Lögberg - 20.09.1923, Side 1

Það er til myndasimóiJi
í borginni
W. W. RÖBSON
i %
AthugiS nýja staöinn.
KENNEDY 8LDG. 317 Portage Ave. Mót Eaton
SPEiRS-PARNELL BAKING CO.
ábyrgjast yður
fulla vigt, beztu vörur fyr-
ir lœgsta verð sem verið
getur. REYNIÐ ÞAÐI
TALSIMI: N6617
WINNIPEG
35. ARGANGUR
WINNIPEG, 'MAN., FIMTUDAGINN 20. SEPTEMBER 1923
NÚMER 36
BJÖRKIN.
Eg horfði yfir hljóðan lund
í haustsins blæ um aftan stund,
og sá hvar bliknuð björkin stóð,
sem brosti áður fríð og rjóð.
Nú var liún döpur, dauf. og ein
og dáin lauf af hverri grein.
Hún syrgði liðna sumartíð
með sólu, dögg og ljóðin blíð,
því blómin hennar lúeik og köld
nú -byrgðu dáuðans skuggatjöld.
Mér virtist henni svíða sár
og sýndist að hún feldi tár.
Við haustsins kalda huldu-spil
eg horfði gljúpur moldar til.
Mér fanst eg einn á eyðimörk,
með örlög söm og þesai björk.
Svo gekk eg hljóður heim á -leið
með hjartað klökt um aftanskeið.
t—!■:
Fréttabréf.
Langruth, 14. 9.-25-
Sumarið er liðið. Dauðadóm-
ur þess var kveðinn upp og hon-
um fullnægt 13. þ. m., svo má
segja, því að aðfarnótt þess dags,
kom svo ‘mikið frost, að héla lá á
jörð klukkan að ganga tíu*,
blómstur og gras á jarðeplum
frusu til dauðs. Sumarið liðna
var með því stysta, er menn muna
eftir, má tsegja að það hafi verið
um fjóra naánuði og ékki meir.
Var það að ýmsu 1-eyti misbrigða-
samt. Vorið kom seint, en
gróðurinn kom svo að segja á
svipstundu eftir að hlýnaði. Á
síðastliðnum sex árum leit aldrei
betur út með allan jarðargróður
en síðastliðið vor. En þegar á
leið fór1 að bera á ýmsu illgresi,
er dreifði sér um engi og akra,
sem háði svo grasi og korni, að
korn reynist nú lélegra en það
hefir verið svo árum skifti. Er
það sérstaklega þistilinn, sem stóð
því fyrir þrifum, það voru ýmist
brennand\i hitar , eða 1 votviðri,
'leiddi það til ryðs í þeim ökrum
þar sem kornið var betur vax-
ið. Það sem bar allar líkur
til þess að það mundi verða
30 mælar af ekrunni, er það um
7 og átta mælar. Og fara gæði
þess eftir því. Stendur nú
þresking sem hæst, og mun all-
langt komin víða.
Manitobavatn stóð afar hátt á
þessu sumri, og stóð þar af leið-
andi vatn lengi fram eftir á engj-
um og ökrum, og leit illa út með
heybjargir, en vatnið sjatnaði
þegar á leið, og munu flestir
hafa aflað sér gnægð heyja, þó
munu sumir hafa fargað gripum
vegna yfirvofandi heyþurðar. En
grasvögstur var óvanalegur, var
allgóð slægja þar sem vanalega
er ekkert hægt að heyja, og þar
sem er mátulega blautt, er gras-
ið víða um 3 og 4 og jafnvel 5 fet
á hæð.
Náttúran er óðum að skrýðast
haustbúningi sínum: Jrén bera
nú laufblöð sín allavega lit, og
sum eru farin að fella þau. Ný-
slægjan er að visu en græn, en
henni er mjög afskamtaður tími
þar til hún missir litar síns. Gras-
ið se'm hefir staðið sumarlangt
ber nú bleikfölvan lit og grundin
verður aldrei framar græn þetta
árið- Liljur vallarins drepa
niður höfði og horfa eftir fylgsni
fyrir sig og sína, þar sem þau
láta fyrirberast óhult til næsta
sumars.
Fuglarnir hafa 'lokið sumar-
störfum sínum;, eru búnir að
koma upp ungum sínum, sem eru
flognir út í heiminn. Sjálfir eru
þeir nú á ferli með kunningjuns
og um stöðvarnar, þar sem þeir
eyddu hinum löngu og blíðu sól-
skinsdögum sumarsins. Þeir
eru farnir að hópa sig til ferða-
lags, langt suður, þar sem að
vermandi geislar sólarinnar fá
að njóta sín, svo að segja alian
ársins hring. Nokkrir hafa nú
þegar lagt upp. Aðrir eru að
svipast eftir bústað fyrir vetur-
inn hér norður í kuldanum, þau
örlög virðast þeim sköpuð,' eins
og okkur, sem verðum að há lífs-
baráttu fyrir tilveru (úckar í hin-
um mikla kulda-
S.S.C.
Allra nýjustu fréttir.
Alexander Boal, siðgæslu eftir-
litsmaður hér í borginni, er ný-
ilega látinn af völdum bifreiðar-j
slyss, ásamt konu sinni og ung-
um syni. í sama slysinu beið
einnig bana, Mrs. M. D- Sigurðs-
son, kona Sig. Sigurðssonar bygg- [
ingameistara. Fólk þetta var
á ferðalagi suður í Minnesota, er
atburð þenna bar að höndum.
Bifreiðin hafði orðið fyrir járn-
brautarlest.
Hon. Howard Ferguson, forsæt-
isráðgjafi í Ontario, er sagður að
hafa neitað því afdráttarlaust,
að viðurkenna leiðtoga bænda-
flokksíns í þinginu, isem hinn op-j
inbera andstæðinga foringja, þótt
flokkur sá só mannfleiri en
frjá'lslyndi flokkurinn. Kveðst
Mr. Ferguson skoða frjálslynda
flokkinn hinn eina löglega and-
stæðinga flokk-
Oklahama ríkið er alt undir
herlögum. Ríkisistjórinn J. C.
Walton, gerði þessar ráðstafanir
sökum þess, að hann þóttist hafa
komist á snoðir um, að Ku Klux
Klan félagisskapurinn, hefði i
hyggju að brjótast til va'lda og
kollvarpa núgildandi stjórnar fyr-
irkomulagi.
Stjórnarskifti eru nýlega um
garð gengin á Spáni. Heitir sá
Rivera, er tekist hefir á hendur
myndun nýs ráðuneytis.
Frá Islandi.
Aðfaranótt þ. 18. var stórbruni
í Birtingaholti í Árnessýshi
Brann til ösku fjós, haughús,
hlaða og skemma, og 8 kýr inni.
Björguðust út úr haughúsinu 3
kálfar, 1 vetrungur, og tvær kýr, j
önnur dauðvona og einn kálfur-[
inn. Kýrnar sem ekki komust
út, brunnu svo að segja til
ösku og alt sem j skemmu og
fjósi var, en furðu lítið af heyi.
Var hjálpin, að 'lágt var í hlöð-
unni enn þá, og raki ofan á af
töðuhita. Var svo mokað mold'
ofan á og kæfður eldurinn í hey-
inu með því. En allmikið brann
alt í kring utan af stabbanum um
leið og veggirnir brunnu af hlöð-
unni. Eldsins varð vart nálægt
miðnætti. Hefir eflaust kvikn-
að út frá ösku sem borin var í
fjósið.
Er tjónið allmikið, húsin lágt
vátrygð, miðað við núverandi
verð á byggingaefni, en gripir,
hey og munir al'lir, þar á meðal
sex sekkir af kornvöru, var alt ó- [
vátrygt. lbúðarhúsinu bjarg-
aði torfveggur, sem er á milli i
þess og þeirra bygginga setn;
brunnu, og svo það að logn var
um nóttina- Hefði vindstaða
verið af bálinu á húsið, hefði það
sjálfsagt ekki orðið varið..
7. þ. 'm. brann hús S. lí f., 200 j
ullarsekkir voru í húsinu, sem
kaupfélag Hallgeirseyjar átti, og
varð nokkru af þeim bargað.
Páfi birtist?
Fréttaritari blaðsins “Sunday
-Times” i Róm, símaði blaði sín.i
íöstudaginn 22. júní sögu þá er
hér fer á eftir:
Það /gengur sá orðrómur, að
andi Píusar páfa 10- hafi sést
fyrir nokkrum vikum í Vaticaninu
Þýzkir og austurrískir prestar
biðu í einkastofu páf:ns efti' við-
tali við hann sjálfan- Lítii
hurð á veggnum laukst hægt upp
og Píus tíundi, sem dó 1915, stóð
fyrir framan þá. Klerkarnir
pektu hann þegar; nokkrir af
þeim höfðu þekt hann perrónu-
lega, og þeir krupu á kné í ótta-
blandinni lotningu. Svipurinn hóf
upp höndina og mælti í. hálfum
hljóðum: “Að tíu árum liðnum
munu vondu tímarnir breyttir” og
'leystist því næst sundur. .
pegar pílagrímarnir voru leidd-
ir fyrir páfa, gátu þeir ekki á
sér setið og sögðu hinum hei-
laga föður frá því, er fyrir þáj
hafði borið. pað er sagt, að
Píus ellefti hafi óviljandi mælt:
“Hvað, aftur?” en hafi náð sér
aftur og sagt þeim að lesa bæn-
ir sínar, því þeir hefðu allir orð-
ið fyrir hinni sömu kvikskynjun-
inni. En prestarnir ,eru samt
al-sannfærðir um, að þeir hafi í
raun og sannleika séð svip Píusar
tíui^da. ■—Lögrétta
Ur bænum.
Gefin voru saman í hjónaband
að Churchbridge, Sask., síðast-
liðið mánudagskvöld, þau séra
Hjörtur J- Leo og ungfrú Stefan-
ía Johnson, dóttir Björns John-
son þar í bænum. Séra Jónas
A. Sigurðsson framkvæmdi hjóna-
vígslu athöfnina. — Lögberg
flytur brúðhjónunum innilegustu
hamingjuóskir.
Mr- og Mrs. J. B. Thorleifs
son, Yorkton, Sask., komu alfarin
til bæjarins ásamt fjölskyldu
sinni í síðustu viku. Mr. Thor-
leifsson býst þó við að verða vest-
ur frá við og við, þar eð hann
hefir þar úr og gullsmiðs verzlun.
Mr. Árni Helgason verkfræðis-
nemi, frá Henisel, N. Dak., kom
til borgarinnar um síðustu helgi.
Miss Stína Jóhannsson, frá
Hensel, N. Dak., var stödd í borg-
inni um isíðustu helgi.
Halldór Karvelsson frá Gimli,
kom til bæjarins í vikunni og brá
sér. út ti'l Lundar, til þess að
heilsa upp á kunningja og vihi.
Styrktarsjóður Japan
Til lúterskra trúarbræðra.
Eins og um hefir verið getið,
þá hefir undirritaður verið með-
ráðandi í nefnd þeirri er 'lúterska
kirkjan hefir sett til þses að
safna fé til styrktar fólki í Jap-
an, sem misti alt sitt i jarðskjá'lft-
anum og stendur uppi alslaust.
Hann hefir og fengið samhljóða
símskeyti frá National Lutheran
Council í New York.
Það er með þrennu móti, að
þeir sem meðlíðun hafa með þess-
um allslausu bræðrum sínum í
Japan, geta rétt þeim hjálpar-
hönd. 1. með því að snúa sér til
sáluhjálparhersins, sem í öl'lum
tilfelluvn verður að vera upp á ör-
læti kristinna manna kominn, til
þess að geta hrint líknarverki
sínu í framkvæmd, með þa§ sem
þeir vilja eða geta látið af mörk-
um rakna. í öðru lagi, að snúa sér
með það til Rauða kross félagsins
í fylkinu, þar sem 'menn búa, sem
eru um þessar.mundir að skora á
menn ti'l hjálpar í þessu sam-
bandi, og í þriðja lagi til heiðing-
jatrúboðs nefndar safnaða yðar.
Gjafir sem heiðingja trúboðs-
nefndum eru afhentar gjöra trú-
nefndum eru afhentar gera trú-
boðum kleift að bæta úr vandræð-
um manna, setm nálægt þeim búa,
eða á meðal þeirra, sem þeir hafa
kynst og þurfandi eru.
Minnist þess að trúboðinn er
merkisberi kristilegrar líknar-
starfsemi, það er, kærleiks og náð-
ar í framandi landi og á tímum
neyðar eins og nú á sér stað í
Japan, þá sýna þætr kristilegu
dygðir sig bezt í að bæta- úr
henni með peningum, matar-'
forða eða fötum. Trúboðinn, sem
hefir af mjög litlu að taka, er í
tilfinnanlegum kringumstæðum
þegar hann þráir að geta rétt
bágstöddum bróður, eða systur
hjálparhönd, en hefir engin efni
á >ví.
Kirkjufó'lkið heima fyrir verS-
ur að styrkja trúboðann í þeim
tilfellum. Við getum ,naumast ætl
ast til þess að þeir horfi upp á
Til kaupe Kjjpí.iiur Lögbsr að blaðið er aðein3 hálf fiutningarnir í nýju by N estii vik j vjrðar prea og kemur blaðið þá að nda Lögbergs! ðnir velvirðingar á því, 3su sinni. Valda því , sem eigi var fullger. komin í sitt rétta horf, j.útí venjulegri stærð.
gi eru bj t að þe gginguna tsmiðjan sjálfsögði

eins ægilega hrygðarmynd einsl
og nú blasir við sjónum þeirra t
sambandi við hið hörmulega slys
í Japan, án þess að gera þeim
mögulegt að bæta úr því á ein-
hvern hátt. Tólf af þrjátíu og
fimm trúboðum lútersku kirkj-
unnar í Japan, áttu heima í hin-
um eyðilögðu héruðum. Sím-
skeyti er nýkomið, sem flytur þær
frttir að trúboðarnir séu allir
heilir á hófi — voru upp til fjalla
þegar jarðskjálftinn kom, en
fóru undir eins til baka á jarð-
skjálfta stöðvarnar þegar þeir
fréttu um ófarirr.ar, til þess að
hjálpa og líkna eftir megni.
Við ættum að gjöra þeim þá
líknar starfsemi léttari, með þVí
að skjóta saman fé svo þeir geti
bætt úr sárustu þörfunu'm og með
því sýna hluttekning okkar og
mátt kristilegs kærieika og líkn-
ar. —
Sjálfur eða sjálf skalt þú ráða
til hvers af þessum hjlápar fé-
lögum þú greiðir offur þitt. pau
eru öll viðurkend og ábyggileg.
En gleymdu ekki að trúboðinn er
umboðsmaður þinn á þessum
sorgar stöðvum, og að þeir standa
uppi ráðalausir að bæta úr neyð-
inni ef þú ekki hjálpar þeim
Þetta ávarp er sérstaklega stíl-
að tií þeirra bræðra vorra eða
systra innan hinnar lúter.»ku
kirkju, sem líklegar eru til þess
að beita sér fyrir þetta mál í
söfnuðunum. Gjörðu svo vel
að setja þig í bvéfr.samband við
undirritaðan. Listi yfir allar,
gjafir verður tafarlaust sendur
til The National Lutheran Council'
«•
Veturinn er fyrir dyrum, og er;
nærri því eins grimmur þar, eins j
og hér í Manitoba. Ekki samt!
svo að skilja að frostið sé eins,
hart. Heldur þrýstir hið kalda
og raka sjávarloft sér með meiri
biturleik í gegnum merg og bein
fólksins heldur en þurra vetrar-
loftið á sléttunum í Manitoba.
Hugsið um hálfa miljón manna,
sem hvergi eiga höfði sínu að aðj
halla. Þrjár miljónirnar sem[
fórust þurfa nú ekki á hjálp vorri j
að halda. Hugsið ykkur að|
al'lir íbúar Manitoba fylkis væru j
heimilislausir nú undir veturinn.l
Jafnvel þó útlitið sé hér ekki semj
allra bezt, og menn eigi við erf-;
iðleika að etja, þá er eg þess full-j
viss, að það verða margir tiL'þessj
að rétta þessum líðandi, stríðandi
og alslausu þúsundum í Japan
hjálparhönd-
Sélkirk, Manitoba 11. sept 1923
S. O. Thorláksson.
Ástœðumar
orku, má svo að orði kveða, að
hvert einasta smáþorp sé lýst
með rafurmagni. Bókasöfn
öll standa undir beinu eftirliti
hins obinbera og hefir almenn-
ingur að þeim frjálsan aðgang
endurgjaldslaust.
íþrótta og málfundafqlög eru
mjög algeng jtil sveita og hafa
orðið til ómetanlegrar blessunar-
Bifreiðanotkun er engu 'minni í
British Columbia en í hinum
fylkjum Vesturlandsins, og hefir
þar,, engu síð-ur en annarstaðar,
haft stórvægileg áhrif á verzlun
og félagslífið. Læknaskipun íj
British Columbia fylki, er upp áj
hið allra bezta. , Jafnvel í hin-1
um afskektustu og fámennustu j
bygðarlögum, eru ávalt 'læknarj
við hendina. —
Fólk er til British Columbia
flytur, þarf ekki að kvíða leið-j
indum. Út við sjó og upp til
sveita, er útsýni hið fegursta.
Skemta menn sér til iskiftis við
fjallaferðir, kappróðra, dýra og
fiskiveiðar. Víða er hér að
finna bjarndýr, músdýr, caribou
og mörg önnur smærri dýr. Mikið
er þar einnig af öndum, gæsum,
dúfum o. fl. Flest vötn eru
krök,af fiski og með ströndum
fram er gnótt af heilagfiski, lax
og si'lungi-
Ágæt gistihús er að finna
víðsvegar um fylkið og eru þau
svo að segja allan ársins hring,
þéttskipuð ferðafólki, frá öllum
álfum heims. —
Mentunar iskilyrðin í British
Columbia, eru hin allra fullkomn-
ustu. Skólarnir eru góðir og
gersamlega óháðir allri þjóðernis
eða flokkaskifting. í útkjálka
héruðum, lætur stjórnin reisa
skóla og launar kennara að mestu
leyti. En í borgum og bæjum.
bera hlutaðeigandi borga og
bæjastjórnir að mestu leyti á-
byrgð á starfrækslu skólanna,
þó fylkið veiti stundum til þeirra
nokkurt fé.
Stjórnin lætur sér einkar ant
um mentun á .sviði akuryrkjunn-
ar og hefir á mörgum stöðum til-
raunabú, sem komið hafa að ó-
metan'legu gagni. t—
Skatta fyrirkomulagið, er að
heita má hið sama og í Sléttu-
fylkjunum þrem. 'Bændur, sem
ekki eiga yfir þúsund dala virði.J
eru undanþegnir skatti. Fimm af
hundraði, er lagt f ska’tt á órækt-
að land. —
Megin iðngreinar eru akuryrkja,
timburtekja, fiskiveiðar nárnu-
gröftur og skipabyggingar. Kola-[
framleiðsla er og allmikil í fylki
þessu og hefir víðtæk áhrif á hagj
og afkomu fylkisbúa yifrleitt.
fyrir því að hugur íslenzkra bænda
hreigist til Canada.
62 Kafli.
1 undanfarandi greinum, hef-
ir verið leitast við að skýra frá
istaílháttum og atvinnuskilyrðum
í Sléttufylkjunum ,þrem eins Ijós-
lega og frekast var kostur á- Um
að minsta kosti eitt Vesturfylkj-
anna mætti þó margt fleira;segja,
sem sé British Columbia. Járn-
brautarlínur í því fylki, nema til
samans;4,247 mílum- Auk þess
sigla þar gufuskip, samkvæmt
fastákveðnum áætlunum ‘milli
allra megin hafna, en fjöldi
siuærri báta er stöðugt á ferð og
flugi eftir hinum ýmsu vötnum
og tekur þar við er járnbrautir
þrjóta.
Fylkisstjórnin annast um þjóð-
vó?u alla í samráði við sambands-
stjórnina. Er nú stöðugt verið
að leggja ,nýja ogv nýja vegi, þar
sem þeirra er mest þörf. —
Þótt bygðarlögin liggi harla
dreift, er samt félagslífið í fylki
þessu þið skemtilegasta. Valda
hinar góðu samgöngur þar mestu
um.? Vanrouver, stærsta borg
fylkisins, telur um 175,0z0 íbúa,
að meðtöldum undirborgum. f
öllum stærri bæjum, er að
finna raflýsing, vatnsleiðslu,
gistihús, ritsíma, talsíma, dag-
blöð, bokaeöfn, skóla og kirkjur.
Söknm hinnar óþrjótandi vatns-
þeir, sem æs'kja frekari upp-,
■lýsinga um Canada, snúi sér tir
ritstjóra! Lögbergs, J. J. Bildfell,
Columbia Building, Cor. Toronto
og Sargent Ave, ’Winnipeg.
'
Verzlunarskýrslur
Islands.
í “The Baltic Scandinavian
Tracíe Review fyrir ágúst, sepi
gefið er út í Kaupmannahöfn, er
útdráttur úr verzlunarskýrslum
íslands fyrir árið 1922 og sýnir
sá útdráttur að verzlun landsins
við aðrar þjóðir hefir numið 48.2
miljónu'm króna, af því eru 40.3
kr. skattgildar vörur. Sild á
2w krónur tunnan kom upp á 6.8.
Fóðurmjöl, fóðurkökur og áburð-
ur 0.5 kr. s'kip og fleira 0.6.
Hagstofan hefir ákveðið til
bráðabirgða að útfluttu vörurnar
hafi numið 47.2' miljónum króna,
en bætir samt við að upphæð sú
verði ef til vill of lág. Afleiðingin
er því sú, að útfluttar og inn-
fluttar vörur gjöra ekki meira en
mætast árið 1922, án *þess að
skilja þjóðinni eftir neinn hagn-
að af þess árs verzlun.
Árið 1921 námu innfluttar vör-
ur hjá íslendingum eftir áætlun
hagstofunnar 45.5 'iniljónum kr.,
en þær útfluttu 44.3 miljónum.
Afleiðingin af því að stjórnin
tók tóbaksverzlunina í sínar
hendur 1921 er sú, að innflutn-
ipgur á þeirri vörutegund mink-
aði til muna árið sem leið, því
kaupmenn höfðu meiri og minni
byrgðir af tóbaki, sem varð að
selja áður en einkaréttindi stjórn-
arinnar gengu í gildi. það voru
að eins 52,000 kilos af tóbaki
flutt inn í landið árið sem leið
gegn 56,000, 118,000, og 126,000
kíló næstu þremur áru'm þar á
undan. Á síðasta ári voru 13,-
000 kíló af vindlum og vindling-
u'm flutt inn, en á næstu þremur
árum þar á undan — 1921, 1920
og 1919 voru 22,000, 19,000 og
43,000 kílós flutt inn.
Árið sem leið voru 678,453 kíl-
ós af kaffibætir flutt inn og er
það nokkuð meira en á tveimur
árunum þar á undan, því þá nam
hann 514,640 kílós 1921 og 440,549
kílós árið 1920. íslendingar
hafa líka keypt allmikið af sykri
á síðasta ári fluttu þeir inn 3.1
miljón kílós, en á næstu þremur
árum þar á undan voru 2.9.1.9.3.4-
miljón kílós flutt inn.
Árið 1922 voru 3.790 af te
flutt inn, á næstu þremur árun-
um þar á undan voru 1500 kílós
flutt inn á árunum 1921 og 1920
hvort ár, en 12,000 árið 1919. 78
000 kílós af súkkulaði voru flutt
inn, 1922, 14,000 af cocao 1921.
30 miljónir kílós af maís,'
kartöflum, steini, olíu, cementi,'
'kalki tjöru og öðrum vörutegund- ^
tfm af líku tagi, voru flutt inn ogj
er það nokkuð meirá en á árun-
um þar á undan.
Innflutt klæðavara og band
nam 658,695 kílós og er það nokk-
uð meira en árið þar á undan, því
þá nam það 487,000 kílós.
íslendingar flytja inn meira afj
tveimur vörutegundum en nokkru
öðru, sökum þess að atvinnuvegur,
þjóðarinnar krefst þeirra, en það
er kol og salt, og var innflutn-
ingur þeirra vörutegunda miklu
meiri en síðastliðið ár, en á ár-
unum þar á undan- Innflutn-
ingur á salti var 'meiri árið 1922
en nokkru sinni áður og inn-'
flutningur á kolum eins mikill og
hann var fyrir stríðið. Til þess i
að gefa mönnum hugmynd umj
salt verzlun fslendinga setjum
vér hér skrá yfirrinnkaup þeirra
á þessum tveimur vörutegundum
frá 1913 til 1922:
Salt
1913 43,000 tons
1914 50,000 tons
1915 52,000 tons
1916 48,000 tons
1917 22,000 tons
1918 22,000' tons
1919 45,000 tons
1920 31,000 tons
1921 35,000 tons
1922 60,000 tons
Kol
.... 104,000 tons
.... 113,000 tons
83,000 tons
64,000 tons
.... 19,000 tosn
20,000 tons
.... 23,000 tonsj
.... 41,000 tonsj
45,000 tons;
75,000 tons
I
Síld útflutt á sama tíma:
1913 ........ .... 217,000 tunnur
1914 .... ........ 277,000 tunnur
1915 .............. 388,000 tunnur
%1916 .......... 317,000' tunnur
1917 ............... 90,000 tunnur
1918 ............... 15,000 tunnur
1919 ......... ...i 280,000 tunnur
1920 .............. 180,000 tunnur-
1921 ■ .......... 129,000 tunnur
1922 .............. 243,000 tunnur
Opið bréf.
Til séra Björns B. Jónssonar.
Góði kunningi!
Eg get ómögulega stilt mig um
að þakka þér1 fyrir hiuttöku þína
í orrahríðinni miklu. Mér
; virtist það, sem þú sagðir um
það mál í ræðum og riti vera
meira en, nokkuð annað sem um
málið var sagt. Eg sé glögt
| eða þykist sjá, að eg gæti unn-
ið með slíkum mönnunj, sem
þér það er ætíð skemtilegt að
í vinna með riíkum, sem sjá glögt
i og eru að öllu leyti, einlægir mál-
efninu, hvert svo sem málefnið
er.
Eg þakka þér innilega fyrir
i samvinnuna,
Svo langar mig til að masa svo-
lítið meira við þig um ýmislegt.
Eg vildi helzt vinna með þér,
[ að alsherjarmálum það sem eftir
| er æfinnar; því, að slíku'm málum
j ætti maður að vinna með alhuga.
fara svo
pað virðist sem það ætli að
fara svoað íslendingay hverfi,
sem dropi í sjóinn, nokkuð fljót-
lega. Merki ö-ll eru til 'jæss,
i sem stendur að minsta kosti,
I pað ber mjög lítið á íslending-
um sem heild á yfirstandandi
tíma; virðist mér.
Eg vil að íslendingar standi
þannig saman að þeirra gæti í
þessu mamvfélagi, sem við skip-
um, hér- Eg vildi alt til vinna
að svo gæti orðið. Hvað er
mögulegt að gjöra til þess að
sameina marga? Það er tíma-
'bært að athuga það mál.
Eg hefi eiginlega aldrei verið
það sem kallað er flokksmaður.
Pað hefir mátt segja að eg væri
útskúfaður öllum frá, þó eg hafi
ekki beinlínis lagst út á fjö'llum.
Eg held að það- væri ráð fyrir
mig að verða flokksmaður til
reynslu Eins og eg er, gjöri eg
ekki hið minsta gagn.
Eg gæti unnið með þér, og
mér er „vel við marga þá menn
sem eg mundi mæta, ef eg skip-
aði þann bekk eftir megni.
Satt var það, mér datt í hug að
verða prestur; en eg hætti fljótt
við það, vegna þess sérstaklega
að eg sa að þeir, sem mér eru
'miklu fremri gátu litlu áorkað í
þessu síðasta alsherjar velferðar-
máli voru, og mun sú reynslan
endurtaka sig. Hvað mundi
eg þá geta gjört sem að gagni
yrði, ef afburða menn með óbil-
andi áhuga geta engu um þokað?
Pað er afar erfitt að vera
prestur, nú á dögum. Að ejns
afburðamenn geta svo litlu þok-
að, en ekki miklu- Hver ein-
asti unglingur, þykist vita á öll-
um sviðum eins mikið og kenni-
maðurinn og tekur ósköp lítið til-
lit til þess sem sagt er. Sumir
þykjast vita, að eg held talsvert
meira um málin, en sá sem for-
sæti skipar og svo framvegis
Fyrir mann eins og mig sýnist
það fásinna að reyná"prestskap.
Svo er n$ hitt, að eg er hreint
ekki nógu trúaður, eftir því se’m
það er skilið; en það er um að
gera að velja góða, trausta og
trúa menn í þá stöðu. _ Kirkjan
hefir á öl'lum tímum liðið mestan
baga af þvi, að hennar þjónar
hafa verið ótrúir og ónýtir.
Eg get verið með samt, þó eg
sé ekki þjónn kirkjunnar, og unn-
ið máske eitthvertt gagn, í sam-
bandi við allsherjarmál, se'm til-
heyra kirkjunni að svo 'miklu leyti
sem þjónar hennar skilja tákn
tímanna.
í söfnuði gæti eg verið, en ti'l
þess að gjöra nokkurt gagn„ verð-
ur maður að hafa stöðuga vinnu.
Eg er alvarlega að hugsa um,
að koma til þín, og vera með
eins fljótt og eg fæ stöðuga at-
vinnu; en hvenær það verður
veit eg ekki, mig Iangar til að
flýta fyrir því. —
Eg er að reyna að verða
skólaumsjónarmaður, Public
School Inspector, en það gengur
ekki vel. Eg er hræddur irm
að Dr. Fletcher, sem mestu ræð-
ur, sé mér fremur óvinveittur.
Ef Islendingar stæðu virkilega
vel saman og vildu mér vel, gætu
þeir óðar lagfært það, því eng-
inn má við margnum og ekki Dr.
Fletcher fremur en aðrir. petta er
nú ef til vill ekki rétt sem eg
segi um Dr. Fletcher, það er að
eins getgáta. En það er áreið-
anlegt að ef íslendinga'r stæðu
saman gætu þeir haft undraverð
áhrif á ýmspm sviðum.
Hugsanlegt er að eg hætti við
þessa ráðagerð og gæfi mig allan
við að hjálpa áfram íílslenzka
skólanum. Eg held að eg gæti
hjálpað með ýmsu móti. Líkle/a
verður aldrei mögulegt að sam-
eina alla íslendinga um skólann,
en ýmislegt mætti kannske laga
og þannig auka aðsókn að skólan-
um og fjölga aðstandednum.
pað er eitt sem fljótlega mundi
auka aðsóknina, það að finna
eitthvert ráð til þess að áttatíu
af hundraði, stæðust prófin á
hverju ári. pað yrði svo mikill
munur á því, og./því algenga, að
það eitt mundi auka aðsóknin.i
feikna 'mikið.' Slíkt er mögu-
legt. i
Ef eg verð hér í 'Winnipeg í
vetur, langar mig til, þó eg sé
ekki kennari að hjálpa með ein-
hverju móti, svo ekki verði miklð
um hrap næsta ár. Mig langar
til þess að gjöra etthvert gagn
einhverstaðar, jekki svo mikið
um að safna peningum, en lifa
verð eg einhvern veginn.
Þetta er auðvitað alt “mas”
eins Og ætlaðist lti'1, en “hverjj
gamni fylgir nokkur alvara”.
pinn einlægur
Jóhannes Eiríksson.
Winnipeg, sept. 10 1923
623 Agnes St.