Lögberg - 13.12.1923, Blaðsíða 7
LÖGBERG, FIMTTJDAGINN
13. DESEMBER 1923.
Bls. T,
Nautaat í Java.
Danskur rithöfundur, Richardt
Gandrub, hefir skrifað stutta
lýsingu á nautaati á Java í “Poli.
tiken”. Eru hér teknir kaflar
úr þeirri lýsingu.
Nautat þetta sem hann lýsir,
fór fram í ismábænum Tamanan á
austanverðri Java. Sótti þang-
að ógrynni fólks hvaðanæva að,
iþví nautaat er þar merkisviðburð-
ur og eldgamall siður, og kvað
vera komin frá eynni Madoera,
norðaustur/ af Java. Segir
greinarhöfundur að íbúarnir hafi
áður fyr lagt svo mikið kapp á
atið og verið svo sólgnir í það, að
þeir slátruðu öllum kúnum held-
ur en að geta ekki ihaldið lífinu í
nautunum. Urðu yfinvöldin að
taka í taumana, og settu háar
isektir fyrir það, ef kú var slátr-
að í leyfisleysi. Er nú svo
ko’mið a ðyfirvöld þess bæjar, sem
nautaatið fer fram sjá um há-
tíðahöldin, og fá þau við það
betra yfirlit yfir ^nautahjörðina,
og geta því betur varnað of mikilli
nautaframleiðslu. — Fer þetta
alt mjög formlega fram, nautin
eru skrásett eins o,g veðhlaupa-
hestarnir hér inn við Elliðaárnar,
og útgjöld og tekjur hvers nauts
eru reiknaðar nákvæmlega. par
er veðjað háum upphæðum bæði í
þar tilheyrandi banka og eins
manna á 'milli.
Upprunalega voru tþessi nauta-
öt einn liður í helgiathöfnum
Javabúa; en síðan þeir urðu Mú-
hameds trúar eru þau nú ekkert
annað eða lítið annað en almenn
iskemtun. Þó bregður enn fyrir
leyfu'm af 'helgisiðablæ, því nauta-
ati þessu höfðu íbúar Tamanan
komið á til þess að tryggja góða
hrísgrjóna uppskeru.
Sérstaklega, verðu/ greinarhöf
undi tíðrætt um skraut það í
klæðaburði, sem þarna hefði
ómögulegt að segja um, hvort
þeirra muni betur duga. Hrópin
skullu eggjandi frá áhorfendum
yfir þau, allir eru gripnir af sömu
ástríðunni; alstaðar í mannþyrp-
ingunni ríkir þögul óró, sífeld
eftirvæntingarfull hreyfing. —
Nú er tími veðmálanna, og upp-
hæðirnar eru hrópaðar manna á
milli, hátt og hvast. Það má
engan tíma missa. — Nautin hafa
áður staðið jafnt að vígi. En alt í
einu herðir það gráa geypilega
sóknina. Allir vöðvar þess sýn-
ast þrútna í einu. pað líkist
höggmynd, og þó er eins og krökt
sé af lifandi verum undir skjálf-
andi og gljáandi húð þess. Móti
þessari raun fær hið svarta ekki
staðist. J?að 'hopar undan, og
ógurlegt hróp frá áheyrendunum
rýfur þögnina. Leikurinn verð-
ur sífelt ójafnari." Að loku'm
fellur svarta nautið, tapar fót-
festunni. pað gráa losar horn-
in og stingur þeim með tryllings-
hann upp hjá móður sinni og
stjúpa, sem líka hét Hannes, virti
Snæbjörn hann og elskaði sem
föður, enda mun hann hafa reynst
honum og þeim systkinum sem
góður faðir. pá Snæbjörn var
24 ára eða árið 1857, gekk hann
að eiga Sólveigu Guðmundsdótt-
ir, t— hann bjó lengi á Keiks-
bakka á Skógaströndp'og þá því
sem næst strax byrjuðu þau bú-
skap á Hrísum í Helgafellssveit
og ,þar bjuggu þau rausnarbúi alt
þangað til þau fluttu til Ameriku
árið 1883. Árið áður höfðu
tveir synir þeirra flutt vestur u'm
haf, og hefir þau þvi fý$t vestur,
því öll börn sín langaði þh,u æfin-
lea til að hafa nálægt sér. — 11
börn eignuðust þau, af þeim dóu
6 á Islandi og tvö í Ameríku. pau
þrjú sem eftir lifa eru: Ingni-
björg ekkja Gríms Thordarsonar,
sem lengi bjó ;í Gardarbygð. Hann-
es? sem nú er verzlunarmaður í
Reykjavík, hann fýsti hei'm til
ættlandsins aftur eftir að hafa
krafti í háls þess svarta, sem nú
iiggur á hni'ánum varnarlaust. | verið, mörK ár í Ameriku og Vig-
En loks getur það komið fótunumi fús bóndi í Gardarbygð. Eitt
undir sig, snýr sér við og leggur, ár dvöldu þau í Winnipeg eftir
á flótta. Þá magnast ópin 0g,koITlu sína frá íslandi, fluttu síð-
hrópin svo því verður ekki lýs't. an suður til North Dakota og
Alt hverfur í drynjandi org. Það | keyptu sér bújörð þar, sem kölluð
er Eyford bygð. — Svo eftir
nokkur ár brugðu þau búi og sett-
ust að hjá börnum sínum. Þann
30. maí 1918 vnisti Snæbjörn
konu sína, fékk það mikið á hann
og óskaði að guð hefði lofað sér
að verða henni samferða. Það
má óhætt segja að þeirra sam-
vera var góð fyrirmynd, þessi
liðug 60 ár, sem þei'm auðnaðist að
vera hvort annars förunautur,
royndu þau ávalt að gjöra byrð-
ina hvort fyrir annað sem létt-
er ekki eins og þrumuhljóð, ekki
eins og drunur brimsins í vetrar-
stormunum, eltki eins og neitt,
se'm eg hefi heyrt, Þarna æpir
hver í kapp við annan
af öllum þessum þúsundum. Það
er eins og 'heil þjóð hafi tapað
vitinu og gefið tilfinningum sín-
um framrás hugsunarlaust í ó-
skapnaði af öskrum og ópum, sem
fylla rúmið, Alt fer á ringul-
reið. Allir þjota inn á bardaga-
svæðið og reyna að ná tryltum
nautunum, og er merkilegt að ekki j asfa- Nú bæði fyrir háan ajdur
V indup-Ryk-Gerlap
H
upp gerlafyltu ryki.
innan í nefi og hálsi,
,sést, og hefði mátt af því sjá það,
að þarna var 'mikil hátíð. Karlar
og konur voru í sínu bezta skarti,
kvenfólkið með skrautnælur og
blómstur í hárinu og gylta silf-
ur hringi um bera öklana, og
karlmennirnir með prýðilega
bundinn höfuðbúnað og í sterk-
rauðu'm eða sterkgulum buxum.
í sérstöku húsi hafast yfirvöld-
in við, og þar er “fréttastofan”.
Enn fremur ‘vedonoarnir’ -
einskonar hreppstjórar og isvo að-
stoðarmenn þeirra. Enginn inn-
fæddur maður dirfist að korna
nálægt þessum virðuglega stað,
án þess að sýna iskýr tákn auð-
vnýktar sinnar. Og þarna hefir
hljómsveitin aðsetur sitt.
Fram fyrir þetta 'hús eru naut-
in leidd minsta kosti um 50 alls.
Nafn eiganda nautsins og heim-
ilisfang er skráð og sö'muleiðis
upphæð sú, sem veðjað er á það
Tekur alt þetta langan tíam. En
menn bíða rólegir. Vitaskuld
er það kappsmál að veðja sem
•hæðst á áttt naut, og verða þá all-
ir íbúarnir áhugasa'mir fyrir
sigri nautsins, því vinningurinn
skiftist isíðan á milli allra þátt-
takendanna. Það er því ekkert
undu'r, að allir þeir sem veðjað
hafa; verði að fara til bardaga-
svæðisins og sjá atið. Og strax í
dögun eru menn komnir á stað og
koma ekki heim fyr en að kveldi,
ánægðir eða óánægðir, eftir því
hvort nautið hefir reynst vel eða
illa.
Þegar iskráningunni og borgun
veðmálanna er lokið, er að eins
eftir að velja sa'aian nautin, en
það er ekki fljótgert. Hver naut-
eigandi hefir rétt til að velja
mótstöðudýr nauts síns eða
skora á það. Og gengur það í
miklu þófi og þrefi að koma sér
isaman um þetta efni. En loks-
ins er alt tilbúið og fólksfjöldinn
er rekinn burt af barbagasvæð-
inu með svipu'höggu'm. Þegar
svæðið er autt, eru fyrstu tvö
nautin leidd inn sitt úr hvorri átt.
Bönd öll eru af þeim tekin. Tafar-
laust þjóta þau hvort að öðru __
Þau beygja hálsinn niður að
jörðinnij áður en þau mætast, en
skella svo hausunum saman svo
smellur í. Hornin fléttast saman,
an, afturfæturnir spyrna í, og nú
reynir hvort um sig að hreikja
hitt. Mennirnir sem fylgt hafa
þeim inn, dansa hringinn í kring
um þau og letast við að æsa þau
með öllu'm meðulum. Bardag-
anum er ekki lokið fyr en annað.
hvort lætur undan síga og leggur
á flótta. óteljandi manngrú
inn fagnar sigrinum með ósegj-
anlegum gífurlegu'm ópum. Naut
unum er náð. Eigandi þess,
sem sigraði fær vinning sinn, og
hon,um og nauti hans er fylgt burt
í sigurgleði.
pað atið, sem mesta athygli
vakti þarna, var milli tveggja
stórvaxinna nauta, var annað
grátt, en hitt svart. Þau byrja
geyst og menn fylgja bardaganum
með Iifandi áhuga. Þau hrekja
'hvort annað til skiftis. pað er
skuli verða stórslys að.
Loks nást nautin. — Og nú
snýst alt um það gráa, — um sig-
urvegarann. Flestir draga sig
nú til baka, að eins safnast um
nautið nokkrir tugír 'manna. Það
eru þeir, sem veðjað hafa og nú
eiga hlut bæði í vinningum og
heiðrinum. peir halda enn við
fögnuðinum, sem nú er að þverra.
Þeira æpa og öskra og hvína af
hrifni og bera sig til eins og þeir
væru skyndilega allir orðnir sjúk-
ir af brjálsemi. Gamlir menn
stökkva hátt í loft upp, slangra
höndum og fótum til hliðanna,
henda höfuðbúnaðinum upp 1
loftið, en vindurinn grípur hann
og flytur hann til annara, sem
grípa hann og kasta honum að
nýju.
Loksins er búið að stilla nautið
og þessa miklu sorg fór heilsan
að bila, má þó óhætt fullyrða að
börn hans og tengdadóttir Mar-
grét ikona Vigfúsar reyndu að
gjöra honum stundirnar sem
skemtilegastar, hann var hjá þei'm
til skiftis. Mrs. Thordarson
hafði brugðið búi og flutt til St
Paul, hjá henni var hann þegar
að hann dó, sem bar að þann 24.
maí 1923, var hann þá 90 ára og
næstum 4. mánaða, andi hans
fékk með gleði og ró að líða burtu
úr þessu veraldarskýli yfir í hinn
sólbjarta stað, sem hann hafði
svo lengi langað til að ko'mast í.
Líkið var flutt til Eyford, þar sem
það var jarðsett við hlið konu
hans af séra K. K. Ólafssyni þ.
28. maí.
Snæbjörn sál. var brjóstgóður,
hjálpsamur, gestrisinn og orð-
og nú er búið að hengja bjölluna í heldinn- en J^ð sem sérstaklega
á það og um háls þess og horn; °inkendi lif hans var hin bjarg-
eru vafðir allavega litir klútar, fasfa fru a mannkyn'sfreisalann
til skrauts. Og nú leggur allur! Jesu Krist- >aS var stór unun að
flokkurinn af stað til “fréttastof-! hlusta á hann, þegar hann talaði
unnar” með eiganda nautsins í
broddi fylkingar. Þar eiga síð-
ustu fagnaðarlætin að fara fram. j
' AUSTVIND ARNIR þyrla
Hinar viðkvæmu himnur
ertast og sárna, og við snögga veðurbreytirgu,
fá menn iðulega kvef.
Margir þj ást af þessu meira og minna allan vetur-
inn og í mörgum tilfellum leiðir þetta til lungnabólgu
eða tæringar. w /
•
Ef þér hafið fengið brjóstþyngsli eða bólgu í
lungnapípumar, þá er ekkert meðal betra en Dr. Chase’s
Syrup úr Linseed og Terpentínu. pað meðal steindrep-
ur bæði kvef og hósta.
pér getið talað digurbarkaiega um það, hve aðrir
vanræki kvef sitt. En hvað gerið þér í sambandi við
yðar eigin kvef ? Hvað notið þér til þess að fyrirbyggja
alvarlegar afleiðingar. Notið þér Dr. Chase’s Syrup úr
Linseéd og Terpentínu? Nota meðlimir fjölskyldunn-
ar þetta meðal og hvaða vitnisburð gefa þeir þvi ?
Alveg eins ber að vanda val meðala við kvefi, sem
og við öðrum sjúkdómum, því enginn veit með vissu
hve marga sjúkdóma að kvef hefir í för með sér.
Bezti tíminn til að nota Dr. Chase’s Syrup úr Lin-
seed og Terpentínu, og þegar þér farið að finna til ónota
og sárinda í hálsinum. Með því móti getið þér fyrir-
bygt að sjúkdómurinn komist í lungun.
pað duga engin undanbrögð, og þess vegna er vit-
urlegra að hafa ávalt Dr. Chase’s Syrup úr Linseed og
Terpæntínu við hendina, á-
valt í meðalaskápnum. —
Biðjið um stóru flöskuna.
pað sparar yður peninga
og tryggir yður meiri
byrgðir.
DR. CHASE’S
LINSEED AND TURPENTINE
SYRUP
0F
um það efni, og nú síðustu árin
þegar hann sagði manni frá hin-
u'm dýrðlegu sýnum og draumum
par staðnæmist eigandinn og gef-j sem hann varð fYrir- su gleði
ur hljómsveitinni merki og hún j óbifa.nlegt; traust sem sást skína
byrjar og hann dansar. Ekkert af hans, þá hann talaði um
annað en dans getur létt á skapi; >aU efni við vini sína var unaðs*
ríkt. — Það virtist eins og hann
vita nær hann fengi að fara héð-
hans, táknað eða lýst tilfinning-j
u'm hans. Hann hreyfir fæt-
urnar sakleysislega og leggur an-að minsta kosti varð sú reynd
undir flatt til beggja hliða, gerir
sig svo hnakkakertan og sigur-|
stæltan, en brosir svo framúr- j
skarandi mildu brosi. En hendl
ur hans og fætur lýsa því bezt
hvað honum liggur á hjarta —
hendur hans og fætur hreyfast
eins og það væru sjálfistæðar ver-
ur með einkennilega sogandi
hreyfingu, eins og þeir væru að
| in, of langt væri að greina 'hér ná-
kvæmah frá þessu, að eins, vildi
eg óska að allir gætu farið héðan
með líku hugarþeli.
Þeim hjónu'm búnaðist vel,
bæði á íslandi og hér í Ameríku.
Hrísar voru við þjóðbraut og voru
víst færri þær nætur, sem ekki var
einhver gestur þar, oft margir og
allir hvort heldur æðri eða lægri,
35c meðalstór flaska, þrisvar sinnum eins stór á 75c. Hjá lyfsölum eða Edmanson, Bates & Co., Ltd., Toronto.
upp undir svo kallaða Sátuhryggi.j sína æfi, sér og öðrum til tíman-| andi, að skera við nögl f járveit-; missýning. Vér getu'm aldrei
vont að legrar og eilífrar blessunar. ingu, sem jafn nytsöm er, ekki | undir nokkrum kringumstæðum
taka á móti dýrðlegum gjöfum af fen2u somu viðtökurnar, þar fékk
ósýnilegum gjafara. — Að lokumj marKur svangur fylli sína alt án
hefir 'hann létt á sinni sínu. Hann borgunar, en sjálfsagt hefir marg-
fær borgaða peninga sína og með, ur beðið 8'uð að launa, — og vit-
djúpri hneigingu dregur hann sig anle8a er það bezta borgunin. í
til baka, og naut sitt og allan
flokkinn. Sú gleði og sá sigur-
fögnuður, sem sa'meinar flokkinn
núfc á að fá sína endanlegu útrás
heima í sveitaþorpinu um kvöldið.
Og isvo hefst at enn að nýju.’.
—Lögrétta 11. okt.
Œfiminning.
'mörg haust sendu kaupmennirnir
í Stykkishólmi hann inn til dala
til að kaupa fé, bæði upp í skuldir
og líka fyrir peninga, og líkaði
mæta vel hans ráðsmenska og
eins bændum, — og þegar mynta-
skiftin urðu, þá sendu þeir hann
ferð eftir fer til Reykjavíkur með
gö'mlu peningana og reiddi hann
þá í sterkum poka fyrir aftan sig,
og alt kom rétt til skila. Sýnir það
að þeir trúðu honum o,g líka það,
að fátt var um óbótamenn á ís-
ali
Oft fór Snæ-
þá var veðrið orðið svo
þeir komust ekki lengra enn uppj Hann var í sveitarnefnd Helga-
á 'hryggina, bundu þar hestana á j fellssveitar, eg man ekki hvað
lengi og þá vann hann .alt sem
streing (svokallað) en hofðu; & y ’
. , ,, | hann orkaði, til að fa það lag-
koffortin og reiðtygin til að skyla fært> gem honum faMt aflaga
sér, þarna voru þeir ef eg man fara ega betur mætti vera, enda
rétt, þangað til á fimtudagsmorg- unni hann öllum þeim framförum,
un, þá komust þeir ofan til Litla- sem hann hélt að væru til heilla
Langadals, Tóku þeir bræður J fyrir fjöldann og var alt af ung-
Hallvarður og Daníel, se'tn þá j ur í anda og óspar var hann á að
voru bændur þar, vel á móti gest-: segja þeim til syndanna, sem hon-
unum, sem þeirra var vandi til. | um fanst ranglega breyta gagn-
Snæbjörn var óskemdur og vel; vart þeim, sem miður máttu, enda
frískur en Gísli var kalinn á fót- j naut hann virðingar og hylli fóll^s
um sVo af mátti taka tærnar, fólk yfirleitt. >— ÍBlessuð sé 'minning
undraði stórum að þeir skyldu 1 hans.
halda lífi allan þenna tí'ma í slíku j
veðri. Á föstudaginn kom j
Snæbjörn heim, komst þá á ís yf-j
ir Álftaf jörð. Eg man það vel j
enn þegar hann var að reka hest-
ana heim, að hann lét þá til skift-
ist brjótast í gegnum skaflana og j
oft sást að eins hausinn standa j
upp úr. Snæbjörn var vel vax-
Thomas Halldórson,
Styrkur til mentunar
í landbúnaði.
Um þessar mundir hefir sa'm
bandsstjórnin í Ottawa til úthlut-
inn, enda burða maður og harður unar ?900>000> það er að segja
af sér. Það sýndi sig hvaða | hinn 4rlega ,styrk sem jafnað er
kjark hann hafði árið 1899, þa j niður 4 fylkin> tn þess aö iétta
fór hann fil Dr. Þórðar pórðar-, undir með þeim við kostnaðinn
sonai í Minneota til lækninga og, sem af lan(Jbúnaðarskólu'm leiðir
þurfti þá að gera holskurð á hon-i<)g ýmsum öðrum þeim fyrirtækj
um, er til þess miða, að auka vís-
sízt þegar tekið er tillit til þess, J framleitt of mikið. ” En ef oss
að árangurinn af fjárveitingum j sýnist um afgang vera að ræð;.,
fyrri ára í þessa átt, gæti ekki j þá stafar það af því, að einhverj-
riotið sín til hálfs, ef þingið ein- ar þjóðir eru svo fátækar, að þær
mitt nú, þegar 'mest er þörfin,; geta ekki keypt þann forða, er
kipti að sér hendinni og skæri j þær þarfnast. Slíkar þjóðir
styrkinn niður. Engu fé ~fer bet- hafa sama tilveruréttinn og vér,
ur varið en því, er gengur til þess, j og þess vegna megum
að hefja landbúnaðinn
veldi.
vér ekki
Hveitiframleiðslan.
í hærra halda vörunni í það 'háu verði, að
frágangssök sé fyrir þær að
j kaupa hana. Á þvi er enginn
j vafi, að Canada framleiðir miklu
I meira hveiti, en þjóðin þarfnast
j til heimanotkunar. pess vegna
hlýtur hún að eiga markað sinn
Er hveiti framleiðslan orðin of j að nokkru leyti undir öðrum
mikil? Er hægt að framleiða of þjóðum, eins lengi og fólkinu
mikið af góðu hveiti? Prófessor fjölgar dcki í landinu því meir.”
Swanson við háskólann í Saskat- paðsem Canada ríður mest á um
chewan, hefir verið að reyna að bessar murtdir, er að fá sem allra
komaát að einhverri ákeðinni nið-
urstöðu um þetta efni, að undan-
förnu. ‘^Margir hafa verið önn-
um kafnir í seinni tíð,” segir
prófessorinn, “við að reyna að
| víðtækastan markað fyrir fram-
leiðslu sína. Við það út af
fyrir sig, komast afurðirnar smátt
og smátt í viðunanlegt verð.
ráða vandræðagátur þær er bænd-J
ur Vesturlandsins, eiga við að j
stríða u'm þessar mundir. Sumir
Einar H. Kvaran á þýzku. Það
er ekki svo að skílja, að það sé 1
fyrsta skifti að þýzkum lesendum
segja að eini rétti vegurinn sé að j gefst kostur á að kynna6t honum á
u'm, enn ekki vildi hann láta
svæfa sig, svo að læknirinn mátti i in(1’alega'
þekkingu bænda og
Snæbjörn Hannesson (hér í
landi nefndur Hanson), var fædd-l landi, — óskandi að ísland
ur 25. jan. 1833 á Hamrenduni £ aldrei ræning'ja.
Miðdölum í Dalasýslu á íslandi. björn með höfðingjum úr Stykk-
Hannes faðir Snæbjarnar var ishól'mi og ýmsum ferðamönnum
sonur séra Björns í Hítarnesi og til Reykjavíkur, komst hann þá
föðurbræður hanB voru þeir prest oft í hann krappann, þar bæði var
" fjallvegur og vatmsföll yfir að
fara. Skal hér að eins ein ferð
tiltekin. pað var að mig minnir á
jólaföstunni áð hann flutti fólk
til Reykjavíkur , hafði marga
hesta til reiðar og áburðar. 1
baka leiðinni hrepti hann vont
veður, þurfti því að fá sér fylgd-
armann, til að hjálpa sér með
hestana því si\jór var orðinn mik-
ill. Á sunnudag fylgdi Sigurð-
frá Jörfa
í Kolbein-
staðahrepp, en á mánudaginn fékk
hann Gísla Sigurðsson frá Tröð
til að fylgja sér yfir fjallið norð-
ur í Litla-Langadal, en þegar kom
arnir Snæbjörn, ólafur og Bene-
diktj, en systir þeirra bræðra
(man ekki nafnið) var kona séra
porvaldar í Saurbæ. — Móðir
Snæbjarnar hét Ingibjörg og var
Jónsdóttir ættuð af Suðurlandi.
Systkini Snæbjarnar voru Bene-
dikt söðlasmiður, se'm lengi bjó í
Haukabrekku á Skógaströnd og
Ólafur, isem dó ungur (druknaði).
iMatthildur yfirsetukona gift Guð-
mundi Magnússyni, sem lengi bjó| ur Hjalatlín honu'm
á pingvöllum í Helgafellssveit og! upp að Haukatungu
Hólmfríður gift Vigfúsi Jónssyni,
lengi búandi í Deildarkoti í sömu
sveit. 6 ára ga'mall var Snæ-
björn þegar faðir hans dó, ólst
tns.
til að skera hann upp án þess, og| bændaefnai á sviði landbúnaðar-
hafð; Snæbjörn borið sig vel.
Margt fleira mætti minnast á, en
það yrði of langt mál. — Hann
var mikið hneigður fyrir að kaupa
og selja, keypti oft talsvert af
lifandi pening á vorin, seldi svo
Flestir hugsandi 'menn munu
sammála um það, að styrkveit-
ing þessi hafi komið að góðu
haldi í liðinni tíð, og telja því
aftur á haustin, og þegar hann I eigi að eins æskilegt, heldur og
vantaði peninga þurfti hann ekki
annað en fara til kaupmannanna
Aldrei heyrði eg að hann hefði
brugðið orð sín við neinn, sevn
hann skifti við. Manni getur
dottið í hug, að ef Snæbjörn hefði
á ungdómsárum sínum getað
fengi þá mentun, sem unglingar
fá nú, að þá að minsta kosti í
heimsins augum hefði hann verið
álitinn miklu meiri maður. En
þá er aftur spursmálið, hvort
hann ásamt fjölda af þeirrar tíðar
unglingum fengu ekki þá beztu
og mest varðandi uppfræðslu,
sanna kristindómskenslu af hverri
hugur og hjarta gat drukkið alla
minka hveitiframleiðsluna. pá
muni verðið hækka og þar fram
eftir götunum. Aðrir virðast
eindregið þeirrar skoðunar, að
markaðsskilyrðu'm sé um vand-
ræðin að kenna, en framleiðslan
sinni eigin tungu. Fjölda af
verkum hans hefir verið snúið á
þýzku. Gull, Ofurefli, Litli
Hvammur og örðugasti hjallinn
eru pjóðverjum að góðú kunn, og
hafa sum af verkum þessum birst
beinlínis sjálfsagt, að henni
verði haldið áfram. Á si,ðasta
sambandsþingi kom fram tillaga,
þó hvorki frá stjórninni sjálfri
eða stuðningsmönnum hennar,
um að lækka styrk þenna um
$200,000 á ári í sex ár og stryka
hann svo síðan þar með út að
fullu og öllu. Tillagan fékk sem
betur fór, formæléndur fá. Fylk-
in eru eins og sakir standa, flest
hver, í því fjárhagsásigkomulagi,
að þau eiga örðugt með að stand-
ast allan kostnaðinn, af leiðbein-
ingarstarfi þessu, út af fyrir sig,
og beinlínis þarfnast stuðnings
úr ríkissjóði. Enda Iítt varj-
sjálf eigi þar engan minsta þátt; 1 hinu alkunna safni Reclams í
í “í vissum skilningi hafa báðir j Leipzig, sem ekki flytur kaupend-
aðiljar nokkuð til síns máls,” seg-
ir Mr. Swanson. En hinu má j
ekki gleýma,” bætir hann við, “að i
enn eru tugir þúsunda, jafnvel
miljónir fólks í hinum ýmsu
Norðurálfu ríkjum, er þjást af
vistaskorti og að hagur þess verð-
ur undir engum kringumstæðu'm
bættur, með þvi að draga úr
hveitiframleiðslunni í Canada.
í sambandi við athuganir pró-
fessorsins, farast blaðinu Edmon-
ton Bulletin þannig orð:
um sínum netna allra völdustu
rit heimsbókmentanna. En nú
j hefir ein af beztu og kýmnustu
sögum hans, “Andertson,” verið
lögð út. Þýðinguna hefir gert
Guðbrandur Jónsaon. Birtist hún
fynst neðan máls í þýzku blaði,
“Flensburger Nachrichten”, en
var síðan sérprentuð á góðan
pappír í 100 eintökum, er seld
voru til ágóða fyrir hungruð böm
í Ruhr. — Lét höfundur þýðingar-
j réttinn ókeypis og lagði þýðand-
inn fram verk sitt með sömu kjör-
um. Var í þýzkum blöðum gerð-
“Einu 'megum vér aldrei gleyma, ur hinn bezti rómur að hinni ein-
sem sé því, að þó vér framleiðu’m Lennilegu ra'mmíslenzku sögu, og
í svipinn meirahveiti en útlit er mun MorgunWaðið síðar birta
fyrir að mannkynið þarfnst til lesendum sínum ýms þessara um-
neyslu, þá er slíkt í raun og verumæla. —Lögrétt 19. okt.