Lögberg - 25.01.1917, Side 2

2
LÖGBERGr, FIMTUDAGINN 25, JANÚAR 1917
Sjóprófið.
út af Goöafossstrandinu.
(Ni'ðurl.).
Skýrsla stýrimanns.
Hér fer á eftir skýrsla sú, er i.
stýriinaður lagöi fram í réttinum
og getiö er um í síSasta blaSi.
Fimtudaginn 30. nóvember um
kl. 2 f. h. þegar skipiS var aS fara
fram hjá “Ritnum” á stýrSri stefnu
N. t. Ö. Ya Ö. kemur skipstjóti upp
á stjómpall og segir viS fyrsta
stýrimann: “ViS erum alt
of langt frá Ritnum”, og
sikipar “BakborS”, þ. e. aS segja
aS beygja til stb. Nö. t. N., svo
Nö. yí N„ Nö„ Nö. t. ö„ NO.
t. ÖX/2Ö. og ÖNO. Allar þessar
stefnur gaf Skipstjóri sjálfur án
}>ess aS spyrja stýrimanninn um
fjarlægS, þvi, sem fyr sagt, sá hann
hve langt skipiS var frá Ritnum.
Þegar síSasta stefna var gefin, var
Riturinn þv. í SS. O. um 2 sjóm.,
Log 17. Skipstjóri fór síSan af
stjómpalli og inn í Bestikket og baS
stýrimann láta sig vita þegar viS
færum fram hjá “Straumnesi”. Kl.
2 og 20 m. skall á meS austnorSan-
byl ©g veSur. Fór þá stýrimaSur
inn i klefa skipstjóra og ætlaSi aS
láta hann vita, aS bylur væri kom-
inn, og er skipstjóri ekki var þar,
sendi stýrimaSur strax útvörSinn,
sem var á stjómpalli, niSur í reyk-
skála aS kalla á skipstjóra, því þar
hugSi stýrimaSur aS skipstjóri væri,
en háseti ('Eyjólfur ESvaldsson)
kom bráSan aftur og kvaSst ekki
finna skipstjóra. Sendi þá stýri
maSur aftur niSur annan háseta
('Þorstein Sigmundsson) til þess aS
leita aS skipstjóra, meS þeim um-
mælum, aS hann yrSi aS finna skip-
stjórann, — og sagSi viS hinn fyr-
nefnda háseta, aS gá vel fram und-
an á tneöan stýrimaSur hljóp inn í
Bestikket og setti út hina stýrSu
stefnu í sjókortiö og virtist hún
bera eina sjómílu af Straumnesi,
og frá siðustu stefnu af Rit og þv.
af Straumnesi ætti aS vera um 5
sjómílur. StýrimaSur var strax úti
á stjómpalli aftur, kl. var þá um
2 og 30 m. f h. Nokkru seinna kem-
ur háseti, er sendur var aS leita aS
skipstjóra. og segist ekki finna
skipstjóra. StýrimaSur sendir enn
' þann sama háseta, og segir meS á-
herzlu, aS hann verSi aS finna skip-
stjóra, hvar sem hann sé.
Strax og bylúrinn skall á, sagSi
stýrimaSur viS háseta þann, sem
stýrSi, Aðalstein GuSmundsson, að
stýra ekki auStar, og leit stýrimað-
ur öSm hvoru á kompásisn og sð
að svo var gert. Stýrimaöur hugs-
aSi sér aS beygja nokkuS frá landi,
Jx'gar 4 sjómilur væm útsigldar, ef
skipstjóri J>s ekki væri kominn. —
Þegar klukkan var nærri 3 fjórS-
ungar stundar í 3, kemur skipstjóri
á stjórnpall, og segir þá stýrimað-
ur viS skipstjóra, aS hann hvergi
IvefSi fundið skipstjóra, og aS stýri-
maSur hefSi ætlaS að fara aS beygja
. út á, “já” svarar skipstjóri:
“stjómborð” og til aS sjá um aS
því væri hlýtt hljóp stýrimaöur yfir
aS stýrinu og sá að svo var gert, í
santa augnabliki sá skipstjóri og
stýrimaður röfa i land og brot fram
undan, heldttr um stjórnborð,
skipstjóri sló þá fullan ksaft aftur
á bak. en þrátt fyrir JtaS rann skip-
il á grunn og festist.
Aö 1. stýrimaður ekki gaf Jxtku-
inerki Jægar bylurinn skall á, eða
minkaði ferð, var af J>ví, aS skip-
stjóri þrásinnis befir áintaii stýri-
mennina harðlega fyrir að gera
slíkt. áður en hann, skipstjórinn,
væri kominn á stjómpall, því þaS
gerði sér og farþegum svo ilt við.
Aftur á móti, eins og áður um-
getið. hljóp stýrimaður inn i Be-
stikkiö og leit eftir stefnunni, sem
sýndi að alt horfði fritt, og jafn-
framt hugði aS skipstjóri á hverri
mínútu mundi koma.
— ASspurður, kvaðst stýrimað-
ur ekki muna eftir því, aö s'kip-
stjóri hafi nokkumtíma við ijætta
tækifæri spurt um fjarlægðina frá
Ritnum. Hann ál'eit aS skipið hafi
veriS svo langt frá Ritnum, að
beygja líafi mátt fyrir, en hann
kvaðst Jx> ekki hafa verið spurður
um }>að }>á. HefSi hann verið
sjálfráSur, mundi hann ]>ó hafa
stýrt skipintt l/2 striki noröar,
þannig aS fjarlmgðin hefði orðiS
hin sama þegar fariö heföi verið
fram hjá Straumnesi og hún var er
siglt var fram hjá Ritnum, eða um
tvær sjómílur.
Stýrimaður kvaS skipstjóra
sjálfan hafa sett stefnuna í stjóm-
kk'fanum. Stýrimaöur var þá á
stjómpalli og gat ekki sagt um það
hvort sú stefna hefði verið rétt, þar
sem hann ekki hafði kortiö fyrir
sér. Skipstjóri hafði svo farið niö-
ur, en þegar bylurinn skall á, þá
fór stýrimaöur af stjórnpalli inn í
kortaklefann til þess -aö athuga
stefnu skipsins' eftir kortinu, og sá
hann þá, aS stefnan bar um eina
sjómílu út af Straumnesi. Þá
kvaðst stýrimaöur, er hann var
spurður um hvers vegna haún hafi
ekki stöðvaS skipiS eða gefiS hljóS-
breytingu í gufupípuna þá er bylur-
inn skall á, ekki hafa mátt stöSva
ferð skipsins eða nota gufupípuna
nema tilkynna skipstýóra J>aS áður.
ÞaS væri fyrirskipun frá skipstjóra
til stýrimanna skipsins, eins og get-
ið væri um í hinni skriflegu viðbót-
arskýrslu hans.
Nielsen : Hefir stýrimaðtir þá al-
drei mótmælt þessari ólöglegu
fyri rskipun skipstj óra ?
Stýrimaður: Jú, og eg hefi áS-
ur notað gufupípuna en fengið
skarpa ávítun fyrir.
Þessu til sönnunar tjáSi stýri-
rnaSur réttinum, að eitt sinn á leiö
frá New Ýork til Reykjavíkur í
siSastliönum nóvembermánuSi hafi
annar stýrimaSur haft vörð á
stjórnpalli, þá er hríð skall á. Sendi
hann }>á niöur í reyksal aö sækja
skipstjóra, en þar sem hann kom
ekki, gaf hann }x>kumerki meS
gufupipunni. Fyrir Jætta ávítaði
skipstjóri annan stýrimann mjög
harSlega, kvaS sér verða mjög ilt
við og farjægar órólegir ef skyndi-
lega væri farið áö nota gufupípuna.
í sömu andránni kom fyrsti stýri-
maður á stjómpall og reyndi hann
þá að vekja athygli skipstjórans á
því, að bylur væri á og aS það væri
betra að nota gufupípuna, en við
þaS var ekki komandi. Bylurinn
hélst tvær vökumar næstu, en eina
skiftið sem gufupípan var notuð á
J>eim tíma, var þí er annar stýri
maður gaf merkið og fékk ávitun
fyrir.
Aöspurður kvaöst stýrimaSur
álíta, að sér bæri aö hlýSa skipun
skipstjóra, en }>ó ekki ef hann hefði
hugmynd um það, að skipiö væri í
yfirvofandi haéttu statt.
Nielsen: Hvað mundi stýrimaö-
ur hafa gert, til þess að koma í veg
fyrir }>etta strand, ef hann hefSi
eídci haft þessar fyrirskipanir?
StýrimaSur: Þegar bylurinn
skall á mundi ieg hafa gefið al
þjóSlega hljóðbendingu og hefSi
skipstjórinn þá ekki komiö upp á
stjómpallinn, þá hefði eg minkaS
ferö skipsins eða stöðvaS það alveg
eftir ástæðum, og mælt dýpið
(lóSaö).
ASspurður kvaðst stýrimaSur
hafa litiö eftir því að haldin væri
rétt stefna eftir kompás. Útvörð
ur skipsins hafi fyrst veriS fram á
skipinu, en Jægar veðriö versnaði
hafi hann komiS upp á stjómpall-
inn. Stýrimaöur hafi fyrst orðið
var við aö skipiö rendi i ládauöan
sjó, um leið og skipstjóri kom upp
á stjómpallinn — rétt áöur en skip-
ið rendi á klettinn. Hafi hann J>á
mælt ]>yssum orðum viö skipstjór-
ann }>á er hann kom upp á pallinn:
Eg er einmitt aS láta beygja við,
og hafi skipstjóri þá fallist á það.
Aðspurður segir stýrimaður að
skipstjóri hafi ekkert talað um
straum
AöspurSur kvaö hann hafa liðiö
um 5 mínútur frá því að skipstjóri
hvarf honum og þangað til bvlurinn
kom. f dagbókarkladda skipsins
hafi stýrimaður ritað að skýringu
vantaði, á eftir orðunum: “Beygð-
um fyrir Rit”, en það kvaöst hann
hafa sett inn eftir að skipið strand-
aði, því að sér hefði virst ]>ar þurfa
skýringar við. Kvaðst hann hafa
bent skipstjóra á, að ástæða væri til
J>ess' að gefa þessa skýrslu. en hann
sagt að það mætti gera á eftir ffyr-
ir rétti). Ekki lcvaðst hann vita
hvers vegna skipstjóri hefði eigi
viljað hafa frekari skýrslu í dag-
Ixikinni. Var síðan spurður hvort
hann hiefði samið skýrslu . sína
sjálfur og kvað hann svo vera.
Hann sagði aö skipstjóri hefði
Segar tekið við stjóm þá er hann
''om upp á stjórnpall, en engar ráð-
stafanir aðrar gert en þær, sem um
getur í sjóferðaskýrslunni (sér vit-
anlega). Um 20 mínútur hefði
'Tengið í iJ>aS að leita að skipstjóra
ag ekkert liðið á milli þess að
mennirnir vora sendir. Ekki kvaöst
hann vita hvar skipstjóri hefði
fundist.
Um það hvort hann áliti að nægi-
’ega varlega hefði veriö farið, sagði
hann það, að ef hann hefði ráöið,
mundi hann hafa stýrt fyrir
Straumnes með sömu fjarlægð og
fyrir Rit, eða hálfu striki utar.
Hann bar það, að hann hefði eigi
verið undir áhrifum vins og skip-
stjóri eigi h'eidur, að því er hann
hefði séð.
Þá var Skipstjóri kailaður fvrir
aftur, og var fvrir honum upp les-
inn framburður stýrimannsins.
Kvaðst mætti hafa það við þann
framburð aö athuga, aS hann hafi
aldrei l>annað stýrimönnum að
hreyfa vélasimann eða breyta frá
stefnu. Hitt hafi hann sagt ]>eim,
j aS láta sig vita, áður en þeir gæfu
| hljóðbendingu eða blésu í gufupíp-
I una. En hann kvaöst álíta, að sú
| skipun hljóti að falla burt ef stýri-
maður, sem vörð hefði á stjórnpall-
j inuim, næði ekki í iskipstjórann,
| Jtegar stýrimaður sendi boð eftir
j honum. Og hvað því viövíkur aö
i breyta frá stefnu, hafi stýrimaður
I þráfaldlega gert ]>aö án þess að
spyrja sig að.
Hvaö snerti dæmi það, sem minst
var á, aS hann hafi ávítað annan
stýrimann fyrir ]>aö, að hann hafi
blásið í gufupipuna, lætur hann
þess getið, að skipiö hafi ]>á verið
úti á miðju hafi og hann álitiö að
J>eir sæju ljós nógu langt frá til
þess að forðast skip, en engin hætta
af öðra en skipum.
Á hinn bóginn kveðst hann ekki
hafa viljaö gera meira vart við sig
en þyrfti, ef ‘herskip skyldu vera í
nánd. Mættur fór þá inn í stjóm-
arklefann og sagði við stýrimann-
inn, sem var á verði, og mættur
heldur að hafi verið fvrsti stýri-
maöur, að láta sig vita ef dimdi og
gefa öðrum stýrimanni sínum l>end-
ingu um Jætta, þá er hann kæmi á
vörð kl 12.
Mættur neitar því, að fyrsti
stýrimaður hafi haUið því fram
við sig, að nauösyn væri að blása
í gufuflautuna. Það var svo langt
frá þvi, aö 1. stýrimaður héldi þvi
fram, að nauðsyn væri að gefa
hljóðbendingu, að hann félst á það,
aö skipaljós mundi sjást i hæfilegri
fjarlægö.
Ennfremur athugaði mættur þaS,
að eftir að hann hafði sett seinustu
stefnu frá Rit, þá hefði hann farið
inn í herbergi sitt við hliðina á Be-
stikkisrúminu, þá hefði 1. stýri-
TUNGLSKINS-NÓTT
Nú fjarar daginn út x vesturvídd
og værðir tekur sólin undir meið;
en austan kemur njóla, skikkj uiskrýdd,
hún skundar sína fomu bunguleiö.
1 vestrinu er vökustjarna skær,
sem vendir fús að dagsins hvílurönd;
en eystra máni höföinglegur hlær,
af hrannarbeði stiginn yfir lönd.
Á listasýning út í vesturveg
hann vindur sér um skýra stjörnunátt,
og honuan v'erður heiðin mátuleg —
í hæfi við sinn reynda göngumátt.
Er sendir máni silkislæður mjöll
og sveipar þeim um blundi vígða jörð:
hann gerir fjallið sviplíkt siílfurhöll
og sindurgulli merlar lygnan f jörð.
En maurelduð er mjöll af tunglsins yl;
í máli verður fegurð sú ei skýrð.
í djúpri lotning horfi’ eg himins til
og hrifinn af þér, stjömunætur-dýrð!
Þar depla augum dulin Hávamögn,
er dagsins glóðir fela menskri sýn.
Og nú við þessa næturljóma þögn
er næm á fyrirburði vitund min.
’lnn fræðileitni hugur frétta spyr
um fóiginn sann í hverri dularrún,
er álfabýlin opna sínar dyr
í endilangri dalsins hamrabrún.
Og jörðin virðist öll með svip og sál,
frá sjávardjúpi að hæösta jökultind.
í fossi lít eg tungu, auga í ál,
og andardrátt í ikaldavermslulind.
í þagnargildi þróast skynjun öll
og þá má rýna gegnum yfirborð.
Á náttarjieli andinn fer á fjöll,
við fótmál hvert er tvírætt dularorö.
Hið stjömumikla, kalda, vetrarlcveld,
er kristallamir sindra um fjall og dal,
í snjó og klaka augað sæikir eld,
en eyrað hljóm i lýstan gýgjarsal.
Því vafurlogi vemdar ás og dís
og vættiraar í jökli, gljúfri, ós,
og höllin þeirra, brösuð beiti-ís',
er björt sem fari um rjáfriö norðurljós.
En viljir þú að vættir láti í té
’inn vafurlogum gylta töfraseim —
í einrúminu krjúpa skaltu á kné
og kveðja dyr að lífsins undirheim.
Og þá er komiö inn í dyngju draums,
því dagsins stöðvar liggja handan við,
og lenzkan öll og tízka gleðiglaums,
er glepur æ hinn djúpa sálarfrið.
Við eldinn mána undirheima þrá
úr áttavillu kemst á rétta leið,
og rakleitt fer um víðu-velli þá,
er veita henni færi að renna skeið.
En heldur skyldi hyggja um bygða skaut
og hlusta á rödd, sem berst frá skyldum lýð,-
frá ás og dís og gýgi geng eg braut
og guöa nú á öðrum stað um hríð.
1 lenduna, sem lægsta þakið á,
um lágnættið eg kem á vina fund,
sem hafa vorum heimi vikiS frá
og hinztu náttar þegið djúpan blund.
Á ferli er verið meöan máni skín,
og mér að þeirri sýn er stundarfró —
í vígða reitnum, þar sem moldin min
er mannhæð ein á dýpt — og betur, þó.
Um sáluhliðiS glóa geislabönd,
er gefur máni af sirini tignu náð;
og lægstu þekju lyftir dulin hönd
í lendunni, sem tuminum er háð.
Hiö litla bam að köldum bólstri knýtt,
í kjól, er hefir lit hins nýja snjós,
og öldurmenni, silfurhæru-sítt,
úr svefnstúkunni koma, aS ná í ljós.
En utanvert við opiS sáluhlið
leg aleinn stend1 — með tveggja heima þrá
og fullri vissu: aS fer eg senn í lið
meö fólkinu, sem lægsta þakið á.
En þó er sem eg gangi á fagnafund
er fyrirburði sé urn dular-lönd. —
Nú lækkar máni og látrar sig um stund
í lagarhvílu — bak viS furðuströnd.
En þér s'é lof og þökk um hverja tíS,
og þér sé dýröin hærra en gnæfa f jöll,
er seiðir hug í silfurfjalla hlíð.
og sálina í lýsigullsins höll.
KAUPMANNAHAFNAR
Vér ábyrgj-
umst það að
vera algjörlega
hreint, og það
bezta tóbak í
heimi.
Ljúffengt og
endingar gott,
af því það er
búið til úr safa
miklu en mildu
tóbakslaufi.
MUNNTOBAK
Febrúar 1916.
—Skimir.
Guðmundur Friðjónsson.
maður komið þar inn og fariö að j maður hefir gefiö upp, er har.n
rita í dagbókarkladdann. Kveðst tieygði fyrir Rit, þá skrifaði hann
mættur þá hafa farið inn í Bestik-
rúmið og spurt stýrimann að því,
hvað skipið væri langt frá Rit.
Hefði stýrimaður sagt að þaS væri
2 kvartmílur, og sama sá mættur
að stóð í dagbókarkladdanum, án
]>ess aS þess væri getið, að það væri
ágizkun, sem Vera átti ef fjarlægð-
in var ekki tekin nema eftir ágizk-
un. Þá kvaðst mættur ekki hafa
séð brot á stjórnborða heldur fram-
undan og á bakborða, þó geti verið,
að þaö hafi líka sést á stjómborða.
Um stefnur þær, sem stýrimaöur
segir að breytt hafi veriö, þegar
beygt hafi veriö fyrir Ritinn, kveðst
hann hafa talaö um það við stýri-
manninn áöur og hann þá ekki
sagst muna þær nákvæmlega.
AS því er snerti viðbótsskýrslu
stýrimanns, þá segir mættur að þeir
hafi talað um það áður, hann og
stýrimaður, að láta það standa ó-
breytt sem skrifað hafi veriö í dag-
bókina, en skýra svo frá hinu munn-
lega fyrir rétti. Annars höfðu þeir
báðir saman gert uppkast af skýrslu
i líka átt, eins og stýrimaöur pú hef-
ir komiö fram með, og hafi sú
skýrsla verið í skipsdagbókinni er
stýrimaður tók við henni i fyrradag
að því er mættan minnir. Um }>essa
skýrslu stýrimannsins kvaðst mætt-
itr ekki vita fyr en nú.
Aö gefnu tilefni skýrði mættur
frá iþví að síöasta stefna hafi veriö
tekin, áður en hann spurði stýri-
mann um fjarlægðina. Að ætlun
skipstjóra sjálfs var svo bjart þegar
sttefnan var tekin, að ef ekki dimdi,
þá var altaf hægt aö laga stefnuna
ef á þyrfti að halda.
AS gefnu tilefni segist skipstjóri
eigi hafa skýrt stýrimanni eða öðr-
um frá þvi hvar sín væri að leyta
]>egar hann fór niður af stjómpalli,
því að meðan svo var bjart, taldi
hann ]>ess ekki þörf.
Þá mætti aftur fyrir réttinum 1.
stýrimaður, og voru þeir skipstjóri
látnir bera sig saman. Heldur
stýrimaður því fram, að þeir hafi
skilið það svo yfirmennimir, að
þeir mættu ekki gefa hljóðbendingu
eða minka ferð án þess að láta
skipstjóra vita, en sitýrimaöur skildi
ekki þessa fyrirskipun svo, að hún
ætti að gilda ef fyrirsjáanleg hætta
garti verið fyrir skipið. Um tilfelli
það er kom fyrir í Ameríkuferö-
áður er skýrt frá, segir
þær ekki hjá sér þá, en hefir siðan
sett þær eftir minni; tjáðist muna
fyrir víst þrjár til fjórar síSustu
stefnurnar.
Þá skýrir hann frá því aS þcir
skipstjóri og hann hafi skrifaö í
félagi viðbótarskýrslu við- dagbók-
ina í lífca átt og skýrsla stýrimann.-,
en ekki eins langá. Kn svo hefði
|>að orðið úr að skrifa nýja skýrslu,
eins' og hún er sett í dagbókina.
Að gefnu xilefni skýrir stýrimað-
ur frá því, að skipstjóri hafi aldrei
bannað þeim að breyta stefnu.
Stýrimenn hafa mátt víkja frá
stefnu ef fyrirsjáanleg þörf var á
]>ví. Skipstjórinn setti stefnuna í
þetta sinn meö þeim ummælutn, að
iáta sig vita er skipið færi fram hjá
Strai.mnesi.
Þá mætti fyrir réttinum Pétur
Bj.ömsson, 2. stýrimaður.
Hann skýrði frá þvi, að skip-
stjóri hefði sagt þeim stýrimönnum
að þeir ættu að láta sig vita áður
en þeir gæfu hljóöbendingu, ann-
ars gæti þaö álitist svo, ef hann væri
niðri, að ihann gætti eigi skjldu
sinnar. Vitnið skýrði frá því, að
það hefði verið á leiðinni hingað
frá New York, seinni hluta dags,
er skipið fór fram hjá Cape Race,
að bylur sikall á. Vitnið hafði ]>á
v'örS á stjórnpalli og sendi Guð-
mund Magnúss'ön háseta (sem fór
af skipinu, er hingað kom), niður
til sikipsjómfrúar með boð til skip-
stjóra um það að korna upp. Én
er }>aS dróst aS skipstjóri kæmi,
gaf stýrimaður hljóðbencíingu. Rétt
á eftir kom skipstjóri upp á stjórn-
pall og kvaðst eigi hafa fengið skila-
boðin, en ávitaði stýrimann fyrir að
hafa gefið merki án sinnar vitund-
ar. Spurði skipstjóri hvernig hann
gœti fengið af sér að gefa merki er
honum hefði áður verið bannað það.
Kvað skipstjóri eigi svo dimt, að
þess gerðist þörf að gefa merk,i, en
vitniS sagðist hafa álitið þess fulla
Jx>rf, því að skipsljós mundu ekki
hafa sézt í hæfilegri fjarlægð.
Bkki minnist vitnið Jjess, að skip-
stjóri hafi tekið það beinlínis fram,
aö ekki mætti hrevfa vélsíma skips-
ins, en segist hafa skilið það svo.
Mundi þó hafa breytt á móti því,
ef hann hefði álitið nauðsyn til þess
bera. Ekki kvað hann skipstjóra
hafa fundið að því, þótt þeir breyttu
stefnu. Ennfremur skýrir hann frá
)>ví, að það hafa verið litlu eftir að
hann kom á skipið, að hann hefði
heimilis í Reykjavík. Fyrir honum
var lesin upp útdráttur úr vélardag-
bók og staöfesti hann þann útdrátt.
Hann kvaö skipið hafa farið með
fuíllri ferS, alla leið frá ísafirði, hér
um bil 9 mílur á vöku og vélarhraS-
inn hafi Verið 84 snúningar. Svo
sagði hann, að hringt hefði verið
niður í vélina um aö stöðva hana,
]>á fulla ferS aftur á bak, þá fulla
ferð áfrám og síöast fulla ferð
aftur á bak. Öllum þessum skip-
unum hefði hann hlýtt, en það
mundi hafa tafið um 10 sekúndur.
Þá mætti i réttinum Gunnlaugur
Jónsson, 2. vélam., 25 ára að aldri,
til heimilis í Kaupmannahöfn.
Hann hafði ekki vörð í vélarúm-
inu þegar skipiö strandaði og hafði
eigi haft frá því skipið fór fiá. ísa-
firði. Vaknaði hann þá fyrst, er
skipiö kendi grunns'. Fór hann þá
að klæða sig, en í því kom 3. vélam.
og sagöi honum, að skipið væri
strandaö.
Þegar hann kom niSur í vélarúm,
hafði vélin fulla f'erð aftur á bak.
Rétt á eftir var gefin skipun um
]>aö frá brúnni, að losa sjó úr “tank”
nr. 2 og síöan úr nr. 1 og nokkra
síöar úr nr. 4. Um líkt levti bilaði
pípa fyrir afganginum úr “Curku-
lations”-vatninu rétt fyrir ofan
“Kondensatorinn”. Var þá neyðar-
ventill opnaður, en sjóventli lokaS.
Rétt á eftir fór að bera á leka á
stjórnborðskatli og gufan streymdi
út frá “stopp”-ventlinum. Rétt á
eftir sprakk rörið og urSu þeir þá
að fara úr vélarúminu eins fljótt og
unt var, þvi að alt fyltist af gufu.
Þá var eldunum skarað út og ör-
yggisventlar opnaðir. Þá voru gerð-
ar tilraunir til þess aS loka fyrir
gufuna, en það tókst ekki fyr en
áfram” og þangað til aftur var
hringt “full ferð aftur á bak”?
VitniS: Ekki svo gott að ákveSa
þaö með vissu; gizka á, að það
hafi veriS um 5 sek.
Umiboösmaður vátryggingafél.
(Magnús Sigurðsson) : Hefir vitn-
ið vélstjórapróf ?
Vitniö: Já.
Þegar skipið kendi grunns, fékk
vitnið skipun um það, aS sækja 2.
vélam. og geröa það þegar og eftir
það var skýrsla þess alveg sam-
hljóða skýrslu 2. vélam.
Þá var kallaður fram Þorsteinn
Sigmudsson háseti, 36 ára að aldri,
til heimilis í Reykjavík
Rétt á eftir að hriðin skall á
kallaöi 1. stýrimaður á vitnið og
baS það að leita að skipstjóra niðri
í káetu. Fór vitnið fyrst inn í borö-
salinn. Heyrði þá mannamál niðri
og fór þangaS aS klefa nokkrum.
Var þar fyrir Jóel Bergsveinsson og
annar maður, se vitnið ekki þekti.
Spurði vitniö eftir skipstjóra, en
þeir kváðu hann eigi þangað hafa
komið. Leitaði þá vitnið enn nokk-
uS, en fann ekki skipstjóra og fór
viö það upp á stjómpall aftur.
StýrimaSur sagði vitninu þá að það
yrði að finna skipstjóra og fór það
þá í aðra leit — fyrst til reyksals-
ins og borðsals og svo niður í skip-
ið. Síðan í klefa undir tröppunum,
en í því kom skipstjóri aftan að
vitninu. Veit þaS ekki hvaðan hann
hefir komið, enda ókunnugt í skip-
inu,' Spurði skipstjóri um erindi
þess, og sagöist vitnið hafa átt að
skýra honum frá því, aS það væri
kominn bylur. Fór skipstjóri þá
upp á stjómpall. Alls sagðist vitn-
ið hafa verið um 15—20 mínútur í
leitinni. Að giefnu tilefni kvaðst
vitnið eigi hafa tekið eftir því að
skipiö hafi komið í lygnan sjó áður
en það strandaði.
Þá mætti Eyjólfur ESvaldsson
háseti, 20 ára að aldri, til heimilis á
SeySisfirði.
Hann var settur á útvörð kl. 2.
Gerði það 1. stýrimaöur. Var hann
á verði þangaö til skipiS strandaSi,
fyrst fram á, en er veörið versnaði
fór hann upp á stjórnpall að boði
stýrimanns. Rétt á eftir var hann
siendur niður í reykingarsal að leita
aS skipstjóra og segja honum að
bylur væri kominn. Fann ekki skip-
stjóra þar, en fór aldrei lengra, en
skýrði stýrimanni frá þvi að hann
hefði ekki fundiS skipstjóra.
Flafði síðan vörð, en stýrimaður
kvaddi til þess annan mann, I’or-
stein Sigmundsson, aö leita skip-
stjórans1. Hélt hann aö liðiö mundu
hafa 15—20 mínútur frá því að
hann fór aS leita skipstjóra og
þanað til liann kom upp. Hann tók
eftir að sjó lægði rétt eftir að hann
kom úr leitinni, ien skýrði eigi stýri-
mann frá þvi. Sá dálítið út fyrir
borðið. Var þetta svo sem 15. mín.
á'ður en skipiö strandaði. Sá land
rétt eftir að skipstjóri kom upp, en
sá ekki land meðan hann hélt vörð
fram á. Venjan þegar gott er veð-
ur að útvörður sé fram á, en á
stjómpalli þegár vont er veður. —
Þá var tilkvaddur Aðalsteinn
Guðmunds'son háseti, 18 ára að
aldri, til heimilis í Fáskrúðsfirði.
Hann var á verði frá kl. 12, en
tók við stýrinu kl. 2. Stefna skips-
ins norðaustur til austur, þegar
Umboðsmenn Lögbergs.
Jón P'eturson, Gimli, Man.
Albert Oliver, Grund, Man.
Fr. Frederickson, Glenboro, Man.
S. Maxon, Selkirk, Man.
S. Einarson, Lundar, Man.
G. Valdimarson, Wild Oak, Man.
7 h. Gíslason, Brown, Man.
Kr. Pjeturson, Hayland, Man.
Oliver Johnson, Wpgosis, Man.
A. J. Skagfeld, Hove, Man.
Joseph Davíðson, Baldur. Man.
Sv. Loptson, Churchbridge, Sask.
A. A. Johnson, Mozart, Sask.
Stefán Johnson, Wynyard, Sask.
G. F. Gíslason, Elfros, Sask.,
Jón Ólafson, Leslie, Sask.
Jónas Samson, Kristnes, Sask.
Guðm. Johnson, Foam Lake, Sask.
C. Paulson, Tantallon, Sask.
O. Sigurdson, Burnt Lake, Alta.
S. Mýrdal, Victoria, B.C.
Guðbr. Erlendson, Hallson, N.D.
Jónas S. Bergmann, Gardar, N.D.
Sigurður Johnson, Bantry, N.D.
Olafur Einarson, Milton, N.D.
G. Leifur, Pembina, N.D.
K. S. Askdal, Minniota, Minn.
H. Thorlakson, Seattle, Wash.
Th. Símonarson, Blaine, Wash.
S. J. Mýrdal, Pt. Roberts, Wash.
ínm og
stýrimaður að hann hafi fyrst ætlaö
með h'rÞrð að sannfæra. skipstjóra hljóSbendingu, með gufupípu
um að það væn svo dimt að það . . 1 & r,
1 .. Clzmcinc Ati cilzmcf 1 nn hA+At hti
þyrfti að gefa þokubendingu, en
skipstjóri hefði haldið því rast
fram aS það væri ekki þörf á því.
Segir stýrimaður að vera nxegi að
hann hafi gefið það eftir, enda hafi
rofað til annað slagið. En þó var
altaf bylur. Hann skýrir frá því,
að skipstjóri hafi sagt við sig f á
er hann fór af stjómpallinum. að
gera sér aðvart ef dimdi meira, og
|>að megi vel vera að hann hafi beð-
ið sig að segja öSrum stýrimanni
það sama.
Stýrimaður segir að það geti
skeð að skipstjóri hafi spurt sig um
fjarlægðina eftir að stefnan var
sett hjá Rit, þó að hann muni það
ekki, en hann kveðst muna aö þetta
hafi komið til orða eftir að skipið
strandaði. Um stefnurnar er stýri-
skipsins, en skipstjóri hefði þá
fundið að því við sig, með hægum
orðum þó, og sagt að hann yrði að
láta sig vita áður ien hann gerði slíkt.
Vitnið var spurt að því hvort
veðriö hefði verið svo ilt, þá er þaS
kom á fætur eftir strandið, að það
mundi hafa gefið merki upp á sitt
eindæmi. Svaraði vitnið því, aö
það muridi hafa gert það til þess aö
ná í skipstjóra.
Ennfremur gat vitnið þess, að í
förinni til Ameríku hefðu þeir orð-
ið varir við áttavitasikekkju, er kom
á lægri gráðu og þá mest á striki
nálægt vestri, mest 3 gr„ en er skip-
ið kom aftur á 60 gr. tóku þeir ekki
eftir neinni misvísun.
Þá mætti i réttinum C. G. Sör-
ensen 1. vélam., 31 árs að aldri, til
hún hafði nær öll streymt út og var
þá kominn mikill sjór i kyndara-
rúmið og óx óðum. Rannsókn á
eftir sýndi tþað, að ventillinn á
“Spæcledamps”-pipunni var brotinn
við stjómborð aöal-“stopp”-ventil.
Þá var kallaður fram 3. vélam.,
Kjartan Tómasson, 24 ára að aldri,
til heimilis' á ísafiröi.
Hann var á verði í vélarúminu
eftir kl. 12. Sagði hann, að farin
hefði veriö full ferS, 84 snúningar
alla þá leiS, þangaS til rétt áður
en skipið rakst á, eða um 9 mílur
á vöku. Um kl. 2.45 var hringt
frá stjórnpalli aö stööva vélina.
SvaraSi hann J>egar og fylgdi skip-
aninni. En rétt þegar hann var að
stöðva, var hringt “full ferð aftur
á bak”. SvaraSi hann samstundis
og setti vélina aftur á bak, en þá
var hringt “full ferð áfram”. Svar-
aði hann því og lét vélina taka rétta
sveiflu, en þá var enn hringt “full
ferð aftur á bak”. Enn svaraði hann
og lét vélina taka öfuga sveiflu. í
]>ví bar þar að 1. vélam., opnaöi
hann gufuventilinn og gekk nú vél-
in fulla ferð aftur á bak. Rétt á
eftir rakst skipið á. Vitnið hélt, að
töf af þessum hringingum mundi
hafa verið 10—15 sek. Gat það
eigi skilið annað, en að það ætti að
fylgja öllum þessum fyrirskipunum
frá stjómpalli, því að þótt stundum
sé hringt fram og aftur til þess að
herða á, þá er slíikt gert í einni lotu,
eða án þess að hlé veröi á milli, en
hér leið nokkuS i milli skipananna.
E. Nielsen: Hvað leið langur
tími frá því aö hringt var “full ferS
að málinu lýtur. Vildi rétturinn
ekk.i fallast á það og beiddist Magn-
ús Sigurösson þess þá, aS beiöni
sín yrði bókuð og var það gert. Var
þá réttarhaldinu lokiS og hafði
staöiö í rúmar 12 stundir.
—ísafold.
hann tók við stýrinu. Var stefnu
breytt tvisvar eftir það, fyrst norð-
austur til y2 austur og svo austur
til norðaustur. Gerði það skipstj. og
var seinustu stefnunni haldiS þar til
land sást framundan. Var þá skip-
stjóri nýkominn upp á stjómpall
og skipaði að snúa skipinu stjóm-
borða. Sneri hann þá stýrinu og
breytti skipið dálítið stefnu. Sein-
ustu stefnuna hjá Rit setti skipstj.
eins og hinar.
Dómarinn spurði hvort vitnið
mintist þess, að stýrimaður hefði
sagt því nokkuö fyrir um stjóm-
ina.
Vitnið: Já, “ekki austar”, sagði
hann.
Tók eftir því, að skipiö kom í
lygnan sjó nokkru áður en það
strandaöi og áður en skipstjóri kom
upp, en mintist ekki á þaö.
,Tók eftir þvi, aö stýrimaður gerði
boð eftir skipstjóra þegar eftir aö
hriðin skall á, en gat ekki sagt hve
langur tími leið frá því og þangað
til skipstjóri kom. HeyrSi ekki, að
stýrimaður talaði um það, aö of
nærri væri stýrt. Var inni í stýris-
húsinu og sá ekki á sjóinn og tók
ekki eftir því, að land sæist, þá er
siöasta stefna var tekin.
Eftir þetta voru vitnin látin staS-
festa framburö sinn meö eiði —
öll nema skipstjóri. Umboðsmaður
vátryggingarfélaganna (M. Sig.)
mæltist til þess, að prófinu væri
ekki lokiö þegar, helclur haldið opnu
Jjangaö til vátryggingarfélögin
hefðu kynt sér rækilega alt þaö, er
Frá íslandi.
Forseti sameinaðs þings' er Krist-
inn Daníelsson prestur; fékk hann
20 atkvæSi en Hannes Hafstein 18.
Varaforseti sameinaðs þings er
Sigurður Jónsson á Yztafelli.
Sikrifarar sameinaðs þings: Þor-
Ieifur Jónsson og Jóhannes Jóhann-
esson.
í efri deild vora kosnir: Magnús
Torfason, Jóhannes Jóhannesson,
Guðmundur Ólafsson, Eggert Páls-
son, Kristinn Daníelsson, Magnús
Kristjánsson, Karl Einarsson og
Halldór Steinsson.
Fors'eti neðri deildar Ólafur
Briem, fyrsti varaforseti Benedikt
Sveinsson og annar varaforseti Há-
kon Kristjánsson.
Skrifarar neðri deildar: Þor-
steinn M. Jónsson og Gísli Sveins-
son.
Forseti efri deildar Guðmundur
Björnsson, fyrsti varaforseti Magn-
ús Torfason og annar varaforseti
Guðjón Guölaugsson.
Skrifarar efri deildar: Eggert
Pálsson og Hjörtur Snorrason.
Séra Ilaraldur Níelsson var veik-
ur er siðustu blöS komu út heima
er hingað hafa komiS.
4. desember voru gefin út bráöa-
byrðalög og 75 aura tollur lagður
á hverja tunnu af útfluttu kjöti.
“Fuglavinurinn heitir lítið rit í
ljóðum eftir G. E. í Reykjavík,
gefið út af Guögeiri Jónssyni bók-
bindara.
“SkeriS upp herör” heitir fyrir-
lestur sem séra Friðrik FriSriksson
hefir gefiö út og verður ágóðanum
varið til styrktar húsabygginga-
sjóönum.
Stórhríð á Norðurlandi fyrir
jólin.
Akureyrarbær hefir keypt leik-
húsiS þar fyrir 28,000 kr.
“Þulur” heitir bök í skráutkápu,
sem frú Theodora Thorodds'en hef-
ir safnað og gefiö út. Kvaö það
vera einkar skemtileg bók.
“Galdraloftur” leikinn í Rvík
dag eftir dag og altaf húsfyllir.
Ný bók er komin út á dönsku
eftir Gunnar Gunnarsson, gefin út
af Gyldendals bókaverzlun. Bókin
heitir “Vargitr í véum”.
“Vetrarblaðiö” heitir blaö sem
nýlega er farið að gefa út heima.
Útgefendur eru meSlimir íþrótta-
félagsins í Reykjavík.