Lögberg - 21.06.1923, Síða 1

Það er til myndasmiður
í borginni
W. W. ROBSON
AthugiC nýja staöinn.
KENNEDY 8LDG. 317 Portage Are. Mót Eaton
Iðftef ð
SPEiRS-PARNELL BAKINGCO.
ábyrgjast yður
fulla vigt, beztu vörur fyr-
ir lœgsta verð sem verið
getur. R E Y NIÐ Þ AÐI
TALSIMI: N6617 - WINNIPEG
35. ARGANGUR
WINNIPEG, MAN., FIMTUDAGINN 21. JUNI 1923
NÚMER 25
Bœndaöldungur í Argylebygð fœr heimsckn

þorstbinn jónsson a hólmi.
Á laugardaginn 2. júní heimsóttu ttm 70 menti og konur úr
Fríkirkjusöfnuöi og kvenfélagi Fríkirkjusafn. hinn góökunna
bændaöldung Þorstein Jónsson á Hólmi í Argyle-bygö, og höfðu
meö honum mjög ánægjulega skemtistund. Veöur var hiö inn-
dælasta og sveitin blóntleg og fögur í dýrðarskrúði vorsins
brosti þíðlega á móti gestunum og gjöröi þenna mannfagnað
enn þá ánægjulegri. Séra Friðrik Hallgrímsson, sóknarprest-
urinn, var leiðtogi fararinnar, og flutti ræöu við þettá'tækifæri
af alúð og málsnild og fyrir hönd gestanna afhenti húsráöanda
prýðilega fallegan göngustaf meö haglega gjöröri áritun eftir
hr. G. Lambertsen, gullsmiö í Glenboro. Gjöfin skyldi vera
lttill vottur um hlýhug þann, er sveitungarnir bæru í brjósti til
hins gantla öldungs og túlka vinarþeliö, er ríkti í hjörtum þeirra
fyrir dyggilega unnið starf í þarfir félagsmála bygöarinnar.—
Séra O. S'. Thorlaksson, trúboöi frá Japan, hr. Albert Oliver
og hr. Björn Walterson fluttu einnig ræður viö þetta tækifæri.
— Heiðursgesturinn þakkaði heimsóknina með nokkrttm vel-
völdutn orðum og lýsti gleði sinni yfir heimsókninni.
Þorsteinn Jónsson er nú kominn á gamalsaldur, er 84 ára;
hann er samt enn vel ern og ber sig vel. Hann er Þingeying-
ur aö ætt og uppruna og hefir veriö hinn mesti hraUstleika og
dugnaöarmaður og höfðingi í lund; hann fluttist vestur um
haf með fyrstu vesturflutningum og til Argyle kom hann
snemma á landnámstíð og hefir búið þar af mestu rausn og fyr-
irmynd öll þessi ár, Og má óhætt telja hann fremst í flokki ís-
lenzkra bænda vestan hafs, og heimili hans er eitt hið prýðileg-
asta íslenzkt sveitaheimili hér vestra. Drjúgan skerf hefir
Þorsteinn lagt til félagsmála, hefir hann sjaldan skorið við negl-
ur sér og svarið sig því í ætt viö íslenzk mikilmenni forntíðar-
innar. — Vér óskum honum til lukku, óskum aö æfikvöldið
verði fagurt og friðsælt.
Þessi tvö kvæði, sem hér eru prentuð, voru honum flutt á
þessu fganaðarmóti:
Til Þorsteins Jónssonar á Hólmi, kveSja frá kvenfélagnnu
á Brú í Argyle-bygS 2. júní 1923.
Er blessuð sólin sérhvert lífgar strá,
* og sumarhugir meidda vængi laga;
, með vor i sál að Hólmi höldunt þá,
aö hitta Þorstein sem í fyrri daga.
Og þessi heimsókn okkar er til þín,
að endurminnast gengins dags í landi,
frá landnámssól til sunnu’ í dag er skin:
—Þér segja þökk með kveðju og handabandi.
Við þökkum starf þitt allar einum róm
—það alt sem fram til rnála lagðir glaður.
Við vildurn mega breiöa okkar blóm
á brautu þina, aldni landnámsmaður.
Úr auðnum lands þú blómlegt peistir bú
og bjóst í haginn fyrir seinni tíma.
Og allir þeir, sem unnu líkt og þú,
þeir eiga ineiri þökk en skáldin ríma.
Hjá þér bjó vinar-hjálp og trygð og traust
og táp, sem gaf þér norrænn æskuheimur.
Á breiðum herðum barstu æðrulaust,
þá byrði, sem var stundum fullnóg tveimur.
Við virðing okkar vottum kærstu þér
og vinum þínum, sem að stráin hylja.
Þér gefi sérhvert vor, sent eftir er,
sinn æskumátt—sinn guðdómlega vilja.
p. P- P-
Til Þorsteins Jónssonar frá Ingólfi Árnasyni,
2. júní 1923.
Óð skal mæra um aldinn höld,
Að ýmsu líkan Skólmi- *J
Þarfan karl með þrótt og völd:
Þorstein bónda’ á Hólmi.
Hann hefir lifað hátt í öld
Og hlaut við margt að glíma;
Er nú komið æfikvöld
Eftir langan tíma.
Æskan hallar á oss leik
Oft með köldum orðum,
En alla fellir ellin bleik,
Eins og Þór datt forðum.
Þú margt hefir lært og mikið reynt,
Og meira af sönnu en táli;
En hitt fór heldur ekki leynt:
Þú hafðir vilja af stáli.
Nú fríliðunum fækkar ótt,
Er fyrstir veginn sléttu;
En hraustlega var Hildur sótt
Og hátt þeir merkin settu.
Gæfan höll er gjörði sig
Með gleði á marga vega,
Þú rannst þinn einnig raunastig
Og reyndist drengilega.
Þú hefir eignast þarfan sjóð
Með þinni sæmdar konu: >
Gullinhærð og göfug fljóð
Og gjörfulega sonu.
Höföingslund ber hrein þess vott,
Og hér munt verða innstur,
Að þegar með öðrum gjörðir gott
Þú gazt ei verið minstur. 1 t
Um höfðingjanna hátignir
Við harla lítið skeytum,
Því heiðursmaður enginn er
Æðri en bóndi’ í sveitum.
Nær þú kveður fólk og frón
Og ferð í langa túrinn,
Þú eftirskilur, eins og Jón**)
Andlit föl og stúrin.
Heldur vissan hef eg grun
Að hér á vestur bólmi
Að margur sakna síðar mun
Sómamanns frá Hólmi.
* porvaldur gkólm var íslendingur 1 fornöld, litlu eftir land-
námstiö. Hann var frægastur af köppum Hákonar AtSalsteinsfóstra
og gekk ætíö fremstur & atSra hönd konungi. ** Jðns Sigurössonar
var saknatS mikið og eins mun porsteins veröa saknaS af mörgum.
Tveir Ný-Islendingar útskrifast sem Masters of Arts við háskólann
Kirkjuþingið.
39. þing hins Evángeliska lút.
kirkjufélag's íslendinga í Vestur-
heimi, var sett í kirkju Fyrsta
lút safnaðarins í Winnipeg 15. þ.
m. Var það sett með guðsþjón-
ustu eins og venja >er til. Við
þá guðsþjónustu prédikaði for-
seti kirkjufélagsins séra N. S.
Thorláksson og valdi sér fyrir
texta 2. versið i 37. kap. Matteus-
ar guðspjalls. “Og þeir bundu
hann, fóru burt með hann og
framseldu hann Pílatus lands-
höfðingja.”
Eins og vant er fór fram altar-
isganga á sambandi við þingsetn-
ingar guðsþjónustuna, og gengu
óvanalega margir ti1! guðs borðs
í þetta sinn. /
Að lokinni guðsþjónustunni og
þingsetningu, voru þeir Árni
Eggertsson, Thomas Halldórsson
og Albert Oliver settir til þess að
veita kjörbréfum erindsreka mót-
tölku og var svo þingfundi frest-
að þar til klukkan 3 sama dag.
Þegar þingið kom saman aftur
síðdegis, lagði kjörbréfa nefndin
fram skýrslu sína og samkvæmt
henni voru þessir 'prestar og er-
indsrekar komnir til þings:
Prestar og embættismenn.
^Séra N. S. Thoríáksson
“ B. B. Jónsson,
“ R. Marteinsson,
“ s F. Hallgrímsson,
- “ K. K. Ólafsson,*
“ Jóhann Bjarnason,
“ H. J. Leo,
“ G. Guttormsson,
“ S. S. Ghristophersson.
“ H. Sigmar,
“ S. ólafsson,
“ S. 0. Thorlákssn,
“ Adam Þorgrímsson,
“ J. A. Sigurðsson.
“ Finnur Johnson.
Erindrekar safnaðanna.
iSt. Páls söfn.:
Gunnar B. Björnson
Vesturheims söfn.:
Mrs. María G. Árnason.
Lincoln söfn.:
J. S. Isfeld
Pembina:
I. V. Leifur.
Vídalíns:
Frank Scheving.
Jóhannes Sæmundsson
Hallson:
Mrs. Kristín Johnson
Péturs söfn.:
Matthías Björnsson
Víkur söfn.:
M. T. Björnsson.
Thomas Halidórsson
Lúters söfn.:
S. H. Sigurðsson.
V. K. ólafsson.
Fjalla söfn.:
S. S. Grímsson.
Fyrsti lúterski söfn:
Jónas Jóhannesson.
Jén J. Bildfell,
Árni' Eggjertsson.
J. B. Johnson.
Seikirk söfn.:
Mrs. Halldóra Benson.
Thordur Bjarnason.
Kristján Benson.
Klemens Jónasson.
Víðines: söfn.:
Snorri Kjernested.
Gimli söfn.:
Mrs. B. Freemann.
Thordur ísfjörd.
Árnes:
Bjarni Pétursson.
Breiðuvíkur:
Bjarni Marteinsson.
Geysir:
Erl. Erlendsson.
Jón P. Vatnsdal. >
Árdals:
Tryggvi Ingjaldsson,
Mrs. Hólmfríður Ingjaldson
Bræðra söfn.:
Mrs. H. Hallson
Sigurbjörn Sigurðson.
Víðir: ( • 1
Magnús Jónsson.
IMiQdeyjar:
Mrs. S. Paulson.
Fríkirkju:
Albert Oliver.
Frelsis:
Hernet Chriistopherson.
Immanuels.
Tryggvi Johnson.
Glenboro:
G. J. Oleson.
Lundar:
Jón Halldórsson.
Mrs. Guðrún Eyólfsson
Grunnavatns:
Mrs. Gróa Goodman.
Betel: 1
Ólafur Thorlacíus.
Jóhann P. Sólmundsson, M.A.
Valentinus ValgarSsson, M.A.
Herðubreið: -—
Finnbogi Erlendsson.
Magnús Pétursson.
Konkordia:
Mrs. J. S. Sigurðsson.
B. Thorbergsson,
Lögbergs:
Gísli Egilsson.
Immanuels (að Wynyard): .
Steingrimur Johnson,
Sléttu söfn.:
Stefán Johnson
Ágústinus:
Mrs. J. B. Stephánson
Mrs. J. B. Vopni.
Síðari partur föstudagsins
gekk aðallega til þess að veitá
Vegna vissra orsaka hefir
dregist lengur en skyldi að birta
m.Vndir og æfiágrip þessara manna,
og eru hlutaðeigendur beðnir af-
sökunar á því.
Þessum mönnum báðum var
veit't meistara-stig (Master of
Arts Degree) við háskóla Manito-
ba-fylkis i s.l. mánuði. Nokkrir
aðrir íslendingar hafa áður náð
því stigi, en báðir þessir menn hafa
yfirstigið meiri erfiðleika, en vana-
lega gerist, sinn upp á hvorn máta.
Séra Jólianuk Sólmundsson byrj-
aöi háskólanám sitt i febrúar 1920.
Hafði hann frá því um haustið
unnið á æfingastofum eðlisfræðis-
deildar háskólans fPhysics Lab-
oratoriesj en réðist síðar til grasa-
fræðis deildarinnar. Þó va'd'
hann niannfélagsfræðismál ('Social
Philosophyj til síns ákveðna náms,
en hafði það, sem hann lærði við
vinnu sína, aukreitis.
Eftir tæp tvö ár lauk hann stú-
dents prófi og var veitt B.A. stig-
iö í janúar 1922. Síðan hefir hann
búið sig undir það stig, sem-að of-
an greinir. í fritimum, sem hann
fékk frá starfi sínu í fyrra sumar,
gekk hann á kennaraskóla og náði
með því að lesa í jólafríi sínu fyrsta
flokks kennarastigi í kenslufræði
þF'rst Class Professional Teachers
CourseJ. Hann hefir þvi á liðug-
um þremur árum aflokið því námi,
sem gjört er ráð fyrir að þurfi sjö
menn hans við það, þá er hann yf-
irgaf þá til þess að halda til átthaga
sinna í Nýja íslandi, því ásamt
ur, kona séra B. B. Jónssonar, og
hennar systkini, og í enn annan
kynþátt þeir Sveinbjörn og Hlöövær
iskýrslum embættismanna mót-, , „ , , „ , ,
töku og sýna þær að efnahagur ar ? ljess a? nema’ 5 a,[ l)a* he
kirkjufélagsins stendur í blóma,|!r hann 1 hHverkum, auk
kirkjueignir eru samkvæmt þeim ,ess aS stU(lda vinnu sma’ sem
skýrslum $166.455,00, á þeim ihvíla hann>Urft!atS Stunda 44 klukku'
skuldir að upphæð $35.371. - stundir.a Vlku' . TM
Fólkstala 7744, þar af eru 5376 Þess! dugnaöuf sera Johanns
oorrr -t j- við namið þotti blaðinu Free Press
fermdir, en 2375 ofermdir. — 1 „ , „ ... ... , x
m„,n ___ . , . , . svo mikill, að það giorði hann ao
lala altarisgesta ínnan kirkiu-i , .., *
félagsins á árinu var 1375. k'rstoku „mtatón, «1 þess að
Á föstudagskoöldið flutti Dr. vTa eft'rtekt » h°nun'' .„ .
Þessi dugnabur hans, við nannð
þurfti þó ekki að koma íslending-
um á óvart, því hann var áður bú-
ir.n að sýna afburða námsgáfur,
bæði í barnaskólanum i Reykjavík
og eins Uð nám hér.
Eins og menn muna, þá var séra
Jóhann einn þeirra mantia, sem
lærðu unitarisk fræði og gjörðist
prestur þess flokks hér í Winni-
peg. Hann lét allmikið til
taka i prestskapnum. eldfjörugur,
áhugasamur og orðsnjall og hugð-
B. B. Jónsson fyrirlestur um
“Guðsríki,” snjalt erindi og
vandað.
Á laugardaginn var vanalegur
þingfundur og' \íoru mál þau sern
voru tilbúin samkvæmt dagskrá,
sem dagskránefnd hafði lagt fyr-
ir þingið, sett í nefndir. Auk
þess flutti trúboðinn séra Octa-
vius Thorláksson erindi um starf
sitt og útbýtti prentaðri skýrslu
um það með myndum, þar sem
all-greinilega er skýrt frá því.
Ein af^myndum þeim, sem í þeim
bæklingi eru, er af söfnuði þeim,
sem trúboðinn hefir myndað í
Nagoya í Japan,
Eftir miðjan dag á laugardag-
inn, þáðu kirkjuþingsmenn og
kirkjuþingsgestir boð hjá Fyrsta
lút söfnúði. yar ekið í 'bifreið-
um niður með Rauðará, niður til
flóðloka þeirra sem í ánni eru,
skamt frá Selkirk og svo til baka
til Kildonan skemtigarðsins, þar
sem kvenfélagskonur safnaðarins
'höfðu tilreitt veitingar af mikilli
rausn eins og þeirra er vandi.
Átu menn þar og drukku með
góðri lyst og skemtu sér svo við
samræður til kl. 7. Ekki vitum
vér tölu gestanna, en þó munu
■þeir hafa verið talsvert á annað
hundrað, og skorti hvorki mat,
drykk né góða skemtun. I Alfred Speakman, bændaflokks-
Á laugardagskvöldið fóru fram þingmaður í sambandsþinginu frá
trúmálaumræður og innleiddi I Red De’er, Alberta, veitti inn-
séra Hjörtur Leo þær með snjallri flutningsmálaráðuneytinu ákúrur,
ræðu. Umtalsefnið var “Kristi-I fyrir slæglegt eftirlit með 200 ný-
leg kirkja og vakning”. í þeim byggjum, sem komið var fyrir til
umræðum tóku þátt auk fram- bráðabyrgða að minsta kosti í
lofi niiklu gáfu þeir honum hring I Arnasynir frá Oddstöðum í Borg-
einn veglegan til minnis um og i
viðurkenningar skyni fyrir vel
unnið starf.
Á Gimli hélt hann áfram prests-
skapnum um tíma, auk þess var
hann ritstjóri vikublaðsins “Bald-
ur”, sem þar var gefið út um tíma,
eítir að Einars heit. Ólafssonar
misti við.
Hann lét sig varða flest mál Ný-
íslendinga og var boðinn og búinn
að veita þeim lið, sem hann áleit
bygð þeirri til uppbyggingar, og í
þeim ásamt kirkjumálum fékk
hann orð fyrir að ganga hreint til
dyra og sneiða sig hjá öllum puk-
urs aðferðum málstað sínutn ti!
stuðnings, en orðhvass og frekur
þótti hann stundum.
Efni það, sem séra Jóhanni var
úthlutað til þess að rita um í sam-
bandi við þetta meistara-stig, er
tnjög erfitt. Nefnir hann ritgjörð
þá “Áhrif hugsjónastefnunnar á
tnannfélagsmálin.” Ætlaði hann
sér fyrst að rita um annað efni, en
þrjár ritgerðir, sem hann skrifaði
um kenslumál í fyrra sumar og
sumir af merkustu mentamönnum
Winnipegborgar hafa lokið lofs-
orði á og einn þeirra boðist til að
skrifa formála við, ef hann vildi
gefa þær út í sérstöku bókarformi,
komu því til leiðar, að hann varð
að breyta efni meistara ritgjörðar
sinnar.
Séra Jóhann metur ættfræði
mikils og er þess albúinn, að færa
rök fyrir gildi hennar, og á hann
til ýrnsra merkra nianna að telja,
eins og flestir íslendingar.
Hann er fæddur 28. september
1872 í Hvanneyrarsókn i Borgar-
firði. Faðir hans á nafn sitt og
ætt að rekja til Brennu-Kára.'og i
nan stað er hann kominn af hinni
svokölluðu Ásgarösætt í Grímsnesi,
sem kornin er frá Oddi biskupi og
Árna lögmanni og kunnust er
vegna Jóns Sigurðssonar forseta.
Á meðal ættmanna Jóns forseta
nú á lífi hér vestra, eru: Jón ög-
ntundsson Bildfell og Elín Schev-
ist hann að sameina fríhugsandi
landa sína í Winnipeg, sem þá voru
á all-mikilli dreifingu, og er óhætt
að segja, að sú hreyfing á
ekki all - litið gengi sitt, að þvi
leyti sem það á við þá hreif-
ingu, ötulleik séra Jóhattns að
þakka, enda könnuðust safnaðar-
sin ing systir hans, og í annan kvn-
þátt jteir fjórir systrungar: Finn-
"ur Stefánsson, Sólmundur Símons-
son. Sætnundur Borgfjörð og
Þórður bróðir hans, feður þeirra
hjóna Þorsteins ojg Guðrúnar
Borgfjörð. sem' eru bræðrabörn og
bæði þremenningar við séra Jó-
hann. Næst þeim að skyldleika er
systurdóttir Sólmundar, Ingigerð-
arfirði, komnir i beinan karllegg
frá Oddi biskupi.
Móðir séra Jóhanns Sólmunds-
senar, Guðrún Aradóttir Jónsson-
ar, Arasonar i Guðrúnarkoti á
Akranesi, átti að baki sér þessi tvö
nöfn alla leið til Jóns biskups Ara-
sonar, en móðir hennar var ná-
skyld þeim Brynjólfi i Engey,
Teiti dýralækni og Asgeiri á Lund-
um. Af þvi fólki er í Winnipeg
Jóna kona Kristjáns málara og
Guðrún, kona Finns bóksala John-
son. Er þeirra sonur Jón Ragnar,
einn þeirra, sem útskrifuðust frá
háskóla Manitobafylkis í vor, Hóp-
ur ungra manna af þessum ættum
er nú á mentabrautinni hér vestra,
en af þeim er Jóhann P. Sólmunds-
son elztur.
Valentínus ValgarSsson
Einn hinna islenzku mentamanna
vestan hafs, er getið hefir sér fræg-
an orðstír og aukið jafnframt á
veg þjóðflókks vors, er Yalentinus
Valgarðsson frá Gimli, er lauk í
vor meistaraprófi við háskóla
Manitoba fylkis með ágætisei|h-
kunn. •' !
Valentínus er fæddur í Winni-
peg hinn 16. dag aprílmánaðar ár-
ið 1896. Hann er sonur hjónanna
Ketils Valgarðssonar og Soffíu
Sveinbjarnardóttur, er búa í Gimli-
bæ. Snemma hneigðist hugur
sveinsins til tnenta og haustiö 1913
hóf hann nám við Wesley College
eg útskrifaðist þaðan með bezta
vitnisburði. Því næst byrjaði hann
nám við Manitoba háskólann og
lagði stund á stærðfræði. Útskrif-
aðist i þeirri fræðigrein sömuleið-
is með ágætiseinkunn og lauk
meistaraprófinu á síðastliðnu vori.
Við öll sín próf hefir Valentinus
hlotið ágætiseinkunn og auk þess
fengið peningaverðlaun og med-
alíur. Mentaferill Valentinusar er
því eftirtektaverðari, er tekið er
tillit til þess að hann hefir átt við
þrálátt heilsuleysi að stríða. Gáf-
ur mannsins eru miklar og góðar
og kjarkurinn óbilandi. Valentín-
us hefir afráðið að fara til Chica-
go á komanda hausti og halda þar
áfram námi í uppáhalds náms-
grein sinni, stærðfræðinni. Eng-
inn vafi er á þvi, að svo fremi að
honum endist aldur og heilsa, mun
hann í framtiðinni vinna bæði
sjálfum sér og oss nýjan heiður.
A+Z.
sögumannsins: séra Jóhann
Bjarnason, séra Rúnólfur Mar-
teinsson, Sveinbjörn ólafsson,
séra Adam Þorgrímsson, Jón
Gillies, séra K. K. Ólafsson, J. J.
Swanson, Sigurður Sveinbjörns-
sonHernet Christopherson.
Framh.
Canada.
grend við téðan bæ. Hon.
Charles Stewart kvað aðfinslur
Mr. Speakman‘s vera út í hött og
sömu skoðun lét í ljós Mr. Black,
aðstoðarráðgjafi innflutnings-
málanna. '
Bandaríkin.
Smith ríkisstjóri í New York,
hefir undirskrifað ályktan þá, er
þingið samiþykti með miklum
þau riðu ekki lengur í beinan
bága við heilbrigða skynsemi.
Úrskurður ríkisstjóra hefir eigi
aðeins vakið feikna umtal um
Bandarikin, 'heldur einnig út um
allan hinn mentaða' heim. M>r.
Smith hefir verið talinn eitt hið
líklega forsetaefni úr flokki
Demokrata, og er svo að sjá sem
allmargir af ráðunautum hans
telji hann þegar hafa trygt sér
kosningu með úrskurði þessum.
meiri hluta. um að afnema vín- i Vænta mun þó mega skiftra skoð-
bannsiöggjöf rikisins. Fór ríkis-1 ana, er á næsta útnefningarmót
stjóri um leið hörðum orðum um flokksins kemur. Að minsta kosti
þau ákvæði Volstead laganna, er þarf eigi að draga í efa, að Will-
aðeins heimiluðu öl af %% iam Jennings Bryan, bindindis-
styrkleika. Skoraði hann jafn-! postulinn alkunni muni standa á
framt á þjóðþingið í Washington, ] öndverðum meið við Smith ríkis-
að breyta vínbannslögunum svo að , stjóra í þessu máli.