Lögberg - 13.12.1923, Page 1

Það er til myndasmiður
í borginni
W. W. ROBSON
AthugiS nýja staöinn.
KENNEDY 8LDG. 317 Portage Ave. Mót Eaton
i$befð

Þetta pláss í blaÖinu
fæst til kaups.
35. ARGANGUR
WINNIPEG, MAN., FIMTUDAGINN 13. DESEMBER 1V23
NÚMER 50
Canada.
Aukakosningunni til sambands-|
þingsins, sem fram fór í Halifax,
hinn ð. þ. m., lauk þannig, að
William Blaek, þingmannsefni í-j
haldsflokkisins sigraði með 1,794 j
atkvæða meiri hluta, u'mfram Ge-
orge A. Redmond er bauð sig
fram undir merkjum Mackenzie
King stjórnarinnar. ,
Svo mikið blíðviðri hefir verið
í Nova Scotia, það sem af er vetri,
að flötin framan við þinghús-
bygginguna í Halifax, var slegin
þann 5. þ. m.
Dr. Farrand, forseti Cornell há-
skólans, flutti nýverið ræðu í
Monreal þar sem hann lýsti yfir
því, að svo 'hefði læknavísindun-
um orðið mikið ágengt í barátt-
unni gegn lungnatæringu eða
‘hvíta dauða’ í Bandaríkjunum og
Canada, að gera mætti sér von um
að plágu þessari yrði útrý'mt þar
að mestu, innan tiltölulega fárra
ára.
Frumvarp kvað vera komið j
fram í British Columbia þinginu, j
er þann hefir aðaltilgang, að j
heimila sölu áfengs öls á öllum
veitinga'húsum.
Á siðastliðnum sjö ‘mánuðum,
hafa flust inn í Canada 102 per
cent fleiri nýbyggjar, en á til-
svarandi tímabili í fyrra.
íhaldsmenn í Mountain kjör-
dæminUj hafa útnefnt George M.
Frazer, sem þingmannsefni gegn
hinum nýja mentamálaráðgjafa
Bracken stjórnarinnar, Hon. C.
Cannon. Aukakosning fer fram í
því kjördæmi þann 24. þ. m.
Mrs. S. K. Ramsland, er sæti á
í Saskatchewan fylkisþinginu og
veitir Dunningstjórninni að mál-
um, var nýlega stödd í Winnipeg.
í sambandi við vínbannsmálið,
fórust 'henni úannig orð: ‘Persónu
lega ’/ysi eg áframhaldandi bar.n,
en eg er samt sem áður hrædd
um að kjósendum hafi ekki verið
nægilega ljóst um hvað þeir
greiddu atkvæði, er vínbannslög-
in gengu í gildi. Ymislegt hefir
komið á daginn síðar, er styrkir
á skoðun mína. Yfir höfuð að
tala hefi eg aldrei haft mikla trú
á því, að þorsti verði útilokaður
með löggjöf.”
Hinn i5. þ. m., lézt að heimili
sínu í Toronto, Sir William Mac-
kenzie, víðfrægur byggingameist-
ari járnbrauta. Var hann lengi
í félagi við Sir Donald Mann.
Var Canadian Northern brautin
lögð undir umsjón þeirra. Sir
Wiilliam var maður hniginn að
aldri.
Hon. Duncan Marshall, hefir
verið ráðinn ritari og útbreiðslu-
stjóri frjálslyndu stjórnmála-
stefnunnar í Ontario.
Eldur kom upp í bænum Gleic-
hen, Alberta, hinn 8. þ. m., er or-
sakaði yfir hundrað þúsund dala
tjón. Brunnu þar þrjá búðir.
Einn maður hlaut nokkur meiðsl.
Háskólanum í Alberta hefir
hlotnast $500,000 gjöf frá Rocke-
feller stofnuninni. Skal pen-
ingunum einkum varið til full-
komnunar læknadeildinni.
Búist er við að 25 af hundraíjii
fjár þess, er einstakir menn áttu
inni í sparisjóði Hffme bankans,
muni verða greitt þeim núna fyr-
ir jólin.
Nýlátinn er í Montreal, James
Harkness 57 ára að aldri, prófess
or við McGill háskólann, lærdóms-
maður hinn mesti að sögn.
Hinn 9. þ. m., lézt í Richmond á
Englandi, Hon J. H. Turner, fyrr-
um stjórnarformaður í British
Columbia, 89 ára að aldri. Hann
var fæddur að Clayden á Eng-
landi 7. dag maímánaðar, árið
1834. Fluttist til Canada 1857
og settist að i Halifax. Eftir
tveggja ára dvöl þar flutti hann
sig búferlum til Prince Edward
Island, en 1862 hreif vestrið
gullna til sín huga hans og flutt-
ist hann þá til British Columbia
fylkis og stofnaði verzlunarfélag,
er nefndist Turner, Beaton og
Co. Hafði það með höndum
niðursuðu á laxi, skipatrygging
og fleira. Mr. Turner var mik-
ið við opinber mál riðinn, gegndi
meðal annars borgarstjóra em-
bætti í Victoria um þriggja ára
skeið. Á þing var hann fyrst
kosinn 1886 og tókst á hendur ár-
ið eftir fjármálaráðgjafa embætti
í ráðuneyti því er Hon A. E Davie
veitti forystu.Árið 1895 tókst
Mr. Turner á hendur stjórnar
forystuna. Gegndi hann em-
bætti þar til- i kosningum 1898 að
hann beið lægra hlut og sagði af
sér samstundis. Árið 1901 var
hann skipaður stjórnar erindreki
eða umboðsmaður Britis'h Colum-
bia fylkis í Lundúnum og ‘hafði
þann starfa 'með höndum þar til
1915, er honum var veitt lausn
með fullum eftirlaunum. Hann
var kvæntur Elizabeth Eilbeck
frá Whitehaven á Englandi. Eign-
uðust þau einn son einn Arthur
að nafni, er um margra ára skeið
var einkaritari föður síns eftir
að hanntókst á hendur umboðs-
manns starfið á Englandi. Mr.
Turner hafði verið hið mesta
glæsimenni og naut ávalt al-
mennra vinsælda.
Mánudagskvöldið hinn 10. þ.
m., lézt að heimili sínu í Montre-
al, lávarður Shaughnessy, fyrr-
um forseti Canadian Pacific járn-
brautarfélagsins, 70 ára að aldri.
Banameinið var hjartabilun.
Á fjölmennum fulltrúa fundi,
er haldin var að Baldur. Man.,
hinn 10. þ. m., ákváðu stuðnings-
menn frjálslynda flokksins, að út-
nefna ekkert þingmannsefni við
aukakosninguna, sem fram fer í
Mountain kjördæminu, þann 24
þ. m. Fundurinn var alt annað en
vingjarnlegur í garð Bracken-
stjórnarnnar.
Bretland.
Kosningar til Ibrezka þingsins,
fóru fram hinn 6. þ. m., og urðu
Baldwin stjórninni alt annað en
hagstæðar. Eins og kunnugt er
snérust kosningarnar aðallega um
verndartolla stefnu Baldwins yf-
irráðgjafa. Með því að innleiða
tollvernd, kvaðst hann geta ráðið
mundu bót á atvinnuleysi því hinu
mikla, er svo mjög þrengir að|
þjóðinni um þessar mundir.
Frjálslyndi flokkurinn og flokkui
verkamanna voru á nokkuð annari,
skoðun. Töldu þjóðinni alt af!
hafa liðið og mundi eins í fram-
tíðinni líða bezt undir fyrirkomu-
lagi frjálsrar verzlunar. Kosn-
inga rimman var hörð, 'þótt eigi
stæði lengi yfir og lauk henni
þannig að Baldwin stjórnin lenti
í minni hluta.
Afstaða flokkanna áður en til
kosninganna kom, var sem hér
segir:
Ihaldsmenn ......
Verkamenn ......
Frjálslyndir menn
Utanflokka .....
Auð sæti ......
Meiri hluti stjórnarinnar
rýmkva all'mjög til um kosninga-
réttinn og koma á í landinu
sannri fólkstjórn.
Griska þinguð hefir leyst land-
ið undan herlögum þeim, er þjóðin
hefir orðið að búa við frá því í
uppreistinni síðustu.
Fregnir frá Cologne láta þess
getið, að framkvæmdarstjórar
Krupps verksmiðjanna frægu, er
setið hafa í varðhaldi síðan í
vor, hafi n,ýlega verið látnir laus-
ir. —
.342
144
118
7
4
73
Nokkur orð um upp-
eldismál.
Eftir Helga Guðmundsson.
Bandaríkin.
Washington þingið kom saman,
eins og til stóð þann 4. þ. im.
Gerðist fátt sögulegt við setn-
ingu þess annað en það, að þrisv-
ar varð að fresta fundi sökum
þess að' eigi reynidst unt að kjósa
forseta í neðri málstofunni. All-
stór flokkur úr stjórnarliðinu,
vildi með engu móti að Mr. Gillett
yrði endurkosinn, en svo fór þó
að lokum, að bráðabirgða vopna-
hlé komst á og kom flokkurinn sér
J?á saman um endur kosningu Mr.
Gilletts. — Að því loknu las Coo-
lidge forseti upp boðskap sinn
til þingsins, þar sem drepið var
á flest þau meginmál, er stjórn-
in óskaði að fengi framgang.
Tjáði forseti sig hlyntan vera
uppástungu fyrirrennara síns,
Warren G. Hardings, að því er
viðkæmi þátttöku hinnar amerísku
þjóðar í alþjóðadómstólnum, er
stofnaður var í samband við
þjóðbandalagið — League of Nat-
ions. Einnig tjáði hann sig
fylgjandi tillögum Mellons fjár-
■málaráðgjafa um lækkun skatta;
en mótfallinn kvaðst hann vera
því, að nokkur lög yrðu afgreidd,
er í þá átt gengju, að veita her-
mönnum þeim, er í stríðinu mikla
tóku þátt, nýjan fjárstyrk. Enn
fremur kvaðst forseti því andvíg-
ur að nokkrar tilraunir yrðu til
þess gerðar, að setja með lögum
fast ákvæðisverð á búnaðar afurð-
ir. Slíkt riði í beinan bága við
anda heilbrigðrar verzlunarsa’m-
kepni. Tolllöggjöf þjóðarinnar
kvaðst forseti heldur ekki vilja að
yrði Ibreytt að sinni. —
Hinn 9. þ. m., var því opinber-
lega lýst yfir, að Calvin Coolidge
hefði ákveðið að leita forseta út-
nefningar af hálfu Republicana
flokksins, við forsetakosningarn-
ar 1924.
Verið er um þessar mundir að
byggja nýja hveitimylnu í Buff-
alo N. Y„ er kostar um sjö hundr-
uð og fimtíu þúsundir dala. Russ-
ell Miller mylnufélagið í Minnea-
polis, stendur að baki þessa nýja
fyrirtækis.
Af ýmsum mehkustu dagblöðum
Demókrata flokksins, er svo að
sjá. sem Willia'm McAdoo, tengda-
sonur Woodrow Wilsons, muni
vera nokkurn veginn viss um með
að ná útnefningu til forsetatign-
ar. —
Henry Ford þverneitar enn að
láta nokkuð uppskátt um það,
hvert hann ætli .sér að leita for-
seta útnefningar eða ekki.
Eins og sakir standa að kosn-
ingunum loknum, er afstaða flokk-
anna þessi, er þó ófrétt úr nokkr-
um kjördæmum.
íhaldsmenn ............. 252
Verkamenn .............. 193
Frjálslyndir ........... 142
Utanflokka .............. 10
Af þessu er sýnt, að stjórnin
er komin í ótvíræðan minni hluta,
og má því vænta þess, að hún
segi af sér hið bráðasta. Hvað
þá muni taka við, er ráðgáta, sem
tíminn einn fær leyst úr. Enginn
flokkurinn út af fyrir sig, er
nægilega liðstenkur til þess að
mynda ráðuneyti og verður því
væntanlega ekki um annað að
ræða en einhverja bráðabirgð-
ar samsteypu eða þá nýjar kosn-
ingar. Blöð verkamanna þver-
taka fyrir að flokkur þeirra muni
taka þátt í nokkurri samsteypu.
Flokksforingjarnir allir, þeir
Baldwin yfirráðgjafi, Lloyd Ge-
orge. H. H. Asquith og Ramsa.v
McDonald, náðu endurkosningu.
Á meðal þjóðkunnra manna er
biðu ósigur, má nefna þá Winston
Ohurchill fyrrum hermálaráð-
gjafa í Lloyd George stjórninni
og Rt. Hon Arthur Henderson, rit-
ara verkmanna flokksins.
Átta konur unnu sigur í kosn- \
ingunum, þar á meðal Lady Ast- !
or. Fylgja þrjár íhaldsflokkn- s
um að ’málum, þrjár verkamanna-|
flokknum, en tvær teljast til I
frjálslynda flokksins.
Allir framsýnir foreldrar, sem
vilja börnum sínum vel, leggja
'mikla stund á uppeldi þeirra. peir
vita að þó þau séu, ef til vill
gædd góðum hæfileikum af nátt-
úrunn.ar hendi, þá er það ékki
nóg. pessum náttúruhæfileik-
um verður að hlynna að til þess
að þeir geti þróast og einstakling-
urinn haft þeirra full not 4 lífinu.
Og þó að barnið sé ekki sérstak-
lega vel gáfað, þá vilja þó ástríkir
foreldrar að það fái þá þekkingu,
sem það getur tékið á móti svo að
það verði ekki miklu ver að sér
en aðrir, þegar það er komið til
fullorðins ára. Með ástundun
og alúð hefir líka oft tekist að
veita fremur treggáfuðu barni svo
mikla þekkingu, að það hefir get-
að orðið sér og öðrum til gagns í
lífinu. >— Síðan saga hófst, hafa
alt af verið til menn, sem hafa
metið þekkingu mjög mikils; en
fyrst nú á seinni tí'mum er al-
menningur farinn að skilja, hve
áríðandi það er, að hafa mikla og
víðtæka þekkingu. Viðskifta-
lif manna er orðið svo fjölbreytt,
að það þarf töluverða mentun og
þekk'ngu ti.l þess eð freta komið
fram í þjóðfélaginu hneykslis-
laust og Ieyst þau störf vel af
hendi, sem koma svo oft fyrir í
lífinu. Vérkennúin í brjósti um
gamalt fólk, sem lítið hefir verið
kent á yngri árum, og kann ekki
að skrifa. pað má telja það
yíst, að þekking og mentun muni
aukast í framtíðinni, svo að þau
börn sem lítil rækt er.'lögð við nú,
I muni verða eftirbátar annara,
| þegar þau eru komin á fullorðins
ár. Hvaða faðir eða móðir get-
ur með ánægju hugsað til þess,
að börn þeirra verði öðrum frem-
ur að athlægi vegna vankunnáttu
þeirra? Og iþó er alls ekki ólík
legt, að einmitt þau börn, sem nú
eru að alast upp, verði fyrir
oss svo i lagi fari, nema vér höf-
um fróða og mentaða alþýðu. Ein-
valdskonungur getur með fáein-
um stjórnfróðum mönnum stjórn-
að miklum fjölda af ómentuðum
mönnu'm; en þar sem alþýða hefir
fengið kosningarétt og þannig
hluttöku í stjórninni, þá getur
þessi hluttaka ekki farið í nokkru
lagi, nema því að eins að hver
meðlimur þjóðfélagsins hafi tölu-
verða mentun og þekkingu. —
Hverjar yrðu afleiðingarnar, ef
alt stjórnarfar færi í ólestri bæði
utan lands og innan. Eg tel það
víst, að vér mundum þá týna sjálf-
stæði voru, eins og vér týndum
því á Sturlungaöldinni, þegar það
varð ljóst, að vér gátum eigi
stjórnað oss svo í lagi væri. Ment-
aðri þjóðirnar þykjast hafa rétt
á því að stjórna þeim ómentaðri,
einkum ef sú þjóð, sem hlut á að
máli er lítilmagni. Þegar alt
stjórnarfar vort væri 'komið í ó-
lag, vegna þess að lítt mentuð og
ófróð alþýða hefði beitt kosninga-
THE THREE JEWELS
-•••-
/ think there are three jewels in the diadem of God—
Three jeivels, all symbolic of three attributes of Man,
Three attributes that are as larnps unto his stumbling feet,
And lights upon his paths to show the Father’s sacred plan.
A diamond for Reason statids, it glitters on tlie left,
And mystic tracings weave it with the nobler gem above.
XVhile, on the right, a ruby burns a constant flame of Faith,
Tri-angled with the splendor of a living pearl of Love.
OHRISTOPHER JOHNSTON.
þarf að endurskoða og bæta
fræðslulögin þar, sem reynslan
hefir sýnt að þeim sé ábótavant
Að nema þau úr ígildi eða fresta
þeim, væri hættulegt heimskuspil,
sem mundi 'hafa skaðleg áhrif á
mentun þjóðarinnar. Stefnu-
leysi í allri löggjöf er hættulegt,
og ekki sbíst þegar um slíkt vanda-
mál er að ræða eims og mentun
hinnar komandi kynslóðar. Þang-
að til að fræðslulögin eru endur-
Capt. Sigtryggur Jónasson, frá
Riverton, (Man., hefir dvalið í
borginni undanfarna daga.
Rev. K. K. Ólafsson frá Moun-
tain, N. D., forseti lúterska kirkju-
félagsins, er staddur í borginni
um þessar ‘mundir.
Gjafir til Betel: Miss Lína Sig-
urðsson $5; Lena B. Johnson $5;
ónefnd kona $10. pakklæti fyrir
gjafirnar J. Jóhannesson féhirðir,
rétti sínum á rangan hátt, þájskoðuð, verður að sjá um, að fyr-
mundi ékki standa á því að ein- irmælum þeirra sé fullnægt. Það
hver stærri eða minni þjóð væri se'm bau heimta í fræðslu, ætti að
fús á að rétta út hjálparhönd sínaj vera hið allra minsta, sem menn
og leiðrétta það, sem aflaga færi j ífera sig ánægða með. Til þess
hjá oss. Reynslan hefir sýnt, að j að auka mentun alþýðunnar, verð-
drotunargjörnu þjóðirnar eru ’fús-j um ver að fjölga barnaskólunum
ar að hjálpa upp á sakirnar, þeg-j °8 leugja kenslutímann. Því fleiri
ar svo stendur á. — Margir af| barnaskólar- >vi ‘meiri alþýðu-
beztu mönnum þjóðar vorrar hafa! tnentun. En til þess að fram-
svo tugum ára skiftir barist fyr-j kvæma þetta, iþarf töluvert fé, og
ir sjálfstæði íslands, og fengið 1 ver >urfum að balda sparlega á
það viðurkent um síðir. En hér! >ví fe-sem ver höfum- En hvað
á það við sem víðar, að “ekki erjmikið sem vér sPÖrum þá megum p D a5 heimili
minna að gæta fengins fjár en vlð ekkl sPara um of, >e^ar um " * ’ ’ ... .
afla”. Nú verðum vér að búa!velferð baruanna er að ræða. Því, hans’ 1 r g
svo um hnútana, með því að fræðai fe er vel varið- sem fer til fræðslu inni'
og menta alþýðuna, að sjálfstæði j barnanna. Ekkert ætti að álít-
voru sé engin hætta búin. — Eitt1 ast of 8ott fyrir b°rnin. pau
af því sem vér ættum að setja áj verða ,menn framtíðarinnar og
oss í þessu sambandi er það, að núj stjórnendur þessa lands; og til
sem stendur erum vér sem þjóð að| >ess að fra'mt'íðar stjórnendunum
dragast aftur úr mentun alþýð- j ’uepnist það vandasama starf, þeg-
unnar. Fyrir 30 árum stóðum j ar >eir taka við íþví, af því að
vér hinum Ibezt mentuðu þjóðum >eir- sem eldri voru, eru ekki
jafnfætis í þessu; en síðan hafailen^ur við hendina, þá verðum
sumar þjóðir lagt svo mikla stund; ver að bua >a undir >etta starf
á mentamál sín, að þær hafa kom-! eftir lbeztu f°ngum. Það er
ist fram úr og standa nú ossj 'vonandi að hver og einn íbúi þessa
lands sjái skyldu sina í þessu
efni, og leggi viljugur fram
krafta sína til þess að efla ment-
un barnanna, og á þann hátt
hlynna að því máli, sem farsæld
og framtíð þjóðarinnar er undir
komin. —Lögrétta 23. okt.
Laugardagskvöldið var, 8. des.,
gaf séra Björn B. Jónsson, D.D.,
■saman í l^jónabandl að 'heimili
sínu hér í borginni Guðbrand D.
Guðbrandsson og Álfheiði John-
son, bæði frá Selkirk.
Óskar G. Jóhanhsson, frá Popl-
ar Park, og Kristín Magnússon,
frá Selkirk, voru gefin saman í
m., af séra Birni
D. J. Líndal kaupmaður á
Lundar biður þess getið, að hann
hafi til sölu fyrir óvanalega lágt
verð, byrgðir af jólakortum og
bókum, sem allir þurfa á að
halda nú um þetta leyti árs.
Gleymið ekki að líta á varnnginn
hjá honum Líndal, þegar þið eruð
á ferð á Lundar, Man.
framar í mentun. pað er fljót-
séð, af hverju svona hefir farið,
þegar þess er gætt að íslenzku
börnin eru að eins fjögur ár í
skóla og og fá ekki nema 6 mánaða
skólakenslu um árið, þau er mesta
kenslu fá, sum 4 mánuði, sum 2
mánuði og sum fá alls enga!
kenslu setm teljandi sé. Enj
börnin í mentalöndunum eru sum- j
staðar 7 ár í skóla og jafnvel 9. i
Getur noldcrum dottið í hug, að
hægt sé að kenna íslenzku börn-
um eins mikið á hinni stuttu i Síðastliðið sirmar eftir fráfall
skólaveru þeirra, eins og börnum j míns elskaða föður tók eg að mér
í mentalöndum er kent á svo miklu í að reyna eftir megni að sjá um
8. þ. m. voru þau Evaline Mat-
hilda Elson og Freeman Magnus
Henry, gefin saman í hjónaband
af Rev. P. Bruce Thornton. Gift-
ingin fór fram að heimili Mirs.
S. Elson (Eyólfson) 510 Newman
St., móðir brúðarinnar. Framtíð-
ar heimili þeirra verður að 32
M.etcalfe Place, Norwood. Lög-
berg óskar til lukku.
Ávarp
fil islenzku bygðanna
Canada.
— i• , T ., . ,. þessu nema þvi að eins, að tolu-
Jarlinn af Lathom hefir nylega *
, . , ___ , , . ,, verð astundun se Iogð við kenslu
á hinum
Œsku-
árin eru undirbúningstí'mi undir
selt hina frægu landeign sína að, . • -
að Ormskirk, Lancashire, fyrir tvö ... *^a’ í”6 ‘Uj , ’<U1 G1.U
, , * logakveðna skolaaldn.
hundruð og fimtiu þusundir ster-
lingspunda. Land þetta er 4,000
ekrur að stærð. Á því standa
57 smábýli og 140 stærri íbúðar-
hús. Lávarðurinn hafði varið
stórfé til þess að endurfegra bú-
garð þenna.
Hvaðanœfa.
Maður einn var nýlega dæmdur
til dauða írlandi, 'samkvæmt hegn-
ingarlögum hins enska ríkis. Mað-
urinn átti að hengjast En er
tekið var til við undirbúning af-' megni.
tökunnar, kom það í ljós, að eng-! Það er afar áríðandi fyrir þjóð-
inn löglegur böðull var til, því! ina, að hver einstaklingur hennar
lifið, og þenna dýrmæta tíma á að
nota á þann hátt, að Ibörnunum
verði hann að notum í framtíð-
inni. Ef þessi undir búnings-
tími er vanræktur, þá er ekki að
búast við góðum árangri. pað
er áreiðanlegt, að ef uppeldi barn-
anna er vanrækt, þá rnunu þau
aldrei bíða þess bætur í fram-
tíðinni. Það er því ábyrgðar
mikil skylda, sem hvílir á öllum
þeim, sem eiga að sjá um uppeldi
barnanna og vonandi er, að iþeir
finni til hennar og kosti kapps u'm
að framkvæma hana eftir bezta
stjórnanskráin gerir
yrir þeirri sýslan.
yrt, að sakamaður
náðaður. —
hvergi ráð
Er nú full-
þessi verði
feresemann stjórnin á pýzka-
1: ndi, hiaut vnratrausts vUrlýs-
ingu í þinginu hinn 23. f. m., með
230 atkvæðum gegn 155. Sjö
þingmenn greiddu ekki atkvæð:.
Stjórnin baðst samstundis lausn-
ar. Ebert forseti bað Strese-
mann að sitja við stýrið, þar fSl
nýtt ráðun.eyti yrði stofnað, Hver
taka muni við stjórnar taumun-
u'm, er enn á húldu.
Mexico logar í uppreist gegn
Obregon stjórninni. Huerta sinn-
ar valdir að óeirðunum og er
mælt, að þeim hafi víða veitt bet-
ur, en liði stjórnarinnar.
Mussolini stjórnarformaður á
ítalíu, er orðinn þreyttur á alræð-
ismannsvaldinu og hefir lýst yf-
ir því, að hann ætli sér að láta
lengri tíma, með beztu skólatækj-
um og af þaulæfðum kennurum.
Þegar það er athugað, sem að
framan er sagt, þá mun fáum geta
blandast hugur um það, að nauð-
synlegt sé fyrir oss að auka
fræðslu og mentun þjóðar vorrar.
En hvernig á að gera það? pað
eru til menn, sem halda því fram.
útsölu þriðja þáttar af landnáms-
sögu hans, sem verið var að
prenta þegar hann burtkallaðist.
Eg ferðaðist í þeim tilgangi um
íslenzku bygðirnar í Dakota og
Minneota og gekk mjög vel. Kring-
umstæða vegna gat eg ekki farið
um bygðirnar fyrir norðan lín-
una, og átti eg þar þó margar
að foreldrar eigi eingöngu að sjá! hlýjar endurminningar frá fyrir-
Ens og auglýst var, þá hélt Mrs.
Dr. Jón Stefánsson, söngsam-
komu í St. Stephens kirkjunni á
horninu á Portage Ave og Spence
Str., á föstudagskveldið var, þ. 7.
þ. m. og var hún allvel sótt, þó
varla eins vel og skyldi, því bæði
var samko’man ágæt og svo mál-
efnið, §em góðs naut af henni
verðugt.
pað er næstum óskljanlegt að
fólk skuli fylla leikhúsin, til þess
að horfa á lítilfjörlega leiki, en
láta fram hjá sér fara, samkom-
ur, þar sem menn eiga bæði kost
á að skemta sér og göfga anda
sinn.
pað er engin þörf á, að fara að
gjöra list Mrs. Dr. Jóns Stefáns-
sonar að umtalsefni hér, því hún
er nú orðin mörgum Vestur-fs-
lendingum, þó einkum Winnipeg-
Islendingum kunn, og þeir vita á
hverju þeir eiga von, þegar frúin
Ibýður þeim að hlusta á söng sinn
En þó vér höfu’m átt því láni að
fagna að hlusta á söng hennar
nokkrum sinnum, þá minnumst
vér ekki að hafa heyrt hana leysa
verkefni sitt betur af hendi, en
hún gerði á föstudagskvöldið var.
öll lögin sem hún söng, voru
prýðisvel af hendi leyst, en þó
í einkum Twilight eftir Chareto,
það lag fanst oss frún syngja með
! afbrigðum vel. Eitt er eftirtekta-
j vert í sambandi við söng Mrs.
Dr. J. Stefánssonar, og það er að
hún virðist aldrei reyna að reisa
| sér hurðarás um öxl þegar hún
Fimtudaginn, 6. des., voru þau syngur, og er það af þeirn stóru
staklmgar hafa komist til full- juiius Grámann Jónasson og Da- kostum sem frúnni er lánaður. —
° mS ara án nokkurrar verulegr- jsy Emily Davídson> bæði fr* Ri. j þeim að þekkja sjálfa sig og velja
u'm fræðslu barna sinna, eins og
annað uppeldi þeirra. Það væri
líka að mörgu leyti bezt, ef þa*
væri ávalt framkvæmanlegt. For-
eldrarnir eru skyldir að sjá fyri’'
uppeldi afkvæma sinna. Það
væri því ekkert óeílilegt, að þeir
önnuðust alla fræðslu .þeirra. En
lestra ferð minni fyrir ári síðan
o. fl. Enn sem komið er hefir mjög
litið selst af þessari síuðstu bók
föður míns i Canda; ekki hundrað
eintök ennþá. Faðir minn seldi
yfir fimm hundruð eintök af hin-
um bókunum hverri fyrir sig fyr-
ir sig fyrir norðan línuna. Eg
nú hafa menn rekið sig á það hvað! hcfi fengið útsöluvnenn í flestum
eftir annað, bæði hér á landi ogj by«ðunum, og þar fyrir utan geta
annarstaðar, að sumir foreldrar j þ®11" sem æskJa, ávalt fengið bók-
veita ekki börnum sínum þá' ina með þyi að snua ser fil
fræðslu sem þurfa þykir, þegarí umbia Press, Sargenf Aye °g Tor
þeir eru látnir vera afskiftalausir. I onto> Winnipeg, Canada. Verð
Oft eru þeir fátækir, sem eiga! bókarinnar er $1,50. — Með vin
mörg börn og hafa ekki efni á!
að sjá börnum sínum fyrir þeirri!
fræðslu, sem þeir vildu. Aðrir for-|
eldrar vilja ekki kosta fræðslu
barna sinna, þó þeir gætu það vel
efnanna vegna. pessar tvær á-
stæður samanlagðar, getuleysi og
viljaleysi foreldranna, hafa vald-
ið því, að töluvert margir ein-;
semd og virðingu,
Thórstína Jackson
45 no. Fullerton Ave.
Mont Clair New Jersey, U.S.A.
Dr bænum.
sé vel mentaður. Mentaður
maður hefir meira gildi fyrir
þjóðfélagið heldur en sá, sem ó-
mentaður er. Þessi skoðun hef.
ir rutt sér til rújms víða utan-
lands nú á seinni tárum, og menn
hafa leitast við ajð auka gildi
einstaklingsins me*ð því að fræða
hann og menta. Ef það er nauð-
synlegt fyrir stórþjóðirnar a"5
auka þannig gildi þegna sinna, þá
er það miklu fremur áríðandi fyr-
ir hinar fámennu þjóðir að gjöra
það. Vér íslendingar erum fá-
'mennir og þurfum á öllum vorum
kröftum að halda1 og ættum að
auka þá krafta sém vér 'höfum á
allan hátt. Vér megum ekki
láta þá hæfileikaþ sem búa í osa
vera ónotaða vegna vanræktar og
mentunarleysis. Það eru mörg
vandamál^ sem þurfa úrlausnar
framtíðinni hjá oss, og til þess að
leysa úr þeim er ekki nóg að hafa
fáeina hálærða menn. Nei, það
þarf vel mentaða alþýðu til þess
Vér getum ekki stjórnað sjálfvm sfutt að mentun alþýðunnar. Nú farið hafi fram hið prýðilegasta, | af sinni alkur.nu list.
ar mentunar. pess vegna hafa t
menn orðið að grípa til þeirra úr- verton- Man‘, ^efm saman 1 h16ra*
ræða, að Ieiða í lög skólaskyldu, band að 493 LlPton st-> af séra
og kosta skólahaldið af almennu Rúnólfi Marteinssyni. Heimili
fé. petta eru hin einu ráð, sem þeirra verður framvegs í Winni-
menn hafa getað notað hingað til peg-
til þess að fá sæmilega mentaða ------------
alþýðu. — þetta fyrirkomulag, i í bréfi nýkomnu frá Wynyard,
svo þau lög, sem bezt eru við
hennar hæfi. En það lýsir
meiru en sjálfsþekkngu, það lýsir
líka heilbrigðri dómgtreind, sem
er svo nauðsynleg, til þess að
fyrirtæki mannanna hepnist á
hvaða sviði sem er.
Auk frú Stefánsson skemtu
skólaskylda með kostnnðinn borg- Sask., er þess getið að þjóðræknis- Signorina Leucadia Vaccari með
aðann af almennu fé. hefir veriðj deildin þar, hafi haldið Stein-, fiðluspili, sem var yndi á að
hjá oss síðan fræðslulögin komu [ gnmi læknir Matthíassyni og hlusta. Harry Nelson með því að
í gildi, 1908. pó að því sé aðj Gunnari bróður hans veislu, er leika á flautu, en undirspil lék
sumu ábótavant. þá hefir það þó setið hafi um hundrað mans og doktors frú B. H. Olson á píano,