Lögberg - 20.12.1923, Síða 4

BLb 4
/.ÖGBERG, FIMTUDAGINN
20. DESEMBER 1923.
ICögbcca
Gefið út hvern Fimtudag af The Col-
umbia Preis, Ltd., iCor. Sargent Ave. &
Toronto Str., Winnipeg, Man.
Talnimnri N-6327 N-6328
Jób J. BíWfell, Editor
Utanéskrih tíl blaðsina:
THE GOLUNIBIA PRE8S, Ltd., Box 317Í, Winnlpog.
Utanáskrift ritstjórans:
EDlTOR LOCBERC, Box 317! Winnipeg, M,an.
The "Lögberg” is printed and published by
The Columbia Press, Limited, in the Columbia
Building, 695 Sargent Ave., Winnipeg, Manitoba.
Jólagleði.
Jólf Þetta eina orð hefir yfir sér meiri
birtu, heldur en nokkurt annað orð, sem til er
í tuní»-umá,li kristinna manna.
Það er vonarljósið í sál þeirra ungu. Yl-
urinn, sem einn getur þítt kuldann úr sál
þeirra vöxuu. Og friðarhoginn, sem livílir
yfir hærum hinna aldurhnignu.
Það er ekki svo dimt í ranni nokkurs
manns, sein gleðiboðskapur jólanna iiefir náð
til, að gleðigeisli þeirra nái ekki þangað inn.
Það grúfir ekki svo dimt sorgarský vfir
sálu neins manns, að birta kærleiksboðskapar-
ins um frið og velþóknun, geti ekki lýst það
upp.
£>að er ekkert svo gæfusnautt manns-
hjarta til, að það geti ekki glaðst við komu
jólanna.
Gleði manna er margvísleg. I>cir gleðj-
ast af auðaifum, metorðum, nautnum, leikjum
og mörgu fleira, sem lífið hefir að veita. Og
hver vill segja, að það sé rangt? Getur ekki
líf einstaklinganna verið ánægjulegra fyrir
þá gleði? Því skal hér ekki neitað. En það
er ekki jólagleði og á sáralítið skylt við liana
í flestum tilfellum. Menn geta átt yfir auð
fjár að ráða, og ekki fundið til liinnar sönnu
jólagleði. Menn geta komist upp á tind met-
orða og mannvirðinga, og setið þar án þess að
vera snortnir af lienni. Menn geta tæmt bikar
nautnanna í botn án þess að geisli hennar nái
inn til hjartna þeirra, og eru mjög líklegir til
þess. Og menn geta verið sigurvegarar á leik-
völlum lífsins og ekki þekt hana.
Jólagleðin er algerlega sórstaks eðlis,
og verður því ekki mæld á sama mælikvarða
og aðrar skemtanir mannlegs lífs. Matthías
Jochumsson segir, að það sé Guð, sem skapi
allan fögnuð lífs vors, og er það satt. En hin
hreina og sanna gleði jólanna hefir á vorum
dögum mist gildi sitt og sína æðstu merkingu,
einmitt fyrir Jiað, að vér höfum mælt hana á
sama mælikvarða og hina vanalegu lífsgleði
vora.
Jólagleðina er ekki að finna í neinum venj-
um, ekki heldur í kostulegum gjöfum, né út-
vortis athöfnum. Jólagleðin er fólgin í því,
að vera í anda og sannleika með ^jólabaminu
Jesú Kristi. Að krjúpa við jötuna í Betlehem
og láta yl kærleikang verma sálu sína. Það er
hin sanna og eina jólagleði.
Iívert er það, sem hugur hins eldra gólks
leitar, Jiegar það liugsar um jólinf Leitar
hann í leikhúsinu? íiða í skautaskálana? 1 búð-
imar, þar sem jólavarninginn er að fá.? í
danssalina, þar sem skrautklæddir menn og
konur líða áfram í samræmi við hljómfall
hljóðfæranna? í veizlu- eða drykkjarsalina?
Nei, hann leitar til æskuáranna, heim í húsið,
ötórt eða lítið, Jiar sem hún mamma sagði sög-
una um harnið í Betlehem, sem kom tii þess
að boða frið á jörðu og velþóknun guðs yfir
mönnum. Og þar, í kyrð endurminninganna,
hreinleika síns barnslega Iiugarfars og návist-
ar síns nýfædda frelsara, fá menn notið sælu
Jæirrar, sem hin sanna jólagleði veitir.
Trúboði einn kom nýlega til héraðs í miðju
Kínaveldi, þar sem hann átti ekki von á að
neinn annar Evrópumaður hefði áður komið.
Eftir að hann komst á stöðvar J>ær, sem hann
hafði ásett sér að ná til, tók hann að boða Kín-
verjurn í Jiorpi einu kristna trú, og hóf mál
sitt með Jiví að lesa fyrir þeim úr nýja testa-
mentinu, sem snúið hafði verið á kínverska
tungu, um Jesúm, er hann læknaði blinda, mál-
halta og limafallssjúka, sem á hans jarðnesku
dögum fyltu götur bæjanna í Austurlöndum.
Alt í einu stafaði gleðin af ásjónum Kínverj-
anna. Þeir tóku fram í fyrir trúboðanum og
mæltu,: “Vér þekkjum hann. Iiann átti
heima hér í J>orpinu. Feður okkar og mæður
hafa sagt okkur um hann. Hann bjó í húsi
hérna skamt frá. Við vitum, hvar hann er
grafinn. Við skulum sýna yður gröfina. ■—
Þegar plgan inikla kom, yfirgáfu allir þetta
J>orp, sem farið gátu, nema hann. Hann fékst
ekki til þess að fara, heldur gekk hann á meðai
þeirra veiku, og gaf þeim einhvern undarlgan
lög, sem hann geymdi í glösum, og þeim batn-
aði við inntökuna. Það voru blind börn á
meðal fólksins. Hann tók þau að sór, þvoði
augu þeirra og gaf þeim sjónina. Já, við
Jækkjum hann mjög vel! Hann gekk oft eftir
götunni, sem við áttum heima í, þegar við vor-
um lítil, og talaði við okkur.”
Trúboðinn svaraði: “Þetta getur ekki
verið satt. Jesús r.tti heima í fjarlægu landi
og tilheyrði annari þjóð. ”
“Nei, yður skjátlast, herra minn. Hann
átti heima hér í þessu þorpi. Ef þér viijið
koma með okkur, þá skulum við sýna vður
gröfina hans.”
Þeir fóru og sáu gröfina. A leiðinu var
ofurlítill steinn, og á hann letrað nafn og dán-
ardægur þess, sem í gröfinni hvíldi. Það var
laiknir frá Englandi, sem hafði farið i'rá ætt-
landi sínu á unga aldri, undir eins og liann
hafði lokið námi sínu, og til Kína, siglt upp
eftir áiini Yangtse sex liundruð mílur vegar og
sest að á meðal Kínverja í þessu litla þorpi
norðarlega í miðju Kínaveldi. Þar 'liafði hann
unnið baki brotnu að J>ví að líkna og laikna,
unz skæð drepsótt varð honum að bana. Og
J>arna langt úti í heimi og eftir að læknirinn
hafði hvílt mörg ár í gröf sinni, hrópuðu
þorpsbúar, er þeir heyrðu orð Krists: Við
þektum hann! Hann átti heima í Jiessu þorpi!
Við þektum hann vel!”
Hin eina og sanna jólagleði er í því fólg-
in. að þekkja Jólabarnið vel.
Jólagjafir.
A undanförnum árum hefir það verið vani
útgefenda Lögbergs, að gefn út sérstakt jóla-
hlað, stærra og vandaðra en endranær, því
J)eir hafa viljað vera með í því að táka sinn
jiátt í því að gera mönnum glatt í geði um
jólín.
í þetta sinn verður að vera breyting á
Jiví. Þeir geta ekki haldið upp uppteknum
hætti í })ví efni í þetta sinn, og liggja þar til
skiljanlegar ástæður.
Útgáfa á stóru blaði eins og Lögbergi, er
ávalt kostnaðarsöm, en ekki sízt þegar Jiað er
sextán blaðsíður, eins og átt hefir sér stað um
nokkur undanfar'in jól, og þann aukna kostnað
er óhugsandi að fá uppborinn nema með aukn-
um auglýsingum. En sökum óhagstæðs á«-
ferðis, þá oru þær ekki að fá uú, og vcrðum
vér l>ví að beygja oss fyrir kringumsta'ðunum
í J>essu efni, eins og aðrir verða að gera í
öðrum.
Enn fremur cr þess að gæta, að þó jólin
séu gleðinnar hátíð, })á getum. vér ekki varist
þeirrar hugsunar, að gleði sú liefir gengið í
nokkuð öfgakend átt hjá fólki í þessu landi —
l>á átt, að gefa og þiggja stórgjafir. I sjálfu
sér er langt frá því, að jiað sé lastvert að skift-
ast á gjöfum, }>egar góðhugur fylgir gjöfinni
og af nægum efnum er að taka. Slíkt gerðu
forfeður vorir við ýms tækilfæri, og J)ótti ]>að
mjög auka á höfðingsskap þeirra. En að gefa
af því að J>að er orðinn vani og af því uð aðrir
gera það, er engin dygð, hvorki á jólum né
heldur endranær.
Arferði í landi voru er erfitt. Þúsundir
manna liafa af litlu að taka, og aftur aðrar
þúsundir af hreint engu. Hvað á það fólk að
gera, þegar nú við í hönd farandi jólahátíð. að
hefðin, sem hér er komin á, kallar—þegar þeir
\’ita, að þessi eða hinn vonast eftir gjöfum, en
kringumstæðurnar setja stólinn í dyrnar?
Liga Jieir að láta vanann kúga sig, eða eiga
]>eir að láta kringumstæðurnar kenna sér að
virða bönd vanans, eða óvanans að vettugi og
snúa við honum baki? *
Það er að eins eitt svar til, sem frjálsir
menn geta gefið við J)essum spurningum, og
]>að er. að þeir sóu vánanum yfirsterkari, eins
og þeir eiga að vera — að þeir séu menn og
konur, sem liafa vanann á valdi sínu, í stað
J>ess að vera á valdi hans.
Með þessu segjum vér ekki, að menn eigi
ekki að kaupa neinar jólagjafir, heldur hitt,
að menn eigi að gæta hófgi í ]>eim sökum, sem
og öllum öðrum.
Menn eiga ávalt að gæta hófs, og ekki sízt
nú, þegar kringumstæður manna eru erfiðari
en }>ær hafa oft áður verið,—J)egar menn vita,
að það er fjöldi meðbræðra sinna og systra,
sem engan kost eiga á að eyða peningum fyrir
Mjafir, J)á eiga þeir, sem betur eru efnum bún-
ir, ekki að snúa jólagleði þeirri, sem þeir geta
notið, í sorg, með því að láta þá finna til J)ess,
að þeir og þeirra vinir verði að sitja á hakan-
um sökum óhagstæðra kjara.
Það er ekki á voru valdi að segja mönn-
um, hvað þeir eigi að gjöra við peninga sína—
hvað þeir eigi að kaupa fyrir þá og hvað ekki,
hverja þeir eigi að gleðja með þeim og
hverja ekki. En hitt getum vér sagt, að það
er enginn velgjörningur að gefa þeim, sem
allsnægtir hafa. Ef þeir, sem peningaráð
hafa og vilja láta eitthvað af þeim af höndum
rakna nú um jólin, vildu í stað þess að gefa
l>eim, sem uóg hafa, gleðja þá, sem allslausir
cru og engra jólagjafa éiga von, þá mundu þeir
gleðjast. og gleðja í anda jólanna.
Nokkur orð frá stjórnarnefnd
Betels.
Pað eru nú liðin nokkur ár, síðan stjórnar-
nefnd Betels hefir fundið hjá sér ástæðu til að
minna almenning á þarfir þessa fyrirtækis. Um
allmörg ár hafa fjárframlög fólks verið svo ríf-
leg, að stofnunin hefir vel borið sig, og oft átt
töluvert í sjóði. Eflaust vegæa þess, að þetta
hefir verið alment kunnugt, og líka vegna þess,
að alment eru menn nú í peningaþröng, hafa fjár-
framlög á þessu ári verið tilfinnanlega minni, e.n
vant er. Af þessu leiðir, að Betel þarfnast þess
nú, að fólk sýni það í verkinu að stofnunin er
vinsæl og yfrleitt öllum góðum mönnum á meðal
fólks vors sérlega kær. Einnig eykur það þörf
á fjárframögum frá vinum stofnunarinnar, að
stöðugt minkar sú upphæð, sem vistmenn borga
til heimilisins. Tæplega einn fjórði hluti vist-
manna borgar nokkuð með sér. petta er í raun-
inni eðlilegt. Margir, sem þangað koma, hafa
að eins efni til að borga nokkuð með sér fyrir
stuttan tíma. Svo þegar þeir hafa verið heim-
ilismenn í fleiri ár, þá eru efnin búin, en þeir auð-
vitað halda áfram að vera heimilismenn eftir sem
áður. Líka hefir stjórnarnefndin ætíð haft
augastað á því, að veita fyrst af öllu þeim inn-
göngu, sem mest sýnist þörf að hjálpa, og vana-
lega er mest þörfin hjá þeim, sem ekkrt hafa að
bjóða efnalega. Með því að hafa þetta hugfast,
hefir stjómarnfndinni fundist, að stöfnunin næði
bezt tilgangi sínum, og treyst á örlæti fólks að
halda stofnuninni í viðunanlegu ástandi.
Nú fer í hönd kærleikshátíð kristinna manna.
Á þeirri hátíð reyna menn yfirleitt að gleðja þá,
sm þeim eru kærir. Sérstaklega eru það böm-
in, sem menn hugsa um að gleðja, ekki að eins
sín eigin börn, heldur líka öreigana og munaðar-
leysingjana. Á Betel eiga heima margir
þeir, sem orðnir eru börn í annað sinn, og flestir
þeirra, sem þar eiga heima, eru munaðarlaus
börn. Ef þeir eiga að geta notið heimilisvistar
þar, þá er nauðsyn á gjöfum til reksturskostn-
aðar stofnunarinnar. Með því að styrkja stofn-
unina, sem veitir þessum munaðarleysingjum at-
hvarf, þá er trygð framtíð þeirra, og vissa fengin
fyrir, því, að stofnunin nái tilgangi sínum. Vér
viljum þess vegna biðja menn, að gleyma ekki
Betel og hinum munaðarlausu börnum, sem þar
er veitt athvarf, en minnast orða hans, sem jóla-
hátðin er helguð: “pað sem þér hafið gjört þess-
um míuum minstu bræðrum, það hafið þér mér
gjört.” Og þegar mönnum kemur í hug að
styrkja Betel á einhvern hátt, þá gjöra menn
það bezt með gjöfum í starfrækslusjóð stofunar-
innar.
Líka viljum vér benda á það, að það er til
“Minningarsjóður íslenzkra frumherja” og ganga
vextirnir af þeim sjóði í starfra>kslusjóð Betels.
Fyrir nokkru síðan, þegar J;öluverður tekjuaf-
gangur var, voru $1,000 teknir úr starfrækslu-
sjóði og látnir í þenna nýja styrktarsjóð stofn-
unarinnar. í sjóðnum eru nú um $1,750. Eins
og nafn sjóðsins ber með sér, er hann sérstaklega
til minningar um vestur-íslenzka landnámsmenn.
Minning þeirra er sérstanlega heiðruð með gjöf-
um í þann sjóð. Œtlast er til að dánargjafir
gangi í þenna minningarsjóð, en auðvitað geta
menn gefið aðrar sérstakar gjafir í hann, og
verða þær þakksamlega meðteknar. Með tíð
og tíma vonum vér, að þessi minningarsjóður
verði svo stór, að vextir af honum nægi að miklu
leyti til þess að starfrækja stofnunina.
Tilgangur vor með þessum línum, er að
vekja athygli fólks vors á þörfum, sem vér trú-
um fastlega að úr verði bætt. Vér vitum að
Betel og það starf, sem þar er unnið, er öllum
góðum mönnum svo kært, að þeir gjöra sitt ítr-
asta því til blessunar. Og um leið og vér þökk-
um af alhug fyrir alla góðvild Betel til handa alt
til þessa tíma, þá vonum vér, að menn haldi á-
fram að sýna þá sömu góðvild nú, þegar þeim er
bent á, að þess er sérstaklega þörf.
Fyrir hönd stjórnarnefndar Betel,
Winnipeg, 4. des. 1923.
B. J. Brandson,
forseti nefndarinnar.
—Sameiningin.
Mælt af munnni fram.
Einu sinni var Jónas K. Jónasson, sem nú
býr við Vogar P. O. Manitoba, að vinna við þresk-
ing nálægt Cavalier í N. D„ hjá Þorkeli heit.
Bessasyni. Veitti hann >á eftirtekt konu einni
aldurhniginni og fornieskjulegri á svip, sém var
heima við hjá porkeli. Svo ,var það dag einn
þegar Jónas var að hvíla sig frá að greiða úr
hveiti í vélina, því þann starfa, sem er erfiður og
vandasamur höfðu vanalega tveir menn á hendi.
Tók hann þá eftir því, að kona þesei sem var orð-
in mjög lotin og bogin í baki, var komin út að
þreskivélinni og var að sópa saman komi, sem
slæðst hafði niður með vélinni. Gekk Jónas
til hennar og spurði hana að heiti og hvort hún
væri að sópa korninu saman handa hænsnum
sínum. Konan kvað já við því, og sagðist heita
Guðrún og að sumir kölluðu sig Guðrúnu skáld-
konu. Jónas kvaðst vera forvitin í að vita hve
gott skáld hún væri, og bað hana að gera um sig
vísu.
Guðrún kvaðst við því lítt búin, sagðist ekki
geta ort lengur nema helzt ef hún yrði fyrir geðs-
hræringu, svo mælir hún fram þessa vísu:
/
“Sértu gæfu aldrei án,
ungur klæðaviður,
Jónas kæri Kristíán,
kendur Jónas niður.”
Jónasi þótti þetta vel gert, tók dollar úr
vasa sínum og rétti gömlu konunni. Varð hún
glöð við og mælti eftir að hafa hugsað sig um
litla stund:
“Eðla blóma ærú krans,
æ þér nái skína;
krónuljómi kærleikans
krýni athöfn þína.”
“Hvar um haf og heimsins bý,
hrekjast kant, sem aðrir,
sértu vafinn innan í
unaðs spennifjaðrir.
Mæltist Guðrún þá til að Jónas kæmi heim
með sér í lítið hús sem stóð þar sérstakt, og var
heimili Guðrúnar og þæi hjá sér kaffibolla. Fór
Jónas heim með Guðrúnu og drakk hjá henni á-
gætt kaffi. Að skilnaði mælti Guðrún fram
þessa vísu:
“Ama sneiddur ófögnuðs,
yfir þyrna og lautir;
farðu nú í friði guðs,
farsældar á brautir.”
Guðrún mun hafa verið komin hátt á níræð-
isaldur, þegar hún orti þessar vísur.
Þegar tœkifærið
kemur.
Hvað mikið hefír þú lagt í
banka til þessa tíma
Nóg til að borga læknisreikning ef veikindi
heinisæíkja yður? Nóg til að borga fyrstu
niðurborgun á húsi, ef þú hefir tækifæri á kjör-
kaupum?
Vanaleg tækifæri, vanaleg tilfelli, ihversu fá-
ir eru ekki tilbúnir að vnæta þeim. Maðurinn
með bartkainnlegg er ætíð tilbúinn.
Látið yður ætíð vera umhugað um að spara
reglulega.
THE ROYAL BANK
O F CANADA
Höfuðstóll og viðlagssj. .. $41,000.000
Allar cignir...... $519,000,000

í
Látið þetta verða
AFMAGNS JÓL
Yðar eigið
HYDRO
hefir 8tórt úrval af
Rafmagns Áhöldum
til Jólagjafa
Sanngjarnt verð á öllu og fæst með ^
vægum afborgunum
Heimsækið sýningarslofuna
55-59 Princess St. \
OG LITIST UM
Wínnípeó,Hijdro.
$5-59
Prmcess SL
EIMSKIPA FARSEÐLAR
frá Islandl um Kristjaníu í Noregi og Kaupmannahöfn 1 Danmörku,
meS hinum ágætu skipum Scandinavian-American línunnar. Fyrir-
fram greidd farbréf gefin út til allra járnbrautarstöSva f Canada.
Að eins 8 daga frá Kristjaníu til Halifax; 9 daga frá Kaupmanna-
höfn. Siglingar: “Oscar II” 6. marz, “United States” 3. april,
“United States” 15. maí og “Helig Olav” 29. maí. Farþegarí'min öll
upp á þaö allra fullkomnasta. þriðja farrý-mi hreinasta fyrirtak.
Borðhald hlð bezta. Yfir fjörutíu ára reynsla f farþegjaflutningum.
Eimskipafélag þetta lætur ekkert til sparað, að farþegum liðl
sem allra bezt.
Scandinavian American Line, 123 S 3rd St.
Minneapolis, Minn.
Mrs. Guðbjörg Sigurðsson.
Fædd 1877. Dáin 20. nóv.,1923.
Að þinni gröf, með Iþökk og helgri lotning
eg þögull krýp á hustsins æfileið,
þú lífs míns sigur, ljós og hússins drotning
sem léttir hverja dagsins þraut og neyð,
nú lít eg yfir auða rúmið kalda
sem aldrei framar vermir ihöndin þín,
en bak við tjaldið ó‘inar himin.s alda
af ást og gleði runninn ferill skín.
Þá göfug kona kveður börn og maka
að klökkum hjörtum nístir treginn sár,
en von og trúin benda sjón til baka
í bæn og lofgjörð fyrir ihorfin ár. —
Frá sælulandi sál þín skín oss nærri
og sorgin verður himins friðar gjöf,
því móðurástin öllu'm dygðum hærri
er eilíf «ól á tímans húm og gröf.
Ó, vertu sæl, þú mæta víf, og móðir
er manndó'm sönnum ikrýndir alt þitt ráð}
nú hnípa vinir við þitt leiði hljóðir
en verkin standa drottins lögum skráð. —
Eg bíð í ró að æfi minnar endir
og æðrast lítt þó blási tímans fönn,
því alt er gott frá guðs vors náðar hendi
og gæfan býr í hverri tára hrönn. —
í nafni Guðmundar Sigurðssonar, manns ihinnar látnu.
M. Markússon.