Lögberg - 14.04.1910, Blaðsíða 4
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 14. APRÍL 1910.
LÖGBERG
gefið »t hvern fimtudag af The Lög-
BERG PRINTING & PUBLI9HING Cö.
Cor. William Ave. & Nena tit.
WlNNIPEG, - MANITOBA
S. BJÖRNSSON, Editor.
J. A. BLÖNDAL, Bus. Manager
Utanáskrift:
Tbe Logberg Printíng& Pnblishing Co.
P. O. líox 3084 WINNIPECi
Utanáskrift ritstjórans:
Editor Logberg
1». O. DOX 3084 WINMPEC
PHOXE m.vin 2S1
Liberala flokksþingið.
Liberala flokksþmgitS, sem sett
var hér í Winnipeg íyrra mánu-
d?gskveld ber ljósastan vott um
tvent sérstak|lega. Annars vegar
hinn mikla stjórnmálaáhuga liber-
al flokksins óg hins vegar þaö, aö
liberalar hér í fylki iiafa á þessu
þing reist merkið enn hærra en
nokkru sinni fyr, aö því er snertir
sum þau afarmerknegu og þarf-
legu atriði, er flokkurinn hefir nú
sett á stefnuskrá sína.
Þó aö Vorannir væru þegar
byrjaöar mættu á þinginu um sex
hundruö fulltrúar, og sýnir þaö
ljóslega, hve ríkur Iandsmála áhug
inn er hjá hinu liberala liði hér í
fylkinu og fúsleikinn mikill til .að
taka þátt í þeim. Þessi sami áhugi
einkendi og gerðir þingsins, og
hver sem sá þann skörulega flokk,
sem þar var saman kominn, hlaut
að koma þaö til hugar, að sú sjá-
lega sveit værí fastráðin í að sigra
við næstu fyikiskosningar.
Hin nýju og stórmerku stefirn-
skráratriði eru birt í blaðinu á öðr*-
jum stað, eins og þau voru samþykt
á þinginu. Að þessu sinni verður
enginn tími til að tala um hvert
þeirra atriða út af fyrir sig, en
síðar munu þau rædd hér i blaðinu
svo sem tilvinst.
Forseti þingsins var Edward
Brown. en helztu ræðumennirnir
þeir J. A. Knott, varaformaður í
Winnipeg Liberal Association, R.
G. McCuish. W. F. Osborne pró-
f^or, A. C. Fraser frá Brandon,
T. H. Johnson og T. C. Norris,
flokksforinginn, sem kosinn var.
Það kom glögt fram hjá ræðu-
mönnum, að þeir höfðu megna
skömm á hinni gegndarlausu bruðl
unarsemi Roblinstjomarinnar, hlut
drægni hennar og hinni óheillegu,
óheillavænlegu \ og óhreinlegu
myiikrapólití'W. sem Ieggur blátt
bann fyrir rannsóknir í sandgróða
háttstandandi manna í stjóminni
og fleiru því um líku. Stefna lib-
erala væri í öllum þessum atriðum
og mörgum öðrum gagnólík, og
það væri stefna, sem ætti að verða
ofan á við næstu kosningar og
mundí verða það líka.
Eins og minst var á í síðasta
blaöi var Mr. T. C. Norrís þing-
maður Lansdowne kjördæmis í
einu hljóði kjörinn flokksforingi!
liberala á þinginu i fyrri viku. Er
hann prýiilega til þess embættis
fallínn, fyrir margra hluta sakir.
Hann hefir getið sér hinn bezta
orðriír fyrir framki-mu sina í fylk-
isþinginu fyr og siðar, Hefir
hann gegnt þingstörfum lengur en
nokkur núverandi þingmanna að
fcveimur undanskildum, þ. e. Roblin
9tjórnarformanni og Mr. Winkler.
Hafa bæði flokksbræður hans og
andstæöingar oröiö aö viöurkenna'
ágæta þingmensku hæfileika hans,!
einbeittni, mælsku, vitsmuni og
sltnrungsskap.
Sto er sagt, aö ekki hafi borið 1
mjög mikið á Mr. Norris hér fyrr-
um á þingi. En alt hefði þaö ver-
ið skynsamlegt sem hann lagði til |
mála; en hann sótti smátt og smátt1
í sig veðrið, og er nú oröinn einn
hinna atkvæðamestu þingmanna
liberal megin, og er trammistaða
hans á síðasta þingi sérstaklega
fræg oröin.
Mr. Norris er boncti, og þess-
vegna manna kunnugastnr áhuga-
málum og þörfum bændanna, á-
j hugamálunum, sem núverandi fylk
isstjórn hefir veriö svo frámuna-
jlega hirðulaus um, og mun það á-
sannast, að það verða bændum í
| Manitoba og öðrum bofgurum góð
skifti og ljapparík þegar Roblin-
stjórnin flytur búferlum af Kenne-
dy stræti og Norrisstjórnin sest
þar að í hennar stað.
Útlendir borgarar.
drengir, að þeir geta litið an
floklcs hlutdrægni |á mál íslands.
og svo vel að sér í stjórnfræði', að
þeir liafa séð að frumvarp það, er
meiri hluti nefndarinnar gerði með
ai annars tilraun til að þýða raugt
til að gylla það fyrir íslenzkri al-
þýðu, var ekkert hnoss heldur stór
gallagripur fyrir ættjörðina. Dokt-
orinn segir, að þeir hefðu átt að
birta á víxl greinar-úr blöðum
beggja flokkanna heima”, þvi máli
viðvíkjandi. Eg satt að segja man
mi ekki hvað þeir birtu af því tagi.
cn eg man eftir úr ísl. blöðunum
frá báðum flokkum um það Ieyti
sem seinasta kosningastríð stóð
yfir heima á ættjörðinni, að Haf-
steins-stjórnar blöðin höfðu ekkert
að segja annað en persónuleg ill-
yrði röksemdalaus uim mótflokkinn
og helztu leiðtoga hans, en hin tsl.
blöðin voru þrungin af röksemdum
um ókosti sambandslaga frumv,
sérstaklega þó ísafold, án þess þó
að viöhafa nein persónuleg illyrði
um leiðtoga mótflokks síns; ræddi
að eins um málið en ekki um menn
og af því varð sá flokkurinn, sem
var andvígur Hafsteinsstjórninni
svo sigursæll sem raun varð á
síðustu alþingiskosningar 10.
Sept. 1908. Annars er það lilut-
verk ritstjóranna en ekki mitt að
svara ákæru höf. um hlutdrægni og
fleiru viðvíkjandi skýrslum um
Á samkomu, sem Manitoba Lifc
Underwriters Association hé't í
Royal Alexandra hótelinu fyrra
f.mtudag, talaði J. A. M. A,,-'.ns,
K. C., um útlendinga í Canada og
áhrif þeirra i kosningum. Hr.nn
er hið mesta átrúnaðargoð con- J
servatíva Kér í te.
Hann spurði hvernig ætti aö
gera þá að góðum Canadamönn-
um, og svaraði einhver, að það yrði j sjálfstjórnarbaráttu fclendinga. ef
að gera með skólaskyldu. En Aik-lþeim þykir það við eiga.
ins svaraði að það væri ekki ein- j Hinn háttvirti höf. segir, að þjóð
hlítt og bar hann útlendingum illa .111 e'&' eftir að skrifa æfisögur
■ tj , „ . . Hannesar Hafsteins og Björns Jóns
soguna. Hann kvaðst muna eft.r | scnar Það er satt og líka eðliíegt,
jþvi, að hann hefðt einu smm séð i því þeir eru báðir á lifi enn og eiga
j hálfdrukkinn Rússa í Walker leik-utð likindum margt eftir ógert enn
húsi slangra þar yfir leiksviðið á Þó vill höf. heldur hafa verið
pólitískum fundi og segja eitthvað, 1 Hannes Hafstein en Björn Jóns-
, _ . son. Hann um það, en þó furðar
sem enginn skildi. Enn frentur: . ... . ^
v. , , . mig a þvi, serstaklega þegar eg
sagði hann, að ekk, þyrft, annaðjhugsa ti, bindindismálsins. Höf.
en Iáta fimm dollara seðil í lófa er þektur að- því, að vera einn af
útlendingS svo að hann greiddi at-jallra einbeittustu bindíndismönn-
kvæði "intelligently’Y!) Hann|uT ísl- þjóöarinnar austan bafs og
vestan, og befir oft ótvírætt látið 1
lljós vanþóknun sína til þeirra, sem
Ijá vínsölunum fylgi á einn eða
annan hátt. Þó hlýtur honum að
ara seðilinn í lófa útlendingsins, | vera kunnugt um, hvernig Björn
væri hreinn Engil-Saxi, og kinkaði 1 vékst við því máli þegar hann kom
lófaði brezka innflytjendur o. s.
frv. Sá, sem svaraði ræðunni minti
Aikins á, að sá sem léti fimm doll-
hann þá kolH til samþykkis.
Félag Þjóðverja hér
hefir harðlega mótmælt þessum
ummælum Aikins á fundi, og sent
blöðuntim þau mótmæli.
Það er ekki nema eðlilegt að
Englendingum þyki vænt um þjóð-
erni sitt og finni mikið til þess, en
þó mega þeir ekki búast viö því,
að allar aðrar þjóöir taki því nteð
þökkum, að þeim sé borin sagan
eins og Aikins gerir.
á þing 1909, og hvernig honum
Hvað Islendinga snertir — þó
fámennir séu — vitum vér ekki
betur en að þeir hafi fullkomlega
staðið hérlendum mönnum á spvði
mörguim greinum. Nokkrir Jieirra
hafa haft á hendi opmber störf og
farist það vel, og í sínum verka-
hring hafa þeir reynst hinir nýt-
nýtustu metin. 1 stjórnmálum hafa
þeir jafnan komið heiðarlega fram
og vitum vér ekki til að þeir hafi
vtrið sakaðir um mútuþá^u.
íslenzk börn hafa bér sótt skóla
rr.jög vel, og á æðri skólum er hér
bænum í tókst að Ieiða ísi. áfengisbannlögin
farsællega og myndarlega alla Ieið.
Enda er það orðið heimsfrægt, og
þarf því ekki frekari útskýringar
við. Höfundinum 'hlýtur einnig að
vera kunnugt umr að H. Hafsteín
hefir alla tíð verið bindindismálum
andvígur og unnið á móti því meö
oröum og atkvæði á alþingi, þar á
meðal og ekki sízt bannlögunum á
síðasta þingi.
Þegar eg nú hugs«t um svo margt,.
sem eg hefi heyrt dr. Sig. Júl. Jó-
hannesson segja á Goodtemplara-
fundum, sem og kvæði hans mörg,.
þá furöar mig ef harm vildi ekki
htldur eiga þingræðttr Björns fyr-
ir aðflutningsbanninu, heldur en-
H. Hafsteins á móti því. Svo
mætti eg bæta JM við í þessu sam-
bandir að þegar andbanningafélag-
iö í Reykjavík var komiö á fót i
sumar sem leið, þá geröist Hannes
Hafstein hluthafi r Jrvi, eftir þvi
sem núverandi ritstjóri Þjóðólfs
skýrði frá i blaðino Templar (22.
n eira af íslendingum að tiltölu, en j árg.r I2tlb., sem hann þá var rit-
nokkrum annara ]rjóða mönnum. j stjóri fyrir), og fór um það háðu-
Þar hafa þeir getið sér góðar. orð-j ]eg.uin orðum. Er jrað nú virki-
stír frá upphafi og tveir þeirrajj^ að dr sig ju, sé ekki meiri
^rið sæmdir Rliodes verðlaunun- bannlagavinur en svo, að hann
um svo sem kunnugt er.
! vilji eiga þertna Jxitt úr sögu Hann-
Vegna ofangreindra atriða þykj.jesar Ifafsteins? Sé svo, þá Mýtur
umst vér lrafa góðar og gildar á-jhann oft að hafa talað og kveðið
stæður til að mótmæla eindre<iö! yfir sig, í alvöruleysi fyrir bind-
ummælum Aikins, fyrir hönd landa I indismáíið; en sé hann eíns einlæg-
vorra. ! ur bindindisvinur og eg og fleiri
--------------|hafa álitið hann, |)á hlýtur honum
að þykja vænt um myndina sem
Heimskringla flutti 31. Marz sið-
astliðinn, og þakka ckki síður blað-
inu fyrir að flytja Jiá mynd. eins
og hann allareiðu hefir gert fyrir
„Skylduverk.“
Svo nefnir Dr. Sig. Júl. Jóhann-
esson ritgerð nokkra, sem hefir
hirst í Heimskringlu og hann tjá-jhina myndina.
ir sig vera hofund að. í ritgerð
þessari eru ýms snjallyrði, eins og
við mátti búast: en á nokkrum
Einkennilegt þvkir mér, þegar
dr. Sig. Júl. er að kvarta um, að
Tafsteinsstjórnin hafi ekki fengið
stöðum finst mér athugavert ])að blöðunum m“a,íhirrr snními 12323
sem dokfeorinn segir, og vil eg J maklega viðurkenningu hjá ísl
leyfa mér að minnast
])VÍ.
Hinn háttvirti höfundur
á sumt af : bföðunum hér vestra. að hann skuli
j þá ekki um leið telja upp eitthvað
virðistlaf frægðarverkum hennar; er það
furöa sig á, aö ísl. blööin hér “sór-Jaf því aö hann viti ekki um nein?
ust i fóstbræðralag” fvrir rúmu eins og þeir fáu meðhaldsmenn H.
ári -íöan viövíkjandi þeim flokk- j Hafsteins hér í Winnipeg, sem eg
um “heima”, sem voru meö efci ! hefi átt tal ?ið. og engu hafa getaö
.tnóti sambariidslagafpumvarpirtp ' svaraö, þegar eg hefi spurt þá að.
Mig furðar ekki á. þó svo hefði jhvað þeir gætu talið honum til
verið. sem eg þó efast
stjórát blaðanna hérna
ugi; rit-| gildis sem stjómsnálamanni eða
eru þek' hagfræöingi.
I>egar framhaldið af þessu
“Skylduverki” doktorsins er búiö
aö sýna sig, býst eg viö að hafa á-
stæöu til að halda áfram, og læt
hér því staðar numiö í þetta sinn.
Winnipeg, 4. Apr. 1910.
Bjarni Magnússon.
Stefnuskrá
liberal flokksins í
Manitoba.
Á flokksþingi lrberala í Manito-
ba, sem lialdiö var hér i fyrri viku,
voru samþykt eftirfarandi stefnu-
skrár atriði:
I. Um skóla: “Með því að þörf
er á meiri fjárframlögum af fylk-
isfé til barnaskóla og nákvæmara
yfir-eftirlit þarf með kenslustörf-
um í þeim skólum, þá er ákveðið,
að liberalflokkurinn, er hann nær
| völdum, auki kenslukrafta i sveita-
skóluxn, og veiti meira fé úr fylk-
issjóði til barnaskóla.”
II. Um skólaskyldu: “Þing
þetta telur hað illa farið, að sam-
kvæmt núgildandi uppeldisreglum,
fer mikill hluti barna á skólaaldri á
mis við alla mentui., og lýsir þvi
yfir, að þessu fyrirkomulagi skuli
breytt með lögum um skólaskyldu,
svo að lögboðið verði, án þess að
brjóta bág við einstaklingsfrelsiö
! eða trúarbrögðin, að öll börn á
j aldrinum frá 8 til 14 ára skuli fá
nægilega undirbúnings kenslu, ann
|að hvort með þvi að sækja opin-
beru skólana, eða með tilstilli for-
eldranna, er komi að jöfnum not-
um.”
III. Um fylkisháskóla > ‘Liberal-
flokkurinn lýsir yfir þvi, að hann
| er meðmæltur stofnun fylkishá-
! skóla, sem styrktur sé nægilega af
fylkisfé, þar sem fá megi meiri og
| fullkomnari mentun í æðri vísind-
um, öllum stéttum tfl handa.“
IV. Um kospingalög: “Samþ.
að kosningarlög skuli mæla svo
fyrir, að kjörskrá se vandlega yf-
irskoðuð á undan öllum kosning-
um, bæði aðalkosningum og auka-
kosningttm, og eínungis þá ; að
kjörskráin sé samin eftir skrá um
búsetta skattgreiðendur, sem sveit-
arstjórnir hafa látiö gera, og við sé
bætt þeim mönnum, 5cm tilkall
eiga til atkvæöis og gefa sig fram,
og skal þeim veitt nægilegt tæki-
færi til þess undir vfirumsjón
héraösdómara.”
V. Um vegamál: “Með þvi aö
velmegun fylkisins er aö miklu
leyti komin undir góöum vegum,
þá ^skuldbindur liberal flokkurinn
sig til ákveðinnar stefnu, ,um að
taka höndum saman viö sveitar-
stjórnirnar og koma á fyrsta
flokks samgöngubótum í fylkinu.”
\T. Um talsíma; “Liberal flokk-
; urinn skuldbindur síg til þes5, ef
j hann kemst til valda, aö leysa ta!-
j símanefndina undan öllum flokká-
lyfirráöum, og láta liana bera á-
jbyrgð fyrir fylkisþinginu; cnn-
J íretmir að “provincial auditor”
verði aftur fengið í hendur eftirlit
með reikningum talsimans, og að
engum tekjum hans sé slengt sam-
an við árstekjur fylkisins, svo að
unt sé að gefa fylkisbúum sem
bezt talsímakerfi, með sem beztum
kjörum.”
VII. Um takmörk fylkisins: —
“Libcralar í ,M3anitobafylki, sem
eru á þess,u þingi, eru þeirrar sk >ð-
unar, að gott samkomulag rnegi
| takast um fylkista'kmörknniua, eí
tekið er boöi Dominion stjórnar-
j innar um stækkun fylkisins, að þv>
tilskildu, aö fylkinu hér veröi af-
! hentar námur þær, skógarlönd,
jveiði og önnur hlunnindi, sem land
aukinn hefir aö geyrna.”
VIII. Um meöferö á tyikisfé:
; “Fjármálastefna nuverandi stjórn-
ar hefir verið fjársóandi, ólivggi-
Tcg og með flokksblæ, og hefir
brotið bág við frumreglur stjórn-
skipulegrar stjórnar. Frjálslyndi
flokkurinn lofar, ef bann kemst til
valda, að min.ka stjórnarkostnað-
inn 11 m' $200,000 á ári án þess að
diaga úr framkvæmdarafli stjórn-
arinnar.”
IX. Unt stjórn dómsmála: "Að
stjórn dómsmáia skuli vera óhlut-
; dræg og laus viö flnkkadrátt, svo
að hún geti notið trausts og virð-
!ingar aimennings, gagnstætt hinu
■ sífelcla og ákveðna fyrirkomulagi
um réttvísisbrellur t flokksþágu, er
Thc DOMINION BANK
SELKIRK CTlBCIf).
AUs konar bankastörf af hendi leyst.
SpjirisjóOsdeildin.
Tekifl vifl innlögum, frá ti.oo afl upphæfl
og þar yfir Hæstu vextir borgaflir tvisvar,
sinnum á ári. Viðskiftum bænda og ann-
arra sveitamanna sérstakur gaumur geftnn
Bréfleg innlegg og úttektir afgreiddar. Ósk-
að eftir bréfaviðskiftum.
Greiddur höfuðstóll ... $ 4,000,000
Varasjóðr og óskiftur gróði $ 5,400,000
Innlög almennings ...$44,000,000
Allar eignir.........$59,000,009
Innieignar skírteini (letter of credits) seld,
sem eru greiðanleg um allan heim.
J. GRISDALE,
bankastjóri.
Til viðskiftamanna vorra.
Við þökkum fynr umliðin viö-
skiftii jytSar. jFramvegils eigurr»
vér enn hægra meö aö þóknast yö-
ur en aö ,undanförntx. Auglýsinga
tíö vor er nú liðin, en verzlun vor
heldur áfram meö irfieiri blóma en
áöur. Oss hafa græðst margir
| viöskiftavinir við auglýsinguna í
i Lögbergi. Vér þökkum yöur fyr-
ir undanfarin og tilvonandi viö-
skifti.
Quality Wood Dealers,
J. & L.' GUNN,
Horni Princess og Alexander ave.
Tals.; Main 791, Winnipeg.
hin núverandi stjórn hefir sífelt
■haft í framtni.”
X. Um sölu fylkislanda: “(a)
Fylkislönd í Manitoba skulu
geymd og látin af hendi smátt og
smátt, annaö hvort til landtökur
manna, við vægu verði, og með
skyldum þeim, sem fylgja heimilis-
réttinum, eða seld á opmberum upp
boðum, í stað þess að þau hafa áð-
ur í stórum stíl með leynilegri sölu
lent í greipar einstakra manna.
“(b) Að flóalönd fylkisins verði
þurkuð áður en þau verða seld, og
að stjórnin taki höndum satnan við
nýlendumenn til þess að þurka upp
svæði, taki þátt í kostnaðinum með
þeitn, sem af þessú leiðir.”
1 XI. Um útbýtng skatta, sem
járnbrautafélög greföa: “Að hæfi-
legri upphæð af tekjum þeim, sem
járnbrau.tafélög greiða í sköttum
til fylkisins, verði skift á hagkvæm
Vér höfum allar nýjustu tegundir af álnavöru
og KVENHÖTTUM og væntum viðskifta yðar.
Eif'uist McCall hatt. Lítið eftir nafninu McCALL á fóðrinu
MONTREAL
QUEBEC
ITTAWA
ORONTO
Heildsala aðeins.
ave 33-fc., wINNIFBGI
dgf in^Bfwlglw
L ./bL
•