Lögberg - 22.11.1923, Page 1

Það er til myndasmiður
í borginni
W. W. ROBSON
AthugiS nýja staSinn.
KENNEDY 8LDG. 317 Portage Ave. Mát Eaton
laftef q
*
Þetta pláss í blaðinu
fæst til kaups.
WINNIPEG, MAN., FIMTUDAGINN 22. NÓVEMBER 1923
NÚMER 45
Kjósið Robert Jacob
fyrir borgarstjóra
STEFNUSKRA :
1. Sparnaður á öllum sviðum bœjarmál-
anna.
2. Að forðast einsog framast má verða,
aukin útgjöld, nema því aðeins, að velferð
txejarins krefji.
3. Að stuðla að því af fremsta vnegni, að
draga úr- útgjöldum, með það fyrir augum, að
lcckka skattbyrðina.
4. Að styðja og styrkja rafkerfi borg-
arinnar, einsog framast má verða.
5. Að leggja öll stórmál, svo sem endur-
nýjun sanrminganna við strætisbrautaféla<fið.
undir álit kjósenda, við almemna atkvœða-
greiðslu.
6. Að stuðla að því af fremsta megni.,
að samúð og góðvilji ríki, meðal allra stétta
bœjarfélagsins.
7. Að láta ekkert það ógert, er veitt get-
nr fjármagni til borgarinnar, svo stofnuð
verði ný iðnfyrirtcekið, et* auki atvinnu manna
á meðal og þar af leiðandi margfaldi verzlun
og velgengni borgarbúa.
Kjósið ROBERT JACOB fyrirborgarstjóra
FÖSTUDAGINN 23. NOVEMBER
Cauada.
Aukakosning til sambands-
þings fer fram í Halifax borg
hinn 5. degembfr næstkomandi.
Af hálfi fr'álslynr'a flokksins,
býíijr isig fr :m G. A. Rrdmond,
Sameinuðu bændafélögin í|í iBerlín, sendi tafarlaust her
áfanitoba, eru í þann veginn að! manns til Bavaríu og lét taka foi-
gcra t>eyrin kunna, endurskoðaða S spj’akkana fasta. Hjaðnaði
stefnuskrá, samkvæmt yfirlýs-: uppreistaraldan þá brátt niður.
ingu frá Mr. Ward, ritara fram-;
kvæmdarstjórnarinnar. — Fyrrum krónprins pjóðverja,
! Frederick William, hefir fengið
Þingmenn frjálslynda flokks-^ heimfararleyfi hjá þýzku stjórn-
kftupmaður þ.tr i bcrginni, en ur.d- j ins í Manitoba og þinginu og fyr-í inni og er sagður að vera kominn
ir vrerkjum íhaFs'-.apre. sækirj verandi þingmenn frá 1915, áttujtil þýzkalands. Sagt er að
V/i'liim A R'nck, ei-n if for-| fund með sér á Royal Alexandra! Frakkar hafi sent hollenzku
stjórum Fickford * Black eim-| hóte'.inu hér í borginni, seinni j stjórninni mótvnælaskjal í þessu
SKÍpafélagsins. Ástæðan til j part vikunnar er leið. Var þar
aukakosningar þessarar er sú, að rætt nokkuð um framtíðar horfur
Hon A. K. MacLean, þingmaðurj í’okksins. Hon. A. B. Hudson
kjördæmisins, hefir cerið skipað- sambandsþing'maður fyrir Suður-
ur til dómara. Búist er viðíWinnipeg og fyrrum dómsmála-
all snarpri kosningasennu, þv'J ráðgjafi Norrisstjórnarinnar, átti
báðir frambjóðendur eru sagðir frumkvæði að fundarhaldi þessu.
vera fylgnir isér vel. Þó
mtin ’mega teja Mr. Redmond,
nokkurnveginn sigurinn vísan.
■ v X
Rt. Hon. W. L. Mackenzie King,
stjórnarformaður í Canada, siglir
heimleiðis að lokinni ráðgjafa-
stefnunni í Lundúnum, hinn 24.
þessa mánaðar. Er ráðgert að
hann stigi á land í Halifax og
flytji ræðu.
Samkvæmt skýrslu fjáivnála-
ráðgjafans í British Columbia,
Iögðum fram i þinginu hinn 16.
þ. m., námu tekjur fylkisins, rúm-
Iega einni miljón og sex hundruð
þúsund dala, umfram útgjöldin,
síðustu sex mánuðina.
Á smjörsýningu þeirri, er ný-
lega fór fram í Manitoba, að til-
hlutun landbúnaðardeildar fylkis-
stjórnarinnar, hlaut Holland
Creameries að Virden, fyrstu
verðlaun.
Rev. W. Mc Cloy, prestur við
Point Douglas öldungakirkjur•>
hér í borginni, flutti nýve íð
ræðu, þar sem hann fullyrti að
síðan að stiórnarsalan gekk í gildi
í Manitoba, hefði hann séð mikluj undir forystu Adolphe Hitler og
f’eira af ölvuðuvn mönnum á göt-! lýstu yfir, aðskilnaði frá Prúss-
um Winnipeg borgar, en nokkru landi. General Ludendorff
sinni fyr. Kvað hann veltiár j hafði verið ákveðin æðsta stjórn
hjá vínsmygltrrum um þessarj hermálanna. — Ekki varð tilraun
mundir. — þessi langgæð, því alríkisstjórnin
Leiðtoga flokksins Hon. T. C
Norris, var fagnað þar mjög ng
streymdu að honuvn árnaðaróskir
yfir því, hve heilsa hans er nú
mikið breytt til hins betra.
Hinn 15. þ. m. lézt að Amherst,
Nova Scotia, Capt. James Moore,
103 ára að aldri.
• Rev. Burdock, prestur að Stir-
ling, Ont., var tjargaður og fiðr-
aður, hinn 15. þ. m. Er þess
getið til, aði Isöknarbörn klerkg,
er hafi þózt finna athugavert vi5
framferði hans, hafi verið völd að
verkinu.
Nokkrir fó(sýslumenn frá Cali-
fornia og Iowa, hafa keypt
sögunarmylnu, ásamt landflæ...i
allmiklu, af Prince Rupert Hald
ing Company, Li'mited, og ætla að
setja þar á fót afar mikla panp
írsgerðar verkísmiðju. Söluverðið
er sagt að 'ýera rúm hálf miljón
dala.
sambandi.
Fregnir frá Brussel hinn 13. þ.
m„ telja víst að Wilhjálmur fyrr-
im Þýzkalandskeisari, verði kom-
inn heim fyrstu dagana í næst-
komandi desembermánuði. Fylg-
ir það fregninni, að hann hafi
fengið vegabréf hjá Stresefmann
stjórninni, fyrir sig og fjölskyldu
sína. Reynist fregn þessi sönn,
er búist við mótmælum af hálfu
allra sambandsþjóðanna. —
Frá Islandi.
Hvaðanœfa.
Konungssinnar í Bavaríu stofn-
uðu til uppreistar í fýrri viku,
Kosningarnar á Islandi.
Eins og til stóð fóru þær frani
27. okt. s.l., og þó nákvæmar frétt-
ir séu enn ekki komnar af þeim,
hefir heyrst aö hinn svo kallaöi
Timaflokkur— það er verzlunar-
sambands og verkamanna flokkur,
hafi beðiö algjöran ósigur.
Um þá, sem kosnir eru í hinum
ýmsu kjördæmum landsins, hermir
frétt þessi nema um Reykjavík aö
nokkru leyti; þar segir hún kosna
Jón Þorláksson verkfræðing, Jak-
ob Möller ritstjóra og séra Magn-
ús Jónsson; um f jórða manninn
þar hefir ekki frézt—líklega þó af
flokki verkamanna. Á Akureyri
segir fréttin Björn Líndal lögfræð-
ing kosinn, en Magnús Kristjáns-
son framkvæmdarstjóra landsverzl-
unarinnar .íslenzku, sem sótti um
kosningu undir merkjum Tima-
manna, fallinn.
Birkihlíð heitir sumarbústaður
!>ór. B. Þorlákssonari málara, sem
hann hefir nýlega reíst í hliðinni
upp frá Laugarvatni og áður hefir
verið minst á hér í blaðinu. Þar
hefír hann verið rnikið i sumar, og
fólk hans. Bændun) þar eystra
þykir, sem von er, vænt um þetta
nýbýli, óg til marks unt það eru
visur þær, sem hér fara á eftir.
Bóndi einn úr Laugardalnum heim
sótti Þórarinn og sendi honum
daginn eftir svohljóðandi bréf:
Að skoða bæ þinn og málverk
vakti mig til andlegra hugleiðinga
og af þeim spruttu þessar visur:
Hér á viðivöllum fjalls
virðar skoða mega:
Birkihlíð, í Brekkui fjalls
bygðarprýði Laugardals.
Sól að framan gletiin glær
geislum hríslar bæinn.
Bröttum hamar bygð er nær,
fcirkiglamur hressing ljær.
Snildin handa og hugvits glóð
hér hafa á pappír runnið.
Meðan andar íslenzk þjóð
uppi standa verkin góð.
Gestahæli á Seyðisfirði, sem
Hjálræðisherinn setur upp, var vigt
siðastliðinn laugardag. Hefir Her-
inn að sögn keypt sýslumannshús-
ið fyrir 45 þús. krónur, en kaup-
staðurinn og sýslan hafa styrkt
kaupin með 4000 kr. framlagi.
i að slá. Það sem af er haustinu
; hefir verið ágætistíð nú síðastlið-
I inn hálfan mánuð hæg norðanátt
og að eins frostvart sumar næt-
urnar. Þessi tíð hefir verið hér
sunnan’ands en af Norðurlandi
hefi eg heyrt að verið hafi verri
heynýting og kaldara haust.
Nú stendur fyrir dyrum að
| kjósa til alþingis, er hér ekki
| nema um tvo lista að velja; annar
l frá atvinnurekendum, kaupmönn-
I um og embættismönnum eða svo
| nefndtrm borgaraflokki, hinn er
frá jafnaðarmönnum og verka-
i lýðsfélögum, sem öll vinna sam-
an að þessum kosningum. Eru
1 mjög skýrar línur markaðar á
mil'Ii þessara flokka; þ»r se*m ann-
ar flokkurinn hefir fyrir aðal a-
kvæði á stefnuskrá sinni að land-
ið eigi að þjóðnýta framleiðslu
fyrirtækin og ríkissjóður að hafa
verzlunina að mestu eða öllu leyti,
en hinir halda fram séreignarrétt-
inum og frjálsri verzlun, svo þess-
ar kosningar hljóta að skýra skoð-
un kjósendanna á þessum ólíku
stefnum.
Til sjávar hefir verið erfitt
þetta ár, að vísu hefir verið dá
góður afli á togarana og í sumu'/n
veiðistöðvum t. d. Vestmannaeyj
um, en þrátt fyrir góðan afla eru
þó víst talsverðir erfiðleikar hjá
mörgum útgerðarmönnum og
stafar það af lágu verði á fiski,
þorskur no. 1, hefir verið nú
seinnipartinn í sumar 130 króntfr
f’.uttur uvn borð, en lakari fiski-
tegundir í betra verði hlutfalls-
lega, enda er smáfiskur, ísa og
ufsi nú að mestu selt, en þorskur-
inn ekki, en nú er sagt að verð á
fiski sé að hækkandi og' væri það
vel farið. Ekki þarf að kenna
erfiðleikum fiskisölunnar um, að
ekki hafi verið * slakað til vi3
Spánverja, mundi hinu lága fisk-
verði og söluerfiðleikum hafa ver-
ið hampað óspart á lofti af and-
banningum ef ekki hefði verið
slakað til. Annars virðist sem
ekkert eigi að gera til þess að
halda áfra'm tilraunum um að ná
í fiskimarkað í Suður Ameríku
fyrir íslenzkan fisk 0g er það
■skaði þar sem ladið var búið að
kosta mann til þess að rannsaka
sölumöguleika þar, og þeir virt-
ust vera góðir, þó auðvitað sé
margrar varúðar að gæta, að
senda fisk svo langan veg, og í
svo mikinn hita, mundi það þó
mega takast ef fiskurinn er vel
þurkaður.
Nú eru botnvörpungarnir flest-
ir farnir til veiða og búnir að
selja í Englandi, þeir sem fþrst-
ir fóru, og hafa selt dável, þetta
frá 800—1400 pund sterling og er
það vel farið. Dálitlar erjur voru
'milli háseta og útgerðarmanna,
áður en þeir fóru, var það út af
kaupi háseta, en samdist þó að
lokum svo að báðir slökuðu til. Er
lágmarkskaup á togurum hjá há-
setum nú, 220 krónur á mánuði og
25 kr. lifrartunnan og skiftast
lifrarpeningar á milli “dekk-
manna” að meðtöldum 'matsveini.
Væri betur að útgerðin gæfi af
sér sæmilegan arð á komandi
tíma, því það virðist sem afkoma
Reykjavíkur standi og falli með
útgerðinni-----” A.Á.G.
TIIE SONG PRIEST
....What foe can quench the sacred flame
That vivifies the poet’s heaftf
For scorn and poverty and farne,
To goddess Song, are all the same;
And she has set him priest, apart.
So he must tend her altar-fire
(What though it sear and scorch an<{
burn!)
His the tongue that may not tire,
His the travail of the lyre;
Though sorrow be his sole return.
(Íii'lStophei'
að kveldi. Þarna verða margir úr- Clemens og þeirra systkina er
valsmunir á boðstólum, við mjög j enn á lífi og býr í Omaha. En
isanngjörnu verði. —•Styðjið gott j einkadóttir þeirra hjóna Jakobíra
málefni 'með því að fjölmenna. —j Klauck lézt síðastliðið ár í Oma-
----------- j ha, eins og áður hefir verið getið
Benedikt Rafnkelsson, sem leg- um i Lögbergi.
ið hefir á sjúkrahúisi bæjarins í; ------
langa tíð, er sem betur fer að
eftir að geta
eftir þriggja vikna tíma.
Kvennfélag Fyrsta lút. safnað-
í Winni-
hressast, þó hægt fari og vonast j
farið heim til sin | >akkai’ ís’endingum
peg hjartanlega þann drenguega
stuðning, söm þeir 'hafa sýnt því
nú sérstak
f’yr og síðar.
En
Beach, Gimli,
á þriðjudagsmorguninn.
Hr. Gísli Sveinsson frá Lony
kom til bæjarln."! lo™ njöe almennn og a-
| gæta pátttöku í útsölunni, sem
; félagið hafði nýlega í samkomu-
Dr. H. W. Tweed, tannlæknir-! ',al l'.irkjunnar. Fé agind e-
inn góðkunni, biður þess getið, aðj Þa^ 1 júft, að þakka, að það á það
hann verði að hitta á Gimli, föstu- almenningi ^ að miklu leyti að
daginn þann 30. þ. m. þakka, að útsalan hepnaðist á-
_____________ gætlega og gaf mikinn arð. Einn-
j ig þakkar Kvennfélagið kærlega
: öllum þeim, sem sóttu samkmu
fé’ágsins á þakkarhátíðinni 12. þ.
peir bræður, Steingrímur ’.ækn- m Það var félaginu sönn á-
ir Matthíasson frá Akureyri á ís- næ;?jaj að taka á móti svo mörgum
landi og Gunnar bróðir hans frá gestum, fullum sex hundruðum á
Seattle, Wash., halda samkomur j ejnu Kveldi.
á eftirfylgjandi stöðum:— ! ____
Churchbridge, 26. nóv. kl 8. e. h.
Samkomur.
I.eslie ..
Elfros ...
Wynyard .
Kandahar
28 nóv. kl. 8 e. h.
29. nóv. kl. 8 e. h.
30. nóv. kl. 8 e. h.
. 1. des kl. 8 e. h.
Aðgangur að samkomunum kost-
ar 50 cent.
Lögbergi hefir verið sent IV.
og V. bindi af “Andvökum” eftir
fjal’a 1 káldið Steplhán G. Step-
hánsson, tvær stórar bækur á
fjórða hundrað blaðsíður hver,
vel úr garði gerðar hvað prentun
og band snertir og hið sama má
óefað segja um innihald þeirra.
Stephán G. Stephánsson hefir nú
gefið út fimm bindi af ljóðum eins
og þjóðskáldið íslenzka Matthís,
og þessi síðustu tvö hefti nú við
heldur frú1 sjötugasta aldurs afmæli sitt og
föstudags-. er þag mikið verk, ekki sízt þegar
frábær-
HljómJeika er verður
lega vel vandað til,
Jóanna Stefánsson,
kveldið 7. des n. k. í St. Stephens þag aif verður að isitja á hakan-
kirkjunni til arðs djáknastarfinu L um fyrir hinum vanalegu dag-
Fyrsta lút. söfnuði. Einnig að- störfum.. Vér höfum enn ekki
stoða: Ungfrú Leucodia Vaccari, komist til þess að lesa bækurnar
fíólín spilarinn velþekti, og H. t;i funs og getum því ekki að
Nelson leikur á flautu. Mrs. Fr. þessu ginni minst þeirra neitt ýt-
H. Olson leikur á piano. Að- ariega en skulirm gera það við
Látinn er nýiega á Fossi á
Síðu pórólfur Jónsson söðlasmið-
ur, faðir Björns Karels magist-
ers í Kaupmannahöfn. ísl 28 sept
Úr bréfi.
Reykjavík, 16 oktl923.
“------Tíðarfar hefir verið
gott, þáð sem af er þessu ári,
veturinn sem leið einhver sá allra
bezti sem menn 'muna eftir, vorið
ágætt, að undanteknu kuldakastl
sem gerði um miðjan maí og stóð
uxn hálfan mánuð og hnekti það
nokkuð grasvexti, því jörð var
orðin græn áður, þó ispruttu tún
ágætlega og valllendi; en mýrar
miður, ne*ma áveitur höfðu sprott-
ið vel; sláttur byrjaði víða fyrir
mánaðamót júní og júlí, og er
það óvenju snemma. nýting var
góð á heyjum og náðust óhrakin,
nema ef vera kynni eitthvað af
töðu hjá þeim sem fyrst byrjuðu
0r bænum.
SíðastlhMnn þriðjudagismorgun.
lézt að heimili sínu 408 McGee
stræti hér í borginni, íMrs. Guð-
björg Sigmundsdóttir, 46 ára að
aldri, kona Guðmundar Sigurðs-
sonar póstafgreiðslumanns. Hún
lætur eftir sig auk ekkju'manns
fimm börn. Jarðarför hennar
'er fram í dag (fimtudag). Hús
kveðj.: á heimilinu kl. 1 og hálft,
en kveðjuathöfn í St. Matthews
kirkjunni, Cor. Maryland og St.
Matthews, kl. 2. — Hennar verðar
minst siðar..
Skemtifundur Fróns íor'JL'fram
eins og til stóð, siðastl. mánudags-
kvöld. \rar þar húsfyllir, skemti-
skráin enda ágæt. Fyrirlestur séra
Runolfs Marteinssonar var sér-
staklega ágætur og skörulega flutt-
ur; var |>að fyrri hluti erindis, er
hann nefnir “Óður lífsins”. Mun
fólk miög fýsa að fá að heyra sið-
ari hlutann, sem ef til vill gefst
fteri á bráðlega.
Dorkas félagið, félag ungu
rMúlknanna í Fyrsta lút. söfnuði
heldur sinn árlega Bazaar og
Hovne Cooking sö’u, í samkomu
sal kirkjunnar, þriðjudaginn þann
4. desember næstkomandi, kl., 8
B
göngu'miðar fást hjá djáknum fyrsta tækifæri.
afnaðarins og hjálparmönnum sendinguna.
þeirra. Einnigí hjá J. T. H.j ____
FacLean Music Co. Po>-tage Ave.
Þar byrjar salan 30. nóv„ verð
$1,00- $1,50 c<y $-,00 pe:si sam-
koma verður áreiðanlega með því
allra be-'ta sem fól’v gefst kost-
ur að hlýða á, á sviði hljómlista:'-
innai.
Þökk fyrir
peir bræður Steingrímur lækn-
ir og Gunnar Matthíassynir, ko'mu
úr Nýja í^ands ferð sinni á laug-; >^rs S
ardaginn var. Héldu þeir sam
komur á Gimli, Riverton og Ár-
borg og létu hið bezta af viðtök-
unum þar norður frá.
Fólk er vinsa'mlega 'beðið að
athuga að Jóns Sigurðssonar fé-
lagið hefir frestað spilasamkom-
unni um viku, sökum þe»s að
önnur íslenzk samkoma verður
þann 22. þ. m. Verður þvf spila-
samko'man fimtudagskveldið 29.
nóv. í Norman Hall eins og áður
hefir verið auglýst. peir sem
vilja tryggja sér borð í tíma sími
Brynjólfsson. N-8864.
Stúdentafélagið heldur næsta
fund sinn í fundarsal Fynstu lú'.
kirkju þ. 24. nóv. kl. 8.15 e. h. p\
fer fram fyrsta kappræða vetrar-
ins. Það er “Ákevið” að Can-
ada ætti að veita öllum Evrópu-
Eggert bóndi Björnsson frá|
Kandahar var á ferð í bænum í j
vikunni. Kom i>ann með fé ogi þjóðum jafnan innflutningsrétt.”
svín til að selja, seldist féð vel, Neikvæðu hliðina taka þau Skúli
en svínin fremur illa. I Jakobsson og Margrét Eriends-
------------- son, en jákvæðu hliðina Nielsina
Föstudaginn 9. nóvember, voru; Thorsteinsson og Guðrún Eyólfs-
þau Charles James Long kaupmað-! son. Auk þess verður gefin til-
ur frá Steep Rock, 'Man., og Guðný; kynning u'in fyrirhugaða breyt-
Margret Kristjánsson, skólakenn-j ingu á stjórnan-krá félagsins.
ari frá Lundar, gefin saman 1 Æskilegt væri að allir stúdentar
hjónaband að hefmili Mr. og Mrs. gerðu sér það að skyldu að koma
B. M- Long, 620 Alverstone St., stundvislega.
af séra Rúnólfi Marteinssyni. -------
Fjöldi ættingja og vina brúðhjón- Á föstudagskveldið í síðuistu
anna var þar viðstaddur og naut; viku safnaðist fjöldi fólks saman
þar rausnarlegs veizlufagnaðar,; í húisi hr. Stefáns Johnsonar og
sem foreldrar brúðgumans höfðu konu hans Margrétar Jóhönnu að
efnt til. Framtíðar heimili 694 Marylandi Ströet, í tilefni af
þeirra verður að Step Rock. þvi að þau hjón voru þá búin að
------ vera gift 40 ár. Dr. B. B. Jóns-
16. þ. m. lézt í Omaha, Ne- son hafði orð fyrir gestum og
braska, Jónas Jónsson, bróðir flutti snja’t erindi og að því loknu
séra Jóns Austmanns, se'm var og sálmasöng, afhenti hann þeim
prestur í Saurbæ í Eyjafirði og að gjöf dálitla peningaupphæð og
víðar á Islandi og Sigurðar Jóns- vandað gólfteppi. Húsráðand-
sonar bónda í Eyjum í Breiðdal. inn þakkaði fyrir gjafirnar fyrir
Átti lengst af heima í Suður- hönd þeirra hjóna og velvild þá.
Þingeyjarsýslu á íslandi, fluttist sem þeim hefði verið sýnd með
þaðan til Milwaukee og síðast ti | heimsókninni. Svo skt’mtu
Chicago og dvaldi þar í mörg ár.! menn sér fram eftir kvöldinú við
Kristrún ekkja hans Jónsdóttir samtal söng og rausnarlegar veit-
irá Elliðavatni systir Mrs. Jón ingar.