Lögberg - 20.09.1923, Blaðsíða 1

Það er til myndasnnðuí
í borginni
W. W. ROBSON
Athugifi nýja staöinn.
KENNEDY BLDG. 317 Portage Ave. Mót Eaton
SPEIRS-PARNELL BAKINGCO.
ábyrgjast yður
fulla vigt, beztu vörur fyr-
ir lœgsta verð sem verið
getur. REYNIÐ ÞAÐJ
TALSIMI: N66I7 - WINNIPEG
35. ARGANGUR
WINNIPEG, 'MAN., FIMTUDAGINN 20. SEPTEMBER 1923
NÚMER 36
BJORKIN.
Eg horfði yfir hljóðan lund
í haustsins blæ um aftan stund,
og sá hvar bliknuð björkin stóð,
sem brosti áður fríð og rjóð.
Xú var hún döpur, daul' og ein
og dáin lauf af hverri grein.
Hún syrgði liðna sumartíð
með sólu, dögg og ljóðin l)líð,
því blóinin hennar bleik og köld
mi byrgðu dáuðans skuggatjöld.
Mér virtist henni svíða sár
og sýndist að hún feldi tár.
Við haustsins kalda huldu-spil
eg horfði gljúpur moldar til.
Mer fanst eg einn á eyðimörk,
með örlög söna og þessi björk.
Svo gekk eg hljóður heim á leið
með hjartað klökt um aftanskeið.
Fréttabréf.
Langruth, 14. 9.-2S.
Sumarið er liðið. Dauðadóm-
ur þess var kveðinn upp og hon-
um fullnægt 13. þ. m., svo má
segja, >ví að acifarnótt þess dags,
' kom svo 'mikið frost, að héla lá á
jörð klukkan að ganga tíu*,
blómstur og gras á jarðeplum
frusu tii dauðs. Sumarið liðna
var með því stysta, er menn muna
eftir, má isegja að það hafi verið
um fjóra njánuði og e'kki meir.
Var það að ýmsu leyti misbrigða-
samt. Vorið kom seint, en
gróðurinn kom isvo að segja á
svipstundu eftir að hlýnaði. Á
síðastliðnum sex árum leit aldrei
betur út með allan jarðargróður
en síðastliðið vor. En þegar á
leið fór' að bera á ýmsu illgresi,
er dreifði sér um engi og akra,
sem háði svo grasi og korni, að
korn reynist nú lélegra en það
hefir verið svo árum skifti. Er
það sérstaklega þistílinn, sem stóð
því fyrir þrifum, það voru ýmist
brennand\i hitar , eða < votviðri,
ieiddi það til ryðs í þeim ökrum
>ar sem kornið var betur vax-
ið. Það sem bar allar líkur
til þess að það mundí verða uvn
30 mælar' af ekrunni, er >að um
7 og átta mælar. Og fara gæði
þess eftir því. Stendur nú
þresking sem hæst, og mun all-
langt komin víða.
Manitobavatn stóð afar hátt á
þessu sumri, og stóð þar af leið-
andi vatn lengi fram eftir á engj-
um og ökrum, og leit illa út með
heybjargir, en vatnið sjatnaði
þegar á leið, og munu flestir
hafa aflað sér gnægð heyja, þó
munu sumir hafa fargað gripum
vegna yfirvofandi heyþurðar- En
grasvögstur var óvanalegur, var
allgóð siægja þar sem vanalega
er ekkert hægt að heyja, og þar
sem er mátulega blautt, er gras-
ið víða um 3 og 4 og jafnvel 5 fet
á hæð.
Náttúran er óðum að skrýðast
haustbúningi sínum: Tréii bera
nú laufblöð sín allavega lit, og
sum eru farin að fella þau. Ný-
slægjan er að vfsu en græn, en
henni er mjög afskamtaður tími
þar til hún missir 'litar síns. Gras-
iö se'm hefir istaðið sumarlangt
ber nú bleikfölvan lit og grundin
verður aldrei framar græn þetta
árið- Liljur vallarins drepa
niðiir höfði og horfa eftir fylgsni
fyrir sig og sína, þár sem þau
láta fyrirberast óhult til næsta
sumars.
Fuglarnir hafa 'lokið sumar-
störfum sínum;, eru búnir a«
koma upp ungum sínum, sera eru
flognir út í heivninn. Sjálfir eru
þeir nú á ferli með kunningjura
og um stöðvarnar, >ar sem þeir
eyddu hinum löngu og blíðu sól-
skinsdögum sumarsins. Þeir
eru farnir að hópa sig til ferða-
• lags, langt suður, >ar sem að
vermandi geislar sólarinnar fá
að njóta sín, svo að segja alian
ársins hríng. Nokkrir hafa nú
þegar lagt upp. Aðrir eru að
svipast eftir bústað fyrir vetur-
inn hér norður í kuldanum, þau
örlö'g virðast >ei'm sköpuð,' eins
og okkur, sem verðum að há lífs-
baráttu fyrir tilveru okkar í hin-
um mikla kulda-
Allra nýjustu fréttir.
Aiexander Boal, siðgæslu eftir-
litsmaður hér í borginni, er ný-
ilega látinn af völdum bifreiðar-
slyss, ásamt konu sinni og ung-
um syni. í sama slysinu beið
einnig bana, 'Mrs. M. D- Sigurða-
son, kona Sig. Sigurðissonar bygg-
ingameistara. Fólk þetta var
á ferðalagi suður í Minnesota, er
atburð þenna bar að höndum.
Bifreiðin hafði orðið fyrir járn-
brautarlest.
Hon. Howard Ferguson, forsæt-
isráðgjafi í Ontario, er sagður að
hafa neitað því afdráttarlaust,
að viðurkenna leiðtoga bænda-
flokksíns í þinginu, sem hinn op-
inbera andstæðinga foringja, þótt
flokkur sá sé mannfleiri en
frjáislyndi flokkurinn. Kveðst
,Mr. Ferguson skoða frjálslynda
flokkinn hinn eina löglega and-
stæðinga flokk-
Oklahama ríkið er alt undir
herlögum. Ríkisstjórinn J. C.
Walton, gerði þessar ráðstafanir
'söku-m þess, að hann þóttist hafa
komist á snoðir um, að Ku Klux
Klan félagpskapurinn, hefði í
byggju að brjótast til vaida og
kollvarpa núgildandi stjórnar fyr-
irkomulagi.
Stjórnarskifti eru nýlega um
garð gengin á Spáni. Heitir sá
Rivera, er tekist hefir á hendur
myndun nýs ráðuneytis.
fyrir nokkrum vi'kum í Vaticaninu
Þýzkir og austurrískir prestar
liðu í einkastofu páf: n? efti- við-
tali við hann sjálfan- Lltii
hurð á veggnum laukst hægt upp
og Píus tiundi, sem dó 1915, stóí
fyrir framan þá. Klerkarnir
pektu hann be^ar; nokkrir »^
þeim höfðu þekt hann perrónu-
lega, og þeir krupu á kné í ótta-
blandinni lotningu. Svipurinn hóf
upp höndina og mælti í hálfum
hljóðum: "Að tíu árum liðnum
munu vonciu tímarnir breyttir" og
ieystist því næst sundur. .
pegar pílagrímarnir voru leidd-
ir fyrir páfa, gátu þeir ekki á
sér setið og sögðu hinum hei-
laga föður frá því, er fyrir þá
hafði borið. J>að er sagt, að
Píus ellefti hafi óviljandi mælt:
"Hvað, aftur?" en hafi náð sér
aftur og sagt þeim að iesa bæn-
ir sínar, því >eir hefðu allir orð-
ið fyrir hinni sömu kvikskynjun-
inni. En prestarnir eru samt
al-sannfærðir um, að þeir hafi í
raun og sannleika séð svip Píusar
tíurjda. —Lögrétta
Til kaupenda Lögbergs!
Knpj.iiur L.!ig\>2Tg3 eru bsðnir velvirðingar á því,
a^ blaðið er aðains hálft að þe3su sinni. Valda því
fiutningarnir í nýju bygginguna, sem eigi var fullger.
>I e»ta vik i vírSar praatsnniðjan komin í sitt rétta horf,
og ksmar blaðið þi að sjálfsögðu . út í venjulegri stærð.
+—.—
Urb
ænum.
Gefin voru saman í hjónaband
að Churchbridge, Sask., síðast
liðið mánudagskvöld, þau séra
Hjörtur J- Leo og ungfrú Stefan
ía Johnson, dóttir Björns John
son þar í bænum. Séra Jónas
A. Sigurðsspn framkvæmdi hjóna
vígslu athöfnina. — Lögberg
flytur brúðhjónunum innilegustu
hamingjuóskir.
eins ægilega hrygðarmynd eins
og nú blasir við sjónum þeirra í
sambandi við hið hörmulega slys
í Japan, án þess að gera þeim
mögulegt að bæta úr því á ein-
hvern hátt. Tólf af þrjátiu og
fimm trúboðum lútersku kirkj-
unnar í Japan, áttu heima í hin-
u'm eyðilögðu héruðum. Sím-
skeyti er nýkomið, sem flytur þær
frttir að trúboðarnir séu allir
heilir á hófi — voru upp til fjalla
orku, má svo að orði kveða, að
hvert einasta smáþorp sé lýst
með rafurmagni. Bókasöfn
öll standa undir beinu eftirliti
hins obinbera og hefir almenn-
ingur að þeim frjálsan aðgang
endurgjaldslaust.
íþrótta og málfundafqlög eru
mjög algeng j-tiI sveita og hafa
orðið til ómetaniegrar blessunar-
Bifreiðanotkun er engu 'minni í
British Columbia en í hinum
þegar jarðskjálftinn kom, en! fyikjum Vesturlandsins, og hefir
Mr- og Mrs. J. B. Thorleifs
son, Yorkton, Sask., komu alfarin
til bæjarins ásamt fjölskyldu
sinni í síðustu viku. Mr. Thor-
leifsson býst þó við að verða vest-
ur frá við og við, þar eð hann
hefir þar úr og gullsmiðs verzlun.
Frá Islandi.
Aðfaranótt þ. 18. var stórbruni
í Birtingaholti í Árnessýshi
Brann til ösku fjós, haughús,
hlaða og skemma, og 8 kýr inni.
Björguðust út úr haughúsinu 3
kálfar, 1 vetrungur, og tvær kýr,
önnur dauðvona og einn kálfur-
inn. Kýrnar sem ekki komust
út, brunnu svo að segja til
ösku og alt sem j skemmu og
fjósi var, en furðu lítið af heyi.
Var hjálpin, að iágt var í hlöð-
unni enn þá, og raki ofan á af
töðuhita. Var isvo mokað mold
ofan á og kæfður eldurinn í hey-
inu með 'því. En allmikið brann
alt í kring utan af stabbanum um
leið og veggirnir brunnu af hlöð-
unni. Eldsins varð vart nálægt
miðnætti. Hefir eflaust kvikn-
að út frá ösku sem borin var í
fjósið.
Er tjónið allmikið, húsin lágt
vátrygð, miðað við núverandi
verð á byggingaefni, en gripir,
hey og munir aliir, þar á meðal
sex sekkir af kornvöru, var alt 6-
vátrygt. Ibúðarhúsinu bjarg-
aði torfveggur, sem er á milli
þess og þeirra bygginga sem
brunnu, og svo >að að logn var
um nóttina- Hefði vindstaða
verið af bálinu á húsið, hefði það
sjálfsagt ekki orðið varið..
7. þ. -m. brann hús S. íí í., 200
ullarsekkir voru í húsinu, sem
kaupfélag Haligeirseyjar átti, og
varð nokkru af þeim bargað.
Páfi birtist?
Fréttaritari blaðsins "Sunday
•Times" í Ró-m, símaði blaði sín-i
íöstudaginn 22. júní sögu þá er
hér fer á eftir:
Það ,'gengur sá orðrómur, að
andi Píusar páfa 10. hafi sést
Mr. Árni Heigason verkfræðis
nemi, frá Hensel, N. Dak., kom
til borgarinnar um síðustu helgi.
Miss Stína Jóhannsson, frá
Hensel, N. Dak., var stödd í borg-
inni uöi síðustu helgi.
Halldór Karvelsson frá Gimli,
kom til bæjarins í vikunni og brá
sér, út tii Lundar, til þess að
heiisa upp á kunningja og vini.
Styrktarsjóður Japan
Til lúterskra trúarbræðra.
Eins og um hefir verið getið,
þá hefir undirritaður verið með-
ráðandi í nefnd 'þeirri er iúterska
kirkjan hefir sett til þses að
safna fé til styrktar fólki í Jap-
an, sem misti alt sitt i jarðskjáift-
anum og stendur uppi alslaust.
Hann hefir og fengið samhljóða
símskeyti frá National Lutheran
Council í New Yprk.
Það er með þrennu móti, að
þeir sem meðlíðun hafa með þess-
um allslausu bræðrum sínum í
Japan, geta rétt þeim hjálpar-
hönd. 1. með því að snúa sér til
sáluhjálparhersins, sem í ölium
tilfellirm verður að vera upp á ör-
læti kristinna manna kominn, til
þess að geta hrint líknarverki
sínu í framkvæmd, með það sem
Iþeir vilja eða geta látið af mörk-
um rakna. í öðru lagi, að snúa sér
með það til Rauða kross félagsins
í fylkinu, þar sem 'menn búa, sem
eru um þessar.mundir að skora á
menn ti'l hjálpar í þessu sam-
bandi, og í þriðja lagi til heiðing-
jatrúboðs nefndar safnaða yðar.
Gjafir isem heiðingja trúboðs-
nefndum eru afhentar gjöra trú-
nefndum eru afhentar gera trú-
boðum kleift að bæta úr vandræð-
um manna, sem nálægt þeim búa,
eða á meðal þeirra, sem þeir hafa
kynst og þurfandi eru.
Minnist þess að trúboðinn er
merkisberi kristilegrar líknar-
starfsemi, það er, kærleiks og náð-
ar í framandi landi og á tímum
neyðar eins og nú á sér stað í
Japan, þá sýna þælr kristilegu
dygðir sig bezt í að bæta- úr
henni með peningum, matar-'
forða eða fötum. Trúboðinn, sem
hefir af mjög litlu að taka, er í
tilfinnanlegum kringumstæðum
þegar hann þráir að geta rétt
bágstöddum bróður, eða systur
hjálparhönd, en hefir engin efni
á því.
Kirkjufóikið heima fyrir ver?T-
ur að styrkja trúboðann í þeim
tilfellum. Við getum (naumast ætl
ast til þess að þeir horfi upp á
fóru undir eins til baka á jarð
skjálfta stöðvarnar þegar þeir
fréttu um ófarirnar, til þess að
hjálpa og líkna eftir megni.
Við ættum að gjöra þeim þá
líknar starfsemi léttari, með því
að skjóta saman fé svo þeir geti
bætt úr sárustu þörfunu'm og með
því sýna hluttekning okkar og
mátt kristilegs kærieika og líkn-
ar. —
Sjálfur eða sjálf skalt þú ráða
til hvers af þessum hjlápar fé-
lögum þú greiðir offur þitt. pau
eru öll viðurkend og ábyggileg.
En gleymdu ekki að trúboðinn er
umboðsmaður þinn á þessum
sorgar stöðvum, og að þeir standa
uppi ráðalausir að bæta úr neyð-
inni ef þú ekki hjálpar þeim-
Þetta ávarp er sérstaklega stíl-
að tii' þeirra bræðra vorra eða
systra innan hinnar lúter.»ku
kir'kju, sem líklegar eru til þess
að beita sér fyrir þetta 'mál í
sefnuðunum. Gjörðu svo vel
að setja þig í h\í"u¦• ¦j.znbani við
undirritaðan. Listi yfir allar
gjafir verður tafarlaust sendur
til The National Lutheran Council
Veturinn er fyrir dyrum, og er
nærri því eins grimmur þar, eins
og hér í iManitoba. Ekki samt
svo að skilja að frostið sé eins
hart. Heldur þrýstir hið kaida
og raka sjávarloft sér með meiri
biturleik í gegnum merg og bein
fólksins heldur en þurra vetrar-
loftið á sléttunum í Manitoba.
Hugsið um hálfa miljón manna,
sem hvergi eiga höfði sínu að að
halla. Þrjár miljónirnar sem
fórust þurfa nú ekki á hjálp vorri
þar, ,engu síð-ur en annarstaðar,
haft stórvægileg áhrif á verzlun
og félagslífið. Læknaskipun í
British Columbia fylki, er upp á
hið allra bezta. , Jafnvel í hin-
um afskektustu og fámennustu
bygðarlögum, eru ávalt læknar
við hendina. —
Fólk er til British Columbia
flytur, .þarf ekki að 'kvíða leið-
indum. út við sjó og upp til
sveita, er útsýni hið fegursta.
Skemta menn sér til skiftis við
fjallaferðir, kappróðra, dýra og
fiskiveiðar. Víða er hér að
finna bjarndýr, músdýr, caribou
og mörg önnur smærri dýr. Mikið
er þar einnig af öndu'm, gæsum,
dúfum o. fl. Flest vötn eru
krök(af fiski og með ströndum
framer gnótt af heilagfiski, lax
og siiungi-
Ágæt gistihús er að finna
víðsvegar um fylkið og eru þau
svo að segja allan ársins hring,
þéttskipuð ferðafólki, frá öllum
álfum heims. —
Mentunar skilyrðin í British
Columbia, eru hin allra fullkomn-
ustu. Skólarnir eru góðir og
gersamleg^ óháðir ailri þjóðernis
eða flokkaskifting. f útkjálka
héruðum, lætur stjórnin reisa
skóla og launar kennara að mestu
leyti. En í borgum og bæjum.
bera hlutaðeigandi borga og
bæjastjórnir að mestu leyti á-
byrgð á starfrækslu skólanna,
þó fylkið veiti stundum til þeirra
nokkurt fé.
Stjórnin lætur sér einkar ant
um mentun á sviði akuryrkjunn-
að halda.
Hugsið ykkur að:
! ar og hefir á Tnörgum stöðum til-
aliir íbúar Manitoba fylkis væru j
heimilislausir nú undir veturinn.í
Jafnvel þó útlitið sé hér ekki semj
allra bezt, og menn eigi við erf-;
raunabú, sem komið hafa að ó-
metaniegu gagni. i—
Skatta fyrirkomulagið, er að
heita má hið sama og í Sléttu-
iðleika að etja, þá er eg þess full- f[^unum >™m',,Bændur; fem
viss, að það verða margir tiL'þess ekkl eif ?ir >usund daJa ™ði
að rétta þessum líðandi, stríðandi | *™ ™^*S™ r Aatb Fimmaf
1 hundraði, er lagt f skatt á órækt-
í Japan
og alslausu þúsundum
hjálparhönd-
Sölkirk, Manitoba 11. sept 1923
S. O. Thorláksson.
Astœðumar
fyrir því að bugur íslenzkra bænda
hceigist tilCanada.
62 Kafli.
í undanfarandi greinum, hef-
ir verið leitast við að skýra frá
Istaðibáttum og atvinnuskilyrðum
i Sléttufylkjunum ,þrem eins ljós-
lega og frekast var kostur á- Um
að minsta kosti eitt Vesturfylkj-
anna mætti þó margt fleira;segja,
sem sé British Columbia. Járn-
brautarlínur í því fylki, nema til
samans;4,247 mílum- Auk þess
sigla þar gufuskip, samkvæmt
fastákveðnum áætlunum milli
allra megin hafna, en fjöldi
snjærri báta er stöðugt á ferð og
flugi eftir hinum ýmsu vötnum
og tekur þar við er járnbrautir
þrjóta.
Fylkisstjórnin annast um þjóð-
v&gu alla í samráði við sambands-
stjórnina. Er nú stöðugt verið
að leggja,nýja og nýja vegi, þar
sem þeirra er mest þörf. —
Þótt bygðarlögin liggi harla
dreift, er samt félagslífið í fylki
þessu thið skemtilegasta. Valda
hinar góðu samgöngur þar mestu
um.? Vanrouver, stærsta borg
fylkisins, telur um 175,0z0 íbúa,
að meðtöldum undirborgum. f
öllum stærri bæjum, er að
finna raflýsing, vatnsleiðslu,
sristihús, ritsíma, taisíma, dag-
blöð, bóka'söfn
að land. —
Megin iðngreinar eru akuryrkja,
timburtekja, fiskiveiðar ná'mu-
gröftur og skipabyggingar. Kola-
framleiðsla er og allmikil í fylki
þessu og hefir víðtæk áhrif á hag
og afkomu fylkisbúa yifrleitt.
þeir, sem æskja frekari upp-
iýsinga um Canada, snúi sér tir
ritstjóra' Lögbergs, J. J. Bildfell,
Columbia Building, Cor. Toronto
og Sargent Ave, Winnipeg.
tók tóbaksverzlunina í sínar
hendur 1921 er sú, að innflutn-
ingur á þeirri vörutegund mink-
aði til muna árið sem leið, því
kaupmenn höfðu meiri og minni
byrgðir af tóbaki, sem varð að
selja áður en einkaréttindi stjórn-
arinnar gengu í gildi. pað voru
að eins 52,000 kilos af tóbaki
flutt inn í landið árið sem leið
gegn 56,000, 118,000, og 126,000
kíló næstu þremur áru'm þar á
undan. Á síðasta ári voru 13,-
000 kíló af vindlum og vindling-
u'm flutt inn, en á næstu þremur
árum þar á undan — 1921, 1920
og 1919 voru 22,000, 19,000 og
43,000 kílós flutt inn.
Árið sem leið voru 678,453 kíl-
ós af kaffibætir flutt inn og er
>að nokkuð meira en á tveimur
árunum þar á undan, því þá nam
hann 514>64C kílós 1921 og 440,549
kílós árið 1920. fslendingar
hafa líka keypt allmikið af sykri
á síðasta ári fluttu þeir inn 3.1
miijón kílós, en á næstu ^rcmur
árum þar á undan voru 2.9,1.9.3.4-
miljón kílós flutt inn.
Árið 1922 voru 3.790 af te
flutt inn, á næstu þremur árun-
um þar á undan voru 1500 kílós
flutt inn á árunum 1921 og 1920
hvort ár, en 12,000 árið 1919. 78
000 kílós af súkkulaði voru flutt
inn, 1922, 14,000 af cocao 1921.
30 miljónir kílós af maís,
kartöflum, steini, olíu, cementi,
kaiki tjöru og öðrum vörutegund-
tím af Hku tagi, voru flutt inn og
er það nokkuð meirá en á árun-
um þar á undan.
Innflutt klæðavara og band
nam 658,695 kílós og er það nokk-
uð meira en árið þar á undan, þvíj
þá nam það 487,000 kílós.
íslendingar flytja inn meira af
tveimur vörutegundum en nokkru!
öðru, sökum þess að atvinnuvegur(
þjóðarinnar krefst þeirra, en það
er kol og salt, og var innflutn-
ingur þeirra vörutegunda miklu
meiri en síðastliðið ár, en á ár-
unum þar á undan- Innflutn-
ingur á salti var 'meiri árið 1922
en nokkru sinni áður og inn-
flutningur á kolum eins mikill og
hann var fyrir stríðið. Til þess
að gefa mönnum hugmynd um
salt verzlun fslendinga setjum
vér hér skrá yfir-innkaup þeirra
á þessum tveimur vörutegundum
frá 1913 til 1922:
Salt Kol
1913 43,000 tons .... 104,000 tons
1914 50,000 tons .... 113,000 tons
1915 52,000 tons .... 83,000 tons
1916 48,000 tons .... 64,000 toms
1917 22,000 tons ..;. 19,000 tosn
1918 22,000' tons .... 20,000 tons
1919 45,000 tons .... 23,000 tons
1920 31,000 tons .... 41,000 tons
1921 35,000 tons .... 45,000 tons
1922 60,000 tons .... 75,000 tons
Síld útflutt á sama tíma:
1913 ........ ........ 217,000 tunnur
1914 ................. 277,000 tunnur
1915 ................ 388,000 tunnur
1916................ 317,000' tunnur
1917 ............ .... 90,000 tunnur
1918 ................ 15,000 tunnur
1919 .............,...< 280,000 tunnur
1920................ 180,000 tunnur-
1921 -. ............ 129,000 tunnur
1922 ................ 243,000 tunnur
Verzlunarskýrslur
Islands.
í "The Baltic Scandinavian
Traae Review fyrir ágúst, sem;
gefið er út í Kaupmannahöfn, er;
útdráttur úr verzlunarskýrslum:
íslands fyrir árið 1922 og sýnir'
sá útdráttur að verzlun landsins |
við aðrar þjóðir hefir numið 48.2!
miljónu'm króna, af því eru 40.3!
kr. skattgildar vörur. Síld á
2w krónur tunnan kom upp á 6.8.
Fóðurmjöl, fóðurkökur og áburð-
ur 0.5 kr. skip og fleira 0.6.
Hagstofan hefir ákveðið til
bráðabirgða að útfluttu vörurnar
hafi numið 47.2 miljónum króna,
en bætir samt við að upphæð sú'
verði ef til vill of lág. Afleiðingin'
er því sú, að útfluttar og inn-
fluttar vörur gjöra ekki meira en|
mætast árið 1922, án 'þess að |
skilja þjóðinni eftir neinn hagn-|
að af þess árs verzlun.
Arið 1921 námu innfluttar vör-
ur hjá fslendingum eftir áætlun
hagstofunnar 45.5 'miljónum kr.,
skóla og kirkjur.,en þær útfiuttu 44.3 miljónum.
Söknm hinnar óþrjótandi vatns-J Afleiðingin af því að stjórnin
Opið bréf.
Til séra Björns B. Jónssonar.
Góði kunningi!
Eg get ómögulega stilt mig um
að þakka þét fyrir hluttöku þína
í orrahríðinni miklu. Mér
virtist það, sem þú sagðir um
það mál í ræðum og riti vera
meira en, nokkuð annað sem um
málið var sagt. Eg sé glógt
eða þykist sjá, að eg gæti unn-
ið með slíkum mönnum. sem
þér það er ætíð skemtilegt að
vinna með aiíkum, sem sjá glögt
og eru að öllu leyti, einlægir mál-
efninu, hvert svo sem málefnið
er.
Eg þakka >ér innilega fyrir
samvinnuna,
Svo langar mig til að masa svo-
lítið meira við þig um ýmislegt.
Eg vildi helzt vinna með þér,
að alsherjarmálum það sem eftir
er æfinnar; því, að slíku'm málum
ætti maður að vinna með alhuga.
fara svo
pað virfiist sem það ætli að
fara svoað íslendingar, hverfi,
sem dropi í sjóinn, nokkuð fljót-
lega. Merki öil eru til "þess.
sem stendur að minsta kosti.
pað ber mjög lítið á íslending-
um sem heild á yfirstandandi
tíma; virðist mér.
Eg vil að íslendingar standi
þannig saman að þeirra gæti í
þessu mann/élagi, sem við skip-
um, hér- Eg vildi alt til vinna
að svo gæti orðið. Hvað er
mögulegt að gjöra tii þess að
sameina marga? Það er tíma-
bært að athuga það mál.
Eg hefi eiginlega aldrei verið
það sem kallað er flokksmaður.
pað hefir mátt se^ja að eg væri
útskúfaður öllum frá, þó eg hafi
ekki beinlínis lagst út á fjöilum.
Eg held að það- væri ráð fyVir
mig að verða flokksmaður til
reynslu Eins og eg er, gjöri eg
ekki hið minsta gagn.
Eg gæti unnið með þér, og
mér er ,yel við marga þá menn
sem eg mundi mæta, ef eg skip-
aði þann bekk eftir megni.
Satt var það, mér datt í hug að
verða prestur; en eg hætti fljótt
við það, vegna þess sérstaklega
að eg sa að þeir, sem mér eru
•miklu fremri gátu litlu áorkað í
þessu síðasta alsherjar velferðar-
máli voru, og mun sú reynslan
endurtaka sig. Hvað mundi
eg þá geta gjört sem að gagni
yrði, ef afburða menn með óbil-
andi áhuga geta ehgu um þokað?
Pað er afar erfitt að vera
prestur, nú á dögum. Að ejns
afburðamenn geta svo litlu þok-
að, en ekki miklu- Hver ein-
asti unglingur, þykist vita á öll-
um sviðum eins mikið og kenni-
maðurinn og tekur ósköp lítið til-
lit til þess sem sagt er. Sumir
þykjast vita, að eg held taisvert
meira um málin, en sá sem for-
sæti skipar og svo framvegis
Fyrir mann eins og mig sýnist
það fásinna að reynjr'prestskap.
Svo er nú hitt, að eg er hreint
ekki nógu trúaður, eftir því se'm
það er skilið; en það er um að
gera að velja góða, trausta og
trúa menn í þá stöðu. _ Kirkjan
hefir á ölium tímum liðið mestan
baga af þvi, að hennar þjónar
hafa verið ótrúir og onýtir.
Eg get verið með samt, þó eg
sé ekki þjónn kirkjunnar, og unn-
ið máske eitthvertt gagn, í sam-
bandi við allsherjarmál, se'm til-
heyra kirkjunni að svo 'miklu leyti
sem þjónar hennar skilja tákn
tímanna.
í söfnuði gæti eg verið, en tii
þess að gjöra nokkurt gagn,, verð-
ur maður að hafa stöðuga vinnu.
Eg er alvarlega að hugsa um,
að koma til þín, og vera með
eins fljótt og eg fæ stöðuga at-
vinnu; en hvenær það verður
veit eg ekki, mig langar til að
flýta fyrir því. —
Eg er að reyna að verða
skólaurasjónarmaður, Public
School Inspector, en það gengur
ekki vel. Eg er hræddur uro
að Dr. Fletcher, sem mestu ræð-
ur, sé mér fremur óvinveittur.
Ef íslendingar stæðu virkilega
vel saman og vildu mér vel, gætu
þeir óðar lagfært það, >ví eng-
inn má við margnum og ekki Dr.
Fletcher fremur en aðrir. petta er
nú ef til vill ekki rétt sem eg
segi um Dr. Fletcher, það er að
eins getgáta. En það er áreið-
anlegt að ef íslendinga'r stæðu
saman gætu þeir haft undraverð
áhrif á ýmsi^m sviðum.
Hugsanlegt er að eg hætti við
þessa ráðagerð og gæfi mig allan
við að hjálpa áfram ;3slenzka
skólanum. Eg held að eg gæti
hjálpað með ýmsu móti. Líkle/a
verður aldrei mögulegt að sam-
eina alla íslendinga um skólann,
en ýmislegt mætti kannske la>ja
og >annig auka aðsókn að skólan-
umíog fjölga aðstandednum.
pað er eitt sem fljótlega mundi
auka aðsóknina, það að finna
eitthvert ráð til 'þeas að áttatíu
af hundraði, stæðust prófin á
hverju ári. pað yrði svo mikill
munur á því, og/því algenga, a5
það eitt mundi auka aðsóknin.i
feikna 'mikið.' Slíkt er mögu-
legt. i
Ef eg verð hér í Winnipeg í
vetur, langar mig til, þó eg sé
ekki kennari að hjálpa með ein-
hverju móti, svo ekki verði mikið
um hrap næsta ár. Mig langar
til þess að gjöra etthvert gagn
einhverstaðar, ,ekki svo mikið
um að safna peningum, en lif.-i
verð eg einhvern veginn.
^ Þetta er auðvitað alt "mas"
eins og ætlaðist !tii, en "hverjj
gamni fylgir nokkur alvara".
pinn einlægur
Jóhannes Eiríksson.
Winnipeg, sept. 10 1923
623 Agnes St.