN IXvJL um anan bæ og ábyrgjumst áreiðanleg viðskifti.
BÚÐIN, SEM
ALDREI BREGZT!
Alfatnaður, hattar og karlmanna klæðnaður við
rði í bænum. Gæðin, tízkan og nytsen-in fa 1;
an í öllum hlutum, sem vér seljum.
Gerið vður uð vana að fara til
WHITE e. MANAMAN, 500 Main St., Winnipeg