Lögberg - 20.09.1917, Qupperneq 6

6
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 20. SEPTEMBER 1917
i
Ur bygðum íslendinga
Akra, N. D. sept. 7. 1917.
Þaö er víst óþarfi fyrir mig aíS
tala um tíöaríariS hér um slóöir, það
er blessað sólskiniö stööugt áfram-
haldandi, þó mönnum heföi þótt
vænt um að fá fáeina sólskinslausa
daga og duglega rigningu, hafa menn
oröið aö sætta sig viö þaö aö vera án
hennar nema af mjög skornum skamti
Mér datt í hug, það sem maður sagði
við Björn heitinn Skagfjörð fyrir
16 árum síðan, hann var að bjóða
honum kirkjublaðið “Verði ljós,” þá
mælti maðurinn: “Ekki kaupi eg
þetta blað, en ef þú kemur með blað
sem heitir “Verði Rigning” mun eg
fúslega kaupa það.” Því þá v'ar
Iík tíð og nú, einlægt blessað sól-
skin og þerrir daglega. Uppskera
hefir orðið rir, en nýting hin bezta.
öll þresking búin hér um slóðir að
heita má. Þær eru líka orðnar marg-
ar vélarnar. Líðan manna má yfir-
leitt heita góð. Samkomur voru
venju fremur tíðar síðastliðinn vetur
og fram á sumar hér á Akra, og fólk
hefir skemt sér vel. Og eina söng-
samkomu höfðu Mr. og Mrs. Hall frá
Winnipeg, og líkaði öllum vel sem
þá samkomu sóttu.
Af því enginn hefir minst opinber-
berlega á komu séra Jónasar A. Sig-
urðssonar hingað til Akra verð eg að
skrifa fáein orð um það efni, þó aðr-
ir hefðu verið betur til þess kjörnir
en eg, sem ekki varð svo heppinn að
fá að sjá hann né héyra hann tala.
Það fréttist seint í júní að hans væri
von hingað til ^kra, að sjá fyrver-
andi safnaðarfólk sitt og forna vini
sína og vildi að sem flestir sæju sig.
Þetta þótti fólki skemtilegustu og
beztu fréttir, að eiga nú eftir 16 ára
dvöl hans vestur á Strönd kosUá að
sjá hann og heyra hann tala, því
hann var mjög vinsæll prestur þessi
8 ár sem hann þjónaði lúterska söfn-
uðunum hér í Dakota. Hann starf-
aði vel og dyggilega, og hafði mjög
lág laun, en samt var hann ætíð glað-
ur og ánægður með það sem honum
var goldið og með litla húsið sitt hér
á Akra. Að kveldi 15. júlí (sunnu-
dags kveld) messaði séra J. A. S. í
kirkju Vídalins safnaðar. Kirkjan
v'ar troðfull því allir vildu hlusta á
ræðusnillinginn og líkaði fólkinu
ljómandi vel að hlusta á hann og fanst
því engin afturför í hinni andlegu
auðlegð hans. Svo var mælst til að
hann talaði 17. s. m.. þvi þann dag
var ákveðið að hafa “Picnic” fyrir/
sunnudagaskóla börnin og lofaði hann
því fúslega og efndi það loförð sitt.
Mesti fjöldi sótti þá barna samkomu
og óþarfi er að geta þess að ræðan,
sem séra J. A. S. flutti var ágæt,
skemtileg og viðeigandi það tækifæri
Svo talaði líka prestur safnaðarins
séra K. K. Ólafsson, sem stýrði sam-
komunni. Það er ætíð gott að hlusta
á hann, sem er velmetinn og góður
prestur. Nú var stofnað til samsætis
fyrir hinn kærkomna heiðurs gest
séra J. A. Sigursson. Það var kven-
félag Vidalíns safnaðar sem stóð
fyrir samsætinu, þær heiðurskonur
voru fúsar til þess og fórst þeim það
sómalega, sem þeirra er von og vísa,
ekki er þetta kvennfélag margment
um 30 meðlimir og eru þær sómi
bygðarinnar. Að kveldi 18. s. m. kl.
9 fór fólkið að streyma til Akra.
bifreiðar og aftur bifreiðar fullar af
prúðbúnu fólki ungu og gömlu, og
Woodmanns Hall varð bráðlega fult
af góðum vinum og fyrverandi safn-
aðarfólki heiðursgestsins. Alla þekti
hann nema unga fólkið og þá sem
hann fermdi áður en hann fluttist
vestur (1901), sem þá var 15 ára, en
nú vel þrítugt að aldri. Nú var sest
að snæðingi og kaffi drukkið og urðu
allir mettir og ánægðir og glaðir.
Siðan voru borð og borðbúnaður bor-
in burtu. Þar næst afhenti Árni
Árnason (á Grund) heiðursgestinum
peningaveski með gröfnu nafninu
prestsins J. A. S. á, og mælti: Þetta
er gjöf frá vinum þínum og gömlum
safnaðarmeðlimum, mun það hafa
verið $75.00 virði. Þakkaði hann með
ræðu og sagði í byrjun að sig brysti
orð til að þakka slík vina hót og
sóma, sem sér væri sýndur. En mér
datt í hug þegar eg heyrði að hann
hefði sagt þetta, þá held eg flesta
bresti orð ef oéra Jónas brestur orð,
og vel hafði hann talað og skemtilega
og mátti með sanni segja að þarna
voru “glaðar stundir.” Séra K. K.
Ólafsson helt ræðu og Mr. Jóhann
Erlendson hélt tölu og næst honum
talaði Mr. St. Thorvaldsson, hann er
fyndinn vel og getur komið mönnum
til að lilægja, hann hafði sagt eitthvað
á þá leið í byrjun tölu sinnar: “Eg
er nú pkki komin hér upp á pallinn til
þess að slá séra Jónasi neima gull-
hamra, seinasti tölu maður sló hon-
um nóg af þeim.” —En v'iti menn
áður en hann endaði tölu sína voru
gullhamrar komnir út af vörum hans
til séra J. A. S..
Auk ræðu sinnar flutti heiðursgest-
urinn ágætt kvæði og skemtilegt.
Söngvar voru sungnir og ýmislegt
sagt sem hlæja mátti að, eins og
gengur, þar sem góðir kunningjar
mæta nver öðrum. Gömlu bændurnir
töluðu um uppskeruhorfur um sólskin
og rigningarlevsi, en unga ógifta
fólkið talaði ásta mál með augunum,
kveið hvorki elli né féleysi. Hvað
gullhamraslættinum viðvíkur, þá voru
þei» ekki slegnir séra J. A. S., því
þegar hægt er að sanna það sem sagt
er um einn eða annan, þá eru það
engir gullhamrar. Þetta vissi Mr.
Thorvaldson vel þó hann segði þetta
rétt að gamni sínu, hann er sjálfur
svo leiðis maður að margt og mikið
gott og göfugt má hann segja, án
þess honum seu slegnir guUhamrar.
Eg bað mann að bera fram kvæði,
sem eg orti til séra Jónasar, en ekkert
varð af þvl; hann hefir steingleymt
því. Kl. 12 (um miðnættij voru þess-
ar glóðu stundir liðnar. Það var síð-
asta og um leið ánægjulegasta sam-
koman sem nöfð hefir verið á Akra
á þessu ári, < g hafa þær þó verið
margar og heiðarlegar og allar vel
sóttar. Eg læt hér með fylgja kvæðið
sem eg nefndi og ætlaðist til að yrði
lesið upp, og vona að það verði birt
í “Lögbergi” ásamt þessu bréfi.
Sv. Símonsson.
Samsœtiskvœði
Til séra Jónasar A. Sigurðssonar
Scattle, Was.
Hér er prúður prestur,
prýddur Iista fans,
hjá oss góður gestur,
glæddi trúna manns
á hið göfga og góða,
gleymt ei höfum vér,
bernsku lýð nam bjóða
beztu fvæðslu hér.
Ljós í hjörtun leiddi,
lifs kröftugast mál,
ýmsum skuggum eyddi
úr vantrúar sál,
flytur enginn fegri
fræði um guðdómssól
eða yndislegri
orð frá ræðustól.
Þökk nú innir þióðin
þér, sem verðugt er
helzt fyrir Hallgrímsljóðin
hreina snild sem ber
skrauts með skýru letri
skráð, sem heiðurs vott,
enginn önnur betri
orti um skáldið gott.
Af hans hrifinn anda
enginn fremur var,
vel því kunni vanda
vers til minningar
sálma skáldi skæru, .
skaparanum kært,
■ sem til æðstrar æru
er í letur fært.
Sit þú heill í sessi
sæll viö gesta borð
vinur hugar hressi
helg sem flytur orð.
Heim svo ljúfust leiði **■
um land að vestur, strönd
og götu þina greiði
Guðs eilífa hönd.
18. júlí 1917 Sv. Símonsson.
Fáninn.
Þingsályktunartillaga um siglinga-
fánann var til einnar umræðu þ. 7.
ágúst. Framsögumaður sjálfstæðis-
nefndar, Bjarni frá Vogi, mælti á
þessa leið:
“Eg þarf eigi að leiða rök að því
hér, að ísland eigi fullan rétt á því,
að hafa sinn eiginn fána jafngildan
farfánum annara ríkja, og rétt til
þess, að sigla undir honum hv'ar sem
er um höf heimsins. Eg þarf eigi að
leiða rök að þessu fyrir þá sök, að
hér er enginn innan vébanda þings-
ins, er eigi sé fullkomlega sannfærð-
ur um það áður.
Eg þarf eigi heldur að leiða rök
að því, að réttmætur sé brennandi á-
hugi á því, að fá hann þegar, því
að eg veit að hér er enginn sá, að
hann hafi eigi áður fullráðið við sig
að veita þessu rnáli fast fylgi.
Mér er engin þörf að telja rök til
þess, að nauðsyn sé á íslenzkum
farfána, því að hún hefir ætíð verið
rík. En nú er nauðsyn að fram
gangi málið. Ber þar einkum til
nú, að alt er á hverfandi hveli á
þessum ófriðartímum og veit engi,
hvenær oss verður meinað að sigl^
undir þeim fána, sem vér höfum
hingað til haft með samþykki annars
ríkis, þess er fánann á, né heldur
veit nokkur hvenær tekið verður fyrir
alla flutninga af þeirri ástæðu.
Nú er sv'o langt að ná til kon-
ungs, að eigi yrði bætt úr í svip, ef
þetta bæri að höndum, og er því
eigi seinna vænna að bera fram
þessa alþjóðarkröfi' svo að vér ná-
um fullum rétti vorum hér um.
Fullveldisnefndin hefir borið fána-
málið fram með þessum hætti sakir
þess, að hún hefði ástæðu til að
vænta greiðari framkvæmda með þvi.
Hinsvegar var henni það ljóst, að
þingvilji er jafngildur með þessum
hætti sem öðrum. Styrkleik hans
ber eigi að meta eftir því með
hverjum hætti hann kemur í ljós,
heldur eftir því atkvæðamagni sem
styður málið og atfylgi þings og
stjórnar.
Sá ótti hefir komið fram, að Al-
þingi léti máiið úr höndum sér með
þessari tillögu. En hann er þó með
öllu ástæðulaus við það niðurlag, sem
er á tillögunni. Því aðeins heimilar
þingið þessa meðferð, að það telur
sig fært um að veita því heimild. Hér
er því eigi játning um hið gagnstæða.
Og aðferðin, sem er heimiluð, er
flutningur á málinu frá löggjafavald-
inu til úrskurðarvaldsins. Hvort-
tveggja er íslenzkt og hlýtur þinginu
því að vera jafnheimilt að flytja mál-
ið aftur frá úrskurðarvaldinu til lög-
gjafarvaldsins, þótt svo óliklega færi,
að til þyrfti að taka.
Alþingi treystir því að stjórnin
leggi alla alúð v'ið þetta mál og gen
sitt itrasta til að fram gangi. Veit eg
með vissu að hún hefir þar að baki
fult og óskift fylgi þingsins og þing-
menn standa þar allir sem ein nmað-
ur. En þingmenn hafa að bakhjalli
alla kjósendur landsins, er standa svo
fast að þessari einróma alþjóðar-
kröfu, að þeir munu nú eigi kiljast
v'ið málið, fyr en það er leitt til far-
sællegra lykta.
Eg vænti þess, að menn sanni mál
mitt með samhljóða atkvæðum um
tillöguna og samþykki hana í fullu
trausti þess, að konungur gefi nú þeg-
ar út á ábyrgð forsætisráðherra vors
og með undirskrift hans úrskurð sinn
um að gera islenzka fánann fullkom-
inn farfána í samræmi við tillöguna
um einróma viljayfirlýsing þings og
þjóðar.”
Forsætisráðherra: Ráðaneytið veit
hve mikils vert málið er og mun því
leggja alla sina krafta fram til að
koma málinu fram, og það svo fljótt
sem verða má.
Var síðan gengið til atkvæða, og
sögðu allir, að viðhöfðu nafnakalli,
já. Ráðherramir greiddu ekki at-
kvæði.
—Isafold.
‘Miðlunin’ í bannmálinu.
Frumvarp, sem tveir þingmenn í
neðri deild hara borið fram, og fer
í þá átt að breyta bannlögunum í það
horf, að heimill sé aðflutningur á
þeim vinum, sem ekki teljast sterk
vín, hefir “Isafold” talið miðlun í
málinu, sem vænleg gæti v'erið til
samvinnu milli bannvina og bann-
andstæðinga.
Eg hygg að hér sé um algerðan
misskilning að ræða. Mér finst upp-
ástunga þessi vera á rökrangri hugs-
un bvgð frá siónarmiði hvors sem a
hana er litið, bannmannsins eða bann-
andstæðingsins.
Bannandstæðingar finna það bann-
lögunum aðallega til foráttu, að þau
hefti persónufrelsi manna frekar en
önnur lög, að þau fari ranga leið til
þess að venja menn af hinni skað-
vænu vínnautn, er þau vilja svifta
menn tækifærum til þess að uppala
menn á þann hátt, að þeir sjálfir sjái
skaðsemi áfengisins og neyti þess eigi
þessvegna.
Sú frelsishefting sem í því kann að
felast, að mönnum sé bannaður að-
flutningur á áfengi er eigi annars eöl-
is þótt bannið nái eingöugu til ste.rku
drykkjanna. Ef lögin eru óbærileg
vegna persónuheftingarinnar, verða
þau í eðli sínu engu betri þótt sú heft-
ing nái aðeins til sterkra drykkja.
Ef mönnum er meinað að ná í
sterka drykki, verða þeir ekki með
nautn veiku drykkjanna uppaldir til
að sjá skaðsemi hinna sterku drykkja
og með því vandir af að neyta þeirra.
hvort sem bannandstæðingurinn beit-
ir frelsisheftingarkenningu sinni eða
uppeldiskenningunni er “miðlunar”-
uppástungan jafn tjarstæð.
Að hinu leytinu v'erður eigi til þess
ætlast að bannmenn viðurkenni veik-
ari vín skaðiaus, þótt nokkrir menn
séu sem neyta þeirra i því hófi, að
svo virðist sem lítt beri á skaðsemi
þeirra. óhófleg naut þeirra á sér og
mikinn stað. Enginn vafi er á því að
alt eftirlit verður margfalt erfiðara
en nú, hægra að flytja inn sterka
drykki undir því yfirskyni að veik vín
séu o. s. frv.
Auk þess er óréttlátt að lögvemda
áfengislöngun þeirra, sem vanir eru
að drekka veik vín og telja sig hafa
ráð á því, frekar en áfengislöngun
hinna. í reyndinni mundi líta svo út
sem slik lög v'æru gefin vegna nokk-
urs flokks manna, en ekki vegna al-
mennings.
Um þetta skal ekki frekar fjölyrt.
Eg hefi aðeins viljað benda á, að
“veiku vína miðlunin” er ekki vænleg
til neinna bóta.
Eðlilegast er að stefnunni sé haldið
hreinni: algert bann eða ekki.
Sveinn Björnsson.
—ísafold.
BANNFYLGID.
Eftir þeim röddum að dæma, sem
hvaðanæfa heyrast um bannmálið, þá
hefir bannlögunum aukist fylgi. — Um
höfðatölu með eða móti verður ekki
sagt með vissu, enda öll atkvæða-
greiðsla á einu gefnu augnabliki ætíð
óáreiðanleg.
Hitt þarf engum blöðum um að
fletta, að það fylgi sem stofnað var
með til þessara laga, það er nú orðið
margfalt ákveðnara en það var áður.
Þetta er í fullu samræmi við reynslu
annarsstaðar. Þar sem áfengisbann
er að einhverju leyti gagngert; þar
má ekki koma nærri, að lina á því.
Enda ofur skiljanlegt mál. Hvað
skyldi þeim fjölda manna ganga til
að óska áfengis aftur, sem hafa gleymt
fýsninni eða aldrei haft hana? Og
þessi fjöldi fer auðvitað vaxandi.
Þar með er síefna málsins fyrirfram
ákveðin. Ekkert bendir á að hún
gangi í sjálfa sig, en alt á hitt að
hún harðni.
Vandinn fyrir löggjafarþingið þarf
ekki að vera mikill úr því sem komið
er. Stefna bannmanna hefir gersigr-
að, og þeim ber skömm eða heiður
fyrir alt, hverju er fram vindur héðan
af, ef þeirra stefna er látin ráða.
Þeir eru líka tilbúnir að taka við
allri ábyrgð og réttast fyrir þjóðvald-
ið að láta þá hafa hána og fá fram
gengt þeim kröfum er þeir gera. —
Annað mundi illa þakkað næst er
Auglýsið í Lögbergi það sem selja þarf.
XT'* •• 1 • tímbur, fjalviður af öllum
Nyjar VOrubirgðir tegundum, geirettur og als-
konar aðrir strikaðir tiglar, hurðir og gluggar til vetrarins.
Komið og sjáið vörur vorar. Vér erumaetfð glaðir
að sýna þó ekkert sé keypt.
The Empire Sash & Door Co.
------------------ Limit.d -----
HENRY AVE. EAST - WINNIPEG
kosningar fara fram.
Ef til vill er ekki tekið betur eftir
neinu nú á þessu þingi, en því sem
snertir bannmálið. Það er vegna
þess að í því máli fylgjast svo marg-
ir með í öllum atriðum. Þess vegna
gleymist ekkert orð né atvik. Einskis
máls sögu munu eins margir.kunna
frá upphafi eins og sögu þessa máls.
Það sýnir að ítökin ná niður úr
yfiíborðinu. Málið er mál þjóðarinn-
ar en ekki þeirra einstöku manna, sem
eru verkfæri þess.
Andbanningar hafa gert menn út
til þess að safna undirskriftum undir
áskorun um skerðingu bannlaganna.
— Þar sem vitanlegt er hvað mikill
. fjöldi manna er reiðubúinn að lána
nöfn sín jafnvel á vafasama víxla, þá
má fyrirfram gera ráð fyrir mönnum
hundruðum saman, sem af greiðvikni
skrifa undir hverja svo að segja í-
smeygilega orðaða áskorun um að
koma einhverju máli “í viðunanlegt
horf” — án þess að krefja neins
frekari reikningsskapar. — Þessum
hóp hafa andbanningar m. a. verið
að smala undanfarið.
I trássi við fjölda bannmanna, sem
álítur undirskriftasmölun bannmálinu
á núverandi stigi ósamboðna, v'oru
allmörgum bindindismönnum hér í
Reykjavík samt sendir áskorunarlist-
ar um bætur á bannlögunum og gæslu
þeirra, og þeir beðnir að safna undir-
skriftum fkauplaustý. Eins og gefur
að skilja, eru menn mjög misjafn-
lega sporliðugir, og má það því heita
góður árangur, að nú eru komnar
undirskriftir nær 2000 kjósenda á
þennan hátt.
Rétt fyrir þingbyrjun sendu 15
prestvígðir menn í Reykjavík áskorun
til presta landsins um að láta álit sitt
í ljósi um bannlögin. Eru nú þegar
komnar áskoranir frá um 60 prestum,
um að bæta lögin og herða á gæzlunni
Þótt þessar atkvæðasmalanir, eink-
um þó bannmanna, nái ekki til heild-
arinnar, þá sýna þær þó svo mikið,
að. bannmenn munu alls óhræddir
þora að stefna málinu til leynilegs
þjóðaratkvæðis hvenær sem er.
Aftur á móti er lítt skiljanlegt að
nokkur óski slíks þjóðaratkvæðis nú,
og ef andbanningar gjöra það, þá
gæti það ekki skilist öðruvísi en sem
ósk um vopnahlé og “gálgafrest”. öll
viðleitni þeirra stefnir að því, að
streitast gegn vísu ofurefli á móti því
að lögin nái tilgangi sínum. Hitt er
þeir úrkular vonar um fyrir löngu,
að fá þau aniumifl. Þeirri stefnu er
haldið fram til málamynda, því hún
er frjálsmannlegri útlits en lögbrots-
stefnan.
/. H...
—Visir.
Málleysingja skólinn.
Thomas H. Johnson ráðherra hefir
sérstaklega mikið gefið sig við ýms-
um siðbóta- og mentamálum síðan
hann kom í stjómina. Hann var á
þingi sem um þau mál fjallaði suður
i Bandaríkjum í hitteð fyrra, og hann
tók mikinn þátt í hinu fjölmenna sið-
bóta þingi, sem hér var i|aldið árið
sem leið.
Meðferð þeirra, sem að einhverju
leyti eiga erfitt uppdráttar sökum lík-
amlegs- eða andlegshæfileikaskorts
hefir verið eitt af því sem hann hefir
mjög látið sér ant um. Meðal þeirra
sem þeirri ógæfu liafa mætt eru mál-
leysingjar; stjórnin hefir gert mikið
til þess að fullkomna mentun þeirra
og meðferð og vill gera þá svo
úr garði að þeir verði færir um að
v'inna sér brauð. Málleysingja skól-
inn fyrir þetta tímabil er nú nýbyrj-
aður; eru á honum 150 manns og
hefir hann bráðabyrgðar húsnæði í
búnaðarskóla byggingunni. Sá heitir
Dr. H. J. McDermid, sem þar er
skólastjóri og er haft í hyggju að
býggja stóran og mikinn skóla síðar
meir fyrir þessa stofnun; ef til vill
í sambandi við aðrar stofnanir.
8 6 Jj S K I N
og ef til vill aldrei vakrvaS — já, andast i skóginum þar.
J&, hver getur sagt, hvaSa þrautir hún leió, e8a hvernig
hún Ilfinu sleit?
Oft hefir veriS aS því spurt, en enginn maður það veit.
■ IAL8KIN
kvæði. pið ættuð sem flest að læra þau.
Sólskin birtir í dag kvæði cftir hann, sem
gaman væri fyrir ykkur að læra og lesa upp á
samkomum.
“Segðu mér söguna aftur,
söguna þá í gær,
um stúlkuna litlu með ljúfu augun
og ljósu fléttumar tvær.”
þetta fallega erindi er í einu kvæðinu hans.
Lærðu það og gleymdu því aldrei.
pað getur vel skeð að Magnús Bjamason
skrifi einhverntíma aftur sögu eða kvæði í Sólskin
því hann er sannur bamavinur.
íslenzki sveinninn í sjúkra-
húsinu.
Aumingja sveinninn —
íslenzki sveinninn —
í sjúklinga-sal hann lá,
svo fyrirtaks fagur —
þó fölur og magur —
með vonarsvip enninu á.
par þekti hann engan,
og engan hann skildi;
og enginn gat sagt eða
sýnt, hvað hann vildi.
Hans vit jaði’ ei nokkur,
með vinarhönd mjúka,
af elsku sem hagræddi
höfðinu sjúka.
Hann átti’ ekki systur,
og ei átti’ hann bróður,
fjær vom frændur,
og fjörvana móðir;
en átakanlegast af öllu var þó:
að iðjulaus sat faðirinn í víndrykkju-kró.
* * *
Feður og mæður,
frændur og bræður
vitjuðu vina.
sem voru þar líðandi,
og hughreystu hina,
sem hryggvir og kvíðandi,
stynjandi, stríðandi
störðu á dauðann,
og djúpið í dimmunni —
á endirinn auðan!
Aumingja sveinninn —
íslenzka sveininn —
ei komu menn til að sjá.
En engill hins síðasta
svefns — og hins blíðasta —
sænginni staðnæmdist hjá.
J. M. B.
LITLA STÚLKAN.
Seg'Su mér söguna aftur — söguna þá I gær —
um litlu stúlkuna, me8 ljúfu augun og ljósu flétturnar tvær.
Var hún ekki fædd úti’ á íslandi, og alin þar upp á sveit,
og send hingaS vestur á sveitarinnar fé — me8 sakna8ar-
tárin heit?
Hún var þrettán ára, ’eBa þar um bil.—-Jú, þa8 voru þln or8.
pú sag8ir, a8 sárt hef8i’ ’ún grát!8, er settu þeir hana um
borS;
Og þá gusurnar gengu’ yfir skipiS, sem gnötra8i og veltist
á hii8,
þá ba8 hún svo vel, og þá ba8 hún svo heitt: "æ blPssaSir
snúiS þi8 vi8!”
Aumingja barn! þa8 var ósköp sárt! En átakanlegra var
hi'tt, ”
þegar vestur hún kom til Winnipeg, og vildi sjá skyldfólkiB
sitt,
aS fólki8 hennar var fariS — hún fann þa8 ekki þar.
Pú sagSir, a8 þér hefSi runniS til rifja, hve raunaleg hún var
I innflytjenda-salnum, er sat hún svo sakleysisleg og hljóS,
og reyndi a8 hylja me8 hyrnunni sinni’ ’18 heita táraflóS.
Var kyn þó væri’ hún döpur? Oevíst var þa8 nokkuS hart,
a8 segja vi8 ’ana: "Hættu aS hrmt! — Hestarnir koma nú
snart. —
MeS karlinum keyrir8u út á land, og kemst þar I góSa vist.
Skældu’ ekki meira! — Skárr’ er þa8! — Eg skal þá verSa
bist!”
Svo fór hún einhverja langa léi8 út á land. — E8a var ekki
svo?
Og fremur gott var fólkiS vI8 hana fyrstu dagana tvo.
En svo þrutu gæ8in meir og meir; og margsinnis var þaS
hún grét,
þá kerlingin krepti hnefann, og karlhróiB fólsiega lét.
þau böröu’ hana, trúi’ eg, svo bólgin hún var, og blæddi’
undan svipunni þrátt;
þau létu’ hana vinna, þó væri hún sjúk — já, vinna alt
stórt og smátt.
Henni leiddist svo mjög; hana langa8i heim. Já, láttu mig
heyra um þaö,
þegar hún tók til þess barnslega brag8s, aö búast um nótt
af sta8.
Hún komst út um gluggann meS kistilinn sinn; — en kol-
dimm var nðttin og Iöng —
svo hljóp ’hún til skógar, éins hart og ’hún gat. — Hún
hræddist ei myrkviSar-göng.
Hún þekti’ enga Iei8, eins og vonlegt var. Hún viltist. Hún
misti þrótt.
Og hver getur sagt, hvert hún lenti, eSa hvaS hún lei8 þá
nótt?
En líklegast hefir hún lagt sig t'il svefns, þá lúin hún or8in
var, )
Æ seg8u mér söguna aftur — söguna þá I gær —
um litlu stúlkuna, meö ljúfu augun og ijósu flétturnar tvær.
•J. Magnús Bjamason.
Smaladrengurinn.
pað þyrlast upp úfin skruggu-ský
yfir skógarins grænu rönd,
og lognaldan kveður syo kaldranaleg
í kyrðinni’ út með strönd.
En gusturinn þýtur í toppum á trjám,
svo titrar hvert lauf á grein;
og út úr myrkviðar-fylgsnum flyzt
svo fárlegt eimdar-vein.
pað heyrist samt ekki til kýr-klukknanna,
þó komið sé undir nótt.
En verði ekki mjólkað í tæka tíð,
þá tautar húsfreyja Ijótt;
og fari’ ekki smalinn strax af stað,
mun stafa’ af því hrygð og tár;
— eða komi hann aftur, en kýrnar ei,
þá kemur til vöndurinn sár.
Hver hirðir um hamingjulítinn
og huglausan smalapilt,
tólf vetra gamlan, sem engan á að?
— hver ærist, þó hann fari vilt ?
Vill nokkur vægja þeim vesaling,
þegar veikur og kvíðinn hann er?
Er nokkur, sem reynir að ráða bót
á þeim raunum, sem hjartað hans ber?
Hann má ekki kvarta’, hann er muanðarlaus,
og marklaust alt hans hjal;
og því, eins og rakki’, er hann rekinn af stað
út í rökkrið, í myrkviðar-sal.
Svo skellur á veðrið, með skruggu-gný
og skaðræðis eldinga-flug,
með steypiregn og storm, sem vinnur
á sterkustu eikunum bug.
* * *
Ársólargeislamir gylla
ina grænu skógarins rönd, t
og sogandi logn-aldan suðar
við sandinn inn við strönd;
hjá hliðinu glamrar í kýr-klukkunum,
og kátt er um skógar-geim;
en vesalings smalinn, sem engan á að,
er enn ekki kominn heim.
J. M. B.
Bréf til Sólskinsbarnanna.
pað er oft á málverkum og myndabókum að
veturinn er málaður eins og fallegur gamall mað-
ur, með hreinan svip, en þungbrýnn nokkuð og
harðneskjulegur, sem á aö lýsa talsverðri lífs-
reynslu og sársauka. Brimhvítt skegg, sem tek-
ur honum á bringu er hann látinn hafa, með
hendur liggjandi í skauti, eins og eftir aflokið
dagsverk. En aftur á móti er sumarkoman eða
vorið málað eins og mjög fagurt og elskulegt barn,
rjóðleitt og brosandi ofur bhðlega. pað hefir blóm
í hárinu, en fíflaleggjakeðju um hálsinn og kranz
úr laufum á húfunni sinni. í kveðju skyni hefir
það (barnið) tekið ofan húfuna, þar sem það
stendur frammi fyrir vetrinum og starir undrandi
á þenna undarlega mann með gráa hárið, hvíta
skeggið og harðneskjulega svipinn, sem smá
hverfur af andlitinu, þangað til loks að hann
er alveg horfinn ög gamli maðurinn breiðir út
faðminn og brosir svo hlýlega, en bamið fleygir
sér áhyggjulaust í faðm hans og grúfir sig svo
innilega undir vanga hans. Gamli maðurinn finn-
ur svo unaðsfullan yl og ilm um sig allan að hann
sofnar þegar værum svefni og er vonum bráðar
kominn inn á land draumanna, þar sem alt er svo
undarlegt og fallegt. — Og þannig er því landi
bezt lýst: að það hefir ekki auga séð, ekki eyra
heyrt, og í eínskis huga komið. —
Kæru börn, sem kennið ykkur við “Sólskin”
og sem hafið svo oft sólskin í huga ykkar innan
um litlu skuggana, sem við getum kallað barnslega
sorg, — því æskan hefir sínar sorgir og áhyggjur
að sínu leyti eins og fullorðinsárin og jafnvel elli-
árin, — en skuggarnir eru hverfandi fyrir sól-
skininu, sem uppfyllir huga ykkar. pað er eins
og segir í vísunni:
“Æskan, hún er svo Ijúf og létt,
lífið með ró hún tekið getur,
hvort henni gert er rangt eða rétt,
rótfast hún ei á hjartað setur.
Hún grætur þá henni gert er mót,
en gleðjast aftur hún er svo fljót.”
Já, kæru böm! Við gamla fólkið erum ekki
ósvipað vetrinum. pið hafið kastað sólargeislum
í fangið á vetrinum, svo karlinn hefir brosað á-
nægji lega og strokið mjúklega skeggið. Og þið