Alþýðublaðið - 17.03.1921, Síða 1

Alþýðublaðid
Gefið lit aí Alþýðuflokknum.
1921
Fimtudaginn 17. marz.
Tog“ararnir
eru ennþá bundnir við garðinn, og
ennþá befir ekki frczt neitt ura
hvenær þeir verða leystir. En þó
flestir búist við að það verði bráð-
lega, þá dugar ekki fyrir verka-
iýðinn að lifa aðgerðaiaus í von-
inni. Það verður að skora alvar
lega á þing og stjórn, að koma
togurunum út. Það verður að sýna
þingi og stjórn, að almenningi er
Jull alvara með það, að togar-
arnir skuii ekki liggja aðgerða-
lausir í höfn yfir vertiðina.
Útgerðarmenn hafa farið fram
á að hásetar á togurum samþyktu
að lækka kaup sitt um þriðja
hluta og lifrarpremiu um röskan
helming. Sjómenn hafa gefið greini
leg svör. Þeir hafa svarað: Við
höldum okkur við gerða samninga.
Og hverju öðru gátu þeir svarað?
Útgerðarmenn gerðu samninga við
Sjómannafélagið í desember; sá
samningur giidir til hausts. Hvern-
ig dettur útgetðarmönnum í hug
að sjómenn fari að ganga frá
þeim samningum?
Þingið þóttist þurfa að gera eitt-
hvað í máiinu. Það skoraði eitt-
hvað á stjórnina. Og Jón Magn-
ússon kallaði stjórnir Sjómannafé-
lagsins og Útgerðarmannaféiags-
ins á sinn fund, en honum datt
þá ekkert betra í hug til þess að
köma togurunum á stað, en að
iækka kaup háseta (iifrarpremiu)
um 5 til 7 hundruð krónur, hvers
þeirra, yfir vertfðina (samanber
tillögu hans, sem birt var hér í
blaðinu f gær). En hvaða gagn
áíti svo sem þessi tiiiaga að gera?
Hún var í alla staði gagnslaus frá
sjómannanna háifu, þó hún gagn-
aði útgerðarmenn, þar scm hún
var kaupiækkun. Hvaða áhrif
akyldi það hafa haft í þá átt að
koma togurunum af stað, þó sjó-
menn hefðu samþykt Iækkunina?
Alls engin. Lækkuninni á kaupi
sjómannanna er þannig varið, áð
þó hvern einstakan sjómann muni
um hana, þá er hún svo lftili hluti
af öllum útgerðarkostnaðiuum, að
hún hefir engin áhriý í þá átt,
hvort togararnir sitja kyrrir eða
leggja út Tiilagan var því > sjáifu
sér hlægUeg, og var ekki furða
þó foriög hennar yrðu þau, sem
skýrt var frá f blaðinu í gær;
Ekkert atkvœði.
Sjómenn hafa nú boðist tii þess
að umlíða útgerðarmenn um 22
kr. af lifrarpremiunni til hausts.
Betra geta þeir ekki boðið. Það
yrðu á þann hátt 3—4 hundruð
þúsund krónur, sem sjómenn lán-
uðu útgerðarmönnum í hálft ár,
eða um 500 kr. hver maður. Það
getur orðið mjög óþægiiegt íyrir
suma sjómenn að gera það, en ef
iandsstjórnin ábyrgist, sem er
skiiyrði, þá er þetta trygg eign,
sem menn ættu að geta feagið
ián út á ef mönnum iægi mikið
á. En í raun og veru er það ekk-
ert sumarkaup, ef menn hafa ekki
500 kr. afgangs f vetrarbyrjun.
Þvf eias og aliir sjá er hver vinn-
andi maður ótryggur þó hanu hafi
1000 kr. afgangs á þeim tíma árs,
ef hann á fjölskyldu fyrir að sjá.
Það er sagt að ísiandsbanki sé
að nokkru ieyti orsök til verk-
bannsins. Það getur verið að þá
sé málið dáh'tið flóknara, af því
kunnugt er að tslandsbankastjórn-
in er yfir iandsstjóminni. Að iög-
um er iandsstjórnin yfir hinni, en
íyrir ræfiísskap sinn er hún orðin
undiriægja hinnar.
En eins og fyr var sagti Það
getur vérið að togararnir séu
komnir rétt að því, að fara af
stað. En til vara er bstra að
verklýðurlnn fari að sýtta, að
honum sé aivara. Og þann dag
sem iýðnum er ijóst, að togar-
arnir eigi að iiggja kyrrir yfir
vertfðina, þanc sama dag^verður
verklýðurinn að taka ti! sinna
ráða, Sjómennirnir verða að ieysa
togarana, og haida til veiða, án
þess úfgerðarmenn gefi skipun.
Annað væri giæpur gagnvart
landi og iýð.
63 tölubl,
t-m- -fi ■ I.1. ■ 1 ■=aBs=
Alþingi.
(t g*r)
IM deild.
Frumv. tii laga um breyting á
lögum um bæjarstjórn á Akur>
eyri, var samþ. tii 2, umræðu og
vísað tii fjárhagsneíndar.
Neðri deild.
Frumv. tii laga um ssmþykt
á iandsreikningnum 1918 og 1919,
samþ. með 21 atkv. og afgreitt
tii ed.
Magnús Jónsson bar fram breyfc
ingu á iögum um eilistyrk prests-
eg eftirlaun; taiaði fjárraálaráðfei.
einnig og var máiinu vísað tií 2.
umr. og fjárhagsnefndar.
Frv. til iaga um breyting á fá*
tækraiögum frá 10. nóv. 1905.
Magnús Fétursson flutti fram
breytingarnar og töiuðu auk hanr,
atvinnumálaráðherra og forsætir-
ráðh. máiinu vfsað tii 2. umræðu
og alisherjamefndar.
Frv. ■ til Iaga um friðun iunda,
vfsað tii 2. umr. og aiisherjar-
nefndar.
Frv. til i&ga um stækkun verzl-
unarióðarianar í Boiuagavík, saro-
þykt tii 2. umræðu.
Tiliaga til þingsályktunar urn
rannsókn á höfninni í Súganda-
firði vísað til ssðari umræðu.
Þá hófust umræður um
vantrMBl á stjórninni.
Bjarni frá Vogi hóf máls. Kvaðst
hann ekki ætla að „gera neinn
kvell", og værí tillagan borin frara
tii þess að sjá fevort stjórnin væri
þingræðisstjórn eða ekki. Ilvor:
hún hefði meiri eða minni hluta
í þinginu. Fann hann síðan stjórn-
inci ýmislegt ti! foráttu og iýsti
vanþóknun sintti á henni.
Gunnar Sigarðsson hældi út-
gerðarmönnum fyrir hagsýni og
dugnað(lí) Snérist ræða hans mest
um horfurnar efps og nú er og
að aukning frarn'eiðslunnar. Benti