Lögberg - 20.12.1923, Síða 7

LÖGBERG, FIMTUDAGINN
20. DESEMBER 1923.
Bts. í
STÚDENTALlF Á GARÐI.
FraVnh. frá 2. bls.
unni( voru víst ljúfustu stundir
margra sveina og meyja. Enda er
þeirra oft minst í dönskum bók-
mentum.
Á afmælisdag lindarinnar 12.
•maí var haldið ofurlítið gildi,
haldnar ræður, sungið} drukkið
kaffi og konjakk. Handleggur úr
vaxi var festur á stofn lindarinn-
ar; og síðan gengu stúdentar með
prófastshjónin í broddi fylkingar
og óskuðu afmælisbarninu til
hamingju.
Á hverju missiri kjósa garðbú-
ar sér oddvita, sem kallast
“hringjari.-’ Hann stjórnar
samkomum og veizlum og er full-
trúi Garðs út á við. Þykir það
hin mesta virðingarstaða. í
þau ca. 60 ár? sem liðin eru frá
stofnun hringjaraembættisins,
hafa að eins tveir íslendingar
hlotið það, að þvi er eg bezt veit.
Aftur á móti voru formenn blaða-
skoðuðu þeir sig alt af sem eina
heild, einskonar sa'mábyrgð, þar
sem hver átti að styðja annan.
Þannig blómgaðist á Garði vin-
átta og félagsskapur, milli stú-
dentanna, meir en þekkist í há-
skólalífinu, og andrúmsloftið vaf
þrungið af sögulegum 'minningum
og hlýleika. Alt þetta ásamt feg-
ui ð staðarins, gerði Garð ó-
gleymanlegan iþeim, sem þar hafa
búið. Oft koma ga'mlir embættis-
menn úr öllum áttum, til þess að
skoða gömlu herbergin sín á
Garði, og er gaman að sjá svipinn
á körlunu'm, þegar þeir ganga um |
fornar slóðr og rifja upp gam'ar
endurminningar.
Nú munu sjálfsagt margir
halda, að lítill tími sé til lestrar.
og að Garðsárin líði í sukki og
svalli. Það er satt að Garðtíminn
líður fljótt, en enginn vandi er
að fá næði og tíma til lestrar. Að
vísu þoldu ekki allir frelsið á
Garði og gáfust upp við námið, en
Tónsson skáld, 1842-1869. Markús
Finnbogi Bjarnason, 1849-190».
Professor Þorvaldur Thoroddsen
1855-1821. Páll jakob Briem, amt-
maður, 1856-1904. Dr. Finnur
Tónsson prófessor, 1858. Einar
Hjörleifsson Kvaran, rithöfundur
1859. Hannes Hafstein, ráðherra,
1861-1922.
Mánaðardagar þessir ættu að
komast inn á hvert einasta heim-
ili. Frá bók’mentalegu sjónar-
miði, hafa þeir hreint ekki svo
lítið gildi,—vernda helgar minjar
úr sögu þjóðar vorrar og svip.
Mánaðardagarnir kosta 50
cents; fást hjá bóksölum út um
land, sem og hjá útgefanda, séra
Rögnvaldi Péturssynij 45 Htfme
Streét, Winnipeg.
Síðastliðinn miðvikudag vildi
það sorglega slys til að mb. Eg-
ill, frá Bolungarvík, fórst í fiski-
róðri fram undan svo nefndu
Hvassagili á Stigahlíð og drukn-
þeir voru fáir, og verðyr það að| uðu þar fimm menn, en ejnu'm
félagsins og kaupfélagsins oft ís- teljast þeirra sök, en ekki staðar-| bjargaði vélbáturinn “Frægur”,
lendingar. ins- einkennilegt er það, að sem var þar í fiskiróðri. Hann
ýsmsir miklir námsmenn og dug- náði og öðrum manni örendum
naðarmenn vru lika 'miklir púns-1 af skipshöfninni.
Tviisvar á ári hélt prófastur-
inn “embættismönnum” Garðs
veizlu, og þangað var líka ávalt
boðið einum íslendingi; sem full-
trúa fyrir landa sína. Þessar
veizlur („Provsteæde" voru þær
nefndar) voru einkar skemtileg-
ar, enda var prófasturinn Dr.
jur. Jul. Larsen e|skaður af öll-
um Garðbúuvn. Er það skemst frá
að segja^ að eg hefi aldrdi þekt
þetri mann, og engann gamlan
mann, sem jafn vel kunni að um-
gangast 'unglinga. íslendingar
sýndu líka, að þeir kjunnu að nieta
hann, því þegar hann lét af e'm-
bætti 1918, færðu þeir honum
veglegar heiðursgjafir, eru þeir
'þó sjaldan fúsir á að vegsama það
sem danskt er. En 1 þetta sinn
var samt enginn ágreiningur.
Prófastsfrúin var líka einstök á-
gætiskona og samhent manni sín-
um.
Þá er best að 'minnast á starfs-
fólíkið. Dyravörðurinn og kona
hans höfðu foúið um langan aldur
á Garði. pau voru bæði mjög
kyndug í útliti, afar sein ;í snún-
ingum( geðvond, en þó velvljuð
öllum stúdentum, og vinsæl. Þá
voru 6 „karlar", sem komu á
kvöldin og ‘morgnana og þvoðu
upp mataráhöld, báru upp elds-
neyti; sóttu olíu,burstuðu skó
o. s. frv.. Af þessum köllum var
Holm gamli einna frægastur.
Hann var búinn að vera 40 ár á
Garði og hefir að sögn engan dag
sést ófullur, en hann va rskyldu-
rækinn og stiltur. í eitt skifti
brást Hol'm stillingin. Á kjör-
daginn til Bíkisþings vorið 1913,
að Jacobsen bruggari sendi öl-
tunnu upp á Garð, handa stúdent-
um að skevnta sér við, meðan þeir
biðu éftir kosningaúrslitunum
um kvöldið. Holm var úti í horni
á Garði að bera upp forénni, þegar
foann sá öltunnuna, én honum
varð svo mikið um, að hann ‘misti
niður brennikassann og kom
hlaupandi á harða spretti til
tunnunnar, horfði á hana um
hríð og sagði síðan með hátíð-
legri rödd.: “Den indeholder
.mindfit 200 Bajere.” í það eitt sinn
vita menn til þess, að Holm hafi
hlaupið.
Á morgnana ikomu kerlingar
og bjuggu um rú'min, þvoðu gólf
og drukku kaffi. Þær voru laun-
aðar af Garðsfé, en karlarnir af
stúdentum. í stofnreglugerð
Kristjáns IV., fyrir Garði,stend-
ur þessi kausa: ,,Aldur og útlit
þvottakvenna verður að vera
þannig, að þær gætu ekki leitt
stúdenta í freistni”. T
Húsbúnaður var fremur fátæk-
legur hjá flestu'm stúdentum.
Borð, fataskápur og bókaskápur
fylgdu herbergjunum, og svo
keyptu menn sér stóla og legu-
bekk. Hlerar voru fyrir gluggun-
um, svo ékki þurfti gluggatiöld.
Borðbúnaður og eldhúsgögn var
eins konar sameign. Ef einhvern
• vantaði matskeið eða bollapar, þá
fór hann í næsta eldhús og stal
þar því, sem hann þurfti á að
foalda. Venjulega reyndi svo sá
rétti eigandi að ná sínum hlutu'm
aftur. Engum datt í foug að fár-
ast yfir því, þó stolið væri frá
honum mataráhöldum. Hann
reyndi bara að stela aftur í
skarðið. petta var talið algerlega
heiðarlegt og sæmilegt. En það
þótti óheiðarlegt að læsa stolna
muni inni í eldhússkápu’m. Alt
„þýfi“ átti að vera á borðunum,
svo s'á rétti „ eigandi“gæti náð
því aftur ef hann vildi.
Hjálpsemi Garðbúa innbyrðis
var dæmalaus. Menn lánuðu ekki
einungis hver öðrum peninga,
heldur einnig foækur og úr til
þess að „setja“ hjá veðlánurum.
'matvæli o. s. frv.. pað tfar talið
sjálfsagt að reyna að hjálpa ná-
unga sínum á Garði, eins og fram-
ast var auðið. pó að Garðbúar
skömmuðust og rifust á fundum
og við Hringjarakosningar, þá
drykkjumenn og tóku drjúgan.f
þátt í félagslífinu. Og svona á'
peir, sem druknuðu voru
Formaðurinn Elías Magnússon,
það að vera. Ungir stúdentar, (juglegur og reyndur formaður.
verða að gæta þess að láta ekki
villa sér sýn. Of mikill próflestur
er hættulegur ekki síður en slæp-
ingsskapurinn og of mikið bind-
indi getur orðið hæitulegt ekki
síður en drykkjuskapur. Menn
verða að slá sér lausum um hríð, 1
án þess að ‘missa sjónar á marik-
inu, og það er engum meðal-i
greindum, heilbrigðum manni of-!
vaxið að rata meðalhófið. Er það
sjaldan mjög skaðlegt þó ung
lingarnir súpi djarflega á bikari j
lífsnautnanna. Það er stig, sem
þeir komast oftast fljótt yfir, og
nógur tí'minn til þess að stirðna
Og kólna. Það er foeldur enginn
vandi að skifta sér milli skemtana
og vinnu, svo að öllu féttlæti sé
fullnægt. Það kunnu Garðsstú-
dentar, — Eimreiðin.
Vilhjálmur Markússon, lætur
eftir sg ekkju og fósturbarn.
Elías Angantýrsson, lætur eft-
ír sig ekkju og sex börn.
Magnús Helgason, lætur eftir
sig ekkju og fimm börn.
Guðmundur Steinsson, ekkju-
maður, lætur eftir sig uppkomin
btfrn.
Sá, sem bjargaðist, var Júlíus
j Hjaltason bóndi í Skálavík.
GLEÐILEG JÓL! j
1
vorra viðskifta- \
í
vina.
{
' I
FARSÆLT NÝÁR!
til allra vorra viðskifta-
f
vma.

Royal Shield Brand of Goods
Hefir eitt ár enn reynst viðskiftamönnum vorum
áreiðanlegt og óyggjandi.
Vörur vorar segja bezt til sín sjálfar
Rsgnheiður Sigurðar-
dóttir Arnason
andaðist að hei'mili sínu í grend
vð Brown P. O., Man., þ. 7. nóv.
1923. Hún var fædd 4. apríl,
1859, og því rúmra 64 ára. For-
eldrar hennar voru Sigurður Þor-
kelsson og Ragnheiður porsteins-
dóttir. Var hún systir Dóm-
hildar móður dr. Valdimars
vígslubiskups Briem, og þeirra
systkina. Hjá Jó'hanni Briem
nú í Riverton, dvaldi Ragnheiður
í æsku og sömuleiðis systir henn-
ar, Sigríður er síðar dvaldi með
Ragnheiði langvistum og lifir
hana. Er Sgríður ekkja. Var
frændsemi þeirra góð.
Maður Ragnheiðar var Ólafur
Árnason,, frá Bakka í Vallhólmi.
Munu þau hjón 'hafa flutt vestur
uw haf 1887. Bjuggu þau fram
Það œtlarað ratast.
Fyrir tuttugu áru'rn í dag, 3.
des. 1923 spáði maöur nokkur þvi,
að á hans tíð mundu flugvélar
verða eins almennar og reiðhjól
voru í Winnipeg um eitt skeið:
í nótt sem leið, dreymdi sa'ma
mann að hann væri úti staddur og
sá þann þá alt í einu afar marga
gamma í lofti. Þeir flugu frá
austri til vesturs. Fóru þeir
'mjög lágt að foonum virtist og
varð honum forvitni á að vita
hvaða gammategund þetta væri.
pegar hann var lítill ■ strákur
hafði hann lesið býsna mikið um
gantma og skildist honum að
þeir væru grimmir mjög og illir
viðurejgnar.
par sem hann hoi-fði stöðugt á
þessa gam'ma sveit í loftinu, var
hann að hugsa um hvort þetta
væri sama tegund gamma og foann!
hafði lesiíf um.
Alt í einu sá hann að tveir j
ga'mmarnir tóku sig út úr hópn-1
um, lækkuðu flugið smátt og
smátt og settust að lokum niður
skamt frá foonum.
Hann gekk þangað óðara og
varð foelduí- en ekki hissa þegar
hann sá að þetta var ekki sú teg-
und gamima sem hann foafði þekt
KAUPMENN! Þér getið ekki átt á hættu að
gera tilraunir með vörutegundir.
Hví ekki að höndla vöru, sem reynsla er fengin
fyrir og alþekt er?
pér þurfið ekki að tapa viðskiftamönnum, ef þér seljið vörur með
ROYAL SHIELD VÖRUMERKINU
Skrifið eftir verðskrá
■ Vér KAIJPUM fyrir hæsta verð: Egg, Smjör, Furs,
Húðir og alla aðra framleiðslu bóndans.
Sendið oss pantanir yðar í dag; vér höfum allar mat-vöru-tegundir, sem vér getum tafarlaust sent yður. — Vér höfum átta
vöruhús, sendið pantanir í það sem næst yður er.
m
Campbell Bros. & Wilson, Limited
i 7
Winnipe^, Manitoba
Campbell, Wilson & Strathdee, Limited ..........Regina
Campbell, Wilson & Miller, Limited ...........Saskatoon
Campbell, Wilson, & Horne Limited .. Calgary, Lethbridge, Edmonton
Campbell, Wilson & Strathdee, Limited ...... Swift Current
Campbel, Wilson & Horne Limited ...............Red Deer
Greinin er svona:
“Maður tekur varla svo upp
blað, sem uvn verklegar fram-
kvæmdir fjallar*, að maður lesi
þar ekki um nýjar uppfyndingar.
Sú síðasta, sem oss þykir sérstak-
lega eftirtektaverð og merkileg,
er flugvél se'm knúð er af fóta-
afli eins og reiðhjól.
Maður einn að nafni Gerhardt
í Ohioí Bandartíkjunum hefir ný-
lega opinberað þessa uppfynding
sína, sem er merkiieg, sérstaklega
fyrir það, að ef hún reynist not-
hæf, þá verða slíkar flugvélar
eins al'mennar til ferðalaga í loft-
inu á stuttum tíma, eins og reið-
hjólin voru og eru.”
pessi nýja flugvél hefir sjö
vængi, fimm hvern upp af öðrum
og tvo sitt á hvorri hlið vélarinn-
ar. Skrúfan er úr léttum við
og snýr flugmaðurinn henni með
því að stíga á spaða í vélinni, sem
þá fer af stað og lyftir sér smátt
og smátt. Skrokkur loftfarsins
er líka gjörður úr léttuvn við.”
Þegar eg las og íhugaði inni-
hald þessarar stuttu en snotru
greinar, fékk eg nýja og sterkari
von en nokkru sinni áður, um að
spádómurinn mundi rætast.
“Spá er spaks geta”. Eg held
að þessi sami vnaður ætti að leyfa
sér að spá ýmsu.fleiru.
J. E....
Manitoba. Voru þau meðal
hinna fyrstu er n'ámu land þar
sem nú er Brown P. O. í Morden-
bygðinni. ólafur mun hafa dá-
ið 5. jan. 1912. Hann var at—
orkumaður. En sjö synir og
tvær dætur lifa þau, öll búsett í
grend við landnátn foreldranna,
eða enn í heimafoúsum.
Er sá barnahópur fríður, mann-
vænlegur og líklegur til góðs í öll-
um efnum. Og mikið er slíkt
dagsverk foreldra, er hingað
kffmu snauð og útlend að óbýgðu
Iandi.
Ragnheiður
u*m aldamót í grend við Akra, N.r* , ., „„
D.. en fluttiat * born sín til heldUr ' ?f
ung kona, hvort 1 sinni flugvcl.1
Hann þekti þau foæði, sagði samt
ekki neitt, en þóttist skilja að þau
væru nýgift og hefðu tekið sig út
úr hópnum.
Hann þóttist ekikert furða sig
á þessu, virtist það meira að segja
mjog eðlilegt. En fór að
hugsa uvn hvenær hann mundi
sjálfur verða með í gammahóp.
Hann heyrði að stúlkan sagði:
“Við skulum snúa við og fljúga
austur til Suður-Evrópu og stansa
á ítaliíu, þar er ljómandi fallegt.
Þar er svo hlítt og Ibjart, alt af
sól og suvnar, og þar þurfum við
var fríð kona á- jftið fyrir lífinu að hafa. Þar vaxa
sýndum, prúð í allri framgöngu,
geðspök og guðhrædd. Eins og
fleiri íslenzkar mæður, gerði hún
eina alin að tveimur. Hún var
ein þeirra íslenzku kvenna, er
inti af hendi foinar margvíslegu
móðurskyldur, án þess að spyrja
um umbun, hin örðugu frumbýl-
ingsár útlendinganna hér vestra.
Útför hennar fór fram þ. 13.
nóv. Fylgdu börn hennar öll,
systirin, frændmenni og bygðar-
■menn, flestir eða allir henni til
grafar.
Séra Jónas Sigurðsson, er fyr
var sóknarprestur og nágranni
iþessarar góðu konu og barna
hennar, flutti kveðjuorð á skiln-
aðarstundinni. j. a. S.
íslenzkir mánaðardagar 1924
Útgefandi séira Rögnvaldur
Pétursson.
Eins og að undanförnu, eru
Mánaðardagarnir, sérlega vel
vandaðir að öllum frágangi. Að
þessu sinni flytja þeir myndiir
eftirgreindra merkra íslendinga
Jón Thorsteinsson Iandlæknir
1794 — 1855. Gísli Hjálmarsson
læknir, 1807 — 1867. Gísli Magn-
ússon skólakennari, 1815—1878.
Sören TTilmar Stcindór Finsen,
tandshöfðingi, 1824-1886. Sieurð-
ur Vigfússon, 1828-1892. Kristján
ber og aldini árið um kring og
gætum við lesið þau af trjánum
ókeypis.” Væri það ekki gam-
an?”
Maðurinn var í þann veginn að
s^ara einhverju, þear loftið virt-|
ist alt í einu fult af gömmu’m af
ýmsri lögun og stærð. Settust
þeir niður svo nærri að manninn j
sem dreymdi, virtist hollast að
hafa sig á burt.
Hann þóttist ganga nokkuð
rösklega á stað; en þá heyrirí
hann að kallað er og virtist se'/n
margir kölluðu í einu, hver með
sinni rödd, án þess að taka nokk-
urt tillit til hinna. Varð af
því þungur ósamróma kliður, sem
líktist 'mjög óhljóðum. Maður-
inn heyrði illa það sem sagt var,
og gat því ekki sett það í sam-
hengi; en þrjú orð heyrði hann
glögt, þau virtust berast hvað
eftir annað áfram og uppávið út
úr kliðnum. Það voru orðin:
“Enn ný uppfynding”, Kliður-
inn varð óþolandi, maðurinn
braust u'm og vaknaði við vondan
draum.
pegar eg kom hei.m í dag, eftir
að hafa verið að slæpast “niður”
í bæ lengi, tók eg Lögberg og fór j
að lesa. Að eins af tilviljun. Eg
sé þá alt í einu með þessari fyrir-
sögn, grein, sem eg ihafði ekkert
tekið eftir áður.
TRACTORS
HART
Allar stœrðir, fráhinni
stœrstu til þeirra allra
minstu - -
New Model
Self Feeder
eiga við öll
þreskiáhöld
Vér óskum viðskiftavinum
og kunningjum, ásamt les-
endum þessa blaðs
Gleðilegra Jóla og
farsœls Nýárs!

ÞRESKIVÉL
24x38 “Junior” krefst minna dráttarafls og á við alla
smærri Tactors. 24x46' og stærri, fyrir hinar stærstu vélar.
Ef yður leikur hugur á að eignast eitthvað af landbún-
aðar verkfærum þeim, er vér verzlum með, þá skrifið oss und-
ir eins eftir verðskrá.
Canadian Avery Company, Liinited
WINNIPEG
EDMONTON
REGINA
NEW WESTMINSTER, R.C.