Lögberg - 09.08.1923, Blaðsíða 2

Bls. 2
LÖGBERG, FIMTUDAGINN
9- AGÚST 1923.
Ein 50c askja kom
henni til heilsu.
.. arðlífi sem varaði svo árum
skifti, læknaðist af “Frui-a-
tives.”
Hið undursamlega gafameðal
' £« ‘M
Hver sá sem er heilsulítill, eða
þj áist af höfuðverk, eða hefir
enga löngun til að lifa, mun lesa
Wolfe, East ship Harbor, N. S.
Mrs. de WTolfe segir meðal ann-
ars: “í mörg ár þjáði'st eg af
harölífi og höfuðverk og mér leið
illa yfir höfuð. Engin meðöl
virtust hjálpa. pá fór eg að
reyna Fruit-atives” og afleiðing-
með fögnuði bréf Mrs. Martha de
arnar voru hinar beztu og eftir
eina öskju varð eg eins og ný
manneskja.
50c. askjan, 6 fyrir $2,50, reynsíu-
skerfur 25c. — Fæst hjá öllum
lyfsölum eða beint frá Frui-a-
tives Limited, Ottawa, Ont.
Minni íslenzkra land-
nema.
eftir
JOSEFH THORSON.
Herra forseti!
Háttvirtu tilheyrendur!
Þegar eg var fyrir nokkru beð-
inn að mæla fyrir minni íslenzku
landnemanna vestan hafs, var eg í
efa um, hvort eg ætti að þiggja
heiðurinn, sem mér var með því
sýndur. Lágu til þess tvær ástæð-
ur. í fyrsta lagi, eru nú í dag rétt
io ár siðan eg hélt mína fyrstu—
og eg mætti segja einu—ræðu á ís-
lenzku. Og siðan hefi eg sjaldan
talað hana. Þekking min á henni
var ekki—jafnvel ]>egar bezt lét—
eins mikil og hún hefði átt að vera.
Það verð eg að játa, þó eg geri
það ekki kinnroðalaust. Að öðru
leyti fann eg til þess, að eg var ekki
fær um að gera þessu efni þau skil.
er það verðskuldaði. Mér fanst,
að það ætti að vera falið færari
ræðumanni, en eg er. En eg lét
þó að lokum tilleiðast að færast
þetta í fang.
Þó eg sé minna við íslenzkan fé-
lagsskap riðinn, en eg stundum
kysi, og tilheyri ekki kirkjum eða
öðrum félögum, sem þið haldið
uppi. þá samt býr eitthvað innra
fyrir hjá mér, sem veldur því, að
mér finst eg enn vera einn af ykk-
ur og mén lék mikill hugur á að
reyna að taka að mínu leyti þátt
með ykkur }• 50 ára hátíðahaldi
fyrstu íslenzku landnemanna i
Canada, og að gera það sem mér
bar í að heiðra minningu þeirra,
minningu Iandnemanna, sem hug-
rakkir gengu í hólm við óteljandi
þrautir og harðrétti til þess að
greiða okkur, börnunum þeirra,
leiðina að hinum miklu tækifær-
um, sem okkur hafa síðan staðið
hér opin og standa enn.
Það er vegna þessa, heiðruðu
tilheyrendur, sem eg af einlægni
kem fram fyrir ykkur, þrátt fyrir
vankunnáttu mína á íslenzkri
tungu og vankvæði á að birta hæfi-
Iega tilfinningar mínar, — og bið
ykkur að sýna mér langlundar-geð
og þolinmæði; hjarta mitt er í og
með í þvi er eg hefi hugsað mér
að segja.
Fyrir 10 árum talaði eg á Gimli
um íslenzkt þjóðerni og íslenzka
þjóðernistilfinningu. í dag lang-
aði mig til að tala frekar um það
efni, því að sami andinn og hjá
þeim mönnum bjó, er yfirgáfu
eignir sínar í Neregi eftir orustuna
í Hafursfirði, heldur en að búa við
þá kosti, er þeim voru ógeðfeldir,
kom mönnum síðar til að yfirgefa
ísland með hinum ógleymanlegu
endurminningum sinum þar, og
leita gæfunnar fyrir sig og börn
sín annars staðar. Saga íslenzks
landnáms í Canada er saga sanns
hetjuskapar og hugrekkis, lartgt
fram yfir það, er eg get með orð-
BEALT* iJt liiE 5KIN
•Oa hörund«fegurC, ©r þrá kvenn* og
f*eat með þvl að nota Dr. Chaae'a
Olntmena. Alltkonar húðsjúkdómar,
hverfa vlð notkun þe««a meðal*
og hörundið verður mjúkt og fagrurt.
Fœ»t hj& öllum lyfaölum eða frá
Edmanion, Batea k Co., Limlt^d.
Toronto. ókeypis sýniahorn «ent, ef
blað þetta ©r nefnt.
i)f:.Chase’s
-Oinlmcnt I
um lýst. Þið, frumherjar land-
námsins, þekkið þá sögu, því hún
er sagan af ykkur sjálfum, en
mörgum af ykkur, ungmennunum,
sem hér eruð, er hún ekki kunn.
Það er saga, sem við ættum ekki
að gleyma, og minnir okkur á það,
er erfiðleika ber að höndum, að
forfeður okkar, landnámsmenn-
'ifnir, horfðust i augu við meiri
erfiðleika og sigruðu þá. Með
ykkar leyfi langar mig því til að
gefa hér stutt yfirlit yfir fyrri ár-
in af 50 ára landnámi íslendinga í
Canada.
Það mun fyrst hafa vérið farið
að hugsa og tala um útflutning
frá íslandi um árið 1870. Við-
skifta ástandið var þá slæmt heima
og stjórnmála ástandið ýmsra átta
og óráðið. Framtíðin virtist ekki
glæsileg á íslandi. En útflutning-
ur byrjaði þó ekki að ráði fyr en
árið 1872, því enginn vissi hvert
halda skyldi. Ýmsa fýsti að fara
til Brazilíu, aðra til Bandaríkj-
anna og nokkra til Canada. Árið
1872 fóru fáeinir menn frá I3-
landi til Milwaukee i MTsconsin-
íylki í Bandaríkjunum. Alls voru
það um^ís manns. Það var samt
ekki fyr en árið 1873, fyrir réttum
50 árum síðan, að veruleg hreyf-
ing komst á innflutning hingað til
lands frá íslandi.
Fjórða ágúst, það ár, héldu 165
manns á stað frá íslandi til Ame-
riku. Þeir komu til Quebec 25.
ágúst. Bkki er neinna sérstakra
æfintýra getið i sambandi við þá
sjóferö. 50 þessara manna fóru til
íslenzku bygðarinnar í Milwaukee.
en hinir . til Rosseau í Muskoka
Lake héraðinu í Ontario. Hafði
stjórnin sett það landsvæði til síðu
fyrir þá. Þetta var fyrsta land-
nám íslendinga í Canada. Við
harðrétti og erfiðleika áttu þeir að
búa fyrsta veturinn í þessu ókunna
landi. N«kkrir tóku sér heimilis-
réttarlönd. Aðrir. leituðu atvinnu
í Toronto. Flestir fengu þeir vinnu
við járnbrautarlagningu, en nokkr-
ir við sögunarmylnur þar í grend-
inni. Bjálkahús reistu þeir sér
áður en veturinn reið í hlað. At-
vinnu var erfitt að fá og laun voru
lág. Einir $16 um mánuðinn fyrir
erfiðustu vinnu, sem hægt var að
hugsa sér. Matvara var dýr og
af skornum skamti. Margir létu
hugfallast þá um veturinn og
fluttu til Milwaukee. Veturinn
leið samt.
í október næsta ár, eða 1874,
kom annar hópur frá íslandi.
Flestir fóru þeir til Kinmount, sem
er 102 mílur frá Toronto. Nokkr-
ir fóru og til Milwaukee. At-
vinnuleysi var tilfinnanlegt á báð-
um þessum stöðum, og veturinn,
sem þá fór i hönd, var hræðilega
erfiður fyrir þessa menn. Að
Kinmount var nokkur vinna við
járnbrautarlagningu. í bygðinni,
sem þar átti að heita, voru fjórir
kofar alls tveh- þeirra voru 70 fet
á lengd og 20 á breidd, en hinir
tveir 35 og 20 fet að ^tærð. 1
þessum kofum höfðust nálega allir
íbúar bygðarinnar við. Vinnulaun-
in voru 90 cents á dag við ströng-
ustu erfiðisvinnu meðan hana var
var að fá, en fyrir hana tók alveg
lengi úr vetrinum. Mörg börn
dóu þá, aðallega vegna kulda og ó-
nógrar aðbúðar og jafnvel fæðu-
skortte. Það var augljóst, að hér-
að þetta var ekki hæft til að
byggjast. Eandiö var einn karga-
^kógur og erfitt að hreinsa og
yrkja fyrir menn, sem engin verk-
færi höfðu, enga skepnu og því
siður peninga til þess að borga
með fyrir slika vinnu. Hraus þá
mörgum hugur við, að eiga að
dvelja þarna til langframa. Fóru
nokkrir til Nova Scotia, sem héldu
að ástandið væri betraf þar. Og
hvað sem því leið, voru þeir þó nær
sjónum og þess vggna nær íslandi.
En ástandið var þá jafnvel enn
verra þar og flestir af þeim, er
þangað fóru, voru innan fárra ára
horfnir þaðan aftur.
Vorið 1875 barst landnemunum
í Kinmount sú fregn, að ákjósan-
legur staður væri fyrir innflytj-
endur í Manitoba, á vesturströnd
Winnipeg-vatns, og var ákveðið í
Kinmount, að senda tvo menn,
S’gtrygg Jónasson og Einar Jón-
asson, til að skoða þetta land og
skýra frá, hvernig högum væri þar
háttað. Þessir tveir menn fóru
frá Kinmount 2. júlí 1875, yfir St.
Paul, Duluth, og eftir Rauðánni til
Winnipeg. l’eir komu þangað 16.
júlt 1875. Voru þeir fyrstu ís-
lcndingarnir, er fæti stigu hér nið-
ur. Ástandið i Winnipeg var þá
framúr skarandi slæmt. Að eins
fá hundruð manna áttu þar þá
heima. Járnbrautir voru hér þá
engar og akvegir eða brautir held-
ur ekki neinar að ráði. Engi-
sprettur höfðu nokkur ár ætt hér
eins og logi yfir akur og landið
var í flagi. Þessir tveir bústaða-
Ieitendur, ásamt tveimur mönnum,
er í förina slóust frá Duluth, fóru
niður eftir Rauðánni og tóku land
þar sem nú heitir á Gimli. Hér
var stórvatn fult margskonar
fiski. Og hér var land gott með-
fram strönd vatnsins og ekki nærri
eins skógþungt og í Muskoka hér-
aðinu. Engi var og hér og þar
milli skógarbeltanna. Var þá á-
kveðið að gera þetta að framtíðar-
heimili íslendinga í hinum nýja
heimi,
Landnemarnir í Kinmount gerðu
það með sér, að flytja allir saman
til þessa nýja bústaðar. Þeir, sem
í Rosseau höfðu verið, voru komn-
ir til Kinmount og slóust í förina
með þeim. Seint um haustið 1875
lagði svo hópurinn af stað frá Ont-
ario til Nýja Islands. Stjórnin
borgaði ferð þeirra og kom það
sér vel, því flestir voru peninga-
lausir. Peningar þeir, er þeir
höfðu komist yfir, voru fyrir löngu
upp gengnir. Bjálka kofana sina
og áðrar umbætur, er þeir höfðu
gert, urðu þeir að yfirgefa og
annars alt, sem í bráð var hægt að
komast af án. Alls komu um 250
manns hingað i einum hóp, frá
Ontario. Urðu þeir að fara til
Duluth, þvi járnbraut var þá eng-
in komin til Winnipeg. í duluth
bættust talsvert margir í hópinn frá
Milwaukee. í Fisher’s Landing
við Rauðána stigu þeir á skip og
fóru til Winnipeg. Voru þeir
þangað komnir um miðjan októ-
ber. Þeir, sem sáu Winnipeg þá,
og sjá hana aftur nú, hafa sannar-
lega séð milrtar breytingar.
Það hafði verið ákveðið, að
senda 3 menn snemma sumars út
í þetta nýja hérað, til þess að
heyja fyrir nokkrum kúm, er ráð
var gerf fyrir að landnemunum
yrðu sendar; en það kom þá upp
úr kafinu, er hópurinn kom til
Wltnnipeg, að heyskapurinn hafði
farist fyrir. Það var því litil von
um að hafa nokkra mjólk veturinn
þann. Llvað átti nú til bragðs að
taka? Það var liðið á árið og vet-
ur í aðsigi. Enginn vegur var til
að vera i Winnipeg; þar var enga
vinnu að fá og engin lífsbjörg. 1
þessu nýja héraði var þó hægt að
ná sér í fisk i vatninu og veiða
kanínur í skóginum. En að hakla
úl í þá óbygð án þess að hafa skýli
yfir höfuð sér, var þó ekkert
fagnaðarefni. En svo óbilandi og
djarft var fólk ],dtta, að engin
hætta eða þraut var svo stór á
leiðinni, að því ofbyði hún. Og í
lok október mánaðar ákvað það að
halda ferðinni áfram til þessa fyr-
irhugaða bústaðar, hvað sem fyr-
ir kæmi.
Fólk þetta flutti farangur sinn
út á flatbotna, galopna báta, og
ýtti úr vör út á Rauðána, þaðan
sem Notre Dame strætið liggur
niður að ánni. Bátana bar stór-
slysalaust alla leið út að Winnipeg-
vatni. Þar vildi svo vel til, að
þeir mættu gufuskipi, sem Hud-
son’s Bay félagið átti, og togaði
það bátana alla leið til hins nýja
bústaðar þeirra. Þeir nefndu
hann Gimli, en í sannleika var það
ekki nein himna sæla, sem land-
nemarnir lentu þar í. Daginn eft-
ir að þangað kom, snjóaði með
hörku frosti. Vietur var í garð
genginn. Þarna voru nú land-
nemarnir staddir í ókunnu landi,
með vetur veifandi feiknstöfum
yfir sér, skjóllausir og sama sem
vistalausir. P.jálkakofum varð
tafarlaust að koma upp. En það
var heldur enginn leikur. Hvorki
voru hestar né uxar til að draga
trén á að sér, svo á þróttinn í arm-
inum varð að treysta til þess.
Fiskvéiðin var treg það ár. Vet-
urinn varð landnemunum hörm-
ungar-vetur. Matvara var dýr og
erfitt með alla aðdrætti vegna
vegaleysis. Kartöflur voru 90 c.
mælirinn, baunir, 7 c. pundið og
hveitimjöl eins hátt og 7 cents
pundið. Meira en einn þriðji land-
nemanna dóu þenna vetur úr skyr-
bjúg og öðrum sjúkdómum, sem
stöfuðu af óhollri og knappri fæðu.
Börn dóu af ófullkomnum aðbún-
aði og mjólkurskorti, t.d. misti ein
f jölskyldan 7 börn af 9, Hún var
i sannleika geigvænleg fyrsta við-
kynning landnema'nna af , þessu
“Nýja íslandi” þeirra. En and-
inn lifði enn fleygur og fær. Um
vorið hljóp stjórnin undir bagga.
Keypti hún 20 kýr„ sem farið var
með norður og skift milli frum-
byggjanna. Stundum urðu 3 til 4
íjölskyldur um eina og sömu kúna.
Þetta var ekki mikil hjálp, en þó
betri en ekkert. Og svo fór sum-
arið i hönd. Nýjar vonir og nýtt
þrek glæddist i brjóstum manna.
En þessum. vetri gleyma þeir aldr-
ei, sem þarna voru. Harðréttið og
þjáningarnar, fátæktin, sjúkdóm-
arnir og dauðsföllin, sem þetta
fólk þoldi, mun, ætið lifa í annálum
Nýja íslands.
Sumarið 1876 komu yfir 1200
manns frá íslapdij ’ Nokkrfrt af
þeim urðu eftir i Winnipeg, en
meiri hlutinn fór til Nýja fslands.
Bygðin færðist sundur og stækk-
aði á vesturströnd Winnipeg-vatns
frá Boundary Creek, sem ’ kallað
*r, til Islendingafljóts, ,'og 'út til
Hér er drepið á nokkur af þeim miklu kjörkaupum, sem fást á
ÁGÚST SÖLUNNI
miklu á húsbún-
aði hjá
BANFÍELD'S
(Þþir fáu dagar, sem liðnir eru af sölu
bessari, hafa sannað hyggindi kaupend-
anna. Þeir voru ekki lengi að sjá, um hví-
lík fáheyrð kjörkaup að þar var að ræða.
Athugið hvers þér þarfnist — kaupið núna.
Vér sendum vöruna nær sem þér óskið og
það sem er enn meira út í varið, að verðið
er öldungis óviðjafnanlegt.
VORIR HÆGU BORGUN-
ARSKILMÁLAR
Chestcrfield Samstæða.
Afar vandlega stoppaS og klætt
meS úrvals flaueli, fjaSrasæti
og bak. Lausir Marshall ptið-
ar, gerSir samkvæmt nýjustu
heilbrigSisreglum. Stóll _ af
sömu gerö. VanaveríS þess er
«264.50. IRQÍK
Ágústsalan .............lOJ.t/u
Borðstofu Samstæða.
Úr ekta dökkri valhnotu eöa
mahogany, 60 þuml. Buffet 50
þuml. þensluborö, eindyrað
China Cabinet, 5 algengir stðl- •
ar og einn hægindastðll. Ekta
leöur slip sæti. Vanaverðið er
Z’Zf................369.00
Borðstofustólar.
Ekta reyklituð eik, doppusæti,
ðbilandi efni, 5 litlir stðlar og
1 hægindastól}. VanaVerÖið
er $39.50. OQ CA
Ágústverð............
rtavcnette legubekkur
Ekta, reyklituö eik, vel stopp-
aður og fóðraður. Fullkomin
rúmstærö eftir aö opnaður er.
Ágæt dlna fylgir Vanaverðið
er $87.00. CQ •7C
Ágústsala ........... OtJmi O
BorðStofu-samstæða.
Samanstendur af Buffet, 48
þml case, þensluborÖ (post leg)
44 þml yfirborð, 6 feta þensia;
5 smástólar og einn hæginda-
stóll, slip sæti, box frame, leð-
urk)ætt. Vanaverð 1 OQ AT
$'200. Ágústverð .... *
Buffet skápur
Ekta kvartskorin eik reyklit-
uð, 48 þml. case, 2 smáar og
ein stór skúffa fyrir lln, Stórt
bollahólf Vanaverð QP
$79.50. Agústverð .... OD.í/O
3 Stykkja Cane Samstæða
Afar fallega fóðrað og stoppað
I tvllitu raised Verona; val-
hnotu áferð. Samanstendur af
settee, stól og rocker. Vana-
verðið er $249.00
Agústsalan .......
Toilet Set.
169.95
6 stykkja Toilet set, skreytt
með rósblóma blæ úr afbragðs
ensku efni. Vanaverðið er
$8.95. A QC
Ágústsalan .............
Svefnherbergis Samstæða.
Ekta, dökk valhnota. Saman-
stendur af Chefforobe, rúm-
stæði, stærð 4 fet 6 þml. (semi-
sveigur), dressing table og
bekk. Vanaverðið er $259.50.
Ágúst-
Salan að eins ...
Tapestry Stóll.
Vel stoppaður og yfirklæddur,
fjáðrasæti, rocker tilsvarandi.
Vanaverð $45.75. QC
Ágústsalan ...........
Sllding Couch og Matrcssa.
Með óryðgandi tvistuðu link-
fabric. Stálumgjörð öldungis
óbilandi. Matressa klædd fögru
Cretonne með valance alt um
kring. Vanaverð
$16.95. Ágústsala ...
10.95
169.00
Allar vorar byrgðir af barnakerrum, sulkies, strollers og
Refrigerators
Verandah stólum ag Ruggustólum
Iúinoges Dinner Sðt
97 stykkja Limoges Dinnar Set,
nýt lag, fallegt munstur. Með
öllu tileyrandi fyrir 12 manna
borðhald. Úr fjórum tegund-
um að velja. 40 QA
Ágústverð............... tI£../U
Kitchen Cahinet.
Hvltt Enamel, 42 þml. toppur,
porceliron, easy running top
of base. Búið til með öllum
nýtlzku þægindum. Vanaverð-
ið er $92.50.
Ágústsala .........
67.95
BorgiiS litla niðnrborg-
un og skiftið afganginupi
niöur í viku- eöa mánaö-
arlegar afborganir.
JAJlanfieM
Tho Uolt&blo Hom» Fúrnlshor'
STREET-PHOJNE N6667
Banfielcl's ábyrgö: aö gera
alla ánægöa eöa peningum
skilaö aftur. — Búöin op-
in 8.30 til 6. Laugardaga
8.30 f.h. til 10 e.h.
Mikleyjar. Allir komu þangað
sömu leiöina og áöur frá Winni-
peg í opnum, flatbotnuöum bátum,
niður Rauðána, því flutningstæki
þangaö voru engin önnur í þá daga.
En saga raunanna og erfiðleik-
anna var ekki öll enn skráð.
Næsta vetur geröi bóluveikin vart
viö sig. Gaumur var henni lítill
gefinn í fyrstu, vegna þess, að
mjenn þektu hana ekki. En þaö
gaf henni tækifæri til aö breiöast
út, svo að erfitt varö aö stemma
stigu hennar. VarÖ þá aö einangra
alla bygöina þar til í júlí árið 1877.
Þann vetur dóu yfir 100 manns úr
bólusótt. Einnig dóu þá nokkrir
úr skyrbjúg og annari sýki, því
enn var hart um matbjörg; upp-
skeran var rýr sumarið áöur vegna
þess aö jörðin var ekki eins und-
irbúin og vera þurfti fyrir akur-
yrkju. Þann vetur weitti stjórnin
nokkra hjálp. Þrátt fyrir bólu-
sóttina, var annar vetur landnem-
anna þarna ekki eins geigvænleg-
ur og sá fyrsti. Sumariö 1877
glæddist aftur vonarneisti hjá
bvgðarmönnum og næsti vetur leiö
stórslysalaust. Skógur haföi tals-
vert verið ruddur af löndum og
meö meiri rækt lagðri viö akra, fór
uppskera batnandi. Fiskivie'iöi var
einnig skárri en áöur og margt bar
nú vott um betri daga. Sumurin
1878 og 1879 voru aftur votviðra-
söm; hey hirtust illa og uppskera
var léleg. Dofnaöi þá yfir mönn-
um og héldu ýmsir að þetta Nýja
Island yrði aldrei lífvænlegur
manna bústaður. ÁriÖ 1878 fóru
margir úr Nýja Islandi og settust
aö í Norður Dakota, í grend við
Pembina, Mountain og Cavalier.
Áriö 1880 komu flóðin miklu.
Flæddi þá yfir bakka Winnipeg-
vatns og voru þeir í kafi alt sum-
arið. Undir haust steig þó flóðið
enn þá hærra, og flæddu þá út
('Niðurl. á bls. 7).
£.
Lifrar verkir.
Verkir undir herðarblöðunum
feenda til veiklunar í lifrinni.
önnur einkenni eru stýfla,
meltingarleysi og höfuðverkur
Vissasti vegurinn til þess að
komast sem allra fyrst til
heilsu er sá, að nota Dr. Chajs-
e’s Kidey-Liver Pills.
Stöðug notkun þeirra tryggir
bata, leiðréttir meltinguna og
hreinsar blóðið.
Mrs. W. Barten, Hanover,
Ont., stkrifar:
“Um langa tíð þjáðist eg af
lifrar sjúkdómi og fylgdi því
al'la jafna þreytutilfinning í
bakinu, sem örðugt var að út-
rýma. Einhver ráðlagði mér
Dr. Ghase’s Kidney-Liver Pills.
pær sannarlega reyndust mér
vel. preytan í bakinu hvarf
á svipstundu og nj líður mér á-
gætlega. Eg hefi óbilandi trú
á Dr. Ghase’® Kidney-Liver
pills og hefi þær ávalt í húsinu”
Dr. Ghase’s Kidney-Liver Pilils,
ein pilla í einu; 25 cent askjan
hjá öllum lyfsölum eða Edman-
son, Bates og Co., Limited. Tor-
onto.
Minni Vestur-Islendinga.
Gimli, 2. ágúst 1923.
Drottinn þurfti salt í sjó,
sá og vissi hvað það giltí;
ekkert hann til einkis bjó,
aldrei neina plötu sló,
alt sem lifði leið og dó,
lögmál hans að nokkru fylti.
pað er gott að geta sótt
g'lóð í leiði feðra sinna,
þegar kuldinn kyrkir þrótt,
koldimm ríkir vetrarnótt;
sælt að geta sofnað rótt
syfjaður í rúmi hinna.
Samt er betra bróðir kær,
blysin isín að kveikja sjálfur.
Flest er það sem framtíð nær,
fætt í dag en ekki í gær;
sá sem annars afla fær,
aldrei verður nema hálfur.
Vestur-íslenzkt þrek og þor
þrautir vann, — sem áttu feður —
Deyfð og framsókn vitja vor;
— vinna hlýtur önnur hvor. —
Látum okkar eigin spor
aldir geyma — hvað sem skeður.
Eins og dropi að sökkva í sjó
sýnist vera höfuð þrautin
broti, se*i*n að sínu bjó,
sjálfstætt bæði lifði og dó. —
En við gætum eflaust þó
orðið salt í þjóðargrautinn.
Sig. Júl. Jóhannes'son.
Minni Canada
Gimli, 2. ágúst 1923.
í ljóði smáu á tungu tigna landsins
,Úr töfrablámans himinvíðu firð,
Þér heilsar rödd frá brimi sævar sandsins.
í söng og óði gegnum djúpsins kyrð,
Þér heilsar rödd frá heimi söngs og sagna,
Sál vors lands í gegnum tímans flug
Skal tengjast þér og ‘máttaröfl þín. magna
Við megineld er skapar þrótt og dug.
Vér kyntumst þér, sem sveinn og ungur svanni
Und sól og morgni tengja hug og mund,
Þú gafst oss fríða rós úr þínum runni
pinn röðull vermdi æ vorn blómalund,
pótt fléttist sorgum sumardagsins litur
Og sól og ‘myrkur skiftist um vorn hag
Vort land þú sért unz sól á víði situr
Hins síðsta dags, frá fyrsta landnámsdag.
-Með sigurbros í faðmi forlaganna
Þig fjötrar aldrei nokkur mannleg hönd
Því þú ert rík í frelsi frumskóganna,
Átt frið og kyrð við sævardjúpsins rönd,
Já, rík þú ert, þér gull í æðum glitrar
Sem geisli á leið hins villulúna manns,
Og rík þú sért er tónn þíns hjarta titrar,
Sem tárhrein dögg á gróðri kærdeikans.
Ó, -Canada, heyr kveðju íslandis barna
Með kærri þökk vér minnumst þín í dag,
Sé ást til þín vort Ijós og leiðarstjarna
Á lífsins braut til sigurs þínhm hag,
Sé ást til þín, »sá eldur -sem að forennur
Á arni þeim er fram á veginn -skín,
Á meðan blóð í aldaæðum rennur
íslendingar skulu minnast þín.
S. E. Björnsom