Lögberg - 02.08.1923, Blaðsíða 1

Það er til myndasmiður
í borginni
W. W. ROBSON
Arbtipife nýja stafiinn.
KEN 'íEDY 8LDG. 317 Portage Ave. Mót Eaton

SPEIRS-PARNELL BAKING CO.
ábyrgjast yður
fulla vigt, beztu vörur fyr-
ir lœgsta verð sem verið
getur. REYNIÐ ÞAÐ!
TALSIMI: N6617 - WINNIPEG
35. ARGANC.UR
WINNIPEG, MAN., FIMTUDAGINN 2. AGUST 1923
NUMER 30
Helztu Viðburðir Síðustu Viku.
Canada.
[ Hveitið var alt fyrsta flokks, og
| 25 mælar af ekrunni.
Hinn 26. júlí síðastliðinn fóru Samkvæmt skýrslu frá hag-
fram kosningar til fylkisþings- stofu sambandsstjórnarinnar, var
irp á Prince Edward Island, og kopar framleiðslan í Canada á ár-
urðu úrslitin þau, að íhalds-; jnu 1922 ein sú minsta, síðan
flokkurinn undir forystu J. D ^904, eða í alt 42, 879,188 pund.
Stewart iK. C„ vann tuttugu og
sex þingsæti af þrjátíu- Stjórn- Yfirstjórn Kings College, að
arformaðurinn, Mr. Bell, féll í Windsor, hefir samþýkt með 16
valinn, ásamt öllum ráðgjöfum I atkvæðum gegn 7, að steypa skóla
sínum. Enginn verkaflokksmað
brýn þröngsýni og afturhald. j það sem nýtilegt er eða nothæft,
Kveður nú svo mikið að sundrung og því séu mentamálin í Welsh
í herbúðum stjórnarinnar, að stefnulaus og þróttlaus-
engan veginn er talið 'loku fyrir j
það skotið, að Republicana flokk-
urinn kunni að klofna í tvent fyr-
ir næstu kosningar, líkt og átti
sér stað, er Roosevelt stofnaði
Progressive flokkinn- Orð leikur
á því, að senator Johnson mundi
ekki slá hendi við forseta útnefn-
ingu, væri hennar nokkur kost-
ur.
ur kQmst að, en fjórir liberalar
náðu kosningu. Er búist við að
leiðtogi þeirra á þingi muni
verða A. C- Saundens, K.C. frá
Summerside.
þeim saman við Dalhousie háskól-
ann í Halifax
Bifreið sú er illræðismennirnir
sex, notuðu við bankaránið mikla
í Toronto, er getið var um í síð-
asta blaði, hefir nú fundist við
Fullyrt er, að Hon. Frank : hlöðu á Dunlop býlinu. um tiu
Oliver í Edmonton, muni verða j mílur norðaustur af Toronto. í
skipaður í stöðu þá í járnbraut- J bifreiðinni fundust tveir af pen—
arráði Canadastjórnar, er Jo'sn- ingapokunum er stolið hafði ver-
aði við fráfall Dr- J. G. Ruther-1 ið var annar þeirra blóð-
for(}s. j storkinn mjög, er bendir til þess
* * * að einhver bófanna hafi særst. í
] pokunum var talsvert af hinum
stolnu bankaávísunum, mest-
megnis eign iSterling og Nova
Scotia bankanna.
'Eins og áður hefir verið getið
um, kom Manitobaþingið saman |
miðvikudaginn hinn 25. f- m., til J
(þess að afgreiða Moderation
League frumvarpið um sölu á-1
fengra drykkja undir stjómar-
eftirliti. Frumvarpið var af-j
greitt svo að segja Viðstöðu- [
laust, með örfáum smábreyting-
um, er S engu breyttu um aðal-
Tveir menn, þeir 'William F.
Gray, forstjóri Garrick hótelsins
hér í bo.rginni og Jarnes Tait,
unglingspiltur frá Clarkleigh,
Man., létust á St. Boniface sjúkra-
„ , ,, , húsinu, hinn fyrnefndi á laugar-
ínniihald þess. Samþykt var:að j dagskveldið> en sá 8Íðarnefndi á
veita hvorjum þingmanni $100 00 sunnudag8morguninn> af völdum
j bifreiðarslyss, er þeir urðu fyrir
þóknun fyrir að mæta á auka-
þingi jþessu- Ennfremur $1000 á portage la Prairie brautinni
til launa þmgþjóna og annars síðastliðinn laugardag, Steinn
kostnaðar í samband! við auk | hafði orðið f vegi bifreiðarinnar
Þa Var 0fr *fgreid(í og kastað henni út af brautinni-
$150,000 fjarveiting til vínkaupa
og starfrækslukostnaðar hinnar Laugardagsblöðin fluttu þá
væntanlegu nefndar, er umsjón: fregn að Saskatchewan fylki hafi
hefir með framkvæmd laganna ákveðið að gtofna kornsölunefnd
fyrir það sem eftir er af fjárhags-
árinu upp til 31. þ- m., ásamt
$600,000 fjárveitingu fyrir
næsta fjárhagsár.
Ipinginu var slitið kl. 11 f. h.
á föstudaginn.
50 vagnhlöss af Drumhell-
er kolum voru nýlega send með
Canadian National brautinni til
Ontario. Er þetta fyrsti farmur-
inn af Alberta kolum, sem þang-
að hefir verið sendur-
* # *
Áður en Sir George Foster
byrjar fyrirlestraferðir um
Canada, í sambandi við þjóð-
bandalagið — League of Nat-
ions, flytur hann erindi u'm sama
efni í Lakeside, Ohio, hinn 17.
þ. m.
« * *
Warren G Harding Bandaríkja-
forseti, kom til Vancouver ásamt
föruneyti úr Alaskaleiðang^ri
sínum, þann 26. f. m. Var hon-
um fagnað þar forkunnar vel-
Yfir fjörutíu þúsundir manna
hlýddu á erindi forsetans í Stan-
ley Park. ;Harding er fynsti
forseti Bandaríkjanna sem heim-
sótt hefir Canada, á embættis-
tímabili þeirra. Hon. J- H. King,
ráðgjafi opinberra verka í sam-
bandsstjórninni, bauð Mr. Hard-
ig velkominn, fyrir hönd stjórn-
arformanns Canada, Rt- Hon. W.
L. Mackenzie King.
Lögreglustjórinn lí Selkirk,
ÍMan,. Alex Martin, og Robert
Ra'msay, forstjóri Lisgar hótels-
ins þar í bænum, hafa verið tekn-
ir fastir og sakaðir um þjófnað á
Whiskey, iþann 4. júní síðastlið-
inn- Réttarhöld standa yfir í
málinu um þessar mundir.
Hon. James Murdock verka-
málaráðgjafi (sambandsstjórnar-
innar, var staddur hér í Winni-
peg borg um síðustu helgi og hélt
fund með ýmsum leiðandi mönn-
um, þar á meðal Farmer borgar-
stjóra. Höfuðástæðan fyrir
fundarhaldi þessu var sú, að
borgarstjóri ásamt ýmsum af
bæjarfulltrúum, höfðu farið þese
á leit við ráðgjafann að hann
hlutaðist til um að sambands-
stjórnin endurgreidcH nokkurn
hluta þess fjár er bærinn lagði
fram á síðastliðniím vetri til
styrktar atvinnulausu fólki- ó-
frétt er enn um árangurinn af
móti þessu.
Fyrsta vagnhlassið af iþessa
árs hveiti, kom til Hamilton, Ont.,
úr Caister sveitinni hinn 26- f. m.
— Voluntary Wheat Pool, er ann-
ast muni um sölu á yfirstandanda
árs uppskeru. Hon- iMáharg,
forseti kornhlöðufélaganna í fylk-
inu, verður að sögn forseti nefnd-
arinnar-
Louise McLachian frá Chat-
ham, Ontario, er nýlega trúlofuð
Oleg Valdimir prins, frænda
konungsins í Jugo-Slaviu. Er ráð-
gert að hjónavígslan fari fram
síðari hluta þessa mánaðar.
Hon. James Murdock, verka-
málaráðgjafi, hefir gengist inn á
að mæla með því við stjórnina, að
hún taki að einhverju leyti þátt
í kostnaði þeim, er Winnipeg
hafði á síðastliðnum vetri, í sam-
bandi við styrk til atvinnulaues
fólks.
Frá því að fregnirnar af kosn-
ingunum á Prince Edward Island
fyrst bárust út, hefir það komið
í ljós, að Hon- J. S. Blanchard,
einn af ráðgjöfum Bell stjórnar-
innar, hefir náð kosningu um-
fiam J. Gallant, íhaldsflokks-
mann, 'með 38 atkvæða meiri
hluta. Eiga 25 íhaldsmenn
sæti á þingi, en 5 liberalar-
Ilin politiska sláturtíð aftur-
haldsstjórnarinnar nýju í Ontario.
Hófst hún í raun og veru með yf-
irlýsingu Mr. Fergusons yfirráð-
gjafa um, að hann viSurkendi
engar skipanir i embætti af hálfu
Drury stjórnarinnar eftir aS hún
leysti upp þingiS, og sízt af öllu
]» eftir kosninga ófarir hennar.
ViS þá ráSstöfun er lítið aS at-
huga, þvi yfirleitt virSist hún á
sæmilegum rökum bygfi. En að
hin nýja stjórn skuíi þegar hafa
gripið til þeirra örþrifráSa, aS visa
margra ára trúverSugum þjónum
fólksins út á gaddinn fyrirvara-
laust, er nokkuS öSru máli aS
gegna. Nú rétt nýlega rak stjórn-
in úr þjónustu fylkisins Mr. J. G.
Ramsden, meSlim raforkunefnd-
arinnar, sem talinn hefir veriS
einn af hennar allra beztu mönn-
um. Engin ástæSa er gefin fyrir
þessu tiltæki, sem þegar hefir mælst
mjög illa fyrir. Annar meSlimur
sömu nefndar var fyrir skömmu
neyddur til aS segja af sér.
27 meðlimir Industrial Workers
of the World félagsskaparins,
hafa verið fundrtir sekir um
glæpsamlegt samsæri gegn hinu
lög-helgaða stjórnfonmi Banda-
ríkjanna.
Skýrislur verkamála ráðuneyt-
isins yfir júnímánuð síðastliðinn,
sýna að atvinnumálin í Banda-
ríkjunum hafa á þeim tíma breyst
mjög til hins betra.
Fred Lundin, nafnkunnur
stjórnmálaþjarkur í Chicago, hefir
ásamt 15 stallbræðrum sínum
verið sýknaður með öllu af þeirri
ákæru, að hafa svikið miljón
dala út úr skólaráði borgarinnar-
t bréfi til senatoranna Edwin
F. Ladd fráC> North Dakota og
William H. King frá Utah, rétt
áður en þeir lögðu af stað til
Moscow, lýsir Samuel Gompers
yfir því, að framkoma Soviet
stjórnarinnar hafi verið og sé
slík, að ekki sé viðlit fyrir verxa-
manna samtökin í Amerfku, að
•sýna henni nokkra minstu sam-
úð.
Senator Hiram Johnson, Repu-
blican frá California, telur Hard-
ing forseta engan rétt hafa til
þess, að hvetja þjóðina til hlut-
töku í alþjóðadómstóluvn, og segir
flokk sinn hafa heitið kjósend-
um afdráttarlaust, að forða þjóð-
inni frá því, að verða dreginn
inn í Norðurálfu flækjuna, með
þjóðbandalags sáttmálanum Telur
Mr. Johnson rétt að láta kjósend-
ur skera úr þvi 1924, hvaða
stefnu þeir vilji að framfylgt
skuli í utanríkismálunum-
Senator Oscar W. Underwood,
Demokrat frá Albama, flutti ný-
lega ræðu að Birmingham þar í
ríkinu, þar sem hann kvaðst með
^engu móti geta séð, að Banda-
"ríkin stæðu ,sig við að láta Norð-
urálfumálin afskiftalaus-
Kaþólskur kennimaður einn,
'WiHiam A. Grace að nafni, bú-
settur í Denver .Colorado, hefir
verið fundinn sekur um að hafa
falsað leyfi til vínkaupa og fær
fyrir bragðið frá einu til fimm
ára fangelsi og ef til vlil háa fé-
sekt að auki, samkvæmt ákvæð-
um vínbannslaganna. Dómur
var óuppkveðinn í málinu er síð-
ast fréttist.
Hinn 30- júlí síðastliðinn var
Henry Ford biíreiðakonungurinn
nafnkunni, sextugur að aldri.
í sambandi við hina fyrirhug-
uðu ferð sína til Canada, sem
Lloyd George hygst að fara inn-
an skamms, kemst hann svo að
orði: “Hin fyrirhugaða ferð min
til Canada, er eingöngu 'kynnis-
för. í sambandi við hana eru
ekki nein stjórnmál. Mig lang-
ar að eins til þess að heilsa upp
á Canadamenn og þakka þeim
fyrir liðv^izlu þá er þeir veittu
okkur í stríðinu.
astliðin hundrað ár í Evrópu.
Þjóðernisvinir íra hafa unnið að
því uppihaldslaust í s. 1. 25 ár
að endurreisa þetta forngöfuga
mál og hefir þeim orðið furðu-
lega mikið ágengt. Eins og menn
vita er þetta eitt af fornmálum
heimsins, sem undanfarandi hef-
ir verið álitið eitt af dauðu má'l-
unum, sem málfræðingar einir
hafa þekt nokkuð til muna En
írska þjóðvinafélagiö hefir koinið
því til leiðar, að það er nú kent í
3,000 skólum á írlandi og innan
þriggja ára verður það kent í þeim
öllum þar í landi eins og sagt
hefir verið. “Gaelic” var ekki aö
Kona frá Canada var nýlega eins þjóðmál íranna,, það var líka
þjóðmál há-Skota og þeirra sem
bjuggu á eyjunni Mön, því bæði
þau landsvæði voru írs'kar ný-
lendur í fyrndinni og bygðar af
írum. í báðum þessum stöðum
hefir málið haldist nokkuð, eink-
um þó hjá há-Skotum, þar sem
það er talað enn í dag.
Bandaríkin.
Senator Hiram Johnson, Re-
publican, frá California, hefir
verið á ferðalagi víðsvegar um
Bandaríkin að undanförnu og
flutt ræður um hið politiska á-
stand þjóðarinnar. Hefir hann
verið afar harðorður í garð Hard
ing forseta og borið honum á
myrt í Lundúnum, fanst lík henn-
ar mjög illa leikið í bakherbergi
í húsi því sem thún bjó í- Kon-
an hét Mabel Jenning Edmund
og er maöur hennar á lifi í Can-
ada.
Ræðismenn Frakka og Belgiu-
manna i Lundúnum, hafa báðir
afhent Curzon lávarði utanríkis-
ráðherra Breta, svar frá stjórnum
landa sinna upp á áskorun þá
frá Bretum, sem þeim var nýlega
send, u’iti að hafa sig og her sinn
burt úr Ruhr héruðunum og
reyna að komast að einhverri
niðurstöðu um skaðabótagjald
Pjóðverja. Ekki hafa svör
• « . 1
þessi verið opinberuð ennþá, en
sagt er að i svari Belgiumanna,
sé nýtileg bending um borgun og
borgunarfyrirkomulag á skaða-
bótafé því, sem pjóðverjar verði
látnir borga. En svar Frakka
sé vingjarnlegt, en þar sé lítinn
bilbug að finna á hefndar og
hernaðarstefnu þeirri, sem þeir
nú halda fram- Þingmenn
Breta bíða óþreyjufullir eftir því
að fá að vita hvort þessi svör
þjóðanna gefi nokkra von um dag-
renning í því óskapa myrkri, sem
hefir hvílt og hvílir enn yfir
þessum þjóðum, en alt sem þeir
fengu að vita, 'Ær iþað sem
stjórnarformaður B|reta Baldwin
sagði í þinginu á mánudaginn
var: “Eg er undur hræddur
um að úr þessu verði ekkert nema
samningstilraunir.”
Nýlega var haldjn uppboðssala
á bókum úr bókasafni jarlsins frá
Carysford, og voru 19 eintök seld
þar fyrir um 177,750 dollara.
Á meðal bóka þeirra sem þannig
seWust var hin svo nefnda’ Fullyrt er að Angora stj6rnin>
Mazarin biblia skmnútgafan af muni gefa öUum pólitiskum fön
Vuígate á latinu fra 1462- Fyrsta um upp sakir f minningu um
utgafa af ntum ShaKespears og friðarsamninga þáf er undirskrif.
Kalmarnock utgafan af ljoðum
Hvaðanœfa.
Stjórnin þýzka hefir sent erind-
rcka sína til íHollands og Dan-
merkur, i þeim tilgangi að reyna
að afla vista. Er talið víst að
Cúno stjórnarformaður verði
knúður til að segja af sér tafar-
laust, takist henpi ekki að ráða
fram úr vistaspursmálinu hið
allra bráðasta-
Öldungadeild franska þingsins,
hefir nú samþykt alla sáttmála
og samninga afvopnunar stefn-
unnar í Washington. Áður hafði
þjóðþingið afgreitt mál þetta.
Franska þingið hefir samþykt
300,000,000 franka lán, handa
Jugo-Slaviu stjórninni-
Italska þingið hefir veitt Muss-
olini stjórninni traustsyfirlýsingu
með 301 gegn 140 atkv. fyrir
stefnu hennar í sambandi við
rýmkun kosningaréttarins.
Síðastliðinn sunnudag, átti
Mussolini stjórnarformaður á ítal-
íu, fertugs afmæli-
Stjórnin á Philippine eyjunum,
hefir sagt af sér, sökum sundur-
lyndis við landstjórann, Leonard
Wood..
forseti
þungt
í San
Warren G. Harding
Bandaríkjanna, liggur
haldinn af lungnabólgu
Fiancisco- Forsetinn var sem
kunnugt er, nýkominn úr Alaska-
leiðangrinum og hafði ákveðið
að ferðast en um hríð og flytja
ræður í ýmsum hinna stærri
borga í Bandaríkjunum.
Bretland.
Það eru mörg alvarleg spurs-
mál, sem Bretar þurfa að leysa úr
ékki síður en aðrar þjóðir og úr-
lausn á sumum þeirra er næstum
furðuleg. T -d. hafa þeir lækk-
að þjóðskuld sína um 449,000,000
pund sterling síðan 1920 og
lausaskuldir u-rn 800,000,000 pund
sterling, sem var 1,500,000,000 pd.
sterling þegar friður var sa*m-
inn-
í Wlelsh er allmikið uppþot út
úr mentamálunum. Hinir yngri
menn hafa risið upp og kæra þá
sem ihafa veitt þeim forstöðu um
svefn og andvaraleysi og það með
að í höndum þeirra, séu menta-
malm að verða í mesta máta ó-
þjóðleg, Segja að hinir eldri
menn, ,sem mentamálunum hafi
ráðið hafi tekist að apa eftir
Englendingum alt það versta i
þeirra mentamála fyrirkomulagi,
enn ekki tekist að innleiða neitt
Burns. Mazarin á $47,500’, Vul-
gate á $24,050, er það fyrsta út-
gáfa ritningarinnar, sem ber nafn
prentsmiðjunnar, sem hún var
prentuð í ásamt ártali .
Leyfar frá 14- öld fundust þeg-
ar verkamenn voru að grafa f*r-
ir grunn, þar sem kirkja hafði
staðið í Mold í Flintshire á Eng'-
landi, Það var legsteinn og
sýnir letrið á honupi að Gwenlian
dóttir Ieun Davydd af Torwerth,
hafi verið grafin þar. En sagan
segir að hann hafi verið einn af
þeim mönnum frá Flint, sem sýnt
hafi prinsinum af Wales hollustu,
að Chester 1301, þegar það fursta
dæmi var stofnsetí.
Á Skotlandi er lítill námabær,
sem Carfin heitir, áem vakið hefir
afarmikla eftirtekt upp á síðkast-
ið. Ástæðan fyrir því er sú,
að hellir sem bygður var nálægt
kaþólskri kirkju, hefir orðið að
nokkurskonar “Laurdes” (heilsu-
laug)- Fólkið hefir streymt til
þessa staðar í tugum þúsunda að
leita sér bóta við öllum möguleg-
um meinum og fólkið fær án efa
bætur meina sinna á furðulegan
hátt. Blöðin staíðhæfa að 50,-
000 sjúklingar frá . Skotlandi hafi
leitað þangað og á hverjum ein-
asta degi vikunnar, er þessi litli
bær fullur af fólki,, sem leitar
sér að meina bót, við þetta ein-
kennilega altari.
Stjórnin á írlandi, hefir kraf-
ist þess af öllum skólakennurum
þjóðarinnar, að þeir verði innan
þriggja ára að læra, svo hið forna
tungumál þjóðarinnar, að þeir séu
færir um að kenna það i öllum
skólum lanc’eins, /0g tilkynt, að
allir þeir sem ekki eru færir um
að kenna það, eftir þann tima
verði sagt upp stöðu sinni. Hið
forna tungumál íra er hið svo-
nefnda “Gaelic” tungumál og er
þetta talin ein af vnerkustu hreyf-
aðir voru nýlega á Lausanne
stefnunni- Eru Tyrkir sýnilega
ánægðir með úrslitin-
Samkvæmt nýútkominni skýrslu
frá prófessor Lutrario, yfir um-
sjónarmanni heilibrigðismálanija
á ítalíu, þá er hvergi annarstðaar
í nokkru landi eins lítið
krabbamein og þar.
um
Samkvæmt síðustu fregnum er
helst útlit fyrir hallæri á Þýzka
landi. í Ruhr héruðunum er
mælt að tugTr þúsunda sé að því
komnir að verða hungurmorða og
að svipuð vandræði eigi sér stað
víðsvegar um landið. Norðurálfu-
fregnir spá þar nýrri stjórnar-
byltingu innan skamms svo fremi,
að eigi verði þá og þegar bundinn
endi á Ruhr deiluna og Þjóð-
verjum veitist ko’Stur á að afla
sér alþjóða láns-
Cape Breton kosningin.
Aukakosning til sambandsþings-
ins fór fram í Cape Breton North
kjördæminu í Nova Scotia hinn
31. júlí siöastl. Urðu úrslitin þau,
aö þingmannsefni Mackenzie-
King stjórnarinnar, T. L. Kelly,
vann glæsilegan sigur; hlaut 856
atkvæða meiri hluta. Atkvæði
skiftust þannjg milli frambjóð-
enda: Kelly, frjálslynda flokksm.,
4,905; R. H. Butts, íhaldsflokksm.
4,049; Daniel D. MacDonald,
verkaflokksm., 1,555. Tapar hinn
síðastnefndi tryggingarfé sínu.—
Kjördæmi þetta losnaði við það,
er Hon. D. D. McKenzie var út-
nefndur til dómara i hæsta rétti.
Málalok.
í hinni síðustu grein sinni til min
hefir séra Ragnar E. Kvaran ekki
reynt til að hnekkja neinu af því,
sem eg hefi sagt, og sé eg þess-
vegna enga ástæðu til að vera lang
ingum, sem átt hafa sér stað síð- orður. Hið eina, sem telja mætti Jesú, þá efa eg gitdi hennar.
tilraun til vamar, er það, að eg
hafi rangfært orö hans á einum
stað og sett orðið “hugsun” þar
sem “hætta” átti aö vera. Vil eg
nú taka upp orö hans og skýra síö-
an hvernig stóð á orðamuninum.
Séra R. K. segir í ræðu sinni:
"Hættan sem stafar þvi nú í sam-
bandi við þennan sið, er ekki sú,
að við ’hegöum okkur ósæmilega á
sama hátt og Korintumenn gerðu,
heldur sveiflast hún á milli þess-
ara tveggja öfga, annað tveggja,
að með honum séu menn að leggja
nafn Guðs við hégóma, vegna þess
að þeir meini ekkert með þessu,
eða að ala upp í sér hindurvitna-
trú, sem gripin er algerlega úr
lausu lofti. Hið fyrra er nú orðið
miklu almennara. Vitaskuld er hér
til, eins og víðast hvar annarsstað-
ar, millivegur milli tveggja öfga.
Þatin veg hafa sumir, tiltölulega
fámennur hópur manna, farið. Það
erit þeir menn, sem trúað hafa. að
oss geti verið gagn af að hafa ein-
hverja ytri athöfn til þess að
tninna oss á hið ástúðlega samband
m.’lli Jesú og teerisveina hans, og
það hugarfar, sem hann ætlaðist til
að ríkti meðal allra manna. En
þeim mönnum fer fækkandi, sent
álíta, að kvöldmáltíðarsiðurinn sé
lengur heppilegt tneðal til að vekja
þá hugsun.”
Eg hefi tekið upp alla þessa
klausu orðrétta, svo að lesendur
geti séð, hvort eg hefi snúið við
þýöingu orðanna eða gert höfundi
]>eirra á nokkurn hátt rangt til nieð
orðabreytingunni. Ástæðan fyrir
því, að eg tók ekki upp orðrétt
alla þessa klausu um hættuna (sem
sveiflaðistý, var sú, að hún var
svo frámunalega klaufalega orðuð.
Hver skilur t.d. þessa íslenzku?:
“Hættan sem stafar þvi nú í sam-
bandi við þennan sið.......”—Að
segja að hætta sveiflist milli
tveggja öfga, er naumast rökrétt
heldur. En þegar séra R. K. talar
um hættuna, sem sveif’list milli
tveggja öfga, hver er þá hættan?
Er hún ekki bundin við hugsunina
urn sakramentið, samkvæmt hans
eigin skýringuin? Ef hættan
sveiflaðist milli tveggja öfga, þá
þá hlaut hugsunin hjá altarisgest-
unum að gera það líka. Það var
sú kenning séra R. K., sem eg vildi
láta koma fram, að eins i þeim til-
gangi að gera orð hans um “hætt-
una” skiljanlegri, en ekki til þess
að aflaga hugsunina í ræðu hans.
Vil eg ráðleggja öllum þeim, sem
eru í vafa um þetta atriði, eða
önnur í deilu okkar séra R. K., að
lesa ræðu hans í Heimskringlu 30.
maí, sem kom mér til þess að ávíta
hann.
í svari sínu i “Heimskr.” 25.
júlí segir séra R. K. i sambandi
við þessa ofangreindu “hættu”:
“Og meðan eg er að tala við menn
um trúmál í kirkjum, þá álít eg
það vera eina af skyldum mínum,
að vara við þessari hættu. Eg þyk-
ist gera það í fullu samræmi við
höfund kristninnar. Hann stóð í
stöðugri baráttu á móti trúarsið-
um samtíðar sinnar, sem vitaskuld
höfðu upphaflega verið af góðum
rótum runnir, en voru orðnir and-
lausir og gagnslausir og skaðlegir,
vegna þess að þeir skygðu á sann-
ari og dýpri skilning á Guði og
lögum tilverunnar.”
Meö þessurn oröum gefur séra
R. K. til kynna, að hann taki sér
fyrir hendur að “standa í baráttu”
gegn þessum “trúarsið” ("altaris-
sakramentinu) á ainn hátt eins og
fesús “stóð í stöðugri baráttu
móti trúarsiðum samtíðar sinnar.
En eg vil benda séra R. K. á þann
sannkika, að þótt Jesús hafi af
numið boð faríseanna, og jafnvel
sum boð Móse-laga, þá er hann
(R. K.) ekki þess um kominn, að
“standa í baráttu” á móti trúar-
siðum þeim, sem Jesús innleiddi
og fyrirskipaði. Séra R. K. má
ekki bera sig þannig- saman við
Jesúm, og því síður halda, að hann
geti afnumið boð Jesú. — En hér
komutn við einmitt að því, sem er
afial atriðið í því sem á milli ber
um stefnu “Sambandssafnaða og
lúterska kirkjufélagsins, og það er
þetta: Er Jesús Kristur ósjkeikull?
Er Jesús “Guðs son”? Megum við
óhlýðnast boðum Jesú og vefengja
hann? Nei; Jesús er “bjargið ald-
anna”. í mínum augum byggist
alt í trú okkar á þvi, hvernig við
lítum á Jesúm Krist.
Séra R. K. segist prédika það,
sem hann trúi að sé satt. Eg vil
ekki efast um það; en ef prédikun
hans er í því fólgin að afnema boð
Og
þegar sannleiksástin birtist í því
að gera öðrum ljótar getsakir, þá
get eg ekki virt hana.
Um “Orðsending” hr. Eiríks
Þ orbergssonar til min hefi eg enga
ástæðu til að rita sérstaklega, þar
eð hún snertir ekki grein mína að
öðr*u leyti en því, að segja mér
fyrir sig og einhverja, sem hann
hafi talað við úr “Sambandssöfn-
uði”J, að ræða séra R. K. væri í
alla staði góð. Uim þá orðsending
htfi eg ekki annað að segja en það,
aö hún sýnir mér, að hr. E. Þ. (og
þeir fáu, sem hann þykist tala fyr-
irj er ekki meðal hinna gætnu,
hugsandi manna, sem eg vona að
séu vissulega til meðal sóknar-
•barna séra R. K., og annara, sem
taldir eru “Sambandskirkjumenn.”
— Með síðari parti greinar sinn-
ar sannar líka hr. E. Þ-, að hann er
betur fallinn til þess að kasta
skarni, en að rökræða mál.
Adam borgrímsson.
Jóns Bjarnasonar skóli.
Hann tekur til starfa 20. sept-
ember í haust.
Kennarar verða: Miss SahStne
Halldórsson, séra Rúnólfur Mar-
teinsson og undirritaður.
Sérstakt gleðiefni er það öllum
vinum skólans, að séra R. Mar-
teinsson kennir þar í ár. Margra
ára reynsla hans við skólastarf,
hin alkunna ást hans til skólans og
fórnfýsi fvrir hann, og áhrif hans
á nemendur er hvort um sig næg
tneðmæli með honum til þess starfa.
Var það því skólanum sérstök
hepni, að hann gaf kost á sér til
þess starfs.
Geta má þess, að Miss Halldórs-
son stóð til boða betur launuð staða
og að mörgu leyti þægilegri, en
hún neitaði henni vegna Jóns
Bjamasonar skóla Nægir þetta
bæði til þess að sýna álit það, sem
hún hefir sem kennari og velvild
liennar ti! skólans.
Séra Rúnólfur kennir ensku og
íslenzku í öllum bekkjum skólans
og aðrar námsgreinir, ef þess ger-
ist þörf. Miss Halldórsson kennir
aðallega latínu, frönsku og sögu.
Þurfi þess við að kenna þýzku,
veitir hún einnig tilsögn i því máli.
Eg kenni aðallega stærðfræði og
náttúrufræði; veiti einnig tilsögn í
kristnum fræðum.
Engutn nemanda verður veitt
viðtaka í skólann eftir 30. septem-
ber þ.á., nema alveg sérstakar á-
stæður séu fyrir hendi.
Sérstakur samningur veröur
gerður við háskóla JUniversit\)
Manitoba-fylkis um að kenna nem-
endutn í 12. bekk efnafræði og
eðlisfræði verklega. Verður i þvi
efni fylgt þeim vana. sem Wesley
College hefir tamið sér í þvi efm.
Sérstaklega vil eg skora a nem-
endur, sem þurfa að rita a auka-
próf í haust, að gera það aður en
þeir byrja nám i haust. Kröfurn-
ar eru að harðna, og er sizt að þvt
að finna. En af því letðtr,
hættulegra verður nú en aður,
slá á frest þangað til a siðustu
stundu að rita “supplementary
examinations”. Og kennarar Jons
Biarnasonar skóla veita engum
slíkuin nemanda hjálp 1 ar nema
fram að jálum. Nóg er að gera
án þess, ef vel á að fara.
Taka skal einmg fram, ai e
einhver nemandi brýtur eða
skemmir eitthvað. sem skolanum
tilhevrir, verður krafist borgunar
fyrir það, á sama hátt og a oðrurn
skólum á sama stigi.
Tólfta bekk var bætt við i ár sér-
staklega með tilliti til þarfa þeirra
nemenda, sent eigi geta hlotið þá
fræðslu, sent sá bekkur veitir, í
heimahögttm. Mælist eg þvi vin-
samlega til þess af íslendingum
öllum, að þeir sýni að þeir meti
þessa tilraun skólans, með þvi að
senda skólanum nemendur, sem
annars ætla að stunda nám í tólfta
bekk.
Hvað hinum bekkjunum viðvík-
tir, biður skólinn um sömu vin-
sældir og að undanförnu. Sýnið
það verklega, með því að senda
skólanum nemendur, að þið viljið
að hann lifi og starfi.
Hús og útbúnaður allur verður
nú mun betri, en að undanförnu.
Og nægilega stór leikvöllur fyrir
bæði stúlkur og drengi. Verðtir
því þeim erfiðleikum rutt úr vegi.
sem hvað mest hafa staðið skól-
antim fvrir þrifum hingað til.
Hjörtur J. Leó.
að
að