Lögberg - 15.11.1923, Qupperneq 4

Bí* 4
AÖGBERG, FIMTUDAGINN
15. NÓVEMBER 1923.
Eögberg
Gefið út hvem Fimtudag af The Col-
usikia Pre**, Ltd., iCor. Sargent Ave. &
Toronto Str.. Winnipeg, Man.
TalHÍmari N-G327 ofi N-0328
Jóa J. Bíldfell, Editor
Utaná8krift til biaðsins:
TME eOLUMSIA PRESS, Ltd., Bo*3m. Winnípag. Nlan.
Utanáskrift ritstjórans:
EOlTOR LOCBERC, Box 3172 Winnipeg, tyan.
The “Lögberg” is printed and published by
The Columbia Press, L.imited, in the Columbia
Building, 695 Sargent Ave., Wirfnipeg, Manitoba.
Til kaupenda Lögbergs.
Um leið og vér þökkum kaupendum vorum
fvrir viðskiftin á þessu ári, sem nú er svo mjög'
farið að líða á, erum vér knúðir til þess af;
minua þá á, að framtíð blaðsins er komin
undir því, að það sé borgað. Ekkert blaij/
getur haldið áfram að koma út, ef kaupendurn-
ir standa ekki í skilum, og sízt þau blöð, sem
eins og Lögberg hafa í lengri tíð verið seld fyr-
ir minna verð en það kostar að gefa þau út.
Kaupnedur Lögbregs hafa nú hátt upp í
fjögur ár fengið Lögberg fyrir minna verð, en
nokkurt annað blað, sem þeir liafa keypt, jafn-
stórt, og^ oss er kunnugt um, að kaupendurnir
eru útgáfunefndinni þakklátir fyrir það., Er/
liakkiætið eitt er létt á metaskálunum. Á því
getur ekkert blað lifað til lengdar. Menn verða
líka að borga fyrir það.
Þegar að sijórnarnefndin réð við sig að
lialda við hið gámla verð blaðsins, þrátt fyrir
það þótt verðið væri sett upp til muna á öðrum
blöðum, þá hélt hún, að kaupendur blaðsins
mundu virða þá viðleitni og að þeir mundu
virða hana á þann hátt, að borgrr blaðið fljótt
og skilvíslega; en á því hefir orðið misbrestur
í alt of mörgum tilfellum. Vér höfum reynt að
bera það með eins mikilli þolinmæði og oss hef-
ir vorið unt1— verið eins vægir í kröfum við
menn eins og vér sáum oss fært, en það liefir
hvorugum málsaðila gjört gott. Kæruleysi
kaupendanna margra hefir aukist og útistand-
andi skuldir blaðsins vaxið með ári hverju, þai
til nú að þær nema stórri upphæð.
Eins og flestum kaupendum blaðsins er
kunnugt, þá hefir Columbfh Press félagið orð-
ið að fara í mikinn kostnað á þossu yfirstand
andi ári við að koma sér upp nýrri byggingu
og þarf því frernur nú en nokkni sinni fyr á
öllum útistandandi skuldum að halda. Vilja
nú ekki þeir, sem skulda blaðinu fyrir eitt eða
fleiri ár, sýna oss og því þá velvild, að greiða
skuldir sínar tafarlaust og sýna með Jrví, að
jieir meti það sem stjórnarnefnd Lögbergs hef-
ir gert fyrir þá ?
Vér vitum, að dýrtíðin hefir verið mikil og
er enn; en í henni höfum vér verið að reyna að
taka þátt með því að selja kaupendunum blað-
ið fýrir helmingi lægra verð, borið saman við
önnur blöð af sömu stærð, heldur en það hefði
kostað þá, ef vér þefðum fylgt sömu reglu með
söluverðið og þau hafa gjört.
•
Þessa þátttöku í dýrtíðar erfiðleikunum.
vonum vér að allir kaupendur blaðsins meti,
með því að standa í skilum með eldri og yngri
skuldir við blaðið.
fslendingar hafa fengið orð á sig fyrir
orðheldni og skilvísi fjrr og síðar; en það er
eins og margir þeirra liafi gleymt þessum
dygðum, þegar til þess hefir komið, að borga
vestur-íslenzku blöðin, því vér teljum víst, að
hjá engum blöðum, sem út eru gefin hér í landi
séu eins mikil vanskil á borgun eins og hjá ís-
lenzku blöðunum, og virðist það vera orðið að
andstygðar-ávana eða þefð, sem verður að1
breytast, ef blöðin eiga að geta haldið áfram
að koma út.
Vér segjum ekki, að þessi ávani sé kaup-^
endum einuin að kenna. Hann á rót sína líka
að rekja til útgefendanna. Mönnum er kunn-
ugt um reglu ]»á, sem hérlendir blaðaútgefend-
ur fylgja í þessu efni, nefnilega þeirri, að hættu
að senda blöðin til þeirra, sem ekki borga þau.
og þá verða kaupendurnir annað hvort að
borga eða vera án blaðanna. Þessari reglu
hafa íslenzkir blaðaútgefendur aldrei fylgt hér
í landi, og þess vegna sitja þeir nú með stór-
skuldir á bókum sínum og tapa á blaðaútgáf-
um sínum.
Vér sögðum áðan, að Lögberg ætti stórfé
útistandanili fyrir ógreidd áskwiftargjöld hjá
Vestur-íslendingum. Þetta fé verður blaðið
að fá greitt nú í haust. Það er mesta heimska,
bæði fyrir útgefendur og kaupendur blaðsins,
það er þá af þeim, sem skulda blaðinu, aðy
halda lengur áfram án þess að gera upp sakir
sínar hreint og ærlega. Blaðið getur ekki stað-
ist það og kaupendur *geta ekki staðið sig við
það sóma síns vegna.
Vér viljum því í bróðerni, en allri alvöru.
tilkynna þeim, sem skulda Lögbergi fyrir eitt
eða fieiri ár, að jiær skuldir verða að grgiðast
fvrir næstkomandi áramót, eða J)á að vér verð-
nm að takí^ til þeirra ráða, sem lög landsins
heimila og kringumstæðurnar krefjast.
Bœjarstjórnar-kosningarnar.
“Tímamir breytast og mennirnir með,”
segir gamalt íslenzkt máltæki, og finst oss
það eiga við um í höndfarandi bæjarstjórnar-
kosningar í Winnipeg.
Hér á fyrri áruin, þegar lítið eða ekkert
var borgað fyrir að sitja í bæjarstjórn, þegar
að menn létu til leiðast skyldunnar og gagnsiníj
vegna, sem þau gátu unnið bæjarfélaginu, að
gefa kost á sér í það embætti, þá sóttu embættin
eftir mönnunum, en mennirnir ekki eftir em-
bættunum. Nú er þetta öðm vísi. Staða ^essi
er nú nægilega vel launuð til þess að hún se ei*t-
irsóknarverð frá því sjónarmiði. Euda hafa að
líkindum aldrei fleiri sótt um þær stöður lieldur
en einmitt nú.
Menn segja ef til vill, að það sé gott — að
það beri vott um vaknandi áhuga fólksius og
næmari skilning á velferðarmálum bæjarfélags-
ins.- En slíkt er þó að voru áliti engan veginn
aðalástæðan fyrir þessum vaknandi áliuga, sem
sumir kalla, en sem frá voru sjónarmiði er rétt
néfnt stétta-stríð. v
Frá öndverðu hefir óhreinskilni í hugsun, í
orði og í verki verið til ills og valdið meira tjóni
í heiminum heldur en nokkuð annað. Og svo er
það enn í dag.
Það er því bezt fyrir mann að ganga hreint
til dyra í þessu sambandi og kannast við, að
hér sé ekki um neina vakning að ræða, ekki um
neina þrá til þess að efla eindrægni, enga livöt
til þess að auka velvild, enga viðleitni til þess
að knýt’a þetta bæjarfélag saman svo það geti
betur beitt kröftum sínum að settu marki.
Hér er í aðsigi stríð — stríð á milli verka-
fólksins, eða öllu heldur leiðtoga verkafólksin?
annars vegar, og annara stétta þessa bæjarfé-
lags hins vegar.
Stríð er undir flestum kringumstæðum
eyðileggjandi og ógeðfelt. Þó geta verið til
réttmæt stríð, þegar um einhverja lífræna
hugsun er að ræða, sem velferð einstaklinga og
heilla1 þjóða byggist á. En þau sundra æfin-
lega kröftum, vekja hatur og valda erfiðleik-
um.
A síðustu árum hefir risið.liér upp í Win-
nipeg öflugur flokkur verkamanna, með J>eim
einloeitta ásetningi að ná yfirráðum í bæjar-
stjóra. Og til hvers? Til jæss að geta komið
1 í ramkvæmd, að svo miklu leyti sem bæjar-
malin snertir, sínuin sérskoðunum og sínum á-
hugamálum.
Oss er sagt, að menn eigi rétt til siuna
sérstöku skoðana og að það sé kjarni lýðveldis
hugsjónanna að menn fái að efla þær skoðanir
og berjast fyrir þeim.
Þetta er satt og ekki satt. Satt að því levti
að sérskoðanir manna og mannflokka eiga rétt
á eér^eins lengi og þær stefna að velferðartak-
marki heildarinnar. En engin sérskoðun á rétt
á sér, sem vill þroska sig og 'sinn flokk á kostn-
að heildarinnar. ■- >
Það er eitt af stormeinuhi nútíðariunar að
hinir ýmsu flokkar eða stéttir, sem svo mjög
hugsa um sinn eigin hag að þeir eða þær
gíeyma að heildarþroskinn og velgengni lieild-
arinnar er komin undir sameiginlegum hags-
munum og samvinnu heildarinnar, 0g að mesta
ogagn, sem þær geta unnið þessu bæjarfélagi
og ollum öðrum bæjar eða þjóðfélögum, er að
berjast svo hart fyrir sínum sérmáium, að þau
verði til óánægju og sundrungar.
Oss dettur ekki í liug að segja, að verka-
menn hafi ekki rétt til að vera í bæjarstjórn.
eða að þeir eigi ekki að vera þar. Það sem vér
segjum eða leggjum^ áherzlu á í þessu sam-
bandi, er það, að þeir séu }>ar ekki sem mál-
svarar sérstaks flokks eða stéttar innan bæj-
arfélagsins, heidur^em heildarinnar.
Frá voru sjónarmiði á engin stétt eða
flokkur manna rétt á að vonast eftir, að tals
menn þeirra séu studdir til kosninga, hvorki
nú né endranær, heldur þeir menn aðeins, sem-
tala mali allra bæjarbúa jafnt, menn, sem ekki
þékkja neinn stéttámun eða stéttaskifting að
því er til bæjarmálanna kemur, en bera Tag
alra jafnt fyrir brjósti.
\'ér minnumst j>ess( ekki, að eins margir
hafi nokkurn tíma sótt úm kosningu til bæjar-
sjórnar eins og nú, bæði konur og karlar—kon-
ur og karlar, sem bæjarbúar vita engin deili á,
vita ekkert, hvort þau hafa nokkuð af hæfileik-
um þeim, sem slíkt starf krefst, eða livort þau
þekkja starofið í starfsmálum þeim, sem þau
eru að biðja bæjarbúa að fá sér í hendur, og þó
hefir aldrei verið þörf á hæfari mönnum í bæj-
arstjórn í Winnipeg en einmiít nú.
Frambjóðendur í bœjarstjórnina í Winnipeg
Fyrir borgarstjóra: S. J. Farmer, fyrver-
andi borgarstjóri, og Robert Jacob, lögfræð-
ingur.
_ I fyrstu kjördeild sækja um sæti í bæjar-
stjórn: J. G. Sullivan, verkfræðingur, sá er
setið hefir í bæjarstjórninni fyrir j)á kjördeild;
R. J. Shore, fasteignasali, sem hefir líka verið
í bæjarstjórninni og sækir aftur um embættið;
A. R. Leonard, fyrverandi öldurmaður; nýir:
T. Fox-Decent, fasteignasali; W. E. Milner, W.
A. James, Daniel W. Campbell og A. E. Ham. |
1 annari kjördeild: Frederick H. David-
son, fyrverandi öldurmaður og borgarstjóri;
John O’Hare, fráfaraúdi öldurmaður, og Tlios.
Flye; nýir: Vietor B. Anderson, prentari hjá
Columbia Press; Mrs. Jessie Kirk; Mrs. Helén
Armstrong, Mrs. Edith Hancox og C. #F. Czer-
winski.
í þ.riðju kjördeild: fráfarandi öldurmenn.
J. A. Barry, John Blumberg og Herbert Jones)
nýir: Percy Ellor, J. L. Wigginton, John Mc
Crum og Matthew Popovitch.
í skólastjórn bjóða þessir sig fram:
í fyrsu kjördeild: Arthur Congdon, A. E.
Bowles, \Villiaip A. Matheson, Fi C. Chambers.
1 annari kjörd.: Garnet Coulter, A. H. S,
Murray, Lorae J. Elliott, alt lögfræðingar
Max Stobart og James Mclntyre.
1 þriðju kjörd.: Robert Durward, Dr. H.
A. McFarlen, Robert A. Bruce og Marcus
Hyman.
“The Playhou.se’’
Leikhúsin eru ekki lítill þáttur í lífi borga
og bæja. Þau hafa verið og eru stórveldi í
hugsanabeimi manna — stórveldi til góðs eða
ills.
1 heimi leiklistarinnar hefir bylting og
breyting átt sér stað, eins og allsstaðar annars-
staðar. Ilreyfimyndahúsin, þar sem myndir
lífsins, ljótar og fallegar, líða fyrir augu áhorf-
endanna í óslitinni heild og menn geta hallað
sér aftur á bak í mjúkum stólum, drukkið með
augunum það sem fyrir ber, en látið hugsunina
sofa, útrýmdu að mestu hinum eldri og erfið-
ari klassisku leikjum, svo menn héldu jafnvel
um tíma, að dagar þeirra væru taldir, og það
ekki að áíitæðulausu, því að svo liöfðu hreyfi-
myndahúsin með sínum vélamyndum, illum og
góðum, heillað hugi fólksins, að klassisku leik-
húsin stóðu tóm, þegar vísa varð fóki frá hin
um vegna rúmleysis. Menn vildu ekki lengur
hlusta á speki Shakespeares eða list Richards
Wagners. Hinir förnu meistarar leiklistarinn-
ar stóðu hljóðir og hnípnir og horfðu á fólkijj
—almenningsálitið, ganga úr vegi og fram hjá
sér.
Sem betur fer, virðist ])ossi æðisalda mann
legs hugsunarleysis, vera að falla um allan
heima og líka hér í Winnipeg. AðsóSnin að liek-
húsum þeim, sem sýna hina “klassisku” leiki,
er aftur að aukast og eitt nýtt leikhús, sem úð-
ur mátti telja í tölu hreyfimyndahúsanna, hef-
ir nú bæzt f tölu þeirra klassisku, það ,er Pan-
tages leikhúsið á Market Street, sem undir.
nýrri stjórn eða nýjum herrum, hefir verið
skírt upp og heitir nú The Playliouse. ArinaÖ
markvert atriði í sambandi við það, er vert að
benda á og það er, að Islendingur efnilegur og
myndarlogur, hr. Þorsteinn Borgfjörð, er einn
af aðal eigendum og stjórnendum þessa leik^
húss.
Vér óskum hr. Borgfjörð og jicim félögum
til lukku með þetta fyrirtæki og líka með
- j)að, að jieir ^kuli vera búnir að breyta um leiki
í j>essu húsi og innleiða þangað klassik í stað-
inn fyrir vélamyndir og allslags skrípaleiki
sem þar gat áður að líta.
Síðast liðna viku var þar lcikinn leikur, senj
heitir “Ellefta boðorðið”, sorgarleikur gamall
og nýr, þar sem ótrvgðin fær sín óumflýjanlegu
endaiok. Leikendurnir allir voru frá New York
og leystu hlutverkin vel af hendi—sumir á,-
gætlega.
Þegar Islendingar eru að ráða við sig, á
hvaða leikhús xeir eigi að fara það og það
kveldið, j)á ættu þeir e’kki að glevma The Play-
house á Market stræti. Þar er alt af að sj;j
góða leiki. Húsið er með beztu leikhúsunum í
bænum og aðgangurinn seldur *á sanngjörnu
vcrði.
Andrew Bonar Laww
\ Við lát lians er fallinn í valinn, einn af á-
hrifamestu stjórnmálamönnum brezka veldisins
og jafnframt sá af sonum hinnar cariadisku
þjóðar, er mestri tign hefir náð. 1 lífi hans og
sjtarfi, birtust flestir góðkostir jijóðarinnar, í
þoirra skýrustu og sönnustu mynd. Bonar Law
var framúrskarandi yfirlætislaus maður, hug-
rakkur, ráðvandur og bjartsýnn. Krókaleiðir'
í pólitík voru honum ekki tamar. Sannfæring-
in var lionum fyrir öllu, hvað sem pólitiskum
hagsmunavonum eða fylgi leið, Trúin á mál
staðinn, ásamt heilbrigðri dómgreind, greiddi
götu þessa merka manns til frægðar og frama,
A.ldrei nokkurn tíma gægðist fram hjá honum
síngirni, og verður slíkt jiví miður, ekki sagt
um alla stjórnmálamenn. Hann setti almenn-;
ingshaginn ávalt framar sínum eigin hagsmun-
um og lifði æfina á enda, æðrulaus, fáskiftinp
og virtur jafnt af öllum flokkum.
Andrew Bonar Law taldist til íhaldsflokksr
ins brezka. En þrátt fyrir það, var hann þó í
flestum greinum víðsýnn og frjálslyndur. M
minsta kosti var hann umburðarlyndari flest
iim mönnum fremur.
Þegar David Lloyd George stofnaði bræð
ings ráðuneyti sitt á stríðstímanum, tókst Bon^
ar Law á hondur hið vandasama embactti fjár-
mála ráðgjafans. Honum skildist manna bezti
að á þeim erfiðleika. árum reið jrjóðinni meira
á einlægni, en lijaðningavfgum milli hinna ein-
stöku flokka. Þess vegna kvaðst hann engu ó
fúsari til starfa, sem undirmaður Lloyd George
en þótt honum hefði sjálfum verið boðin stjórn-
arforystan. Var hann þegar kjörinn málsvarf
samsteypuflokksins á þingi. Enginn smáræðis
vandi mun það hafa verið, eins og gefur að
skilja, að halda í hemilinn á jafn ósamstæðri
hjörð og þeirri, er bræðingsstjórnin studdist
við, því víst er um j>að, að ýmsir áhrifamenn
af hinum gamla skóla íhaldsstefnunnar, svo sem
Sir George Younger; litu Lloyd George og stjón
hans alt annað en hýru auga. Stjórnmálahafið
var krökt af blindskerjum, en hið glögga stýri-
mannsauga Bonars Law, átti vafalaust ekki
hvað minstan jiáítinn í J)ví, að stjórnarfleyinu
hlektist aldrei á. Markmið hans var, að halda
bræðingsflokknum saraan, j)ar til séð væri fyrir'
enda ófriðariris, livað svo sem síðar tæki við. —
Ahyggjur, vökunætur og erfiði á tímabilinu
3917—1918, veikti til muna heilsu fjármálaráð-
gjafans og flýttu fyrir aldurtila hans. Nokkrií
áður en kosningarnar síðustu fóru fram á Bret-;
landi, varð hann að láta af embætti sökum
heilsubrests. Ilrestist hann j)ó allmikið brátt
Konan ætti að hafa
bankabók
s
JERHVER kona liefii* í liyggju
sérstaka aðferð við innkaiip sín
liún liefði iMíiiingana.
pau ættu að veraforréttindi hverrar
konu, að hafa umráð yfir húspeningunum.
pá getur hún sjálf lagt niður fyrir sér það
sem hún þarfnast og sparað í þeim tilgangi
peninga.
Ef þér eruð hyggin húsmóðir, þá munuð
þér spara í þessu augnamiði. Skildingar í
Pyngjunni, eru ekki lerfgi að hverfa — þér /
fáið freistingu til að eyða þeim. Geymið
peninga yðar þar sem þeir eru tryggir, en
þó ávalt til taks, hvenær sem þér þarfnist
þeirra.
Biðjið um vora nytsömu minnisbók. Hún
' sýnir yður hve fljótt að lítið spari-
sjóðs innlag ávaxtast.
THE ROYAL BANK
0 F C A N A D A
Höfuðstóll og viðlagssj. .. $41,000.000
Allar eignir....... ... $519,000,000
SHgOMgdmaMBtlll
Meðlimir Grain Exchange, Winnipeg Produce Clearing
Association, Fort William Grain Exchange, og
Grain Claims Bureau.
LICENSED AND BONDED
Northwest Commission Go.
LIMITED
Telephone A-3297 Grain Exchange, Winnipeg, Man..
lloom 376
íslenzkir bændur!
Munið eftir íslenzka kornverzlunarfélaginu, það gæti
borgað sig að senda okkur sem mest af kornvöru yðar.
þetta árið. —
Við seljum einnig hreinsað útsæði og “option” fyrir
þá, er þess óska. — Skrifið á ensku eða íslenzku eftir upp-
lýsingum.
Hannes J. Lindal.
Peter Anderson.
aftur, var kjörinn leiÖtogi íhaldsflokksins og
leiddi hann til sigurs í kosningunuiri með mikl
um nieiri hluta. Var sjálfur kosinn pieð feyki
legu afli atkvæða í einni Glasgow kjördeildinni
Tæpa níu inánuÖi sat Bonar Law að völdum:
var heilsu hans j)á þannig farið, aÖ hann sí> sér
eigi fært að gegna embætti lengur og beiddist
lausnar. Sjúkdómur í hálsinum ágerðist æ meir
og meir, — kom síðar í ljós, að um krabba var
að ræða og dró það til eins og hins sama. —
Áhyggjur og erfiði stríðsáranna, höfðu slitiö
kröftum hans. 1 raun og veru var hann eimi,
þeirin, er lagði lífið í sölurnar í stríðinu mikla
Það var að eins fyrir ákafa þrábeiðni, að
Bonar Law tókst á hondur stjórnarforystuna á
Englandi. Honum var ljóst, að heilsan leyfði
ekki slíkt ábyrgðarstarf, en þjóðarinnar vegna
vildi hann ekki skerast úr leik. Stjórnarfor
menskan varð svo skamvinn, að eftir henni
einni væri tæpast sanngjarnt að reyna að dæma'
manninn. Þó er víst, að hans megin áhugamá!
var það, að koma fjárhag þjóðarinnar á fstan
grundvöll og ráða bót á atvinnuleysinu. Hefði
hans notið lengur við, er góð ástæða til að ætla
að hálf önnur miljón manna liefði ekki setið
auðum höndurn á Bretlandi í dag.
Eins og áður hefir verið drepið á, var .
Bonar Law Canadamaður, — fæddur og uppal-
inn í þessu vestræna víðveldi. Af æfistarfi ,
hans gæti þjóðin lært margt, en þó einkum
drengskapinn, stefnufestuna og yfirlætisleysið.
Ástœðumar
fyrir því að hugur íslenskra
bænda hneigist til Canad.
70 Kafli.
Fyrir hálfri öld eða svo, mátti
heita að Sa’skatchewan fylki væri
óbygt. Hin litla jarðrækt er
þektist þar þá, var á mjög ófull-
komnu stigi. Stórar Buffalo
hjarðir undu sér í þá daga lítt
truflaður á beit um hin víðáttu-
miklu sléttuflæmi. Indíánarn-
ir þóttust hafa tekið sléttuna að
erfðum og"þW af leiðandi hefðu
aðrir ekkert tilkall til hennar.
Nokkrir stórhuga æfintýra-
menn, tóku að leita þangað vest-
ur fyrir rúmum þrjátíu árum. En
jafnskjótt og tekið var að leggja
járnbrautirnar; þyrptist tfólk að
úr öllum áttum. Jarðvegurinn
er framúrskarandi auðugur að
gróðrarmagni og á því voru ný-
byggjar ekki lengi að átta sig.
Erfiðleikarnir voru að ’miklu leyti
hinir sömu og átti sér stað 'í
Manitoba, en ur^u þó talsvert
fljótar yfirstignir. Nú hafa
verið reistir skólar og kirkjur um
alt fylkið. Símalínur tengja
borg við borg og sveit við sveit.
Bifreiðar eru komnar á allflesta
bóndabæi og járnbrautarkerfin
liggja um fylkið þvert og endi-
langt. Alls eru um 6000 mílur
af járnbrautum í fylkhiu og er
það meira en í nokkru öðru fylki,
að undanskildu Ontario.
Nútíðarþægindi í iðnaði, sam-
göngu mog verzlun, hafa kffmið í
stað öiðugleikanna, sem land-
nemalífinu voru 'samfara. En þótt
nú séu við hendina flest þau þæg-
indi, sem nútíminn þekkir, þá
þarf samt engu að síður að leggja
fulla rækt Við störfin.
Kornyrkja út af fyrir sig, stuðl-
ar miklu fremur að því að veikja
jarðveginn en styrkja. Þetta
skildist landnemunum fljótt og
þess vegna tóku þeir að stunda
griparækt jöfnu’m höndum.
Örðugt var til markaðar héí’
fyr á árum, eins og gefur að
skilja og áttu bændur oft þar af
leiðandi örðugt með að láta
hveitiræktiná borga sig. Nú er
þetta allmjög breytt til hins
betra. Hvar sem bóndinn á
heima í fylkinp, á hann tiltölu-
lega mjög skamt til kornhlöðu og
járnbrautarstöðvar.
Á liðnum árum hefir miklu ver-
ið úthlutað af heimilisréttarlönd-
um í fylkinu og er þar mikið eft-
ir. En rétt er að geta þess,
að í flestum tilfellum, eru þau
nökkuð frá járnbraut. En ‘hins
ber jafnframt að gæta, að við út-
breiðslu bygðörlaganna, koma
járnbrautirnar af sjálfu sér.
Mikið er af góðu*m lönd-
um í fylkinu, er fást til kaups,
fyrir þetta frá fimtán til þrjátíu
dali ekran og má venjulegast þá
þau með slíku'm skilmálum, að
borga má fyrir þau á mörgum ár-
iim. Ræktuð lönd kosta vitan-
lega nokkuð meira, 0g fer það alt
eftir því í hverju helzt að umbæt-
\
/