Lögberg - 07.04.1910, Qupperneq 4

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 7. APRÍL 1910.
LÖGBERG
gefið út hvern fimtudag af The Lög-
BERG PRINTING & PUBLISHING Co.
Cor. William Ave. & Nena St.
Winnipeg, - MaNIToba
S. BJÖRNSSON, Editor.
J. A. BLÖNDAL, Bus. Manager
Utanáskrift:
Hf Logberg Piintiiig& Publishing (’o.
1». O. BOX 3081 WINNIPKC.
Utanáskrift ritstjórans
Editor Logberg
KO. BOX 308-1
Wl N XI PH('«
phone mai-x aai
in. 27/ prct., áöur 30 prct. —
Innfl. $68,340.
LiSur 634: Fjaörir og kvenhatta-
skraut 27^2 prct., áöur 30 prct.
—Innfl. 127,039 viröi.
Auk þessa hefir veriö talaö um
breytingu á 711. greúi tolllaganna
sem nefnd er omnibus greinin, og
eru þar um 190 vörutegundir, setn
iækka á toll á um 2/2 prct., svo að
20 prct. tollur á þeim vönutm verö-
ur hér eftir 1714 prct og vitanlega
ekki aö eins á vörum frá Banda-
rikjum, heldur og á þeim sömu
i vörum innflutbutm tra öörum lönd-
um. Þessi tolllækkun tekur til
ýmsra olíutegunda, baönnulUarolíu;
og jurtaoliu ýmiskonar, öLkeldw-
vatns, vmsra hluta úr célluloid.
Tollmála-ágreiningi ráð-
ið til lykta.
Þess var getiö hér 1 blaöinu fyr-
ir nokkru, að allmiklar líkur voru
á því, aö Bandaríkjastjórn mundi
af carbolvatni ('einn partur af car-
bolsýru á móti 20 af vatnjj eöa
öðru jafnsterku rotvarruarlyfi.
Hrákadallinn ætti ið tæma aö
mirfeta kosti einw sinni á dag, og
þvo svo úr sjóðandi vatni. I stað-
inn fyrir hrákadall má nota bréf,
sem erti svo brend áðui en aö lirák
inn fer að þorna. I/tka er þaö á-
ríöandi að hvorki heridur, föt eöa
rúmföt sjúklingsins chieinkist af
hrákanum. Þess veg.ia er sérstakt
hreini'æti og varkárni tianösynleg
Þess er vert aö geta aö önmm sótl
kveikjuefni en tæringai gerillinn er
ahnenningur hefir ekki mikla trú
á gagni rneðala í þessu sainbandi.
Samt er sú trú enn helzt til mikil
hjá æöi mörgum. Meðul geta hér
oft verið fremur til ills en góös, og
enginn skyldi nota þau nema eftir
læknisráði.
F.itt af því, sem oft kemur til
umræðiu í þessu sambandi, er hvaða
loftslag sé heilnæmast fyrir þá sem
tæringarveikir eru. F.g hefi þegar
bent á, aö þurt loft, ]iar sem sólin
nær sem oftast að skína, og svo
fjallaloft, sé heilnæmast. Menn
eru óöum að komast aö þeirri niö-
oft aö finna í hráka manna, - g urstööu, aö ekkert sérstakt lofts'lag
ætti þaö aö vera öllum hug.,andi
mönnum hvöt til þess aö stuðla aö
útrýming þessa háskalega og við-
ýmsra lyfjd, litarefr.a, svampa, jbjóöslega vana. ÖILum ætti aö
strá og vax varnings, soda og íleiri jvera gert jafnt undir liöfði, bæði
efna. sem notuö eru \ið brauð-
gerð m. m.
Tolllækkun þessi tekur til vöru-
skifta milli landánna, er námti í
fyrra um $5,000,000, og veröur
varla sagt, að nokkur sérstök iðn-
aöargrein hér í Canada líði tiltak-
Jögleiöa hámarkstolla á innfluttum ; ai!'effa "okkurn hal a af þessu, því
vörum frá Canada, og átti það að j a5 fæstar lxer vörutegundir, sem
verða um næstiðin mánaöamót.
Áöur höfum vér 1 aöalatriöum
skýrt frá hversu hinr.i nýju tcxll-
málalöggjöf BandarLkja er háttaö.
Þar er um hámarks og lágmarks-|f
tollákvæði aö ræða. Er svo til ætl-
tollur hefir verið lækkaður á, erti
framleiddar hér í landi Hins veg-
ar verður þetta til að létta toll-
byrði Canadamanna urn $2,500,000
er það nokkurs vert.
Laurierstjórninni hefir oft veriö
ast, að Bandaríkjastjórn leggi há- fundifi Þa* ti] forattu- a5 llun hafi
fólk hefir átt heima í, jafnvel þólskilyröi, sem nauösynleg eru ef um
liðnir séu ef til vill margir mánuö-1 verulegan bata er að ræða. Aö
ir síðan þaö átti þar jieima. Til j senda fólk i burtu upp á von og ó-
þess aö gjöra húsið svo úr garði, von, án þess aö vita nokkuð hvern-
að þar sé engin hætta á ferðum, j ig aö því farnar þar sem þaö lend-
þarf aö sótthreinsa húsiö vandlega, ir, er óvit, sem aldrei ætti aö eiga
mála viöarverkið inni upp á nýtt, sér staö. Líka er það rangt, aö
og taka ajllan gamlan veggjapappír senda burtu fólk, sem litla eöa
i burtu og láta nýjan í staðinn. enga von hefir um bata. Þetta er
leit Bandaríkjastjórn svo á, og! síjórnarinnar, aö hún héldi áfram j Ef þetta er alt vandlega gert. ætti'oft gert sem seinasta úrræði, en
ekki öldungis aö ástæöulaus’u, aö 1 aö færa innfhitningstollana niöur ekki aö vera nein hætta aö búa i jþaö er algerlega rangt. Það fólk
Frakkastjórn væri sýnd meiri ’ til- svona smátt °S Mllátt- Hefir ÞaS |slíkum húsum. |sem þannig er ástatt fyrir, er miklu
markstolla á innfluttai vörur frá
hverri þeirri þjóð, er veitir nokk-
urri annari þjóö meri hlunnindi,
en Bandaríkjamönnum, aö ööru
jöfnu.
Eins og kunnugt er, hafa nú
gerst verzlunarsamningar meö
ckki lækkað tolla eins mikiö a mn-
fluttum vörum eins og viö var bú-
i.-t þegar hún settist að völdum, og
er nokkuð til í því. Þaö var vitan-
lcga ekki hægt að lækka tolla alt í
einu á mörgum vörutogundulm og
mikið á hverri. Hitt var sjálfsagt,
Frökkum og Canadar.iönnum, og f>g,viS 1JVÍ bJu&-ust Wsmtnn
heilbrigöum og sjúkum, þyí eins
lcngi og þeir, sem heilbrigöir álít-
ast, hrækja hvar sem þeir eru
staddir, án minsta ti'flits til þess
hverjar afleiöingar þaö kann að
hafa, þá er ekki mikil von aö þaö
takist alment, aö kcnna hinum
sjúka að gæta þeirrar varúöar, sem
nauösynleg er.
Margs annars mætti geta i þessu
sambandi, en eg verö hö eins aö
láta mér nægja að minnast á eitt
atriöi, sem er mjög áríðandi. Þaö
er margsannað, aö hætta stafar af
aö búa í lnisum, sem tæringarveikt
sé nauösynlegt skilyröi til bata,
heklur aö eins réttir lifnaöarhættir
hjá sjúklingnum sjálfum. Þaö er
ekki svo mjög langt r.íðan að þaö
var álitið sjálfsagt fyrir hinn tær-
ingarveika, aö skifta tvm loftslag
strax og veikin kom i 1 jós. En loft
breyting ein læknar engan mann. í
mörgum tilfellum fara fátækir
menn meira og minna bilaöir á
heilsu í ókunnug pláss, þar sem
enginn bjargræöisvegur er opinn
fyrir þá og verður ]>á á.stand ]>eirra
oft ömurlegra en áður. Aldrei
skyldi senda nokkurn sjúkling í
framandi hé.rað nema hann viti
fyrir víst, áönr en hann fer, að
hverj.u' hann á að livei fa, og hann
hafi efni og tækifæri þegar ]>ar
kemur til þess aö uppfyllla þau
hliðrunarsemi um tollmál, heldur jaS vísu' &en&is nokkuS hæSara> j
«n sér. Þess vegna átti að leggja !en æskllegl væn- °S munw l>eir eiS‘ ig eigi
bámarkstoll á vörur fiuttar inn í vcra a11 talr hhera ar her í Norö- L- -nn
vesturlandinu, sem ekki eru ánægö j]mtnaS_ eða e{ ekki þaö, þá
tolla sambands-
innfluttum varn-
i mgi. og pykja þeir helzt til háir
Bandaríki frá Canada.
íEn áður þaö yröi gert, vildi ir.meS g'ldandi
Taft forseti reyna samnmgsleiðina | stjórnarinnar á
víö Canadastjóm og bauö fulltrú-- j illgi-- ,
um af hennar hálfu aö eiga tal við !enn Þa'
% um tollmálaágreininginn. Áttu ; 1>eir llulir 5011111 hlJota aS taka
þeir fund meö sér F.elding fjár- H vel, að tolllækkun su varö gerð
málaráögjafi Dominionstjórnarinn sem l>egar hef,r venð mmst a.
ar og Taft forseti og fór vel á As vHu hefö. þaö ver.ö enn æsk.-
meö þeim. Varö sá árangur af !eSra aS stjórnin hefði gert þessa
fundi þeírra, aö nú er komiö í Veg Itolllækkun af eigin. wotum . ieuua
fyrir tollmála baráttu milli Banda- fyrir- án l*53 aS t.lefm hefö.
ríkja og Canada, aö minsta kosti IorSis ti! tolllækkimanunar af ha,fa
fyrst um sinn. ! annars lands. er tollmialaagreming-
' Taft forseti hefir sem sé fallist ur hafSl komiS llI>P milli |atldanna-
Sambandsstj órmn er nu nykom-
aö raun um, aö hyggilegt hafi L1r
á fyrir hönd Bandarikja, aö hætta
viö aö leggja hámark:tolla á inn-
flnttar vörur frá Canada. í not-
íim þess hefir Fielding ráögjafi
"heitiö því af Canada hálfu, aö
lækkaöur skuli tollur á nokkrum
vörutegunduim uin 2/ prct, miöaö
viö almennu' tollskrána (general
tariff); samt er vert pö taka þaö
fram, aö tolllækkun þessi nær
eJcki aö eins til þessora vöruteg-
unda innfluttra frá Eandaríkjum,
heldur veröur tolluri in á þeim
hinn sami hér, hvaðan sem þær
lcoma.
Hér á eftir eru tald . liðir þeir á
tollskránni sem lækkaðir veröa, og
enn fremur sýnt hve mikils viröi
%ar flutt af þeim vörutegnndum til
Canada síöastliöiö ár.
Liöur 94: Döðlur, fíkjur, þurkaö-
ar, tollur nú 55C á 100 pd., áöur
ó^jLprct,—Innfl. $127,467 viröi.
LitSur 99: Plómur, svtskjur, rús-
tnur. kúrenur á pd. 2/3C., áöur
ic. — Tnnfl. $693,149.
'1U
veriö aö færa tolla niður um 2/2
prct. á nokkrum innfluttum vöru-
tegundnjm. Munu flestir fylgis-
menn hennar kunna þvi vel cg
þykja sem henni 4iafi farið þar
viturlega. Þess vxgna væri ekki
ósennilegt, að vænta þess að nú
'haldi Dominionstjórnin áfram aö
iækka að sama skapi :olla á fleiri
vörutegundum innfluttum. Al-
þýöan mundi virða það viö sam-
bandsstjórnina, því aö ný tolllækk-
un á innfluttum vórum er sama
sem ný verölækkun a þeini sama
vamingi manna í milli innanlands.
---------------o------
Um berklaveiki.
Eftir Dr. B. J. Brandson, erindi
flutt á Menningarfélagsfundi
í Winnipeg 9. Marzigio.
Þegar kemur til íhugunar hvern i farsælla að fá aö de/j.. l.já ástvin-
að fara meö tæringarsjúk- lnra sínum eöa kunmngjum, heUlur
í þeirri von aö honum geti en á meðal óknnnugra í framandi
" 'landi. TiL þess aö sýna fram á, aö
ekkert loftslag hafi nokkra sérlega
yfirburöi frant yfir annað, er nóg
að geta þess, aö engíun verulegur
munur sést á árangn lækningatil-
rauna víðsvegar um heiminn, éf aö
sömu reglum er fylgt. . Þar sem
aö
hnekkja veikinni um stundarsakir,
þá verö cg aö láta rné. nægja að
framsetja nokkrar mcginreglur, er
ö!l meðferö veikinnar byggist á, og
reynslan hefir sýnt, að eru öldungis
nauösynlegar. Þegar maöur minn
ist hess Tð hcilnæmt loft og sól- loftslagið er eins kalt á vetrum eins
lbl JÍC JOj cxu . _____ _ , , . x U, ' A/TotiífzxKn /if_
skin eru öflugustu vopnin gagn
vart sóttkveikjuefnimi, þá er það
strax skiljanlegt, aö því meira af
þessu tvennu sent sjúklingurinn
nýtuT því betra. Þess vegna er
nú viötekin regla, aö sá veiki það veriö bata til fynrsto»u>.
sé úti allan daginn, og ef hann sef
/Niöurl.J
Til ]>ess að koma i vsg fyrir tær-
Liöur 109 og 112: Hnetur, valhent ingu útheimtist aöallega tvent.
ur, Barzilíu-hn. á pd. 2c., áöur i L . , . ...
T c, . °|I'yrst að eyðileggja geril.nn og
c.—Innfl. 315,201 virði. . . & J &
Liöur 180: Ljósmyndir. og áhöld, fyrirbyg&Ja aS hann komlst 1 and-
olíumyrtdfir, teikningiar, kopar- rúms’oftiö, og ]>ær næst meö heilsu
§tunga, uppdrættir r.f bygging- j samlegum lifnaöi og aöbúnaöi, aö
um, landabréf o. s. frv., 22/ ! styrkja hkanmnn °g aulo sem mest
prct., áður 25 prct. — Innfl.lm0tst00.uafl hans gegr. utanaðkom
395.931 virbi- j andi veiklandi áhrifum
Líöur 228: Sápuduft og sápur af Eg hefi þegar skýrt frá, aö loft
ýmsum tegunduim, 32ýí prct., þaö, sem sjúklingurinr. andar frá
áöur 35 prct. — Innfl. i72,96i|sér, er ekki eitraö af bakteríum,
viröi. jheldur aö eins hrákinn Þess vegna
Liöur 234; Ilmvötn og feguröarlyf er auösætt, aö ef hrákian cr eyði-
ýmiskbnar 32/ prct, áönr 35 jlagður áöur en hann n.er að þorna j okki þreyta sig á neinni vinnu,
prct.—Innfl. 134,08: virði. ] upp og verða að ryki, scm svo þyrl hvorki andlegri eða líkamlegri.
L:öur 287: Postulín og 1 granit- ast upp í lotfiö, se>n maöur arídar
varningur 32/ prct., áöur 35 prct. jað sér, þá má segja aö sigurinn sé
—Innfl. 29,631 virði. unninn. Eins lengi og fólk hefir
Liöur 318 GLuggarúöur 12/2 prct. jþann ósið, að hrækja hvar sem þaö
ekki einnig úti. þá skuli gh.gg
arnir i svefnherbergi lians vera
opnir alla nóttina. Þaö gengur enn
þá mjög erfitt að fá fólk til þess
aö trúa því, aö sá veiki eig. aö
vera úti jarfnvel þó kalt sé, og e.m
ver gengur aö fá fólk til aö hafa
opna glugga í svcfnherbergjum
sínum. Til þess að geta notiö uti-
vistarinnar sem bezt, eru vanalega
notuö skýli eöa skútar Luktir á þrjá
vegu og meö þaki á, cn opin á eina
hlið, helzt á móti suðri. Oft er
hægt aö nota svalirnar á ibúðar-
húsum, sem hentugt skýli, og er
það fyrirhafnar lítiö. Því lengur,
sem sjúklingurinn vetist þessari úti
vist, því minna finnur hann til þess
þótt veðrið sé ef til vill mjög kalt.
I>etta atriði er svo mikils vert, aö
það er óhætt aö “slá því föstu”, að
ef sjúklingurinn vill ekki leggja á
sig þatt óþægindi, scnj i fyrstu
fylgja þessari útivist, þá afsalar
hann sér um leið von um lækning
meina sinna.
Næsta atriðið er næg, hentug og
holl fæða. Mikiö er íim aö gera,
að sjúklingurinn geti borðað sem
mest af nýmjólk, nýjum eggjum
og nýju kjöti, en aftur á móti var-
ast allrahanda sætindi og kryddmeti
sem ef til vill skeminir matarlyst-
ina. Það þarf stöðugt aö liilda aö
sjúklingmim aö borða, jafnvel
meir en hvað lyst hans krefur. Ef
meltingin helzt i góöu lagi, þá er
einu skilyröinu um bata fullnægt.
Þriðja skilyrðiö fyrir bata, er
hvíld fyrir þann veika. Hann má
Þetta skilyröi er ojt erfitt aö upp-
fylla, aö minsta kosti eins lengi og
sá veiki er heima hjá sér.
Fjórða atriöiö, sem eg vil minn-
áöur 15 prct. — Trtnfl. 15,071 jer komið, án þess aö.taka nokkurt ast á, er brúkun meðala. Margir
viröi. jtillittil þess, hvaö af hrákanum tæringarveikir sjjúklvngar þurfa
Liöur 366: Sigtirverk í pörtum og . getur oröiö, þá er ekki góös von. jaldrei nein meðul. Aftur aörir
heiln lagi \2l/2 prct.. áöur 15 þct. Sá tæringarveiki ætti ..ö foröast að j ]>nrfa ef til vill oft á þeim aö halda
hrækja annarstaðar en í sérstakan | vegna einhverra sér.stakra ein-
hrákadall, eöa til J.ess ætlaöan | kenna, sem í Ijós kunna aö koma.
-Innfl. 473.892 viröi.
1/101. r 634: Skinn ýmiskonar, sút-
uö og vaxborin, aktýgjaleður m.
og á sér staö hér í Manitoba, út-
heimtist meiri kjarkur og þrek til
þess að færa sér lækninga skilyröin
i nyt,og fyrir fólk, sem er aö eðlis-
fari veikbygt og kjarklítið, getur
Aft-
ur á móti eru sumurin hér heil-
næmari en þar sem sumarhitinn er
sterkari. Fyrir fóllk, sem er í
þannig löguöum kringumstæöum,
aö þaö getur hagaö sér eins og far-
fuglarnir og alstaöar notið allra
tækifæra, er eflaiust heillavænlegt
að breyta um loftslag af og til,
vegna þess aö sú tilbreyting sem
nýjum umheimi er s.imfara, hefir
yfir höfuð heillavænleg áhrif. En
enginn skyldi láta það laina bata-
vonir sinar þótt kringumstæöur
hans geri honum þaö ómögulegt
að skilja viö átthaga sína. í
flestum tilfellum, ef .étt er að far-
ið, en. vonir ium bata meiri en
tnenn alment halda.
Þessi síöasta staðhæfing vekur
spurningar í huga manna, sem oft-
sinnis koma fram. rfvaða líkur
eru til þess aö maður, sem einu
sinni er veikur orðinn af tæringu,
komist til fullrar heibu? Er ekki
kveöinn upp dauöadómur yfir ein-
um manni, um leið og sagt er, aö
hann sé tæringarveikur ? Enu’ nokkr
ar líkur til að hægt sé aö stemma
stigti fyrir útbreiðslu veikinnar
eða jafnvel að útrýma henni? Er
ekki allur sá hávaði og hornablást-
ur, sem nú á sér staö í sambandi
við þetta mál, óþarfi og til einskis
gagns? Þessum spurningum vil
eg nú leitast viö aö svara í fám
orðum.
MikliU' fleiri sýkjast af berkla-
veiki í einhverri myn.1 en menn al-
ment halda. Fljá langflestum vinn-
ur likaminn sigur á hinum inn-
flutta óvini áöur en hann nær veru
legri fótfestu. Líkskurðir hafa
sýnt, að langflestir menn, alt aö 98
af hundraði á öILium aldri, sem
deyja úr allrahanda sjúkdómum,
hata haft tæringu í einhverri mynd
emhvern tíma á æfinni. Þetta
sýríir. aö fjöldi tnanna hafa haft
íæringu einhvem tíma í einhverri
niynd án þess að vita það, og aö
sýkin hefir læknast án þess aö gera
r' kkurt verulegt tjón, nema í sum-
um tilfellum. Næstum ótrújega
r„: rgir þeirra, sem leita sér lækn-
'a. ílátið ætti aö \era hálffuU Það er gleðilegt aö vita til þess, aö mga á hiniuirr ýmsu heilsuhælum
fyrir tæringarveika menn, áöur en
veikin nær mjög- að magnast, lækn-
ast aö fulfu eöa fá veikinni svo
hnekt, að lif. þeiria er lengt um
mörg ár. Líka læknast fjölda
margir af þeim sem aidrei fara frá
heimilum sínum, en tdtölulega eru
þeir að mun færri en þeir, sem
læknast á heilsuhæltinum /Sanitar-
iumsý. Sérhver sá, sem tækifæri
'hefir, ætti aö leita ser tekningar á
einhverju heilsuhæli, því þótt, ef
til vill, hann geti ekki verið þar
laiigan tirna, þá lærir hann þar bet-
; ur en annarstaöar, hvernig hann á
aö lifa og getur svo 'ifað aö miklu
leyti samkvæmt sönni reglu, þegar
heim kemur. Það er sériega mik-
iö ánægjuefni aö vita, aö nú í vor
verður opnuö ein slik stofnun hér í
Manitoba, sem eg er sannfærður
um aö á eftir aö verða þessu fylki
til ómetanlegs gagns.
Allsstaöar þar sem verulega hef-
ir verið reynt að spoina við út-
breiðsh. tæringar, hefir þaö starf
borið mikinn sýnilegan ávöxt. A
Prússlandi á Þýzkalandi, þar sem
starfað hefir verið af sérstöku
kappi aö útrýming veikinnar, dóu
nær heltningi færri úr tæringu ár-
iö 1903, en 1885, þegar fyrst var
verulega byrjað að striða á móti
veikinni. I Nevv York borg hefir
veikin minkað um 2/5 (40%) á 16
árum. I Massachusetts hefir veik-
in n.inkaö um helming á síöast-
liðnum 5ö árum. Sömu söguna
heyrir maöur hvervetna þar sem
fóík hefir vaknaö til þeirrar köll-
'unar, aö útrýma þessari landplágu.
Það er ekki Iengur neinn efi, að
þaö er mögulegt aö iltrýma þessari
svo nefndu “hvítu plágu” eins al-
gjörlega eins og /liinum siöaöa
heimi hefir tekist aö útrýma svarta
dauðanum, (Jieisuni ógurlega vo-
gesti miðaldanna. Til þess aö sig-
ui fáist i þessu striöi. útheimtast
mörg skilyrði, og vil eg benda á
hin helztu þeirra:
1. Að þaö sé gert aö skyldu, að
aðvara heiibrigöisnefnd hverrar
borgar, eöa héraðs, jregar maöur
er tæringarveikur, alveg eins og nú
á sér staö með barnaveíki, skarlats-
sótt og aðra sóttnæma sjúkdóina.
2. Auka eftir fremsta megni
þekkingu almennings á vanalegum
heHhrigöisreglum og sérstaklega
þeirri veiki sem hér er um aö ræöa,
og um Ieiö aö sýna fólki. aö án
skynsamlegrar samvinnu a'.lra
stétta er sigur í stríöinu ómögtileg-
ur.
3. Sótthreinsun og viðgerð allra
hibýla. þar sem veikin hefir átt sér
staö á 'ikan l.átt og eg hefi þegar
lýst.
4. Eftirlit meö hreinlæti og var-
úö á verksmiðjum og vinnustofum.
5. Heilsuhæli fyrir þá, sem er á-
litið að megi lækna, og sérstök
sjúkrahús aðallega handa þeim,
sem ólæknandi enu’.
6. Að hið opinbera hafi vald til
þess að flytja á sjúkrahús þá sjúk-
linga, sem þannig er ástatt fyrir,
að þeir eru ekki færir um að gæta
þeirrar varúöar, sem nauðsynleg
er, og eru þess vegna hættulegir
fyrir fólk það, sem þeir umgang-
ast. Slíkt getur vel átl sér stað,
þar sem hiröulcysi og óþrifnaður
enu ríkjandi.
Eg hefi nú minst Iauslega á fá
atriði af hinum mörgu, í sambandi
viö þetta mál, og læt hér staðar
numið aö sinni. Málefniö er svo
yfirgripsmikið, að þaö er ómögu-
legt á litilli stundu að gera meira
en vekja eftirtekt á fáeinum atriö-
um þess. Ef að það, sem eg liefi
sagt, yröi til þess að einhverjir
h.ugsuðu meira um þetta stóra al-
vörumál; útrýming berklaveikinnar,
þá er eg ánægður. Að endingu vil
eg i þessu sambandi minnast orða
hins fræga enska rithöfundar De
Quincey, þar sem hann segir • —
“Ef þér gangið í gegn um skóg á
vissum tíma árs, þá sjáið þér á
surmim trjánum merki, sem skógar
höggsmaðurinn hefir sett á ]>au til
merkis um að þau skuli niður
höggvin. Ef maður hefði þá gáfu
að geta lesið diular rúnir hins ó-
sýnilega heims, mundi maður sjá
slík merki á ennum margra okkar
ungu manna og ungu kvenna.
ITve afarstór hóptir af þeim, seni
Pericles, hinn gríski vitringur og
stjórnmálamaður, ka'lar vorgróður
þióöanna, mttndi þá bera á ennum
sínum hiö voveiflega merki er tákn
ar. að sá, er það ber. eigi skamt
eftir ólifað. Hve óumræðilega
margir þeirra, setn meö réttu ættu
aö vera börn von£rinnar, af öllutn
stéttum mannfélagsins, falla þann-
The DOMINION BANft
HELKIKK OTlBUie
AJls konar bankastörf af hendi leyst.
r isj óö sd ei 1 d i n.
Tekitt vi8> innlögum, frá $1.00 að\ippha»8'
og þar yfir Maestu vextir borgatHr tvisvar
sinnum áári. ViOsloftum bænda og ann-
arra sveitamanna sérstakur gaumur gefint.
Bréfleg innleggog úttektir afgreiddar. Ósk-
a8 eftir bréfaviBskiftum.
Greiddur Höfuðstóll .. $ 4,000,000
VarasjóBr og óskiftur gróði í 5,400,000
Innlög almenoings ...$44,000,000
Allareignir..........$59,000,000
Innieignar skírteini (letter of credits) setd,
sera eru greiðanleg um allan heim.
J. GRISDALE,
bankastjóri.
Eldiviður.
Þegar þér þurfiö góðan eldivið,
þá fáið hann hjá oss, þvi að vér
höfum góðan við og þurran, isem
yöur vanhagar um. Verö vort hið
lægsta, en viðu-rinn hinn bezti. Vér
getum sagað viöinn og klofiö, ef
óskað er.
Qiuality Wood Dealers,
J. & L. GUNN,
Horni Princess og Alexander ave.
9als.: Main 791, Winnipeg,
ig á ári hverju í gröfina.' Einskis-
skatts er krafist meö jafn haröri
hendi eins og þessara vorblóma
allrastétta. Þá kennir 'spurning-
in, sem stígur upp eins og andvarp
frá ótal hannþrungnum hjörtum:
F,r ekkert ráð gagnvart þessu? F.r
ómögulegt að bæta betta hömnu-
lega ástand?’'’
Þannig talar De Ouincey fyrir
meir en hálfri öld. Þa er ein af
stærstu' sigurvinningum vtsindá-
legrar læknisfræöi mitímans, að
geta Tiú svarað þessari spurningu
og sagt: “Jú, það má laga; marg-
ir hafa þegar fundiö meöaliö og
vér lifum í þeirri öruggu von að
innan tiltölulega fárra mannsaldra
verði engar dularrúnir á ennum
vorgróðurs þjóðanna, sem sýni, að
berklaveikin heimti nokkurn þeirra
sem sitt berfang ofan í gröfina.”
Þankabrot „leikmanns“ o.s.frv.
/Framh. frá 1. bls.
því að styr.kja og uppbyggja vort
lúferska kirkjufélag?
Það var stofnað 1 þessu augna-
rrnði; það hefir starfað t þessu
augnamiði; það hefir starfað á
hi-num “óbifanlega’' grundvetli. og
flutt þann lærdóm, sem vér ntttnd-
'cm í vorri barnæsku, og sem et
fluttut nú nær um he.'m aítan.
Stafsmenn kirkjufélagsins, prest
ar þess, eru uppfrædclir á menta-
stofnunum þessa lands, og þekkja
vel kröfur vorra tíma. Þeir eru
eftir því sem eg bezt þeJcki, allir
siðferðisgóðir, ákynsamir, frjáls-
’/nlir, og af góðun. foreldr.Mti
kimnir. Þeir eru me.m sem hat'a
t:-iiú og virðingu þet">-a er þekkj t
þa.
Her er því okkar rettmæta verk-
svið opið fyrir oss, og það er ekki
auðvelt að gera sér ljóst, hvemig
hægt væri réttilega a.ð forsvara
það, ef vér ekki legðum kirkjufé-
iaginu vort liösinni.
Kirkjufélagið er : ú, svo fast
gróðursett meöal vor hér, aö ef
það eyðilegðist, mundi um leið
gersamlega niðurbrócin vor ís-
lenzka Lúterstrúarsurfsemi hér
vestan hafs. Og óvíst, að sú starf-
semi fengi aftur viö ttisn áður en
vér hverfnm inn í héilent þjóölíf.
Þaö sýnist því næsta mikill á-
byrgðarhluti að beita kröftum sín-
um til þess aö “vinn.i söfmtiöi út
úr” kirkjufélaginu, og með því
uppræta þá kristilegu starfsetni.
sem áöur var í blóma. Jafnvel
svifta þá eignum, sem mest og
bezt hafa aö voru krLtilega starfi
unnið. Og gera það >vo ef til vill,
aöeins meö yfirburðum “at-
kvæöa”* þeirra manna, sem ekk-
ert hafa styrkt kristilegan félags-
skap. *
Meinið er nú á dög-um, að sumir
þessara manna viröast ekki gera
neinn greinarmun r. kristilegri
starfsemi og pólitískri starfsemi;
þeir gá ekki að hinutn stóra mis-
mun, sem þar er á millj.
Hin kristilega starfsem-i er inn-i-
falin í því, að þfóna öðrum. Hin
pólitíska starfsemi er ínnáfalin. í
því. aö láta aðra þjóna sér.
Hin kristilega starfsemi leggur
* Þetta sýnir, aö þaö er hægt að
brúka frjálsræði til þess aö koll-
varpa frelsi. — H<rf.
é