Lögberg - 19.06.1919, Blaðsíða 4

Síða 4
LÖGBEKG, ÍTMTUDAGINN 19. JúNf 1919
Islendingseðlið,
Þiegar um við'hald ísienzks þióðernis í
Ameríku Ihefir verið að ræða, þá höfum vér þrá-
faldlega heyrt þessa spurningu: “Hv&ð er það
sem vér Islendingar höíum umfram aðra menn
sem til þessa lands flytja er þess sé vert að
halda á lofti, og leggja á sig kvaðir og erfið-
leika til þess að halda við?”
Ekki dettur oss í hug að gjöra tilraun ti!
að svara þessari spurningu út í æsar, þvú að
það væri ekki hægt í einni stuttri blaðagrein, og
ekki dettur oss beldur í’hug að fara að troða
illsakir við þá af vorri þjóð sem svona spyrja
eða svona hugsa, því í sumum tilfellum vitum
vér að mennirnir sjálfir eru þegjandi vottar um
hið sérkennilega Islendingseðli — það brýst
fram í lífi þeirra, þó þeim sjálfum sé það hulið.
En oss dettur í hug að benda á eitt af þess-
um lyndiseinkennum Islendinga, og það þeirra,
sem hvað mestum tökum og föstustum rótum
hafa náð hjá þessari fámennu en einkennilegu
þjóð, og það er löghlýðnin.
Hún flutti orðstýr þeirra snemma á öldum
alla leið frá Mandi og til Miklagarðs — flutti
hann þá svo að segja um allan hinn þekta heim.
Eiða stfna og drengskaparorð héldu Islend-
ingar hvar sem 'þeir fóru í þá tíð.
Að falla eða uppfylla gefið loforð var svo
samgróið lífi íslendinga að það varð ekki frá
því skilið.
Að svíkja var þeim skömm, ekki að eins
jærsónulega, heldur lfka þjóðar skömm—skömm
fyrir þjóðina þeirra litlu.
Og svo voru þeir vandir að virðingu sinni
í þessu efni og svo unnu 'þeir sér góðan orðstýr
fyrir orðhieldni snna og löghlýðni, að fvrir þá
dygð þóttu þeir ágætari um Norðurlönd en aðr-
!.• menn.
Þetta er og svo mjög eðlilegjt, því í fyrsta
iagi voru það margir ágætismenn að upplagi og
vifsmunum, setm til Islands fluttu. Og í öðru
lagi var svo náið samband milli átrúnaðar þeirra
og þeirra sjálfra—goðanna sem þeir hétu á til
árs og friðar. En við goðin voru heitstrenging-
ar þeirra og loforð tíðum bundin. Svo að svíkja
loforðin eða bregðast heitstrengingunum var að
svíkja goðin, en lotning þeirra fyrir þeim var
meiri en svo að þeir gerðu slíkt að gamni sínu.
En mestu réð þó í þessu efni fyrir þeim þeirra
eigin manndómstilfinning, því að svtfkja orð
sín og eiða var fyrirlitleg lítilnlenska í þeirra
augum — og svo var almenningsálitið næmt í
þeim sökum að þeir menn sem það gjörðu voru
óalapdi og óferjandi öllum bjarigráðum.
Og þessi tvö atriði, orðheldnin og fast-
heldnin við eiða eru hornsteinarnir tveir undir
lög'hlýðni íslendinga, enda er það náskýlt hvað
öðru.
1 sambandi við löghlýðni og lögskipunar
fyrirkomutag forfeðra vorra, koma fram sömu
einkennin — strangleikinn við sjálfan sig, sem
aftur skapaði virðingu fyrir þroskun og
drengskap.
Lotningin fyrir lögunum sem þeim voru
heilög vé, og sem þeir beittu hlífðarlaust hver
svo sem í hlut átti, og hin djúpa lotning þeirra
fyrir lælgi þingstaðanna sjálfra, sýnir bezt
hversu djúpum rótum að þessi dygð hefir náð
hjá þeim, og hversu mikið vald að hún var í
lífi þjóðar vorrar á þeirri tíð.
Að þessi tilfinnjng hafi verið sterkari hjá
Tslendingum en öðrum þjóðum, getur hver mað-
ur gengið úr skugga um, sem vill hafa fyrir því
að kynna sér söguna — sem viil hafa fyrir því
að þekkja eina af hinum hreinustu og göfugustu
iyndiseinkennum þjóðar vorrar, og það ætti
hver eimasti íslendingur að gjöra.
Löghlýðnin er þá eitt atriðið úr hinum
þjóðernistega arfi vorum, sem vér Vestur-ís-
lendingar eigum, og sem oss hefir verið trúað
fyrir að ávaxta.
Vér vitum ekki hvað margt af fólki voru,
sem Inngað hefir flatt, hefir verið vakandi í
þessum efnum.
Vér vrtum ekki hvað margt af því hefir lagt
í ram krafta sína í þessu landi af einlægni og
iotningu fyrir lög landsins, og á þann hátt verið
lifandi tákn þess sem fegurst var og sterkast
í fari þjóðar sinnar.
Vér vitum ekki hvað margt af voru fólki í
Vesturhieimi hefir varðveitt þenna þjóðemis-
iega dýrgrip og fundið eins sárt til þess að
konum væri mi&boðið—ihann svívirtur, eins og
þeir fundu sem grundvöllinn lögðu að honum,
'þegar að einhverjir nákomnir þeim urðu fyrir
þeirri vanvirðu að brjóta orð sín og eiða.
En vér vitum annað. Vér vitum það að alt
fram að þessum tímum hiefir þessi lyndisein-
kunn annaðthvort ósjálfrátt eða þá sjálfrátt get-
ið íslendingum hér í samibandi við þetta atriði
—löghdýðni og skildurækni, orðstýr ekki ósvip-
aðan þeim, er forfeður vorir gátu sér á Norður-
löndum.
Vér vitum, að þó að skrá lögreglunnar þar
sem Islendingar hafa verið búsettir að undan-
förnu í þessu landi sé akoðuð í gegn um stækk-
unargler, þá finnast færri af íslenzkum nöfnum
þar heldur en af nöfnum annara þjóða manna,
sem hingað hafa flutt.
Vér vitum að Vestur-íslendingar hafa í
þessu samhandi staðið á gömlum merg, og vér
vitum líka að sá mergur er svo kjarngóður að
það gerði þjóðlífinu nýja sem er í myndun hér,
gott að fá dáMtið af honum í leggjapípur sínar
eða undirstöður, og vér vitum líka að það er
alveg á valdi vor íslendinga ‘hvort það getur
orðið eða að hve miklu leyti það getur orðið.
En það verður í nákvæmu samibandi við virð-
ingu vora til og fasfhelldni við lyndiseinkunn þá
sem um er að ræða—löghlýðnina.
“Gullið reynist í eldinum”, segir málshátt-
urinn íslenzki. Og svo er það með löghlýðnina.
Hún kenrar bezt fram og fegurst, þegar mest á
reynir. Undanfarandi tímar hafa verið oss Is-
lendingum í Vesturheimi sannarlegir reynslu-
tímar í þessum efnum.
Og íhvað hefir reynsdan kent oss?
Hún hefir kent oss að löghlýðnin stendur
enn föstum fótum í sáílarlíifi fjöldans af fólki
voru.
Hún hefir sýnt oss, að fólk vort var ekki
einasta fúst til þess að veita móttöku og njóta
þess góða og geðfelda, sem þetta land hefir að
bjóða, heldur og Mka til þess að líða fyrir það,
þegar ský mótlætisins grútfðu sem svörtust og
framtíðarfrelsi þess var í veði. Hún sýndi oss
að fjöldinn að hinum hraustustu sonum Vestur-
íslendinga var reiðubúinn að vernda helgi lag-
anna með Iífi sínu, og ber það vott um sama
manndóminn, um sama glögga skilninginn, sem
kemur fram í hinni alkunnu setningu Njáls, er
hann sagði við Mörð: “Með lögum skal land
várt byggja, en eigi með ólögum eyða”.
Það er oss því sársauki eigi alldtftill, þegar
vér með 'iotningu þessara manna sem að fram-
an eru nefndir fyrir helgi laganna, verðum
nauðugir viljugir að viðuúkenna að í fyrsta sinn
á æfinni höfum vér séð, og erum nú dags dag-
lega að sjá þess merki, að þetta eðliseinkenni
vort er með öllu glatað hjá sumum meðal vor.
Það virðist eins og sumum mönnum á meðal vor
liggi lotning feðranna fy.rir lögum í léttu rúmi.
Þessir menn hafa líklega aldrei baft neina
ábyrgðartilfinningu, eða ef þeir ‘hafa haft hana,
þá er hún þeim glötuð.
Tal þeirra gekk landráðum naost á stríðs-
tímunum, og nú þegar stríðinu er lokið í Evrópu
og í óeiginlegum skilninigi flutt heim til vor, þá
tala þessir sumu menn upphátt og í pukri um
uppreist á móti lögum landsins.
Vér erum ekki að tala um þetta hér, af því
að oss finnist stjómarfarið ekki í neinu ábóta-
vant.
Vér erum ekki að tala um þetta heldur af
því, að oss finnlst löggjöf landsins svo fullkom-
in að haina megi ekki bæta.
Vér viljum aðeins benda á þenna vankost
—þenna vogest, sem vill halda innreið í félags-
skap vom, ekki tii þess að bæta hann, heldur tii
þess að naga rót hans og spilla honum.
Þetta tal, að svo miklu leyti sem það á sér
stað á meðal vor og þessi hugsunarháttur er til
þess jað sverta tungu þeirra, sem taka þátt í
því, ihiisbjóða menningunni um löghiýðni feðr-
anna og gjöra alla þá sem það nær til, að verri
og ónýtari mönnum. — Virðingarleysi fyrir
lögum Guðs og manna er undirrót allrar
balvunar.
Molar.
i.
Alt af öðru hvoru, hafa raddir verið að
berast frá merkum mönnum víðsvegar úr bygð-
um íslendinga hér vestan hafs um það, að blöð
vor gerðu eigi fuUkomlega skyldu sína í því
efni, að brýna fyrir almenningi nauðsynina á
lifandi starfsemi í þjóðernisáttina, og virðast
sumir þeirra jafnvel hálf ihræddir um að Þjóð-
ræknisfélagið nýja, muni krókna áður en langt
um Mður sökum þess, að sannfæringarhitann
skorti hjá hinum leiðandi mönnum.
Ekki held eg að ótti sá sé á nokkrum veru-
legum rökum bygður. Persónulega er eg sann-
færður um, að meiri hlutann í stjórn Þjóðrækn-
isfélagsins skipa menn, svo einlægir í máli þessu
og vel til forystu fallnir, að harla vafasamt er
hvort vér áttum um nokkra betri að velja—
nokkra sem betur mátti treysta; því þegar um
er að ræða jafn vandasamt og viðkvæmt atriði
og þjóðernisviðhald vort hérna megin hafsins,
þá liggur það í augum uppi, að lífsskilyrði var
að láta valið lenda á þeim mönnum einum, sem
víst var um að bæru framtíð tungu vorrar hinn-
ar ágætu og söguminja, fyrir brjósti. Ekki gat
komið til mála að kjósa í stjórn félagsins menn,
sem hvorki voru hráir né soðnir í þjóðernismál-
inu, og vitanlega þó enn síður hina, sem fegnir
hefðu viljað kjósa feigð á íslenzkt þjóðerni í
v'esturvegi, ef megnugir hefðu verið. —
Þjóðræknisfélag vort er enn þá í reif-
um — aðeins á frumstiginu, og því væri
eigi sanngjarnt að vænta mikits af því fyr en
háannatími sumarsins er um garð genginn. —
Þó mun tafeverður undirbúningur hafinn í
þjóðræknisáttina í ihinum ýmsu bygðarlögum og
í Winnip/eg hefir stofnuð verið undirdeild, sem
væntanlega tekur til óspiltra málanna þegar
líður fram að haustinu.
Borist hefir það til eyrna minna, að sökum
vissra manna, er sæti eiga í stjórn Þjóðræknis-
félagsins nú sem stendur, telji ýmsir itíenn utan
borgar og innan sér eigi fært að ganga í félagið.
— Vera má að þeir hafi eitthvað til síns máls,
skoðanir manna eru mismunandi og tilfinning-
arnar líka. En jafnvel hvað gildar ástæður,
sem menn þessir kynnu að hafa, þá má Þjóð-
ræknisfélagið undir engum kringumstæðum
gjalda þoss — inn í það má engum óviðkomandi
málum blanda!
II.
Fyrir nokkrum dögum las eg í McClure’s
Magazine grein eina, sem öðrum fremur vaikti
athygli mána, og var þar þó margt gimilegt til
fróðleiks. — Megindrættir greinarinnar hnigu
að því, að grafast fyrir um orsakirnar, að óá-
nægju þeirri hinni miklu, sem nú gerir vart við
sig, svo að segja u-m allan hinn mentaða heim.
Skýrt er þar meðal annars frá því, að höfuð-
orsökin til óánægjunnar, sé dýrtíðin almennast
talin. — Greinarhöfundur viðurkennir að vísu
að í því sé mikill sannleikur fólginn, en að dýr-
tíðargátan, þótt flókin kunni að vera, sé þó eigi
óráðanleg, ef fólkið aðeins vilji alt snúast á
eina sveif með að greiða úr flækjunni — vinna
að úrlausninni með stillingu og fyrirhyggju.
En hann segir jafnframt að þó dýrtíðarþrautin
yrði leyst, sem hljóti að verða áður en langt um
líður, þá sé enn eigi nema hálfsögð sagan.
Óánægjurætumar liggi dýpra, þær megi rekja
til afvegaleidds uppeldis og kaldrar efnis-
hyggju, lífsfegurðinni hafi stungin verið svefn-
þorn, en maðksmognar hagsmunakenningar
hafi í hennar stað verið barðar inn í fólkið.
Hagsmunahvatir augnabliksins, hiafi tekið við
af hugsjónunum um framtíðarvelferð allra
manna. — ‘Skammsýnn’ konungur og ‘Blindni’
drotning hafi hrifsað undir sig hugaróðöl kyn-
slóðarinnar, dregið fyrir gluggana og varnað
fólkinu að skygnast til veðurs.
Fyr en slíkum náttuglum sé hrint af stóli,
fyr en hugsanaþokunni hafi verið tvísitrað og
konungur sannleikans og fegurðarinnar leidd-
ur til hásætis að nýju, segir greinarhöfundur, að
hvorki geti verið um að ræða fullkomna úrlausn
núverandi heims-óánægju né varanlegan frið á
jörðu.—
III.
Það er nú löngu viðurkent um allan hinn
siðaða heim, að sönn farsæld hverrar þjóðar sé
grundvöluð á andlegri menning. Og með þann
sannleika fyrir augum virðist það ljóst, að sá
þjóðflokkur, sem er svo hamingjusamur að eiga
margra alda menningarsögu og gullaldarbók-
memtir, ætti að standa margfalt betur að vígi
en hinir, sem ef til vill hafa farið hvorttveggja
á mis. — Islenzka flokknum hér í álfu, þótt
fámennur sé að vísu, ætti eigi að þurfa að vera
villugjarnt. Hann ætti eigi að þurfa annað en
fletta upp í sögu sinna eigin forfeðra og sækja
þangað leiðsögublysin — fegurðarþrána, dreng-
lvndið og tápið. Það ætti því að vera vorkunn-
arlaust flokki manna, jafn vel kynbomum, með
jafn dýrðlega fortíðarsögu, að verja sig gegn
andlegu ryði og halda áfram að þroskast í rétta
átt!
Þroskinn verður að byggjast á lögmáli
hinnar sönnu fegurðar—fegurðarinnar andlegu
í orði og verki, óði og söng.
Þar sem fegurð andans hefir fengið kol-
"brand, verður lífið exfðimörk. —
Vonandi kemur ekkert slrkt fyrir innan vé-
banda þjóðflokks vors, en eitthvað er þó öðru-
vísi en það á að vera — eitthvað bogið við feg-
urðartilfinninguna hjá þeim mönnum, sem telja
listir, ljóð og söng, svona hálfgerð hégómamál,
óviðkomandi almennings heill.
E. P. J.
Friðarþingið og Rússland.
Mörg Ihafa þau verið og mikilsverð málin,
sem friðarþingið í París hefir haft til meðferð-
ar og orðið að ráða til lykta.
Aildrei hefir fyr í sögu veraldarinnar, önn-
ur einis feikna ábyrgð hvílt á nokkrum einstaik-
lingi né heldur nefnd manna, eins og nú á sér
stað með fulltrúa friðarþingsins, er að því er
manntegt hyggjuvit snertir, hafa haft í hendi
sinni örtög og framííðarskipun heimsins.
Að friðarþinginu hafi auðnast, að ráða
fram úr vandamálunuim eins vel og viturlega
og þjóðirnar yfirleitt höfðu þráð og vonast eft-
ir, má nú telja fullsannað. — Þær þjóðir, sem
upptökin áttu að ófriðnum, Þýzkaland, Austur-
ríki og Ungverjaland, fá samkvæmt sáttmála
friðarþingsins réttláta refsingu fyrir unnin
hryðjuverlk og verða að bæta að fullu fyrir
þrælatökin á hinni litlu Belgiuþjóð og eins fyrir
eyðilegginguna í Norður-Frakklandi. — Þjóð-
verjar hafa haft í hótunum með að neita að
nndirskrifa sáttmálann, en færi svo að þeir
tækju þann kostinn, mun þá iðra þess síðar.
Ein alllra merkilegasta fregnin, sem frá
friðarþinginu hefir borist í seinni tóð er sú, að
stórveklin fjögur, Bandaríkin, EngJand, Frakk-
land og Italía, hafa gefið opinbera viðurkenn-
ingu Omskstjórninni á Rússlandi, þeirri stjóm,
sem mest og bezt hefir barið á Bolshevikimönn-
um. Mun nú J>ví mega fullyrða að hin nýja
kúgunarstjórn þeirra Bolsíhevikinga sé að
syngja sitt síðasta vers. Er það nú og sannað
að BtflsheviM óstjórnarkerfið er allri 'keisara-
stjórn verra og hefir friðaiþingið kveðið draug
þann niður að fullu, með því að viðurkenna
hina stjórnina, sem stjóm rússnesku þjóðarinn-
ar allrar. . .
Auðvelt að spara
ÞaS er ósköp auövelt aö venja sig á ai5 spara meC því
aS leggja til síöu vissa upphæð á Banka reglulega. 1 spari-
sjóðsdeild vorri er borgað 3% rentur, sem er bætt við
höfuðstólinn tvisvar á ári.
THE DOMINION BANK
Notre Dame Brancb—W. H. HAMXLTON, Manager.
Selkirk Branah—F. J. MANNING, Manager.
I THE ROYAL BANK OF CANADA 1
|j HöfuíSstöll löggiltur $26.000,000 HöfuCstóll greiddur $14.000,000 !
VarasjöSur. . $15,500.000 Total Assets over.. $427,000,000 B
Forseti................................Sir HERBERT S. HOLT fj
Vara-forseti .... E. L. PEASE £
B Aðal-ráðsmaður - - C. E NEIXjIí
jj Allskonar bankastörf afgTeidd. Vér byrjum relknlnga vlB elnstakllnga H
! ei5a félög og sanngjarnlr skilmAlar veittir. Ávlsanlr seldar til hvaCa jf
H staCar sem er 6. fsiandl. SérstakuF gaumur geflnn sparlrjöCslnnlögum, g
ff sem byrja m& meC 1 doliar. Rentur lagCar viC é hverjum # mAnuCum. ”
WINNXPEG (West End) BKANCHES ■
Cor. William & Sherbrook T. E. Thorstelnson, Manager ■£
| Cor. Sargent & Beverley F. Thordarson, Manager
Cor. Portage & Sherbrook R. Ii. Paterson, Manager
Í!lHII!IHIimilllHIII!Biíl!lHllllHIII!IHIil«lll!HIII!HíllllHIIllHnilBllUiaillllHllHil!IIHIIIHIIi!HilHI!IHI11iHniHHIII!a9
Rœða Mr. Crerar.
Vér gátum um það í síðasta
blaði Lögbergs, að akuryrkju-
málaráðherra Canada, T. A.
Crerar hefði sagt af sér, og líka
það að ihann hefði ásett sér að
taka fram í þinginu ástæðumar
fyrir því, að hann legði niður
embættið, þegar f járlögin lægju
fyrir þinginu til umræðu. petta
gjörði Mr. Crerar á mánudaginn
11. þ. m., og fylgdr hér útdrátt-
ur úr ræðu hans.
Mr. Crerar byrjaði ræðu sína
með því að segja að það ætti vel
við að hann mintist stuttlega á
kringumstæðurnar, sem komu
honum til þess að takast enibætti
það á hendur, sem hann hefði
haft í stjóm Canada, og þá
einnig kringumstæðumar, sem
lágu að því að thann sagði því
af sér.
Árið 1917 var það víst
hverjum manni ljóst, mælti
Mr. Crerar, “að þjóð þessa lands
var í miklum vanda stödd, og út
af þeim erfiðu kringumstæðum
kom fram sterk hreyfing í vest-
ur Canada þess eðlis, að nauð-
synlegt væri að sameina stjóm-
málaflokkana — sameina alla
krafta sína undir þjóðlegri
stjóm, til þess að hún gæti þeim
mun betur neytit krafta sinna til
þess að hjálpa til >að ráða stríð-
inu til lykta á happasælan hátt.
Forsætisnáðherra Canada hefði
boðið sér að gjörast meðráðandi
í stjóminni, og af því að hann
hefði verið fiulltrúi sérstaks
flokks manna (bændanna), þá
hefði honum fundist skylda sín
að verða við þeim tilmælum, og
mundi eg gjöa það sama, ef um
líkar kringumstæður væri að
ræða. En þegar hann tók
þennan starfa á hendur í stjóm-
inni, tók hann það skýrt fram,
að hann tæki þennan starfa á
hendur, án þess að hreyta skoðun
sinni á stjómmálum eða afstöðu
sinni til þeirra.
Aðalatriðið.
pað var eitt aðal viðfangsefni
sem framundan manni lá þá, og
fyrir því urðu öll önnur við-
fangsefnd að þoka. En nú er
stríðið búið. Vopnahlé var gert
og undirritað fyrir sjö mánuðum
síðan og vér væntum að fá að
njóta vairanlegs friðar.
pegar þeim málum var svo
komið, og þegar kom til þess að
ákveða framtíðar fyrirkomulag
í fjármálum Canada, fann eg að
skoðun mín í þeim efnum var í
ákveðinni mótsögn við skoðun
meðráðenda miinna d stjóminni,
og var því eini heiðartegi vegur-
inn sem eg gat tekið að segja af
mér.
í samibandi við stefnu stjóm-
arinnar í þeim málum sem kom
Mr. Crerar til þess að segja af
sér sagði hann að eitt atriði
væri öðrum ljósara og það væri,
að þjóðskuld Canada mundi
verða $1,950,000,000, og yrði
því óumflýjanlegt fyrir þjóðina
að leggja fram $300,000,000 á
ári, til þess að mæta nauðsyn-
legum útgjöldum, og spursmál
væri hvort það mundi hrökkva
til. Og eftir að minnast á aðrar
nauðsynjar sagði hann að þurfa
mumdi að leggja fram tíu mil-
jónir á ári til þess að mæta
tekjuhalla á jámbrautum þjóð-
arinnar, og að þar væiri um að
kenna óheppilegri ráðsmensku.
StjómarkoHtnaður.
pað er kostnaðarsamt að
stjóraa Canada sökum Víðáttu
þess, mælti Mr. Orerar. Segjum
að til þess þurfi $300,000,000
árlega, þá er spursmálið hvemig
það fé eigi að fást. Hann sagði
að það væri sökum óheppilegs
fyrirkomulags við að ná fé því
saman, sem meining fjármála-
ráðherrans og sín kæmu í bága
hvor við aðra.
petta spursmál hlafi verið
brennandi áhugamál allra þjóða.
í fjárlögunum sem nú lægju
fyrir þinginu, væri farið fram á
að skattar væru lagðir á inn-
lendar og aðfluttar vörur, og á
þann hátt hafi stjómin á síðasta
ári innheimt $45,000,000 auka-
skatt á innfluttum vörum.
Mr. Crerar lagði áherzlu á að
sér fyndist fjárlögin, eins og þau
lægju fyrir stefna í vemdartolla
áttina. Og hann spurði því að
stjórnin ihefði numið hinn sér-
staka stríðsskatt, sem væri
7i/2% af sumum vörutegundum,
en ekki af öðrum. Benti hann á
að sú afstaða stjómarinnar væri
sjálfri sér Ósamkvæm.
í sambandi við lækkun á flutn-
ingsgjaldi á vörum með jám-
brautum, sagði .Mr. Crerar að
það væri tilraun stjómiarinnar
að mýkja skap bændanna í vest-
urlandinu, á kostnað bændanna
sem í austurfylkjunum byggju,
án þess að skerða verndartolls
réttindi verksmiðjueigandanna,
og hann spurði: “]7ví er stjóm-
in að gera upp á milli bændanna
í austur og vestur Cauada, með
því að gefa þeim síðamefndu
hlunnindi á kostnað hinna?”
óheppileg stefna.
ggglMHJ —T»" t.c — ^
pað ’var óheppilegt af stjóm-
inni að slengja saman sköttun-
um og vöruflutningsgjaldinu,
sagði ræðumaður, og spurði svo:
Hvaða áhrif hefir vemdartolla
stefnan haft á stjómarfarið?
Canada sagði ræðumaður að
væri auðugt að námum, fiski-
veiðum, trjávið og landbúnaði.
Spursmálið væri hvemig hægt
væri að hagnýta sér þau auðæfi
á sem hagkvæmastan hátt.
Mr. Crerar kvaðst aldrei geta
séð neitt gott í hátolíastefnunni.
Ef að tollgarður væri reistur á
annað borð, því þá ekki að reisa
hann svo háan að vörur annara
landa kæmust ekki inn fyrir
hann? Og ef að vörumar kæm-
ust ekki inn, þá kæmust þær
heldur ekki út. En ef viðskift-
in ættu sér stað, þá yrði að
borga fyrir eina vörutegund með
annari.
Auðlegðin úr skauti landsins
yrði ekki aukin með því að
leggja skatt á vélar og vinnu-
tæki þau, sem þyrftu til þess að
framleiða. Tökum dæmi af
afturkomnum hermanni, sem
vill reisa bú. Setjum svo að
hann hafi $2000 til þess að
kaupa áhöld fyrir, þá þyrfti
ihann að borga 20>% í skatt af
þeim. Ef ihann gæti fengið
áhöldin iskattfrí, þá hefði han»
$400 sem í skattinn ganga til
þess að hjálpa sér áfram.
Mr. Rumham: “Hvemig gæti
þessi maður verið skattfrí?
Mundi hann ekki þurfa að borga
skatt á einhvem annan hátt?”
J?örf á ódýrari verkfærum.
“Eg er að tala um viðskifta-
toll”, mælti Mr. Crerar, “og ef
hinn virðulegi vinur minn vildi
að eins hugsa, þá gæti hann
komið auga á kjama málsins.”
pað er lífsspursmál, hélt Mr.
Crerar áfram, að maður sá sem
er að framleiða auð úr jörðinni,
geti fengið tækin sem til þess
þurfa fyrir sem allra minst
verð. Allar ihömliur sem á hann
eru lagðar halda framleiðslunni
til baka.
Bújarðir í eyði.
J?essi hátollastefna hefir kom-
ið því til leiðar í Ontario að fólk
hefir þyrpst af landsbygðinni og
í bæina. Jarðrækt í Otario hef-
ir farið aftur á bak en ekki
áfram. Landbúnaðarafurðimar
í Ontario, undir vanalegum
kringumstæðum eru minni nú í
dag heldur en þ>ær vom fyrir 30
árum síðan, og í því fylki eru
ibújarðir í eyði, ekki að eins svo
hiundruðum, heldur svo þúsund-
um skiftir.
Mr. Lalor: “Vill hinn heiðraði